Қожа Ахмет Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Стр 1 из 12Следующая ⇒

Қ ожа Ахмет Яссауи атындағ ы Халық аралық қ азақ -тү рік университеті

Спорт жә не ө нер факультеті

Бейнелеу ө нері кофедрасы

РЕФЕРАТ

Пә ні: Заманауи дизайн

Қ абылдағ ан:

Орындағ ан: Абдувахапова М

Мамандығ ы: Дизайн

Тобы: Ө ДЗ-711

Александр Георгиевич Габричский (1891-1968) - Ресей тарихшысы жә не ө нер теоретигі, ә дебиеттанушы, аудармашы, суретші, сә улетші. Ө нертану докторы, профессор, КСРО Сә улет академиясының корреспондент-мү шесі. Ө кінішке орай, қ азір XXI ғ асырда ол туралы аз біледі. Ол біздің кейіпкеріміз болды. Батыр-ерлік жасағ ан адам. Бірақ ерлікті басқ аша жасауғ а болады. А. Г. Габричский жанып жатқ ан ү йден адамдарды шығ арып тастамағ ан, оқ атқ ан жаудың отына шық пағ ан. Бірақ ерлікті ө з ішінде де жасауғ а болады. Александр Георгиевич ө ткенін, сө зсіз, ерлік деп атауғ а болады.

Александр Георгиевичтің отбасымен ө те бақ ытты болды. Станкевичтердің отбасы — XIX ғ асырдағ ы ең жарқ ын жә не танымал. Оның ө кілдерінің бірі — Н. В. Станкевичтің қ ұ рметіне Санкт — Петербург, Мә скеу жә не Воронеждағ ы кө шелер аталды. Александр Владимирович Станкевич, атақ ты ойшылдың ағ асы, Габриялық атасы болды.

Ол Георгий Норбертович Габричевскийдің ұ лы, ол бактериолог ретінде танылды. XIX ғ асырдың 80-ші жылдарының соң ында А. В. Станкевич Георгий Норбертовичті ө зінің ү й дә рігері ретінде курлакскийге шақ ырды жә не сол бір мезгілде ауруханағ а жайғ астырды жә не шаруаларды емдеді. А. В. Станкевич ө зінің ә йелі Елена Константиновна Бодискоғ а (тарихшы т. Н. Грановскийдің немере ә пкесі) — Елена Васильевна Бодискоғ а ү йленді. Станкевичтердің балалары болғ ан жоқ, олар ерте қ арындасын қ ыз ретінде тә рбиеледі. Бұ л отбасында біздің кейіпкеріміз тә рбиеленді.

Ол ү лкен бала болды, оның кіші ағ асы Евгений (1893 ж. т. ) жә не Юрий (1896 ж. т. ), сондай-ақ ә пкелері Елена (1900 ж. т. ) жә не Ирина (1903 ж. т. ) Г. Н. Габричевский 1907 жылы балалар ә лі кішкентай болғ ан кезде қ айтыс болды. А. В. Станкевич немересі Саша ақ ылды, жан-жақ ты дамығ ан адам болу ү шін бә рін жасады. Е. К. Бодиско, Александр Георгиевичтің ә жесі, оны адамгершілік жә не ізгілік заң дары бойынша тә рбиеледі.

Чернышевский тұ йық кө шедегі Станкевичтердің Мә скеу ү йінде жә не курлак имениясында да сол уақ ыттың кө птеген танымал адамдары жиналды: Грановский, Чичерин, Герье, Корши. Олар Габриялық дү ниетанымғ а ү лкен ә сер етті. А. Г. Габричский отбасында тұ ң ғ ыш болды, сондық тан онда ата-аналар мен аталар ә жесімен тә рбие ә дістерін тексерді. Осы ә дістердің негізінде, біздің ойымызша, гуманизм, немқ ұ райлылық пен тө збеушілік жатыр. Қ ыста отбасы Мә скеуде тұ рды, онда А. В. Станкевич Чернышевский тұ йық жә не флигельде ү йі болды. Жазғ а Станкевичтер мен Габричтер бізге, жаң а Курлакқ а кө шті. Олардың мекен-жайы биіктікте тұ рды, керемет сынғ ан жә не кү тілген саябақ пен қ оршалғ ан.

Балалық шақ қ ашан аяқ талады? Мү мкін, ә ркімнің бұ л ә р тү рлі. Мү мкін, А. Г. Габричевский ү шін ол 1907 жылы аяқ талды, ескі емес (47 жаста) оның ә кесі Георгий Норбертович қ айтыс болды. Ол отбасында ү лкен болды, оның жаң а қ амқ орлық тары мен міндеттері пайда болды.

1908 жылы ол гимназияны экстернмен аяқ тап, 1910 жылы Мә скеу университетінің (ММУ) тарих-филология факультетіне оқ уғ а тү сті. Бірақ сол уақ ытта ол ө те білімді адам болды. Соң ғ ы рет жаң а Курлакта А. Г. Габрический 1912 жылы болды. Осы жылдың 27 шілдесінде А. В. Станкевич қ айтыс болды. Оның рухани ө сиеті бойынша Курлактағ ы ү й-жай оның немересі А. И. Станкевичке кетті. Габричевский Мә скеуде ү й жә не жеті миллион рубль алды.

1914 жылы Александр Георгиевич Бавар университетінің студенті болды. Баварияның астанасы Мюнхенде, сол кезде оны ұ нататын облыс шоғ ырланғ ан: ө нер теориясы. Бірақ Мюнхенде А. Г. Габричский ұ зақ қ а созылмады-тарих араласты: Бірінші дү ниежү зілік соғ ыс басталды. Германия Ресейдің жауы болғ андық тан, ол ө з еліне оралуғ а тура келді.

Революция жә не азаматтық соғ ыс сияқ ты оқ иғ аларғ а дворян Габричский қ алай жауап берді? Айту қ иын, бірақ ол қ ирағ ан Ресейден кетіп қ алғ ан жоқ. 1916 жылы Мә скеу университетін бітіргеннен кейін, ол сол жерде профессор атағ ына дайындық ү шін қ алды (қ азір ол аспирантура деп аталады), содан кейін, революциядан кейін ө нер теориясы бойынша лекциялар оқ и бастады.

Ол 1920 жылдың мамырында атақ ты ғ алым-биолог, Мә скеу университетінің профессоры Наталья Алексеевна Северцевағ а ү йленді. ХХ ғ асырдың 20-жылдары оның ө міріндегі бақ ытты кезең болды. Наталья Алексеевна кү йеуін ренжітіп, тамаша иесі болды. Олар шын мә нінде кө ң ілді ө мір сү рді. Бұ л туралы оның ә йелінің мемуарлары, жарияланғ ан хаттар, оны есте сақ тағ андардың естеліктері куә ландырады. Ең бастысы, ол ә рдайым келді-еркіндік. Бірінші кезекте бұ л шығ армашылық еркіндігі болды (шындық, билік тарапынан жеткілікті БАҚ ЫЛАУДА). 1925 жылғ а дейін Габричский ММУ-де сабақ берді, жә не де ешқ ашан болмағ ан курсты оқ ыды — ө нердің бір тұ тас ретінде мә ні туралы. 1921 жылы РАХН (кейінірек ГАХН деп ө згертілді) — Ресей (мемлекеттік) кө ркем Ғ ылым академиясы ұ йымдастырылды. Гахн А. Г. Габричский ө зінің таланттарын тапты. Ол философиялық бө лім басшыларының бірі болды, бірақ бә ріне де айналысты. Айтпақ шы, О. С. Северцеваның айтуынша, А. Г. Габричевский " жұ мыс істеді" емес, " айналысты" (дә л осылай жасағ ан барлық нә рсе туралы айтқ ан). 1924 жылдың басында ол ақ ын М. А. Волошинмен танысып, ғ алымды жазғ а Коктебельге шақ ырды. Олар жақ сы достар болды. Коктебель ұ зақ уақ ыт бойы еркін емес елде нағ ыз Арал (тү бегінде болса да) болды. Мұ нда Габричевский жақ ын таныстым жә не подружился с. А. Ақ, А. Ф. Богаевским, Э. Ф. Голлербахом, В. Я. алынып, ату жазасына кесілген, Е. С. Кругликовой, А. П. Остроумовой-Лебеде.

Габричевский Гете жай ғ ана жақ сы кө реді, жә не оның сү йікті ақ ынның шығ армаларының мерейтойлық жинағ ын дайындағ ан редакторлардың " командасына" кірген кезде бақ ытты болды (1932 жылда Гетенің қ айтыс болғ анына жү з жыл орындалды). Ол сол кезде ғ ана батыл қ ызметті дамытты: аудармашылармен, мысалы, М. А. Кузминмен кең хат алмасуды жү ргізді. Оның барлық жақ ын туыстары (ағ а-інілері, апа-қ арындастары, содан кейін анасы) шетелге кетіп бара жатқ андығ ы туралы Габричтік ө мір сү рді. Кіші ағ асы Юрий (бұ л біз 1935 жылы жү ргізілген а. Г. жауап алу хаттамаларынан білдік) онда бірінші дү ниежү зілік соғ ыс кезінде қ алды. Апалы-сің лілер Ирина мен Елена Италияғ а емделуге кетіп, қ айтып оралмағ ан. Анасы Елена Васильевна 1930 жылы онкологиялық операция жасау ү шін соң ғ ы болып кетті, бірақ кө п ұ замай Швейцарияда қ айтыс болды. Евгений ағ асы дарынды биолог, ә кесі н. А. Габричевская-Северцова, А. Н. Северцовтың оқ ушысы болды. Оның зерттеу нә тижелері белгілі генетика Т. Г. Морганды қ ызық тырды, ол Е. Г. Габричскийге грант бө лдіва.

А. Г. Габричевский де бір рет Гахн-дан іссапарғ а Италияғ а баруғ а қ ұ жаттар беруге тырысты, бірақ рұ қ сат алғ ан жоқ. Италия оның кү нә елі болды, бірақ ол сонда да таппады. 1930 жылы 28 наурызда А. Г. Габричский бірінші рет қ амауғ а алынды. Оның 58-10-бабы бойынша антисоветке қ арсы ү гіт жү ргізу барысында пайда болды. Бірақ бір айдан кейін шығ арылды: ешқ андай айыптаулар дә лелденбеді, бірақ істе бұ л айыптаулар жоқ жә не мү лдем жоқ. Яғ ни, бұ л қ амау қ оң ырау болды: сен — " біздің емес", кең ес емес. Ол 1932 жылы жазда Коктебельге аттанып, оны бұ зды. Жазда М. А. Волошин қ айтыс болды. Ең жақ сы досының ө лімі бақ ытты жиырмасыншы астында болды.

1934 жылы А. Г. Габричский Бү кілодақ тық сә улет академиясында жұ мыс істей бастады. Оны И. В. Жолтовский шақ ырды, ол осы салада жарық деп саналды. Александр Георгиевич ежелгі сә улет жә не қ айта ө рлеу сә улеті бойынша дә ріс оқ ыды. Тағ ы да жарқ ын жолақ пайда болады… Алайда, 1935 жылдың 20 сә уірінде оны екінші рет қ амауғ а алып, енді екі ай тү рмеде ұ стап отыр. Бұ л жолы " контрреволюциялық ұ йымғ а қ атысу" ү шін оны жү з бірінші километр деп аталатын ү ш жылғ а бө лді. 1935 жылы Габриялық айыптағ ан іс КСРО аумағ ындағ ы неміс-фашистік контрреволюциялық ұ йымы деп аталды. Сол кезде екі ел арасында саяси шиеленіс орын алды. Міне, осындай істі бастау қ ажет болды. Тұ тқ ындалғ андардың ешқ айсысы (тек 140 адам! ), ә рине, фашистік ұ йымғ а қ атысты емес, бірақ бұ л ұ йымның бар екенін кө рсету керек болды жә не ол Кең ес Одағ ына қ ауіп тө ндіреді. Бірін" Ү лкен неміс-орыс сө здігі" Мейерінің жетекшілігімен шығ арылғ ан, біз де осы басылымғ а қ атысқ ан, контрреволюциялық, фашистік болып табылады. Онда революциялық кү рес пен пролетариаттың тұ рмыс-тіршілігін кө рсететін марксистік терминология, сыныптар мен класс кү ресі туралы кез келген ұ ғ ым шығ арылды" [1, 253 бет]. Бірақ тіпті " мойындауларда" бар қ ұ рылым мен билік саясатына қ атысты оның жеке ұ станымын кө руге болады, бірақ тергеушілердің лексикасымен берілген: " Октябрьская революция қ абылдадық сұ рады. Мен " бізбен" деп айтамын, ө йткені кө пшілігі революцияғ а дейінгі кезең нен бастап Достық пікірімен байланысты, жә не мағ ан топ қ атысушыларының кө пшілігінің революциясына кө зқ арастарым белгілі. Кең ес жү йесінің нығ аюы Кең ес ө кіметінің қ ұ лдырауына ү міт артқ ан жоқ. Біз пролетариаттың диктатурасы қ атал террорда ө мір сү реді деп есептейміз, бұ л халық тың барлық қ абаттарында Кең ес ө кіметінің жаппай наразылығ ын туғ ызбауы мү мкін емес" [1, 252-бет]. " Орыс зиялыларына қ арсы тұ ру міндеті жатырші жауап алудаМә скеудің тарихи ескерткіштерінің Габриялық бұ зу сә улетшісі ү шін қ андай да бір тырнақ шасыз варварлық болды.

Егер Александр Георгиевичтің хаттарының стилін салыстырсақ, мысалы, Волошинге, " істің " қ атал стилімен салыстырсақ, қ орытынды ө зі сұ ралады: ол " айтқ ан" дегеннің барлығ ы тергеушілерді шығ арды, ал оны қ ол қ оюғ а мә жбү р етті.

Г. г. Шпет (" лидер" ), М. А. Петровский, Б. И. Ярхо сияқ ты" топта " болғ ан. " Ұ йым" басшылары (Мейер Е. А., Челпанов А. Г. ) ату жазасына кесілді.

Габриялық, оң ай бө лінген: оның сілтеме орны Мә скеу қ аласы Кашира болды. Ол Сә улет академиясының қ ызметкері болып есептелуін жалғ астырды, ал И. В. Жолтовский ел басшыларының бірі Л. М. Кагановичтің атына ө тініш жазғ ан соң, 1936 жылдың қ аң тарында Габричский Мә скеуде да ө мір сү руге мү мкіндік берді.

Кезекті қ иындық 1941 жылдың 4 қ арашасында келді: ү шінші қ амау. Бұ л жолы Александр Георгиевич жеті жарым ай тү рмеде болды. Бұ л жолы оғ ан тағ ылғ ан айып жалпы абсурд болды: оны кө шіруге Кеткен жоқ болғ аны ү шін отырғ ызды (керісінше, ол ү рейге ұ шырамағ аны жә не басып алу қ аупі бар Мә скеуде қ алғ аны ү шін, патриотизм танытқ аны ү шін кө термелеу керек еді! ). Соғ ыстың ең қ ауіпті кезең інде фашистік ә скерлер Астананың жанында тұ рғ ан, біреулерге жарты жыл бойы елу жылдық ө нертанушыны азаптау керек болғ ан.

Одан жеті ай ішінде барлығ ы: ө ткен " кү нә лар" (" неміс-фашистік ұ йымы", билікпен қ уылғ ан интеллигенттермен байланыс), зақ ымдалғ ан кө ң іл-кү й, эвакуациядан жалтару, фашистермен мү мкін болатын ынтымақ тастық. Жалғ ыз, ол аяғ ына дейін отрицал, — тиесілілігін некой контрреволюционной ұ йымдастыру.

1942 жылдың 6 маусымында КСРО Ішкі істер министрлігінің халық комиссары жанындағ ы ерекше кең естің ү кімі мынадай: " Габричевский Александр Георгиевич антисовет тобына қ атысқ аны ү шін таудан жіберілсін. 1941 жылдың 4-ші қ арашасынан бастап мерзімді есептей отырып, бес жыл мерзімге режимдік жерлерде тұ руғ а тыйым салып, Мә скеуді қ амаудан босату".

Габриялық " бақ ытты" деп тағ ы да айтуғ а болады: оны ату жазасына кескен жоқ, концлагерге отырғ ан жоқ, ал " тек қ ана" кішкентай Орал қ алашығ ына жіберді. Шын мә нінде, " фашистік ұ йымғ а" қ атысқ аны ү шін тұ тқ ындалғ ан отыз бесінші жыл ә лі отыз жетінші емес, қ ырық екінші — отыз жетінші емес еді.

Сілтемеде Габричевский болып шық ты жағ дайында, олар оғ ан выросшего да курлакском имении жә не ө мір сү рген ұ лы профессорской пә терінде Мә скеуде, ә рине, невыносимыми. Бірақ ол ө кінбеді, керісінше, Н. А. Северцовағ а жазғ ан хаттарында бә рі жақ сы деп айтқ ан. Бұ л хаттар - тұ тас роман. Ол арқ ылы махаббат қ алай жандандырылатыны кө рінеді, н. А. Северцова мен А. Г. Габричскийге олар бір-бірімен ө мір сү ре алмайтындығ ы туралы тү сінік келеді.

Наталья Алексеевна Мә скеуде бір кү нге созылды. Ол ық палды адамдарғ а, достарғ а жү гірді, тіпті бү кілластный Берияның атына жазды - жә не Габриялық Свердловскіде ө мір сү руге рұ қ сат ету ү шін қ ол жеткізді, онда ол ММУ-де эвакуацияланғ ан жұ мыс істей бастады. 1944 жылдың маусымында ол Мә скеуге оралды.

Сілтеме Габричевский ү шін ү лкен сынақ болды, бірақ ол оғ ан м. А. Волошиннің досын сыйлады. Бұ л ұ лы музыкант, барлық жағ ынан талантты адам Генрих Густавович Нейгауз болды. Олардың достығ ы ө мір соң ына дейін созылды.

Тағ ы да ақ жолақ пайда болды: Габричский Наталья Алексеевнамен қ осылып, жұ мысқ а орналасты. Бірақ 1947 жылы " космополит" ісі басталды, олардың қ атарына бірден кірді. Ол " ө кінішті" хат жазуғ а мә жбү р болды, ол ү шін жақ ын достарды тартты. Дегенмен, оны барлық жұ мыс орындарынан қ уып шық ты. Бірдең е ұ штарын жең у ү шін отбасы тіпті соғ ыс кезінде аман қ алғ ан мә дени қ ұ ндылық тарды сатуғ а тура келді. 1950 жылы Александр Георгиевич қ айтадан университетте сабақ бере бастады. Алайда, екі жылдан кейін атақ ты " дә рігерлер ісі" ашылады. Габричский зейнетке шығ у туралы ө тініш беруге асық ты-жә не дұ рыс тү сті.

Кө п ұ замай Сталин қ айтыс болды.

Ал зейнеткер Габричский сү йікті Коктебелге ө зін бере алды: оның отбасы онда шағ ын ү й алды. Ол Коктебельде жарты жә не одан да кө п ө ткізді.

Габричскийдің ә йелінің немересі О. С. Северцева бізге Александр Георгиевич ө мірінің бір бө лшегі туралы айтып берді: ол ешқ ашан моншағ а жуылып, кә дімгі тә ж кигізді (Коктебельде " ың ғ айлылық " болғ ан жоқ ). Монша оғ ан тү рмеге ұ қ сайды деп тү сіндірді.

Егер ауру болмаса, оның ө мірінде ақ жолақ пайда болды деп айтуғ а болады. Тұ тқ ындар, сілтемелер мен қ уғ ындар денсаулық қ а ә сер етпей алмады. Ол кө зді жә не есту жоғ алтты, ол жоғ ары қ ысымды ү рейлендірді.

Ол 1960 жылы АҚ Ш-тан келуді рұ қ сат еткен ағ асы Юриймен кездескені жақ сы. Юрий бақ ытты болды: ол ағ асы Евгений (Мюнхенде), ә пкесі Ирина (АҚ Ш-та) қ алай ө мір сү ретіні туралы айтты. Юрий, қ ырық жылдан астам шетелде тұ рып жатқ ан, шетелдікке айналмағ ан, ә лі де орыс тілін сезінген. Ол: " мен Ресейді жақ сы кө ремін, мен Ресейде қ алғ ым келеді. Бірақ мен мұ нда ө мір сү ре алмаймын: неге шарап сатып алғ ан кезде мені ұ рады? " Кең естік менталитет О. С. Северцевтің айтуынша, оғ ан отанына оралуғ а кедергі келтіруде.

А. Г. Габричский 1968 жылы 3 қ ыркү йекте Коктебельде қ айтыс болды. Ол 1970 жылы 6 ақ панда қ айтыс болды. Оның ө сиеті бойынша оның кү йеуі бірге жерленді.

Кө ктебел зиратында бір қ оршаудың артында бірден бірнеше жерлеу орны бар: анасы мен ә жесі М. Волошин, Анастасия Цветаеваның ұ лы, тағ ы бір сә би, А. А. Кораго, А. Г. Габричевский жә не Н. А. Северцова. Барлық осы адамдар Максимилиан Волошинмен байланысты болды. Қ азір бұ л шағ ын мемориал м. Волошин мұ ражайының қ амқ орлығ ымен орналасқ ан, бірақ шө п, тікенек, сынғ ан бұ тақ тар.

Біз А. Г. Габричскийдің тү рлі жылдарының фотосуреттерін кө реміз. Міне, ол ө те бала ө зінің атасы А. В. Станкевич Ниццадағ ы орындық та отырады. Саша наив жә не сол уақ ытта тырысады. Келесі суретте А. Габричевский — Мә скеу университетінің студенті. Кө зілдірік, ақ ылды кө зілдірік, жоғ ары маң дай, қ ол, иек тірейтін: алдымызда болашақ кө рнекті ғ алым. Ал бұ л сурет — Орал сілтеме уақ ыты…

Кө рнекті, яғ ни бү кіл ә лемге танымал, А. Г. Габричский осылай болмады. Ә рине, ол болуғ а мү мкіндік бермеді.

Бір кү ні Габричский композитор Николай Каретниковқ а былай деді: " Біз жү зеге асырмағ анымызды тү сінбесің бе? " Ал, " мә дениет жойылғ ан ел тарихи ү дерістен шығ ып, онда кез келген нә рсе болуы мү мкін" деген сұ рақ қ а жауап берді.

Ол, интеллектуал, кә сіби, қ андай бірлік, талап етілмеген, себебі елге тек " КСРО-да жасалғ ан" маркасындағ ы кейіпкерлер ғ ана талап етілді.

Мү мкін, а. Г. Габричвскийдің ең мә нерлі портреті біздің мұ ражайда бар, ол ө мірінің соң ында, 60 — шы жылдары тү сірілген. Фотосурет Мә скеу пә терінде жасалғ ан. Александр Георгиевич роялғ а отырады, клавишаларды алып тастайды. Тіпті ә уен естіледі. Ол ойлады. Оның шоғ ырланғ ан профилі кө рінеді. Қ абақ тү сіреміз. Ол не туралы ойлайды? Ө ткен туралы? Ол оғ ан риза ма, жоқ па? Онда барлығ ы болды: қ уаныш пен қ айғ ы.

Ольга Сергеевна Северцева ол туралы былай деді: " Біз уақ ыт ө те келе ақ ылды ойлар айтамыз, бірақ Александр Георгиевич барлық ойлар ақ ылды болды".

Дегенмен, Александр Георгиевич ө зін жү зеге асырғ ан жоқ. Иә, ол мемлекетке қ ажетсіз болды. Бірақ одан қ анша адам, даналық пен адамгершіліктің заряды алды! Біз осындай заряд алдық.

Егер Александр Георгиевич Габричевский болмаса, қ азір біздің ә леміміз қ андай болатыны белгісіз.

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒