Мүмін адамға өзін-өзі өлтіруіне тыйым салынады, оны бұған не мәжбүрлесе де

Мә жбү р болғ ан қ ажеттілік кезінде ө зін-ө зі ө лтіру рұ қ сат етілетіндігі туралы пікір қ ате болып табылады. Шариғ ат мұ сылман адамғ а ө зін-ө зі қ асақ ана ө лтіруге тыйым салады. Аллаһ Тағ ала мү міндерге былай деп айтады: « Жә не ө здерің ді-ө здерің (бір-бірің ді) ө лтірмең дер. Ө йткені Аллаһ сендерге ерекше Мейірімді. Ал кім осы айтылғ анды дұ шпандық пен жә не зұ лымдық пен істесе, оны жақ ында Отқ а саламыз. Бұ л Аллаһ қ а оң ай» (ә н-Ниса; 29-30).

Аллаһ Тағ ала: «... дұ шпандық пен жә не зұ лымдық пен », - деп айтып, ө зін-ө зі не ө згелерді абайсыздық пен (қ асақ ана емес) ө лтіруді, сондай-ақ Шариғ ат бойынша ө лім жазасына лайық болғ андарды немесе мұ сылман ә мірі яки оның орынбасары тарапынан жаза тағ айындалғ ан адамды ө лім жазасымен жазалауды (бұ л аяттың ү кімінен) бө ліп шығ арды.

Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деген: «Сендерден бұ рын ө мір сү ргендердің арасында жарақ аты бар бір адам ө мір сү рген еді. Ол, сабырлық танытпай, пышақ ты алып, ө зінің қ олын кесті. Тө гіле бастағ ан қ ан ол ө лгенге дейін тоқ тамады. Ал сонда Аллаһ Тағ ала былай деді: «Қ ұ лым ө зін-ө зін ө лтіріп, Мені озды жә не Мен оғ ан Жә ннатты харам етемін». [23] ә л-Бухари.

«Жанкештілік» актілерді рұ қ сат етілген деп санайтындар ө здерінің ұ станымын кез келген сарбаз шайқ асқ а кірісіп, ө зін-ө зі қ аза болуғ а қ ияды дегенмен дә йектейді. Ал ө лімді шарт ету де тікелей ө лтіруге тең ө лтірудің себебіне айналады (дейді).

Бұ л дә йекке жауап беріп, мен мынаны айтамын: ө лтіру қ асақ ана тү рде шарт етілетін жағ дай мен ө лімнің себебі қ асақ ана тү рде туындатқ ызылмайтын жағ дайдың арасында қ ияс жасау (оларды бірдей кө ріп, ү кім шығ ару) қ ате болып табылады. Қ андай да бір адамның ө лтірілуне қ асақ ана себепкер болғ ан адам – адам ө лтіруші. Егер адам ө зінің ө луінің себебін ө зі мақ сатты тү рде туындатса, онда оны ө зін-ө зі ө лтіруші деп есептеу жә не ол ө зін-ө зі ө лтіріп, Раббысының алдына озып шық ты деп айту ә ділетті болады, ө йткені ол Аллаһ оғ ан жең ілдік немесе ө лім, жең іс немесе дін ү шін шә һ идтік ө лім сыйлауын кү тпеді. Алайда шайқ ас майданында қ аза тапқ ан сарбаз ө зін-ө зі қ асақ ана ө лтірді деп есептеу – қ ате. Ол мерзімінен бұ рын ө зін-ө зі ө лтірді деп айту да тура сол сияқ ты, қ ате сө з болып табылады, ө йткені сарбаз қ аза болуы жорамалданатын нә рсеге ұ мтылып, Раббысының жолындағ ы шә һ идтік ө лімді аң саса да, ол мұ ны Аллаһ Тағ аланың рахметімен жә не мейірімімен жасағ ан сыйы ретінде кү теді.

Аллаһ Тағ ала былай деген: «Мү міндерден, Аллаһ қ а деген уә делерін шындық қ а шығ арғ ан ерлер бар: олардан кейбіреуі жанын қ ұ рбан қ ылды. Жә не кейбіреуі кү туде. Олар серттерін ә сте ауыстырмады» (ә л-Ахзаб; 23).

Сө йтіп, Аллаһ Тағ ала, бұ л аятта қ азірше тірі қ алғ ан мү мін ерлерді сипаттап, олар шайқ аста жә не сертті орындауда бекем болып, ө здерінің мерзімін кү тетініне нұ сқ ады. Ал ө лімді кү ту оғ ан деген Аллаһ тыйым салғ ан мерзімнен бұ рын ұ мтылумен ү йлеспейді.

Абу Саид ә л-Худри, Аллаһ оғ ан разы болсын, баяндағ ан хадисте Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деген: «Қ иямет Кү ні Аллаһ тың алдындағ ы ең жақ сы жиһ ад бірінші қ атарда шайқ асатын жә не ө лтірілгенінше бетін кері бұ рмайтындардың жиһ ады болады. Олар Жә ннаттың ең жоғ арғ ы мекендерінде болады жә не оларғ а Раббысы кү лімсіреп қ арайды. Ал егер Раббың кімге кү лімсіреп қ араса, оның есеп беруі болмайды» . Бұ л хадисті Ибн Абу Шайба (4/569), ә т-Табарани, Абу Йаълә, Ибн ә л-Мубарак «ә л-Жиһ ад» кітабында, Абу Нуайм «ә л-Хилья» кітабында т. б. жеткізген. Ә л-Мунзири бұ л хадистің жеткізушілерін шыншыл деген. Шейх ә л-Ә лбани «Сахих ә т-Тарғ иб уә ә т-Тархиб» (1372) жинағ ында оны хасан деп берген.

Аталғ ан аятта жә не хадисте айтылғ ан нә рселер Шариғ ат мақ ұ лдағ ан барлық ә скери қ имылдар мен ерліктерде бар. Алайда бұ л ерліктер егер мұ сылман адам осыны ө зін-ө зі қ ұ рбан ету жә не ерлік ретінде жасаса, ол ө з қ олымен ө зін-ө зі ө лтіре алады деп есептейтіндер тарапынан қ ателікпен дә йек ретінде қ олданылады.

«Жанкештілік» актілердің жақ таушылары ө здерінің дә йектерінің қ атарында Абу Тальха шайқ ас кезінде ө зімен Пайғ амбарды (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ орғ ағ анын[24], Али Меккеден Мә динағ а қ оныс тебу (хижра) тү нінде Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) тө сегіне жатқ анын, ал бір мұ сылман қ орғ аусыз жә не сауытсыз кү йінде саны кө п кә пірлерге шабуыл жасағ анын да атап кетеді[25].

Бұ л дә йектердің барлығ ына жауап беріп, мынаны айту қ ажет: қ ойылғ ан мақ сатқ а қ ол жеткізу ү шін ә рекеттерді жасаумен қ оса Аллаһ Тағ аланың рахметін, Оның ә мірі мен шешімін кү ту – Шариғ ат мақ ұ лдайтын ә скери операциялардың жә не ерліктердің қ ажетті қ ұ рамдас бө лігі, алайда олар мерзімнен бұ рын асығ ыстық пен ө лімге ұ мтылумен сыйыспайды. Ал ө зін қ ұ рбан ету ретінде ө зін-ө зі қ асақ ана ө лтіретіннің ә рекеті бір мезетте істі орындауы мен мақ сатқ а жетуі болғ ан кү туді қ амтымайды. Жоқ, мұ ндай адам ө зінің таң дауы бойынша ө зін ө лтіріп, ө зінің жанын ө зі алып, Раббысынынан озып кетеді.

⇐ Предыдущая 6 7 8 9 101112 13 14 15 Следующая ⇒