Мәликилердің пікірі

Мә ликилердің пікірі

Хә лил жә не ә д-Дардир былай деген: «Мұ сылман адамғ а ол ө зінің ержү ректігін кө рсетуді емес, Аллаһ тың сө зін ұ лық тауды мақ сат етуі шартымен, сондай-ақ кә пірлерге ол оларғ а қ алай ық пал ететінін кө рсету қ алауы шартымен саны кө п дұ шпандарғ а тап беруге рұ қ сат етіледі. Бірінші шарт іс-ә рекеттің кемелдігін жә не толық тығ ын қ амтамасыз ететіні – айқ ын-ақ, ө йткені шайқ ас кезінде мақ таныш танытуғ а рұ қ сат етіледі. Яғ ни бұ л шарттың орындалмауын тек ұ намсыз нә рсе (мә крух) деп қ ана тү сіну керек». Ә д-Дусуки (2-том, 183-бет).

Ә л-Қ уртуби былай деген: «Менің ойымша, дұ рысы – дұ шпан ә скеріне оларғ а ә лі келмейтін адамның шабуыл жасауы рұ қ сат етіледі, ө йткені мұ ның тө рт оң тұ рғ ысы бар:

Біріншісі – адамның дін ү шін шә һ ид болып қ аза табуды қ алауы;

Екіншісі – дұ шпанғ а шығ ын тигізуі;

Ү шіншісі – ө зге мұ сылмандарды жаумен соғ ысуғ а жігерлендіруі;

Тө ртіншісі – бір мұ сылманның не істей алатындығ ын кө ріп, мұ сылмандар тұ тас алғ анда қ аншалық ты қ ауіпті екендігін тү сінген қ арсыластың моральдық рухын ә лсіретуі». Қ з.: ә л-Қ уртуби «Тафсир» (2/364).

Шә фи’илердің пікірі

Ә л-Изз бин Абд ә с-Сә лә м былай деген: «(Дұ шпанның ) шабылдауы кезінде соғ ыс майданынан қ ашу ү лкен зиян тигізеді, алайда егер адам ө зінің бекерге ө ліп, дұ шпанғ а ө з ө лімімен ешқ андай шығ ын тигізбейтінін білсе, шегіну міндетті болады. Ө мірді қ ауіпке салуғ а тек осыдан пайда болғ ан, бұ л кө пқ ұ дайшылдардың талқ андалуына жә не діннің ұ лық талуына алып баратын кезде ғ ана болады. Ал егер кө пқ ұ дайшылдарғ а шығ ын тигізілмесе, онда шегіну қ ажет, ө йткені мұ ндай жағ дайдағ ы табандылық бекер шығ ындарғ а ұ ласады, дұ шпандардың жү регіне маймен сылағ андай ғ ана ә сер етіп, мү міндерді қ орлайды. Мұ ндай жағ дайда табандылық таныту ешбір пайдасыз тап-таза зиян болады». Қ з.: «Қ ауа’ид ә л-Ахкам» (1/111)

Ибн Хажар былай деген: «Жалғ ыз адам саны кө п дұ шпандарғ а шабуылдау мә селесіне келер болсақ, имамдардың кө пшілігі егер адам ерекше ержү рек болып, ө зінің ә рекетімен дұ шпандарды қ орқ ытуды, олармен кү ресуге басқ а мү міндерді жігерлендіруді жә не ө зге тү рдегі пайдаларды келтіруді жорамалдағ ан болса, онда оның осы шабуылды жасауы игі болып табылады. Ал егер бұ л ә рекет – жай ғ ана ойсыздық болса, онда оғ ан тыйым салынады, ә сіресе, егер ол мұ сылмандардың ә лсіреуіне ә кеп соқ са. Ал Аллаһ бұ л жө нінде жақ сырақ біледі». Қ з.: «Фатх ә л-Бари Шарх «Сахих» ә л-Бухари» (8/185-186).

⇐ Предыдущая 4 5 6 7 8910 11 12 13 Следующая ⇒