|
|||
3. Күштеу (икрах)Аллаһ Тағ ала былай деп айтқ ан: «Жү регі иманнан орнық қ аннан кейін зорлық кө рген біреуден басқ а біреу иман келтіргеннен кейін Аллаһ қ а қ арсы келсе, сондай-ақ біреу кө кірегін имансыздық қ а ө зі ашып берсе, оларғ а Аллаһ тың ашуы жә не зор азап бар» (ә н-Нә хл 16: 106). Бұ л аят ‘Аммар ибн Ясирге (Аллаһ оғ ан разы болсын) қ атысты тү скен еді. Кө пқ ұ дайшылдар ‘Аммарды жә не оның ата-анасы – Ясир мен Сумайяны ұ стап алып, ө лтірді, ал ‘Аммардың ө зін қ инағ аны соншалық ты – ол зорлық тың астында кү пірлік сө здерін айтты, бірақ жү регінде мұ ндай (кү пірлік) сенімі жоқ еді. Ал Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ‘Аммар кү пірлікке тү сті деп айтқ анда, Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бұ л тұ жырыммен келіспеді. Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ол туралы: «Ақ иқ атында, ‘Аммар басынан аяғ ына дейін иманғ а толы! », - деді. Ә н-Насаи 8/111, ә л-Хаким 3/392. Хадис сахих. Қ з.: “ә с-Сильсилә ә с-сахиха” 807. ‘Аммар ибн Ясирдің немересі Абу ‘Убайда былай деп баяндайтын: “Мү шриктер ‘Аммарды ұ стап алғ ан кезде, олар оны ол Аллаһ тың Елшісін (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) балағ аттамағ айыша, жә не олардың пұ ттарын жақ сы сө здермен мақ тамайынша жібермеді. Тек содан кейін ғ ана оны жіберді. Ал ол Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келген кезде, Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) одан: «Сағ ан не болғ ан? », - деп сұ рады. Ол: «Жамандық, уа, Аллаһ тың Елшісі! Аллаһ пен ант етемін, мен сенен бас тарпағ анымша жә не олардың қ ұ дайлары туралы жақ сы сө здер айтпағ анымша олар мені жібермеді! », - деді. Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ал, сенің жү регің қ андай болды? », - деп сұ рады. ‘Аммар: «Ол иманда тыныш еді», - деп жауап берді. Сонда Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Егер олар осыны тағ ы қ айталаса, онда сен де осыны қ айтала! », - деді”. Ә л-Хаким 2/357, ә л-Бә йһ ақ и 8/208, ә т-Табари 13/82. Имам ә л-Хаким, хафиз Ибн Хә жар жә не шейх Мә шхур хадисті сахих деді, Ибн Хә жар: “ә д-Дирая” 2/197.
Имам Ибн ‘Абидин былай деп айтқ ан: “ «Егер олар осыны тағ ы қ айталаса, онда сен де қ айтала! » деген сө здердің мағ ынасы «егер кә пірлер сені тағ ы да осыны істеуге кү штеп мә жбү рлесе, онда сен тағ ы да осы істегенің ді істе, яғ ни кү пірлік сө здерін айта тұ ра жү регің де иманың ды сақ та» дегенде”. Қ з.: “Хә шия Радд ә л-мухтар” 6/135. Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп айтқ ан: «Ақ иқ атында, Аллаһ мен ү шін менің ү мметіме қ ателікпен, ұ мытшақ тық пен жә не кү штеумен істегендерін кешірді! » Ибн Мә жаһ 2045, Ибн Хиббан 7219. Хадистің сахихтығ ын хафиз ‘Абдуль-Хакқ ә л-Ишбили, имам ә н-Науауи, шейхуль-Ислам Ибн Таймия, хафиз Ибн Касир жә не шейх ә л-Ә лбани растағ ан. Бұ л хадиске қ атысты имам ә ш-Шә тыби былай деп айтқ ан: “Бұ л хадисте айтылғ анғ а қ атысты ғ алымдардың арасында келіспеушілік жоқ! ” Қ з.: “ә л-Мууафақ ат” 3/263. Имам Ибн Бә ттә л ө зің ді ө лімнен кү пірлік жасау арқ ылы қ орғ ауғ а рұ қ сат етілгендігі туралы бірауызды келісілген пікірді (ижмә ’) жеткізген. Ол былай дейтін: “«Егер кү пірлік жасауғ а кү штеп мә жбү р етілген адам ө ліммен қ орқ ытудың астында кү пірлік жасаса, бірақ оның жү регінде шайқ алмас иман болса, онда оғ ан қ атысты ол кү пірлікке тү сті деген шешім шығ арылмайды жә не оны ә йелімен ажырастырмайды» дегенге ғ алымдар бірауызды келісімде”. Қ з.: “Фатх ә л-Бари” 2/313. Имам ә л-Бағ ауи былай деп айтқ ан: “Кү пірлік сө здерін айтуғ а кү штеп мә жбү рленген адамғ а мұ ны тек тілмен ғ ана айтуғ а рұ қ сат етілгендігіне ғ алымдар бірауызды келіскен. Жә не егер ол мұ ндай сенімге ие болмастан, оны тек тілімен ғ ана айтса, онда бұ л кү пірлік болып табылмайды! Бірақ егер ол (айтудан) бас тартып, осы ү шін ө лтірілсе, бұ л абзалырақ болады”. Қ з.: “Тафсир ә л-Бағ ауи” 5/329.
|
|||
|