ҚАУІП-ҚАТЕР ДАБЫЛЫ

Шілденің аяғ ынан-ақ кү н ойпаттың терістік жотасына ғ ана емес, кө кжиектің ө зіне ерте жасырынып, тү н қ араң ғ ы ә рі ұ зақ болуғ а айналды. Кү здің алғ ашқ ы белгілері біліне бастады: жартастардың жақ тауына ұ я салатын сұ р қ арлығ аштар ұ бап- шұ бап топ қ ұ рып, жастарын ұ шуғ а баулып, алыс сапарғ а қ амданды. Аман қ алғ ан қ аз-ү йректер де топ қ ұ рап, бір кө лден екіншіге ұ шып-қ онып жү рді. Тү нгі тұ ман қ алың дап, ертең гілік ойпаттың ү стінде іркіліп кө п тұ рып алатын болды.

Жиһ ангездер Санников жерінде қ ыстап шығ амыз деген оймен аң ғ а шығ ып, қ ысқ а сақ тық қ ор жасады, ә келген еттерін келіншектері қ ақ тап, ыстап, майын қ орытып қ арынғ а қ ұ йып қ ойды. Алайда тамыздың алғ ашқ ы аптасының аяғ ында кейінгі кезең ге кө п қ ырсығ ы тиген оқ иғ а болды. 8-іне қ арағ ан тү ні жиһ ангездер кү шті жер дү мпуінен оянды, ә уелі олардың ұ йқ ылы кө зіне дү бірлетіп біреу жертө ленің есігінен баса-кө ктей кіріп келе жатқ андай кө рінді, сосын ө тіп бара жатқ ан ауыр пойыз бардай қ атты гуіл естілді.

– Тағ ы да жер сілкінді! – деді Ордин.

Жертө ле іші сө нген оттың шоғ ымен қ аракө лең ке болып тұ рғ ан-ды, тө сегінен кө терілген ерлер мен ә йелдердің ү рейлі жү зі кө зге бірден шалынды.

Міне, дү мпу қ айта жаң ғ ырды. Ашалар мен ү ргілер сық ырлап, тө беден топырақ қ ұ йылды. От жыпылық тап, ашағ а ілген заттар шайқ алып, жер астынан шыжылдағ ан бір жат ү н естілді.

– Біздің жертө ле басқ алардікінен берік болғ анымен де далағ а шығ у керек, – деді киімдерін қ олына ұ стап Горюнов.

Ә йелдер қ олы қ алтырап белдемшелерін тағ а сап, киімдерін қ ұ шақ тап есіктен тұ ра атты. Жү ре киініп жігіттер де олардың соң ынан шық ты.

Тұ манды айдап кеткен терістік желінің ық палымен тү н ә деттегіден едә уір жылы. Ойпаттың батыс жағ ына ілінген ай сә улесімен алаң қ ай жарық боп тұ р. Жақ ын орманның желмен сыбдырлағ ан жапырағ ының шуылына қ арамастан қ ұ здан қ ұ лағ ан жартастардың гү рсілі жан-жақ тан анық естіледі.

Кө семнің жертө лесінен ә йелдердің айғ айы, балалардың жылауы, еркектердің даусы естіліп тұ р. Оның тұ рғ ындарының бір бө легі далағ а шығ ып киіне бастағ ан. Ә лгіндей болмай қ алғ андары да тысқ а шығ ып, есікке тақ ау топырлап, ө зара пікір алмасып, ү рейлене аспанғ а қ арайды. Амнундак жиһ ангездердің жанына келді, қ атты қ орық қ ан сың айы бар.

– Жер қ айта сілкініп жатыр, ақ адамдар! – деді ол кінә лағ ан ү нмен.

– Ақ адамдар келісімен-ақ онкилондарғ а бақ ытсыздық басталады деп ұ лы бақ сы біліп айтқ ан. Сендер келгеннен бері жер екі рет сілкініп, вампулар шапты бізді.

– Сіздермен вампулар бұ рын да талай соғ ысқ ан ғ ой жә не жердің де сілкінуі бір бұ л емес, – деп қ арсылық білдірді Горюнов.

– Жоқ, жер бұ рын-соң ды ешқ ашан дә л бұ лай қ атты дү мпіген емес. Ә не, айды қ арашы қ андай, қ ып-қ ызыл! Бұ л

– болашақ ү лкен бақ ытсыздық тың белгісі, – деп Амнундак сө зін нығ ырлай тү сті.

Жаң а бір дү мпуден ол тең селіп кетті де, біраз адам жығ ылып қ алды. Ә йелдердің шың ғ ырғ ан, балалардың жылағ ан даусы шық ты. Бә рінің кө з алдында Амнундак ү йінің бұ рышы қ ұ лап тү сіп, қ ою шаң шаншылып аспанғ а кө терілді. Ағ аштар шайқ алып тұ р.

– Ү йден бә рі шығ ып па еді? – деп дауыстады кө сем.

– Бә рі, бә рі шық қ ан, – деп жауап қ атты бір дауыс.

– Жоқ, бә рі емес, менің анам Мату қ алды, – деген бір ә йел даусы шық ты. – Ауырып жатыр еді, енді қ айда ө лсем де – бә рібір деп орнынан тұ рмай қ алғ ан.

– Онда ө лгені ғ ой! – деді бір еркек ү ні. – Қ алқ а тұ п- тура ү стіне қ ұ лады.

– Бө рене мен шымын лақ тырып, жедел қ ұ тқ арың дар ә йелді! – деп ә мір етті Амнундак. – Отын, от ә келің дер де дереу от жағ ың дар.

Алайда онкилондар ү йге кіруге қ орық ты, қ ұ лағ ан қ алқ аның шымын ә рең аршып, қ ұ лап кетпес пе екен деп келесі бө ренелерге жалтақ тап қ арай берді. Аннуир тайсалмастан ө з жертө лесіне кірді де, тақ тайғ а сап бірнеше қ ызыл шоқ алып шық ты. Ұ замай лаулағ ан от жұ ртты аздап тыншытты, шым аршып жатқ ан жауынгерлерден басқ а ру жанының бә рі от басына жиналды. Дү мпу басылғ ан жоқ, жер солқ ете қ алғ ан сайын жұ рт тө бесіне қ ұ лар ештең е болмаса да кері қ ашады. Жер ұ дайы гуілдеп, ағ аштар тең селіп тұ р, аяғ ынан тік тұ ру мү мкін болмағ ан соң жұ рттың бә рі отырды. Қ ұ лағ ан тастардың гү рсілі тынар емес.

– Онкилондарғ а алапат тө нді!.. – деп мің гірледі Амнундак дү мпіген сайын дір ете қ алғ ан отқ а қ арап.

Жиһ ангездер ө здеріне ұ натпай алая қ арағ ан жауынгер- лердің, ә сіресе ә йелдердің жанарын ә лденеше рет байқ ап қ алды.

Ординнің жанында отырғ ан Аннуэн дү мпу аралығ ында орнынан тұ рып, оттың екінші жағ ында отырғ ан ә йелдерге барып қ осылды, одан Горюнов пен Костяковтың, қ алаулылары да қ алысқ ан жоқ, орнынан қ озғ алмағ ан тек Аннуир мен Раку болды.

– Біз осы оқ шау қ алып бара жатқ ан тә різдіміз, – деді сыбырлап жолдастарына Горюнов.

– Оқ асы жоқ, кү н шығ ады да кө ң іл орнығ ады, тү нгі қ орқ ыныш ұ мытылады! – деп жайбарақ ат жауап берді Костяков.

– Ай тіпті қ ызарып кетті, – деді Ордин. – Шамасы, қ ұ лағ ан жерден тозаң кү шті кө терілсе керек.

Ә сіресе, бір тегеурінді дү мпу қ атты гуілдеп аң ғ арды бойлап ө ткендей болды. Ү рейлі ү н қ айта жаң ғ ырып, жү ресінен отырғ ан кейбір кісілер жалпасынан тү сті. Иттер ұ лып қ оя берді. Кө семнің жертө лесі тү гел қ ұ лап, шудаланғ ан шаң ның арасында шошайып тө рт ашасы ғ ана қ алды. Жұ мыс істеп жү рген жауынгерлер қ ұ лап тү сіп, атып тұ рып айдалағ а қ ашты.

– Жер ойылғ алы тұ р, біз опат боламыз, тайпамыздың қ ұ ритын кү ні туды! – деп аһ ұ рды ерлер мен ә йелдер. Ә йелдер балаларын бауырына қ ысып алғ ан, ү рей кеулеп бә рінің кө зі бажырайып кеткен.

Қ ұ лағ ан тау-тастың гү рсілі басылғ ан тұ ста тө ң ірек қ ұ лақ қ а ұ рғ ан танадай бола қ алды, осы сә тті кү ткендей жел де сап тынды. Бә рі елең деп бірдең еге қ ұ лақ тү рді. Тыныштық қ аймағ ын алыстан дү ң гірлеген бақ сының даң ғ ыра ү ні бұ зды, дә л осы сә тте ол онкилондарғ а кереметтей ә сер етті.

– Бақ сымыз тірі екен! Жарық тық жер рухына басу айтып жатыр! – деген қ уанышты ү ндер шық ты.

Ә лгі қ атты дү мпу шынында да ақ ырғ ысы болды, онан кейінгі ақ ырын солқ ылды ешкім де елеген жоқ. От басында жұ рт қ алғ и бастады. Оларды таяу тұ рақ тан ұ зақ ұ рып, келте қ айырылып дү ң гірлеген ә скери барабан ү ні оятып жіберді, оғ ан басқ а да алыс мекендерден қ ағ ылғ ан дабыл қ осылды

– бә рі де тымырсық тү нде ап-айқ ын естіліп тұ рды. Барлығ ы елең қ ағ ып, тапжылмай тың дай қ алды. Осы бір беймаза музыка ә уені басылғ анда Амнундак Горюновқ а кінә қ оя сө йледі.

– Бұ л тү ні біздің кө п ү йіміз қ ұ лады. Бірнеше ана мен бала опат болды, біразы мертігіп, қ ыруар ү й жиһ азы қ ирады. Бізге апат айырық ша келді, ақ адамдар! Алайда сендер оны болдырмау амалын қ арастырмадың дар. Қ арашы, сендердің ү йің дін аман, ал менікінің шаң ырағ ы ортасына тү сті.

– Себебі сендер ү йді ө те осал саласың дар! – деп шамдана жауап берді оғ ан Горюнов. – Енді ү йді берігірек салсаң дар, олар қ ұ ламайды да, ешкімді басып қ алмайды.

– Біздің ү йлерде сан ұ рпақ ө сіп-ө нген, бірақ оның қ ұ лағ анын ешкім кө рген жоқ, – деп қ арсы дау айтты кө сем.

– Ал арнап келген апатқ а ешбір дауа жоқ. Жә не біз сиқ ыршы да емеспіз ғ ой.

Ол «сендер сияқ ты» деп айтып салғ ысы келді де, іркіліп қ алды. Жиһ ангездер оны айтпай-ақ ұ қ ты.

Осы кезде қ ұ лағ ан қ алқ аның ағ ашы мен шымын аударыстырып жатқ ан жауынгерлер Мату кемпірді алып шық ты, ә риие, ол бұ л дү ниемен бағ ана-ақ хош айтысқ ан екен. Оның қ ызы мен жә не екі ә йел аулағ ырақ бө лек от жағ ып, мә йітті соның басына қ ойып, салт-сана бойынша оның кө зі тірісіндегі жақ сылығ ын айтып жоқ тауғ а кірісті. Қ алғ андары от басында тағ ы да қ алғ ып кетті. Кө семнің ү йі қ ұ лап, бір ә йел қ айтыс болғ анын Амнундактың ә мірімен барабан барлық мекенге хабарлады.

Таң рауандап келе жатты, ұ йқ ы қ ысып жиһ ангездердің кірпігі кірпігіне жабыса береді. Жер сілкіну тоқ тағ ан тә різді баяу солқ ыл да бірте-бірте сиреді. Жертө лелері жер сілкінуіне тө теп берді, енді оғ ан оралуғ а кә міл болады. Осығ ан келісіп ү йіне беттей берген жиһ ангездерді кейбір оянып ү лгерген онкилондардың ө шпенді, қ ызғ анышты кө зі сырттай атты. Амнундак бетін тізесіне қ ойып қ алғ ып отыр. Ақ адамдарғ а Аннуир мен Раку ғ ана ерді, қ алғ андары орнынан да тырп еткен жоқ, ал Аннуэн болса, жоқ тау айтып жылаушыларғ а бағ ана қ осылғ ан, Горюков пен Костяков ә йелі тастап кеткен еркек кебін киді де шық ты.

Қ атерлі тү ннен кейін қ атты ұ йық тап бә рі кеш тұ рды, есік саң ылауынан кү н сә улесі сығ алап қ алғ ан. От лаулап жанып жатыр, ермей қ алғ ан ү ш келіншек тү к кө рмегендей-ақ ас қ амдап жү р. Ертең гі ас ү стінде олар ермеу себебін баяндады. Жер қ атты дү мпіген кезде ә не-міне жер жарылып, ө здерін

ақ адамдар жерасты патшалығ ына ертіп ә кетеді екен деп қ орық қ анын мойындады олар. Сондық тан да ө здерінің жағ ына шығ ып кеткен кө рінеді. Аң қ аулық болғ анымен де бұ л қ ылығ ы ақ ылғ а сыярлық, сондық тан Горюновтың келіншектерге ақ адамдар сиқ ыршы да, жерасты рухы да емес екенін тағ ы да қ айталап тү сіндіруге тура келді. Бірақ ү н қ атқ ан келіншектің жү зінен бұ л сө зге сенбей отырғ аны білініп- ақ тұ р.

Келіншектер таң ертең ерте Амнундакқ а бақ сының келгенін, жолда оның жердің жарылғ анын кө ргенін, одан ә рең аттап ө ткенін айтыпты. Қ айырымды рухтар ө з қ ұ лын жебеп-желеп, соның арқ асында бақ сының ү йі қ ұ ламай аман қ алыпты-мыс. Осынау хабар жиһ ангездерді тө ң іректі тағ ы бір шолып шығ уғ а қ ұ лшындырды, жауынгерлердің бә рі жер қ азып, кө семнің баспанасын қ алпына келтірумен шұ ғ ылданып жатыр, мезі еткен кү зетсіз-ақ жү ріп қ айтуғ а болар, ә сіресе тү нгі оқ иғ адан кейін оларды ертіп жү рудің ө зі ың ғ айсыз. Гороховты кө з ғ ып жертө ленің жанында қ алдырып, қ алғ ан ү шеуі мылтық асынып бақ сы ү йіне барар жолғ а тү сіп тарта беріп еді, ұ замай батыстан шығ ысқ а тартылғ ан ені екі метрдей жердің жарығ ына тап болды, оның тү бінен қ ұ лағ ан қ ыртыс, тамырымен тү скен бұ талар мен тұ тас ағ аштар кө рінеді. Астынан жер жарылғ ан аса жуан ағ аштар тү бірінен бастап орта тұ сына дейін қ ақ айырылып, бір жағ ы жыраның бір қ абағ ында, екіншісі келесі жиегінде тұ р, бейнебір екі аяғ ын керіп, сай басында тұ рғ ан адам тақ ылетті. Жердің жарығ ына жақ ын жердегі топырақ та жарылғ анда шық қ ан қ ап-қ ара қ ұ м

шашырап жатыр.

Ешкім жоқ та кө ріп алу ү шін осы арадан олар қ асиетті кө лге бұ рылды. Жолда олар ені ә р алуан отызғ а тарта жарық шақ ұ шыратты, бірінен адымдап ө тсе, екіншісінен жү гіріп келіп секіріп кетуге тура келді. Бірі таяз болса, енді бірінің тү біне кө з жетпеді – бә рінің де тү п жағ ы қ усырылып, тас тастағ анда су жатқ аны анық талды. Ойпат кемерінің

етегіндегі тастақ ты шә мбіл тө бені тү нде қ ұ лағ ан жартас сынық тары басып, бір жерінен таутекенің жансыз денесі табылды, жануарды жақ пар тастан жер сілкінгенде атып жіберсе керек. Ә рине, мұ ны ала жү рген жө н, тү бі бұ л жауынгер ертпей кеттің дер деп кө сем кінә лай қ алса, ақ талуғ а жақ сы.

Қ асиетті кө лдің жағ асына жете беріп, таң -тамаша болғ ан жиһ ангездер тоқ тай қ алды – кө л ұ шты-кү йді жоқ. Орнында тү біне қ ара лаваның жылбысқ ы бірдең е жапқ ан ірілі-уақ сынық тары шашылғ ан, жалпақ та кө лбеу ойық қ а ұ қ сас ү лкен шұ ң қ ыр ғ ана жатыр; тас сынық тары арасымен қ атты сарқ ылғ ан ө зен салаларының суы сылдырайды. Тайғ ақ тақ та тастарды абайлап басып зерттеушілер қ ұ здың етегіне тақ ау терең, кө мей-қ уысқ а да жетті, диаметрі екі-ү ш метр ол кү рт қ иғ аш тартып, жардың астына терең бойлап кеткен, оғ ан жартастардың арасынан жылап ағ ып су қ ұ йылып жатыр.

– Ал бұ ғ ан не айтасыз? – деп сұ рады Костяков ү шеуі келіп тылсым терең ге тартқ ан ү ң ірейген ү лкен қ ара кө мейдің ернеуіне кеп тоқ тағ анда.

– Менің ше, тү ндегі дү мпу жерасты каналына кө мей-қ уыс арқ ылы мезгіл-мезгіл қ ұ йылатын етіп суды бө геп жіберіп тұ ратын иін сияқ ты бір тетікті ү гіп жіберген, – деп жауап берді Ордин.

– Кө лдің жоғ алып кетуінің басты себебі келіп қ ұ яр су кө зінің бітеліп қ алуында емес пе екен? – деп сұ рады Горюнов.

– Естерің ізге тү сірің іздерші, бұ ғ ан ойпаттың бар суы келіп қ ұ йылуы керек те. Ө ткен жолы орманнан шық қ ан тұ тас ө зеннің тас ү йіндісінің астына келіп сің іп кеткенін кө ріп едік қ ой.

– Бә лкім, ойпат қ ыртысындағ ы жарық тар бұ рын осында кеп қ ұ йып тұ ратын суды жұ тып алғ ан шығ ар, – деп жауап берді Ордин.

– Егер ә лгі жарық тар тү псіз болмаса, суғ а толып, жылғ алар қ айта зырылдап, кө л қ алпына келер ме екен? – деп сұ рады Горюнов.

– Ө йтуі де ық тимал.

– Олай болғ аны, ә рине, дұ рыс, тезірек толса тіпті жақ сы, ә йтпесе онкилондар қ асиетті кө лінің қ ұ рып кеткенін білсе, бұ рынғ ыдан бетер қ орқ ып, бұ л апатты да ақ сиқ ыршыларғ а жабады ғ ой.

– Біз оларғ а бұ л жайында, ә рине, ештең е демейміз.

– Ауыздарың а ие бол, ә йелдерге қ айда болғ анымыз жайында лә м-мим демейік.

– Тү сінікті. Тіпті Гороховқ а да ештең е айтпаймыз. Аң ғ а шық тық, таутеке атып алдық, жердің жарылғ анын кө рдік – осы жетіп жатыр емес пе.

Кө лден кері қ айтып келе жатып олар біраз уақ ыт ойпат аң ғ арын бойлай жү рді. Бір жерде олардың кө зіне жардың етегінде жатқ ан аппақ қ ойтас пен оның жарқ ыншақ тары тү сті. Қ асына келсе, ол мұ з екен, бұ дан жоғ ары жақ та биік шың дарда аз да болса мұ зарттар бары білінді. Бә рінен таң данарлығ ы, қ ұ здың тап етегіндегі екі жақ қ а бірдей созылғ ан жарық болды, бірде кең ейіп, бірде қ усырылып кө з ұ шына дейін кеткен сол жырада да бес-алты метр терең дікте су жатты.

Одан арғ ы жолда да олар қ ұ з-қ абырғ ағ а екі-ү ш мә рте ә дейі кеп қ арап, ә лгіндей жарық кө рді, зайыры, ойпат табаны ең кемі он шақ ырым шамасында батыс кемерден бө лініп қ алуғ а айналғ ан.

Ү йге олар тү с ауа келді, соның ө зінде мекен тұ рғ ындары бұ лардың жоқ екенін біліп қ алыпты. Бірақ таутеке онкилондардың кү дік-кү мә нін тез сейілтіп, Амнундак жұ мыстан жырып, бірнеше жауынгерді жателдіктерді іздеуге бекер жібергеніне ө кінді. Жертө ленің орны аршылып, онкилондар сол бө ренеден аша орната бастады. Тү скі асын ішіп болып қ олына балта ұ стағ ан жиһ ангездер жер сілкінген

сайын тұ рғ ындарының тө бесіне қ ұ ламас ү шін аша мен ү ргіні қ алай ұ стастыру керек екенін кө рсеткелі келді. Алайда оларды қ айран қ алдырып, онкилондар жателдіктер кө мегінен бас тартты.

– Бабаларымыз бізге ө зге болмаса да ү й салуды ү йреткен,

– деді Амнундак, – сол баспаналарда талай ұ рпақ ө сіп-ө ніп келеді. Біз бұ дан басқ аша салмаймыз ү йді. Онан да, ақ адамдар, жер қ айтып сілкінбестей етіп берің дер, сонда біздің ү йлеріміз де қ ұ ламайды.

Ешқ андай ақ ыл-кең ес ө тпеді, жиһ ангездер ү йінің беріктігі де ә сер етпеді оларғ а.

– Егер біздің ү йлерде онкилондар емес, ақ сиқ ыршылар тұ рса, қ ұ ламағ ан болар еді, – деп жателдіктерді алқ а-қ отан қ оршап ә ң гімесін тың дап тұ рғ ан қ ұ рылысшылардың бірі.

– Солай, солай! Дұ рыс айтасын! – деп қ алғ андары да бас щұ лғ ып, дабырласып кетті. Ө з жертө лелеріне қ айта оралуғ а тура келді, алайда мұ нда болғ ан жағ дайды талқ ылап жатар мү мкіндік тағ ы жоқ, себебі ә йелдер орысша едә уір тү сініп қ алғ ан, олардың кө зінше еркін сө йлесе, бә рі онкилондарғ а жетіп қ алуы кә дік.

Сонда да екі дайда қ алаулыларының қ ай жақ қ а шығ атынын байқ ау ү шін жиһ ангездер онкилондарғ а жасағ ан ұ сынысы, оның қ абылданбауының себеп-салдары хақ ында сө з қ озғ ады.

– Амнундактың шешімі дұ рыс! – деп дік етті Аннуэн. Оның пікірін қ алғ андары да қ остады. Тек Аннуир ғ ана жиһ ангездердің жағ ына шығ ып, осы жертө ленің қ ұ рылысын алғ а тартып дә лелдей кеп, есті адамдардың кө мегінен бас

тарту есуастық деді!

– Бұ лар сені мен бізден ақ ылды емес, тек сиқ ыры ғ ана кү шті! – деді ыза буғ ан Аннуэн. – Бұ лар біздің жерге қ адам басқ анғ а дейін ү йіміз де қ ұ ламаушы еді, жеріміз де бұ лай шайқ алмаушы еді. Бұ лар болғ ызбаймыз десе, жер де қ айтып сілкінбейді.

Бірге тұ ра бастағ аннан бері ә йелдердің дау-тартысы тұ ң ғ ыш рет мынандай қ иян-кескі сипат алып, надан, кө ң ілі соқ ыр кү ндестерінің Аннуирді жерден алып, жерге салғ аны сондай, ерлер енді ә ң гімені бастап бергеніне ө кінді.

Ашулы ә йелдерді сабасына тү сіру ү шін Ордин Аннуирді жидек теріп келуге орманғ а шақ ырды. Табан аузында қ алғ ан тө ртеуі қ ысқ а сақ тайтын жидекті теріп кептіретін кез болды деп қ абық тан жасалғ ан қ ақ пағ ы, тұ тқ асы бар топатайды қ арына іліп орманғ а тартты, бірақ олар басқ а жақ қ а жө нелді. Ү ш жиһ ангез жағ дайды пайдаланып еркін ә ң гімелесу ү шін жеке қ алды.

– Мұ нда қ ыстап қ алудың реті жоқ сияқ ты кө рінеді де тұ рады мағ ан, – деді Горюнов. – Онкилондардың бізге қ арым-қ атынасы қ азір достық қ а қ иғ аш.

– Иә, – деп қ остады оны Костяков, – тағ ы бір қ олайсыз бірдең е туа қ алса, мә селен, жер сілкініп не дауыл тұ рып, болмаса тұ тқ иылдан вампулар шабуыл жасай қ алса, бізге білдірмей тайып тұ рудан басқ а лаж жоқ.

– Оқ а емес, бә рі де орын-орнына келеді, жолдастар! – деді Горохов. – Қ ұ дайдың қ ұ тты кү ні жер сілкінбес! Қ ыстап шығ амыз!

– Никитағ а бұ л ара ұ нап қ алғ ан, – деп мырс етті Костяков.

– Ә рине, ұ найды. Ұ намайтын несі бар, айтшы. Тамақ тоқ, кү н жылы. Жақ ында некелесіп, ү йленеміз, ә йелдеріміз жә не жақ сы.

– Міне, мә селе қ айда! – деп даусын соза тү сті де, Горюнов ү нсіз қ алды.

Жазатайым қ ақ тығ ыс бола қ алса, Гороховтың онкилондар жағ ына шығ атыны немесе бейтарап қ алатыны айқ ын болды. Жертө лені тым-тырыс ү нсіздік басты. Ұ замай Горохов орнынан тұ рып, ү йден шығ ып кетті.

– Мен қ орқ айын дедім, – деді Горюнов, – бұ л арадан асығ ыс-ү сігіс жасырын қ ашпақ болсақ, Никитаның бізбен

бірге кетпеуі кә дік, тіпті біздің ойымызды оларғ а білдіріп қ оюы да мү мкін:

– Қ ой, бұ не дегенің із? Бұ ндай ой басың ызғ а қ айдан келіп жү р? – деп таң қ алды Костяков. – Ол да біз сияқ ты сиқ ыршы емес пе, бізге бұ л жерде қ алу қ атерлі болса, оғ ан да қ ауіпті.

– Олай емес. Онкилондардың оны бізден бө ле қ арайтынын байқ ап жү рмін. Ол қ араторы, тү р-тұ рпаты соларғ а келеді, тілін де біледі. Оны ақ деуге болмайды ғ ой, солай емес пе?!

– Ә лбетте! Сонда да ол бізбен бірге келді, бізбен бірге тұ рады, оның да жасыны мен нажағ айы жә не басқ а таң ғ ажайып заттары бар.

– Солай болғ анымен де оның жағ дайы едә уір ө згешелеу. Бұ ғ ан менің назарымды алғ аш аударғ ан Ордин, ал оғ ан Аннуир айтыпты. Ә йтеуір біз Никитамен ұ дайы ашық -жарқ ын бола бермейік те.

– Оның ыз дұ рыс! Ал, мең інше, бү гінгі ә йелдердің ұ рысы Аннуирдің біздің одақ тасымыз екенін байқ атты.

– Рас, ол Ординді ессіз сү йеді, онкилондардың жоспарын сол арқ ылы да білуге болады. Мұ ның ө зі аса пайдалы болса керек.

– Бір қ ызығ ы, біздің қ ашуымызғ а тура келсе, ол бізбен бірге кетер ме еді, кетпес пе еді. Бірде ол бармаймын деген. Есің де ме, ана жолы жотағ а шығ ып тең із жақ ты шолғ анымыз.

– Е, ол алғ ашқ ы бет қ ой. Ал қ азір ол Ординмен жердің тү біне дейін баруғ а бейіл.

Гороховтың қ айтып оралуы ә ң гімені кілт ү зді. Горюнов пен Костяков қ ұ рылыстың қ алай жү ріп жатқ анын кө ргелі есіктің сыртына шық ты.

Жертө ленің қ абырғ асы қ аланып, ә йелдер шым жайып та жатыр, оның жартысын жаң адан ойып, жартысын қ ұ лап жатқ анынан алғ ан. Тү нге қ арай рудың жаң а қ онысқ а кірер тү рі бар.

Кешке топатайларын жабайы малина мен қ арақ атқ а толтырып тө рт ә йел келді.

Олардан кейін Ордин мен Аннуир де кө п ұ зағ ан жоқ, бірақ келіншектің терген жидегі аз да кө зі бұ лаудай екен. Оның аз тергенін кө рген ө зге келіншектер сық ылық тап, орманда не бітірдің деп сұ рай бастады.

– Мен оғ ан Аннуэнмен сө зге келгені ү шін ұ рыстым! – деді Ордин.

Аннуир оғ ан таң ырқ ай кө з тастап қ ызарып кетті. Аннуэн разы болып қ алса керек, жертө леде келісім қ айта орнады. Ымыртта барлық ә йел бұ ғ ы саууғ а кеткенде Ордин кү ндізгі ә ң гіме жайын айтайын деп еді, Горюнов сыбыр етіп, тө сегінде

отырғ ан Гороховты кө зімен нұ сқ ап тыйып тастады.

⇐ Предыдущая 22 23 24 25 262728 29 30 31 Следующая ⇒