|
||||||||||
@hKM dAhAhAf. @@KdtKTIHI[ IHX\~MAfXAH@Afª. XAC0CYIfIM@KfIK AfHAhFAH. HªFAfMAhAf. Обручев Владимир.Стр 1 из 41Следующая ⇒
@hKM dAhAhAf @@KdtKTIHI[ IHX\~MAfXAH@Afª
XAC0CYIfIM@KfIK AfHAhFAH Hª FAfMAhAf
Владимир Обручев
XYMdA[ XKF
УДК 821. 161. 1 = 03. 512. 122 ББК 84 (Рус-Қ аз) 7-44 О 19
Қ АЗАҚ СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МӘ ДЕНИЕТ МИНИСТРЛІГІНІҢ ТІЛ КОМИТЕТІ «МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ЖӘ НЕ Қ АЗАҚ СТАН ХАЛҚ ЫНЫҢ БАСҚ А ДА ТІЛДЕРІН ДАМЫТУ» БАҒ ДАРЛАМАСЫ БОЙЫНША ШЫҒ АРЫЛДЫ
О19 Обручев Владимир. Жұ мбақ жер. (Ғ ылыми-фантастикалық роман)/ Владимир Обручев. Орыс тілінен аударғ ан С. Ақ таев. Астана: Аударма, 2011 – 344 бeт.
Арктиканың ақ шулан мұ здары арасында беймә лім аралдар болуы мү мкін деген жорамалғ а кө птеген зерттеушілер таяу кү ндерге дейін сеніп келді. Белгілі орыс геологы, академик В. А. Обручев ө з романына осы жорамалды негіз етіп, «Санников жері» деп аталатын аралды іздеп табуғ а аттанғ ан экспедицияның басынан кешкендерін қ ызғ ылық ты суреттейді. Кітапта осынау жұ мбақ жердің табиғ аты, оны мекендейтін адамдардың тіршілік тынысы айшық ты бейнеленген. Кө ркем қ иял танымдық қ асиеті мол мә ліметтермен шебер ү йлесім тапқ ан.
ISBN 9965-18-358-9 УДК 821. 161. 1 = 03. 512. 122 ББК 84 (Рус-Қ аз) 7-44
© «Аударма» баспасы, 2011
БЕТАШАР Р ОМ А Н
Арктиканың жартысына жуығ ы, яғ ни Жердің Солтү стік полюсті орап тұ рғ ан жоғ арғ ы бө лігі біздің Одақ территориясының терістік жағ алауларымен қ ойындасып жатыр. Жердің Оң тү стік полюсін орап жатқ ан, ә рі ө з алдына бір телегей қ ұ рлық Антарктикағ а керісінше Арктиканы тең із десе де болғ андай. Еуропа, Азия жә не Солтү стік Америка қ ұ рлық тарымен астасқ ан тұ сында Мұ зды мұ хит ұ лылы-кішілі аралдармен алашабырланады да, оларынан полюске тақ ағ ан орта дең гейінде ғ ана арылады. Ауа райының суық тығ ына орай бұ л аралдар қ алың мұ з, сіреу қ армен сіресіп жатады да, ә удемге бармайтын поляр жазында ғ ана аздап арқ а-жең ін кең іткендей болады. Тең іздің аралдар тө ң ірегіндегі тұ сы кө біне бір орнынан міз бақ пайтын мұ здар қ ұ рсанғ ан, ал қ алғ ан айдын ағ ыс пен желдің ырқ ында ерсілі-қ арсылы жө ң кіп жү ретін санжылдық сіре сең мен сық алғ ан. Қ иын-қ ыстау жү зу мен қ ытымыр ауа райына қ арамай жиһ ангез тең ізшілер аралдардың бірінен соң бірін ашып, зерттей отырып, кейде олардан қ оныс та теуіп Арктикағ а асты. Мұ зды мұ хиттың ашық суы атымен жоқ, аудандарын зерттеп, судың ә р қ абатының температурасын, терең дігін, қ ұ рамын ө лшеу ү шін, ондағ ы жануарлар мен ө сімдіктерді,
тең із табанының қ ыртысын барлау, ағ ыстың бағ ытын білу ү шін кө шкін мұ збен (ерікті, еріксіз) бірге жү зуге бел байлағ андар да болды. Арктикадан жаң а аралдар ашу осы кү ні кешеге дейін жалғ асып келді. Мә селен, 1881 жылдың ө зінде Новосибирь архипелагынан терістікке қ арай Жаннетта, Генриетта, Беннетта тә різді кішігірім аралдар, 1913 жылы Таймыр тү бегінен теріскей ү лкен архипелаг ашылды. Онан кейінірек Карск тең ізінен де шағ ын аралдар табылды. Алайда Арктиканың барлық аралдары белгілі деп кесіп айтуғ а болмайды: мұ хиттың сапырылысқ ан сең дер аймағ ында ашық сумен де, кө шкін мұ збен де жетудің ың ғ айы жоқ аралдар жатуы ә бден ық тимал. Сол сумен де, мұ збен де жетуге болмайтын Арктика аудандарын аспаннан зерттеуге самолет жаң а қ олайлы қ ұ рал болды. Бар екені ауыздан-ауызғ а аң ыз боп тарағ алы да жү з елу жылдың жү зі болғ ан екі аралдың қ ұ пиясы кү ні бү гінге дейін ашылғ ан жоқ. Терісі бағ алы аң мен терістіктің тағ ы бұ ғ ысын аулап, мамонт сү йегін іздеу ү шін солтү стік-шығ ыс Сібірдің жағ алауларына жақ ын аралдарда болғ ан жаужү рек кә сіпшілер, сол сияқ ты бірен-саран зерттеушілер терістікте сирек кездесетін ашық кү ндері белгісіз бір аралдарды кө ріпті, бірақ оларғ а жете алмапты. Новосибирь архипелагының теріскейіндегі Санников жері жә не Қ олыма ө зенінің сағ асынан теріскей Андреев жері солар болуы кә дік. Бұ лардың біріншісі алыс кө кжиекте оны сең арасынан алғ аш кө рген кә сіпші Яков Санниковтың, екіншісі сержант Андреевтің атымен аталғ ан. Мына роман сол аралдардың бірі – Санников жерін іздеп тауып, зерттеуге жасалғ ан ә рекет жайын суреттейді. Шығ арманың ғ ылыми-ғ ажайып роман атану себебі автор мұ нда аралдың табиғ аты мен халқ ы хақ ында оларды белгілі теориялық қ ағ идаларғ а орай кө з алдына келтіре отырып ә ң гімелейді.
Оқ ырман Арктиканың кейбір аралдары, сең арқ ылы саяхат жасаудың жағ дайы, беймә лім жерлердің табиғ аты, онда тұ рар болса адамдардың автор топшылағ ан тіршілік-тынысы туралы мағ лұ мат алады. Осы кітаптың соң ғ ы сө зінен оқ ырман Санников жері жайындағ ы болжамдарғ а байланысты кейбір кү мә нді мә селелерге жауап табады. Сө йтіп, аз да болса Санников жерінің қ ұ пиясын ашатын, Арктикадан оқ ымыстылар тапқ ан тың жаң алық тармен танысады.
|
||||||||||
|