«Блиц кездесу». «Блок ортасында бағалау». «БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ» теориясы бойынша жаңа сабақты өз бетімен меңгерту тапсырмалары

«Блиц кездесу»

Екі ә ріптес біреуі тақ тағ а, ал екіншісі қ арама-қ арсы жақ қ а қ арап отырады. Бірінші қ атысушыда келесі ә ріптесіне ө тпей тұ рып, тө менде келтірілген негізгі сө зді(дерді) тү сіндіру ү шін бар-жоғ ы 30 секунды бар –мұ ғ алім тү сіндіру ү шін негізгі сө зді мысал ретінде келтіреді.

«Блок ортасында бағ алау»

Блоктың соң ында бағ алағ ан жағ дайда, сізге оқ ушылар жолық тырғ ан немесе жалпығ а ортақ тү сінбеушілік тудырғ ан саладағ ы проблемаларды қ арастыруғ а уақ ыт жетпей қ алуы мү мкін. Бө лімді оқ у барысында бағ алауғ а уақ ыт беру (мысалы, 7 сабақ тың бесінші сабағ ында) мә селені қ арастыруғ а, ұ ғ ынуғ а жә не қ айталауғ а мү мкіндік береді. Бұ л, сонымен қ атар, мұ ғ алімге ү дерісті дә лелдермен бекіте отырып, назарын тү сінбеушілік туғ ызғ ан салаларғ а аударуына мү мкіндік береді.

«БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ» теориясы бойынша жаң а сабақ ты ө з бетімен мең герту тапсырмалары

Теориясы:

«БІЛУ» мақ сатына жету ү шін Кім? Не? Қ ашан? Қ андай? Қ алай? Не істеді? т. с. с. сұ рақ тар тапсырмалар шартында болу керек. Сол арқ ылы оқ ушылар тақ ырып бойынша толық ақ паратты мең гереді.

Бос орындарғ а қ ажет сө здерді қ ойып, мысал келтір.

1. Ереже: Ойғ а қ атысты сө йлем мү шелерінің барлығ ы қ атысқ ан сө йлемдерді толымды сө йлем дейміз. Мысалы, Ол шиті мылтық пен кешке киік атып ә келді.

2. Сө йлемдердегі жақ шаның ішіндегі бос орынғ а қ ажетті сө зді қ ойып, басты ерекшелігі неде екенін ережесі арқ ылы тү сіндір.

– Балам, қ айданкелдің? – Балам, (сен) қ айдан келдің?

– Астанадан. – (Мен) Астанадан (келдім).

Ереже: Ойғ а қ атысты сө йлем мү шесінің бірі тү сіп қ алғ ан жай сө йлемнің тү рін толымсыз сө йлем дейміз.

3. Ол ә уелі келгенін байқ амай қ алды. Бұ л сө йлемді толымдығ а айналдыру ү шін не істеу керек?

Толымсыз сө йлемдер екі тү рлі жолмен жасалады:

- Біріншісі: ө зара желілес сө йлем тобында;

- Екіншісі: сө йлемнің қ ажетті мү шелерінің айтылмай қ алуы, екі не бірнеше адамның сө йлесуі жағ дайында жиі кездеседі.

4. Сө йлемнің қ ажетті мү шелерінің айтылмай қ алуы тағ ы қ андай жағ дайда кездесуі мү мкін? Жауабы: қ ажетті мү шенің айтылмауы, кө біне, оның алдың ғ ы сө йлемде айтылғ андығ ына, оның не екені белгілі болып тұ руына байланысты.

Теориясы:

«Тү сіну» Неліктен? Не себепті? Не ү шін? Неге? т. с. с. сұ рақ тар оқ ушының жоғ арыда берген жауаптарына қ ойылады. Сол арқ ылы ол тақ ырыпты терең ірек мең гереді.

Бос орындарғ а қ ажетті сө здерді қ ой.

1. Толымсыз сө йлемнің басты ерекшелігі тү сіп қ алғ ан немесе қ ажет болғ ан сө зді орнына қ ойғ анда, ол толымды сө йлемге айналады.

2. Диалог жағ дайында не себепті толымсыз сө йлемдер жиі кездеседі?

Диалог жағ дайында толымсыз сө йлемнің жиі кездесетін себебі, яғ ни, сө йлемнің қ ажетті мү шелерінің айтылмауы, кө бінесе оның алдындағ ы сө йлемде айтылғ андығ ына, жалпы, оның нетуралы екені белгілі болып тұ руына байланысты.

3. Толымды сө йлемнің қ асиеті қ андай?

Сө йлем толымды сө йлем болу ү шін айтушығ а керекті сө йлем мү шелері сө йлемге тү гел қ атысу керек.

Теориясы:

«Талдау» 1. Салыстыр 2. Айырмашылығ ы неде? 3. Ұ қ састығ ы неде? 4. Тақ ырыптың басты идеясын жаз сияқ ты тапсырмалар болу керек. Немесе 1-3 тапсырмаларды Венн диаграммасы арқ ылы қ амтуғ а болады

Кестедегі толымды, толымсыз сө йлемдердің жасалу жолын салыстыр, ерекшелігін тап.

Сө йлем тү рі	Ойғ а қ атысты қ анша сө йлем мү шелері қ атысады?	Басты ерекшелігін ата	Жасалу жолын салыстыр
Толымды	Айтушығ а керекті сө йлем мү шелерінің барлығ ы қ атысады	Бастауыш пен баяндауыштан тұ рса да, ой толық жеткізілуі мү мкін.	Қ арапайым жай сө йлем
Толымсыз	Ойғ а қ атысты сө йлем мү шесінің бірі тү сіп қ алады	Тү сіп қ алғ ан немесе қ ажетболғ ан сө зді орнына қ ойғ анда, толымды сө йлемге айналады.	Екі тү рлі жасалу жолы бар: а) ө зара желілес сө йлемдер тобында; б)диалог жағ дайында

Теориясы:

«Жинақ тау» Қ орытынды шығ аруғ а бағ ытталғ ан: Мазмұ ндыжү йеле, анық тамабер, кесте, сызбатолтыр, сө зжұ мбақ, ребус шеш; т. б. сө здертапсырмашартында болу керек.

Жаң атақ ырыпбойыншаө зойың менанық тамаберіп, қ орытындыжаса. Жауаптарынсә йкестендір.

Ү лгі:

Не жазығ ым бар?	Толымсыз сө йлем
Бұ лақ қ а келе жатырмын.	Толымсыз сө йлем
Кеш болды.	Толымды сө йлем
Лепірген кө ң іліне шапшаң басқ ан аяғ ы ілесе алмайды.	Толымды сө лем

Практикасы:

«Қ олдану» Оқ улық пен жұ мыс. Тек қ арапайым тапсырмалар орындалады.

1. Кітаппен жұ мыс. Мысалы, жаттығ у. Берілген сө йлемдерден екі толымды, екі толымсыз сө йлемдерді тауып, жасалу жолына ауызша талдау жаса.

2. Осы жаттығ удан бір толымсыз сө йлемнің жетпей тұ рғ ан мү шелерін тауып, толымды сө йлем етіп шығ ар.

– Біздің ауылдың баласы. Екі жас ү лкен. – Сейіл біздің ауылдың баласы. Ол бізден екі жас ү лкен.

Практикасы:

«Бағ а беру» Сен қ алай ойлайсың? Не істередің? дегенсө здертапсырмашартында болу керек.

Бұ л тапсырмалар оқ ушылардың жоғ арыда алғ ан білімін (теориясы бойынша) жә не бойында қ алыптасқ ан біліктілігін (практикалық тапсырмалар арқ ылы) кү нделікті ө мірде қ олдану.

Сен қ алай ойлайсың, кү нделікті ө мірде толымды сө йлемді жиі қ олданамыз ба, жоқ толымсыз сө йлемдерді жиі қ олданамыз ба? Біз ү шін қ андай маң ызы бар?

Бір шә кірттің ойы: Менің ойымша, біз толымсыз сө йлемдерді кү нделікті ө мірде жиі қ олданамыз. Себебі, адамдар бір-бірімен сө з арқ ылы қ арым-қ атынас жасау барысында диалог арқ ылы сө йлеседі жә не диалог барысында сө йлемге қ ажетті мү шелерді толық айтып жатпайды. Ө йткені, олар (адамның аты-жө ні, белгілі бір мә селе жайы) алдың ғ ы сө йлемде айтылып кеткен, не екенін белгілі. Толымсыз сө йлемдердің маң ызы қ арым-қ атынас жасаудағ ы қ арапайымдылығ ында.

⇐ Предыдущая 6 7 8 9 101112 13 14 15 Следующая ⇒