13 — Рәғид (Күкрәү) сүрәһе

13 — Рә ғ ид (Кү крә ү ) сү рә һ е

(Рә ғ ид сү рә һ е 43 аяттан тора. Мә ккә лә һ ә м бер ө лө шө Мә ҙ инә лә ингә н, тип яҙ ыусылар бар. Сү рә нең 13 нсе аятында кү к кү крә ү мә ғ ә нә һ енә тура килә торғ ан «Рә ғ ид» һ ү ҙ е бар, шул һ ү ҙ сү рә нең атамаһ ы булып киткә н. )

Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим.

1. Ә лиф. Лә м. Мим. Ра. Былар (изге) Китаптың аяттарыҙ ыр. Аллаһ тан һ иң ә индерелгә н (Ҡ ө ръә н) хаҡ тыр, лә кин ә ҙ ә мдә рҙ ең кү беһ е бың а ышанмай. (2) Аллаһ шулдыр: кү ктә рҙ е һ еҙ кү реп торғ анса, терә кһ еҙ бейектә тотоусы; һ уң ынан Ғ ә рештә хаким булды; Ҡ ояшты, Айҙ ы ү ҙ енең ә меренә ҡ уйҙ ы. Билгелә нгә н уаҡ ытҡ а саҡ лы улар йө рө п торорҙ ар. Раббы менә н ҡ ауышасаҡ тарын яҡ шы белеп торһ ондар, тип Аллаһ, һ ә р эште еренә еткереп идара итә һ ә м аяттарын аң лата. (3) Ул — Ерҙ е яһ аусы, шунда тауҙ арҙ ы, йылғ аларҙ ы барлыҡ ҡ а килтереү се һ ә м Ул — емештә рҙ ең һ ә р берһ ен, ү ҙ орлоҡ тарынан пар-пар итеп яралтыусы. Тө н менә н кө ндө ҡ аплаусы. Аң лай белгә ндә р ө сө н был хикмә ттә рҙ ә ғ ибрә ттә р бар. (4) Ер йө ҙ ө ндә бер-берһ енә кү рше ҡ итғ алар (иҡ лимдә р, материктар), йө ҙ ө м баҡ салары, игендә р, бер тамырҙ ан һ ә м тө рлө тамырҙ арҙ ан ү ҫ еп сыҡ ҡ ан хө рмә ағ астары бар. Быларҙ ың барыһ ы ла бер һ ыу менә н һ уғ арыла. Шуғ а кү рә, емештә рен дә берһ енә н икенсеһ ен ө ҫ тө нө рә к ҡ уябыҙ. Бына быларҙ ың барыһ ы ла уйлай белгә ндә р ө сө н бер ғ ибрә ттер.

5. (Эй, Мө хә ммә д, кә ферҙ ә рҙ ең иман килтермә ү ҙ ә ренә ) аптыраһ аң, тағ ын да аптырарлығ ы бар:

— Ү леп тупраҡ булғ ас, беҙ яң ынан терелә сә кбеҙ ме ни? — тип ә йтеү ҙ ә ре. Бына шулар бит инде Аллаһ ты инҡ ар итеү селә р. Ҡ иә мә т кө нө ндә уларҙ ың муйынында сылбырҙ ар булыр. Улар — тамуҡ киҫ ә ү е. Улар шунда мә ң гегә ҡ аласаҡ. (6) Улар һ инә н изгелек тү гел, ашҡ ынып яманлыҡ кө тә. Гә рсә, уларҙ ан элек тә ғ ибрә т булырлыҡ байтаҡ ҡ ына ғ азап ваҡ иғ алары булып уҙ ҙ ы. Ысындан да, кешелә р яманлыҡ ҡ ылһ а ла, Раббың уларҙ ы ярлыҡ аны. (Лә кин) Раббың дың язаһ ы ла бик хә тә р буласаҡ. (7) Кә ферҙ ә р ә йтте:

— Раббың дан бер мө ғ жизә индерелһ ә ине, — тинелә р. — Һ ин бит бары тик вә ғ ә з уҡ ыусы ғ ына. Һ ә р халыҡ тың бар ү ҙ енең вә ғ ә зселә ре. (8) Һ ә р ә сә (ҡ атын, бейә, һ арыҡ... )тың ҡ арынында нимә яралғ анын һ ә м яралғ ының кә мселеклеме, ә ллә мө кә ммә лме икә нлеген Аллаһ белеп тора. Уның һ ә р эше теү ә л ү лсә нгә н.

9. Аллаһ кү ренгә ндә рҙ е лә, кү ҙ гә кү ренмә гә ндә рҙ е лә белеп тора. Аллаһ мә ртә бә ле һ ә м бө йө к.

10. Тел йә шергә н кеше лә, асыҡ тан-асыҡ һ ө йлә гә н дә, тө ндә йә шертен йө рө гә н дә, кө ндө ҙ ө н ғ ә мә л ҡ ылғ ан кеше лә Аллаһ ө сө н барыбер (Ул барыһ ын да кү реп, белеп, ишетеп тора. ) (11) Һ ә р кешенең алдында да, арҡ а тарафында ла Аллаһ ә мере менә н һ аҡ ларғ а (һ ә м нимә ҡ ылғ андарын яҙ ып барырғ а) ҡ уйылғ ан фә рештә лә р бар. Берә й халыҡ ү ҙ е ү ҙ гә рмә һ ә, Аллаһ уларҙ ы ү ҙ гә ртмә ҫ. Аллаһ берә й тоҡ омғ а яза бирергә телә неме, ул яза, һ ис шикһ еҙ, бирелә сә к (кире сигенеү булмаҫ ). Аллаһ тан башҡ а зат уларғ а ярҙ ам итә алмаҫ.

12. Ул һ еҙ ҙ е ҡ урҡ ыу менә н ө мө т араһ ында тотар ө сө н, йә шенле, дә һ шә тле ямғ ырлы болоттар хасил итте. (13) Кү ктә р кү крә п, Аллаһ ты маҡ тай һ ә м Уны мә ртә бә лә й. Фә рештә лә р ҙ ә Уның дә һ шә тенә н ҡ урҡ ып, тә сбих ә йтә. Аллаһ тураһ ында зарарлы һ ү ҙ кө рә штергә н уаҡ ытта, Аллаһ йә шен йә шнә тә, телә гә нен йә шендә н һ уҡ тыра. Уның язаһ ы бик тә хә тә р. (14) (Ҡ ул һ уҙ ып) ялбарырғ а бары тик Аллаһ ҡ ына лайыҡ. Унан башҡ а берә ү ҙ ә (таш һ ындар ҙ а, боттар ҙ а, тимер-баҡ ыр һ ә йкә лдә р ҙ ә ) ҡ ул һ уҙ ып ялбарғ анғ а ярҙ ам итмә ҫ. Улар: ауыҙ ыма һ ыу килһ ен, тип һ ыуғ а ҡ арап, ике ҡ улын һ уҙ ып ялбарыусылар кеү ектер. Улар ни ҡ ә ҙ ә р генә ялбарһ а ла, һ ыу ү ҙ е килеп, уларҙ ың ауыҙ ына кермә ҫ. Кә ферҙ ә рҙ ең доғ алары буш һ аташыу ғ ына. (15) Кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә булғ андар иртә -кис, телә һ ә -телә мә һ ә лә, Аллаһ ка сә ждә итә, улар менә н бергә кү лә гә лә ре лә. (16) Һ ора һ ин уларҙ ан:

— Кү ктә рҙ ең һ ә м Ерҙ ең хужаһ ы кем? — тип ә йт тә, яуабын ә йт:

— Аллаһ! — тип. — Уны инҡ ар итеп, файҙ а ла, зыян да эшлә рҙ ә й кө сө булмағ ан дуҫ тар (башҡ а яһ алма Илаһ тар) эҙ лә йһ егеҙ ме? — тип.

Тағ ын ә йт:

— Һ уҡ ыр кеше менә н кү ҙ е кү ргә н кеше бер була аламы? -тип. —Йә ки ҡ араң ғ ылыҡ менә н яҡ тылыҡ берме? Ә ллә һ уң улар табынғ ан (һ ындар, таштар) Аллаһ яралтҡ ан кеү ек нә мә лә рҙ е яралта ала кеү ек кү рендеме? Ә йт һ ин:

— Бө тө н нә мә не яралтыусы бер Аллаһ. Ул — берә ү генә. Аллаһ ҡ а ҡ аршы торорлоҡ ҡ ө ҙ рә т эйә һ е юҡ.

(«Һ уҡ ыр кеше менә н кү ҙ е кү рә торғ ан кеше», «ҡ араң ғ ылыҡ менә н яҡ тылыҡ » сағ ыштырмалары, ә лбиттә, кү сермә мә ғ ә нә лә рҙ ә алынғ ан. Наҙ ан кеше, Ҡ ө ръә нде белмә гә н, динһ еҙ кешенең кү ң ел кү ҙ е һ уҡ ыр; иманлы кеше, белемле кеше — кү ҙ ле. Ҡ араң ғ ылыҡ иһ ә томаналыҡ, наҙ анлыҡ; яҡ тылыҡ — Аллаһ тың нуры, Ҡ ө ръә н, иман нуры, тип аң ларғ а кә рә к. )

17. Ул Кү ктә н һ ыу индерҙ е лә, йылғ алар ү ҙ ярҙ арында ташҡ ын булып аҡ ты. Был ташҡ ын ҡ айнап ө ҫ кә сыҡ ҡ ан яман кү бекте лә ү ҙ е менә н алып китте. Биҙ ә неү ә йберҙ ә ре, кә рә к-яраҡ ҡ оралдары эшлә гә ндә эретелгә н алтын-кө мө ш ө ҫ тө ндә лә шундай кү бек хасил була. Бына шулай итеп, Аллаһ яман менә н яҡ шыны айырыр ө сө н миҫ алдар бирә. Кү бек (ашлыҡ ө ҫ тө ндә ге кибә к тә ) кибеп-осоп китә. Кешелә р ө сө н файҙ алыһ ы Ер ө ҫ тө ндә ҡ ала. Бына Аллаһ шундай сағ ыштырмалар бирә.

18. Раббының ә меренә буйһ онғ андар ө сө н иң гү зә л (ә жер) бар (йә ннә т). Уғ а буйһ онмағ андарғ а килгә ндә, улар Ер йө ҙ ө ндә булғ ан байлыҡ тары ө ҫ тө нә тағ ын да шуның ҡ ә ҙ ә р малдарын фиҙ а итеп ҡ отолор ине (лә кин ул малдар ҡ абул ителмә йә сә к). Уларҙ ың бараһ ы ере — йә һ ә ннә м. Ул бик тә хә тә р урын.

19. Раббың дан һ иң ә индерелгә н (Ҡ ө ръә н)дең хаҡ икә ненә инанғ ан кеше менә н (кү ң ел кү ҙ е) һ уҡ ыр кеше (инҡ ар итеү се) бер булырмы? Лә кин быны зиһ енле кешелә р генә аң лай. (20) Улар Аллаһ тың ә мерҙ ә рен еренә еткереп ү тә ү селә р һ ә м һ ү ҙ ҙ ә рендә тороусылар. (21) Улар Аллаһ ҡ ушҡ анды еренә еткереү селә р (ҡ ә рҙ ә штә р, мосолмандар менә н дуҫ быулыу — берлә шеү, ү ҙ -ара ярҙ амлашып, хө рмә т итеп йә шә ү селә р), гө наһ ҡ ылыуҙ ан һ аҡ ланғ ан, (Ҡ иә мә т кө нө ндә ) язанан ҡ урҡ ҡ ан кешелә р. (22) Йә нә улар Раббының ризалығ ын алырғ а телә ү се, сыҙ ам-сабыр кешелә р, намаҙ ҙ ы ҡ алдырмайынса, дө рө ҫ итеп уҡ ығ андар, ү ҙ ҙ ә ренә бирелгә н ризыҡ ты йә шереп тә, асыҡ рә ү ештә лә (Аллаһ юлында) сарыф иткә ндә р, изгелек менә н яманлыҡ ты ҡ аплағ ан кешелә р. Бына шулар ө сө н Ә хирә ттә гү зә л йорт ә ҙ ерлә нгә н. (23) Ул — Ғ ә ден йә ннә ттә релер. Шунда саф мосолман булғ ан аталар, ә сә лә р, ҡ атындар һ ә м балалар ғ ына керә алыр. Фә рештә лә р барса ҡ апҡ аларҙ ан улар янына уҙ ыр. (24) Һ ә м ә йттеҙ ә р:

— Сабырлығ ығ ыҙ ғ а яуап булараҡ, һ еҙ гә сә лә мдә р булһ ын. Донъя йортоноң һ уң ғ ы нә тижә һ е (ожмах) ниндә й гү зә л урын, — тип ә йтерҙ ә р.

25. Аллаһ ҡ а ант итеп тә, һ ү ҙ ҙ ә рендә тормағ андар, Аллаһ тарафынан (ҡ ә рҙ ә штә рен, мө ьминдә рҙ е хө рмә т итеп, берлә шеп йә шә ргә ) ҡ ушылғ анды ү тә мә гә ндә р (мосолманлыҡ тан айырылғ андар) һ ә м Ер йө ҙ ө ндә фетнә сығ арғ андар ө сө н лә ғ нә т булыр һ ә м яман йорт (тамуҡ ) уларҙ ың урыны булыр. (26) Аллаһ Ү ҙ е ихтыяр иткә нгә ризыҡ ты мул бирер йә ки ә ҙ миҡ дарҙ а бирер. Улар донъя тормошонда маһ айҙ ылар. Донъялағ ы тормош, Ә хирә ттә геһ е менә н сағ ыштырғ анда, мә шә ҡ ә т менә н уҙ ып китеү се (лә ззә т).

27. Кә ферҙ ә р ә йтә:

— (Мө хә ммә дкә ) Аллаһ тан бер мө ғ жизә индерелергә тейеш ине бит инде, — тинелә р.

Ә йт:

— Һ ис шикһ еҙ, Аллаһ Ү ҙ е телә гә нде (кирелә рҙ е) юлдан яҙ ҙ ырыр, Ү ҙ енә буйһ онғ андарҙ ы тура юлғ а кү ндерер, — тип ә йт. (28) Былар иманлы кешелә р, кү ң елдә ре менә н Аллаһ ты зикер иткә ндә, тын ҡ алыусылар (ғ ибә ҙ ә т ҡ ылыусылар). Мә ғ лү мдер, Аллаһ тураһ ында уйлағ анда кү ң елдә р рә хә т тыныслыҡ ҡ а ирешә. (29) Иман килтереп, изгелек ҡ ылыусыларҙ ан да бә хетле кем булыр! Гү зә л йорт (йә ннә т тә ) улар ө сө н.

30. (Ий, Мө хә ммә д) шулай итеп, килеп-киткә н башҡ а халыҡ тарғ а пә йғ ә мбә рҙ ә р ебә ргә нем кеү ек, ү ҙ енә кү ндерелгә н Китапты уларғ а уҡ ыһ ын тип, һ ине лә ү ҙ халҡ ың а Пә йғ ә мбә р иттек. Улар Рахмә ә нды инҡ ар итә. Ә йт һ ин уларғ а:

— Ул — минең Раббым. Унан башҡ а тә ң ре юҡ. Бары тик мин Уғ а ғ ына тә ү ә ккә л иттем һ ә м бары тик уның хозурына ғ ына барасаҡ мын, — тип.

31. Китап ҡ ө ҙ рә те менә н тауҙ ар кү серелһ ә лә, Уның кө сө менә н Ер шартлаһ а ла, Уның ҡ еү ә те менә н мә йеттә р һ ө йлә шә башлаһ а ла — бө тө н эштә р ҙ ә Аллаһ ихтыярында. Иман килтергә ндә р ә ле һ аман аң ламанылармы ни? Ә гә р Аллаһ ихтыяр итһ ә, барса халыҡ тарҙ ы ла тура юлғ а кү ндерә алғ ан булыр ине. Кә ферҙ ә р, Аллаһ тың ә мере килгә ненә саҡ лы ҡ ылғ ан гө наһ тары ө сө н кө тмә гә ндә, ө ҙ лө кһ ө ҙ бә лә гә тарасаҡ тар. Йә ки ә фә т уларҙ ың баш осонда ғ ына, ө й тү бә һ ендә генә һ ағ алап торасаҡ, һ ис шикһ еҙ, Аллаһ Тә ғ ә лә вә ғ ә ҙ ә һ енә н кире ҡ айтмаҫ.

32. Ысындан да һ иң ә ҡ ә ҙ ә р килгә н пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е лә мыҫ ҡ ыл иттелә р һ ә м Мин инҡ ар итеү селә ргә (иманғ а килеү ө сө н) форсат бирҙ ем. Лә кин һ уң ынан (улар иманғ а килмә гә с) барыбер язам менә н тоттом. (Һ еҙ гә ) ундай ғ азапты кү рергә яҙ маһ ын.

33. Һ ә р йә н эйә һ енең нимә ҡ аҙ анғ анын кү ҙ ә теп, белеп тороусы (Аллаһ ) быларҙ ы эшлә й алмағ ан зат (йә ғ ни яһ алма тә ң ре) менә н тиң булырмы? Улар (таш һ ындарын) Аллаһ ҡ а тиң лә п маташтылар. Ә йт:

— Уларҙ ың исемдә ре нисек, (ул таштарҙ ың, ағ астарҙ ың, һ ә йкә лдә рҙ ең ) ҡ ө ҙ рә те нимә лә? Ә ллә һ еҙ Ер йө ҙ ө ндә Аллаһ белмә гә н серҙ ә рҙ е асыҡ итеп һ ө йлә п бирә алаһ ығ ыҙ мы? Ә ллә һ еҙ буш һ ү ҙ һ ө йлә йһ егеҙ ме?

Ысынында инҡ ар итеү селә ргә уларҙ ың яман эштә ре яҡ шы булып кү ренде һ ә м улар тура юлдан яҙ ҙ ы. Аллаһ юлдан яҙ ҙ ырғ ан кешене тура юлғ а бер кем дә кү ндерә алмаҫ.

34. Фани донъяла улар ө сө н бары тик бер яза бар. Ә хирә т ғ азабы иһ ә тағ ын да хә тә рерә к. Уларҙ ы Аллаһ тың язаһ ынан ҡ отҡ арыусы зат булмаҫ. (35) Саф мосолмандарғ а вә ғ ә ҙ ә ителгә н йә ннә ттең сифаттары бына быларҙ ыр. Арыҡ тарынан һ ыуҙ ар ағ ып торор. Емештә ре, ағ ас кү лә гә һ е мә ң гелектер. Тә ҡ ү ә лә р (яманлыҡ ҡ ылыуҙ ан тыйылғ андар) ө сө н был—бә хетле нә тижә ҙ ер. Кә ферҙ ә рҙ ең ахыры тамуҡ тыр.

36. Ү ҙ ҙ ә ренә китап индерелгә ндә р һ иң ә индерелгә нгә (Ҡ ө ръә нгә ) һ ө йө ндө лә р. Лә кин фирҡ ә лә р (тө ркө мдә р) араһ ында (Ҡ ө ръә ндең ) ҡ айһ ы бер ө лө штә рен инҡ ар итеү селә р ҙ ә бар. Ә йт:

— Миң ә бары тик Аллаһ ҡ а ҡ оллоҡ итергә һ ә м Уғ а иш һ айламаҫ ҡ а бойоролдо. Мин бары тик Уны (ярҙ амғ а) саҡ ырам һ ә м ҡ айтыуым да Уның хозурына ғ ына буласаҡ, - тип. (37) Шулай итеп, Беҙ уны хө кө м (хикмә тле һ ү ҙ ) сифатында ғ ә рә псә индерҙ ек. Ә гә р һ иң ә килгә н был ғ илемдә н һ уң, уларҙ ың йоғ онтоһ она бирелһ ә ң, Аллаһ тарафынан һ иң ә ярҙ ам да, Һ ине яҡ лаусы дуҫ ың да булмаясаҡ. (38) Хаҡ тыр, һ инә н алда ла Беҙ пә йғ ә мбә рҙ ә р кү ндерҙ ек һ ә м уларғ а ҡ атындар һ ә м балалар бирҙ ек. Аллаһ тың рө хсә тенә н башҡ а һ ис бер пә йғ ә мбә ргә мө ғ жизә эшлә ү һ ә лә те бирелмә не, һ ә р замандың ү ҙ китабы (ү ҙ тә ҡ дире) бар. (39) Аллаһ Ү ҙ е телә мә гә нен (иҫ кергә н ҡ ә ғ иҙ ә лә рҙ е) юҡ итер, телә гә нен бар ҡ ылыр. Бө тө н китаптарҙ ың китабы (китаптарҙ ың ә сә һ е — Лә ү хел Мә хфү ҙ ) Уның янындаҙ ыр.

40. Беҙ уларғ а вә ғ ә ҙ ә иткә н (язабыҙ ҙ ың ) бер ө лө шө н (был донъяла) кү рһ ә тербеҙ ҙ ә, һ ине уғ а саҡ лы вафат иттерербеҙ. Һ инең вазифаң фә ҡ ә т (Аллаһ ә мерҙ ә рен кешелә ргә ) еткереү генә. Иҫ ә п-хисап ө ҙ ө ү Беҙ ҙ ең ихтыярҙ а.

41. Беҙ, Ер йө ҙ ө нә тө шө п, яҡ -яҡ тарынан кә метә барғ аныбыҙ ҙ ы улар ү ҙ кү ҙ ҙ ә ре менә н кү рмә йҙ ә рме ни һ уң? Аллаһ Ү ҙ ихтыяры менә н хө кө м сығ ара. Уның хө кө мө н боҙ а ала торғ ан зат юҡ. Аллаһ бик йә һ ә т иҫ ә п-хисап итә.

(«Ер йө ҙ ө н яҡ -яҡ тарҙ ан кә метә беҙ » ғ ийбә рә һ ен тө рлө сә шә рехлә йҙ ә р. Имеш, мосолмандар кү бә йә барып, уларҙ ың билә й торғ ан ерҙ ә ре-тупраҡ тары ла арта, кә ферҙ ә рҙ ең ере кә мей бара. Был — бер шә рех. Икенсеһ е иһ ә, эрозия, һ ыу баҫ ыу, ел-дауылдар арҡ аһ ында яраҡ лы ерҙ ә р кә мей. Ер шарының ҡ абығ ы, яҡ -яҡ тары ү ҙ гә рә бара.

Садретдин Ғ ү мү ш тә фсиренә н. )

42. Уларҙ ан алда йә шә гә ндә р ҙ ә (ү ҙ араларынан сыҡ ҡ ан) пә йғ ә мбә рҙ ә ргә хә йлә ҡ орҙ олар. Гә рсә, бө тө н хә йлә лә р ҙ ә Аллаһ ихтыярында. Сө нки Ул һ ә р кемдең нимә ҡ ыласағ ын, нимә ҡ аҙ анасағ ын белеп тора. Был йортта (фани донъяла) ҡ ылғ андарҙ ың ә жере буласаҡ, нимә буласағ ын кә ферҙ ә р оҙ аҡ ламай белә сә к.

43. Кә ферҙ ә р:

— Һ ин пә йғ ә мбә р булараҡ кү ндерелгә н кеше тү гелһ ең, — тип ә йтә лә р.

Ә йт һ ин уларғ а:

— Минең менә н һ еҙ ҙ ең аралағ ы бә хә сте хә л итер ө сө н бер Аллаһ тың шаһ ит булғ аны һ ә м (пә йғ ә мбә рлек билгеһ е булғ ан) Китап етә р, — тип.

⇐ Предыдущая 22 23 24 25 262728 29 30 31 Следующая ⇒