6 — Әнғәм (Мал-тыуар) сүрәһе

(Мә ә идә сү рә һ е 120 аяттан тора. Мә ҙ инә -и Мө нә ү ү ә рә лә уахиҙ ец һ уң ынан ирешкә н заманда индерелде. «Мә ә идә » — табын, дә стархан, тигә н һ ү ҙ ҙ ер. 112 һ ә м 114 нсе аяттарҙ а хә ҙ рә ти Ғ айса заманында, кү ктә н кө тө лә торғ ан ниғ мә т, ашъяулыҡ, дә стархан тураһ ында һ ө йлә нә, исеме шунан килә. )

Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим.

1. Ә й, иман килтергә ндә р, антығ ыҙ ҙ а (вә ғ ә ҙ ә геҙ ҙ ә ) тороғ оҙ. Хайуандарығ ыҙ һ еҙ гә хә лә л ризыҡ ителде. Аятта һ аналғ андарҙ ан (харамдан) башҡ аһ ы. Ихрамда булһ ағ ыҙ, аусылыҡ тыйыла. Хаҡ тыр, Аллаһ Ү ҙ е телә гә нен хө кө м итә.

(Ант, вә ғ ә ҙ ә ө с тө рлө Ҡ ө ръә ндә яҙ ылғ анса ғ ына эш ҡ ылырмын, тип Аллаһ ҡ аршыһ ындағ ы ант. Аллаһ исеме менә н ә йтелгә н нә ҙ ерҙ ә р. Кешелә рҙ ең ү ҙ -ара ҡ уйышҡ ан вә ғ ә ҙ ә лә ре, һ ү ҙ ҙ ә ре. Ихрам, йә ғ ни харам, хаж ваҡ ытында ихрам бә йлә ү йолаһ ы бар. Ихрам бә йлә гә н кеше махсус кейем кейә. Ихрам ваҡ ытында хә лә л ҡ ылынғ ан кейектә рҙ е ауларғ а ярамай. )

2. Ә й, иман килтергә ндә р, Аллаһ шә риғ ә тенең, харам айҙ арҙ ың, ҡ орбан салыуҙ ың, ғ ә рдә нлектә рҙ ең (биҙ ә лгә ндә рҙ ең ) һ ә м Раббынан сауҙ а файҙ аһ ы һ ә м Уның ризалығ ын эҙ лә п Бә йтү л-Харамғ а килгә ндә рҙ ең дә рә жә һ ен тө шө рмә геҙ, уларҙ ы рә нйетмә геҙ. Ихрамдан сыҡ ҡ ас та ау башларғ а мө мкин. Харам мә сетенә керетмә гә ндә ре ө сө н һ ин асыу тотоп, асыуланма. Изгелек итеү ҙ ә, яман эш ҡ ылыуҙ ан һ аҡ ланыуҙ а бер-берегеҙ гә ярҙ амлашығ ыҙ. Гө наһ ҡ ылыуҙ а, дошманлыҡ эштә рендә ярҙ амлашмағ ыҙ. Гө наһ лы булып, Аллаһ ҡ аршыһ ында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ. Аллаһ тың язаһ ы бик тә хә тә р булыр.

(Харам айҙ ар — һ уғ ышырғ а ярамай торғ ан айҙ ар. Бә йтү л-Харам — харамлыҡ, ярамағ ан эш ҡ ылырғ а ярамай торғ ан бина. Ғ ә рдә нлек — дини байрамдарҙ а мосолманлыҡ ты, хажилыҡ ты айырып кү рһ ә теп тороусы биҙ ә неү ә йберҙ ә ре: муйынсаҡ, алҡ а һ ә м башҡ алар. Ҡ орбанғ а салынырғ а тейешле хайуандың, муйынына матурлау-биҙ ә ү ә йберҙ ә ре, йә ғ ни ғ ә рдә нлектә р тағ ыла, был осраҡ та, ә лбиттә, ҡ орбан ғ ә рдә нлеге тураһ ында һ ө йлә нә. )

3. Ү лә кһ ә, ҡ ан, сусҡ а ите, Аллаһ тан башҡ а затҡ а бағ ышлап салынғ ан, быуылып ү лгә н, (таш, кү ҫ ә к менә н бә реп) ү лтерелгә н, бейеклектә н йығ ылып ү лгә н, һ ө ҙ ө п ү лтерелгә н, йә нлектә р ботарлағ ан хайуан итен — ү леп етмә гә ндә салып ҡ алынғ андан тыш — табына торғ ан таш һ ындарғ а бағ ышлап салынғ ан иттә рҙ е ашау һ ә м фал уҡ тары (ырымланғ ан уҡ тар) менә н ү лсә ү һ еҙ гә харам ителде. (Ундай иттә рҙ е ашау) юлдан сығ ыу, тип атала. Бө гө н кә ферҙ ә р һ еҙ ҙ е динегеҙ ҙ ә н яҙ ҙ ырыу эшенә н ваз кистелә р. Хә ҙ ер уларҙ ан ҡ урҡ мағ ыҙ инде. Минең язамдан ҡ урҡ ығ ыҙ. Бө гө н һ еҙ ҙ ең динегеҙ ҙ е мө кә ммә л иттем, һ еҙ гә тигә н ниғ мә темде тамам иттем һ ә м һ еҙ ҙ ең ө сө н ә ҙ ерлә нгә н Ислам динен хуп кү рҙ ем. Кем дә кем ашарына ризыҡ таба алмайынса, аслыҡ тан ашарғ а мә жбү р булһ а, (харамды ла) ашай ала, гө наһ лы булмаҫ дә рә жә лә. Һ ис шикһ еҙ, Аллаһ ярлыҡ аусы һ ә м кисереү сеҙ ер. (4) Нә мә лә р хә лә л икә нлеген улар һ инә н һ орай: Һ ин ә йт:

— Бө тө н сифатлы һ ә м саф нә мә лә р һ еҙ гә хә лә л ителде. Аллаһ ө йрә ткә ндә рҙ е ҡ улланып, һ еҙ аусылыҡ ҡ а ө йрә ткә н януарҙ ар һ еҙ гә тотоп биргә н кейектә рҙ е ашағ ыҙ һ ә м Аллаһ ты онотмағ ыҙ. (Йә ғ ни, салғ анда ла, ашағ анда ла «бисмиллә һ » ә йтегеҙ. ) Аллаһ ҡ аршыһ ында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ. Шө бһ ә һ еҙ, Аллаһ һ еҙ ҙ е бик тиҙ яуапҡ а тартасаҡ. (5) Бө гө н һ еҙ гә саф һ ә м сифатлы нә мә лә р ашарғ а хә лә л ҡ ылынды. Ү ҙ ҙ ә ренә Китап индерелгә н халыҡ тарғ а бирелгә н (йә һ ү ди, христиан һ. б. ) ризыҡ тарҙ ы ашау һ еҙ гә лә хә лә л ителде. Һ еҙ ашай торғ андар ҙ а уларғ а хә лә лдер. Ғ иффә тле мосолман ҡ атындары менә н байтаҡ йылдар ә ү ү ә л Китап индерелгә н халыҡ тың ғ иффә тле ҡ атындары ла, мә һ ерегеҙ ҙ е биреү шарты менә н, намыҫ лы булып, зина ҡ ылмайынса һ ә м йә шерен һ ө йә ркә тотмау шарты менә н булғ ан никах һ еҙ гә хә лә лдер. Иман килтермә гә ндә рҙ ең был ғ ә мә ле бушҡ а сығ асаҡ. Улар Ә хирә ттә лә зыян кү рә сә к.

6. Ә й, мө ьминдә р, намаҙ уҡ ырғ а ниә тлә гә с, йө ҙ ө гө ҙ ҙ ө, терһ ә ктә регеҙ гә ҡ ә ҙ ә р ҡ улдарығ ыҙ ҙ ы, башығ ыҙ ҙ ы мә сех итеп, ашыҡ һ ө йә генә ҡ ә ҙ ә р аяҡ тарығ ыҙ ҙ ы йыуығ ыҙ. Ә гә р ҙ ә һ еҙ ғ ө сө лһ ө ҙ икә нһ егеҙ, ғ ө сө л алығ ыҙ (баштан аяҡ сайҡ анығ ыҙ ). Сирле булһ ағ ыҙ йә ки сә йә хә ттә икә нһ егеҙ йә ки бә ҙ рә фтә н сыҡ ҡ ан булһ ағ ыҙ йә ки ҡ атын менә н булғ андан һ уң һ ә м һ ыу булмағ ан ерҙ ә булһ ағ ыҙ, таҙ а тупраҡ -ҡ ом менә н тә йә мү м итегеҙ, йө ҙ ө гө ҙ ҙ ө, терһ ә ктә ргә ҡ ә ҙ ә р ҡ улдарығ ызҙ ҙ ы һ ыпырығ ыҙ. Аллаһ һ еҙ гә ауырлыҡ телә мә й, фә ҡ ә т һ еҙ ҙ е саф-пак итер ө сө н һ ә м һ еҙ гә ниғ мә т бирер ө сө н шуны талап итә, бә лки һ еҙ шуғ а шө кө р итерһ егеҙ? (7) Аллаһ тың һ еҙ гә булғ ан мә рхә мә тен һ ә м Уғ а биргә н антығ ыҙ ҙ ы иҫ егеҙ гә тө шө рө гө ҙ. Һ еҙ:

— Ишеттек һ ә м Һ иң ә итә ғ ә т иттек, — тип ә йттегеҙ. Тик, һ еҙ Аллаһ ҡ а (биргә н антығ ыҙ ҙ ы боҙ оуҙ ан ҡ урҡ ығ ыҙ ) итә ғ ә тле булығ ыҙ! Шик юҡ, Ул һ еҙ ҙ ең кү ң елдә нимә барын белеп тора. (8) Ий, мосолмандар, Аллаһ Хә ҡ иҡ ә тен иҫ тә тотоп, ғ ә ҙ еллек менә н шаһ итлыҡ ҡ ылыусы кешелә р булығ ыҙ. Башҡ а бер халыҡ ҡ а булғ ан асыуығ ыҙ, һ еҙ ҙ е ғ ә ҙ елһ еҙ леккә этә рмә һ ен. Ғ ә ҙ ел булығ ыҙ. Аллаһ тан ҡ урҡ ыу һ еҙ ҙ ә н йыраҡ йө рө мә һ ен. Аллаһ ҡ а ҡ аршы баш кү тә реү ҙ ә н һ аҡ ланығ ыҙ. Ысынлап та, Аллаһ һ еҙ ҡ ылғ андарҙ ың барыһ ын да белеп тора.

9. Аллаһ Тә ғ ә лә иманлыларғ а һ ә м изгелек ҡ ылғ андарғ а ярлыҡ ау һ ә м олуғ һ ә дийә (бү лә к) вә ғ ә ҙ ә итте.

10. Инҡ ар итеү селә р һ ә м аяттарыбыҙ ҙ ы ялғ анғ а сығ арырғ а тырышыусылар ялҡ ынлы ут бә ндә лә реҙ ер.

11. Мосолмандар, Аллаһ тың һ еҙ гә биргә н ниғ мә тен онотмағ ыҙ, ниндә й ҙ ә булһ а бер ҡ ә ү ем һ еҙ гә һ ө жү м итергә елкенгә ндә уларҙ ың ҡ улдарын Аллаһ тотҡ арланы. Ғ ә ҙ елһ еҙ лек ҡ ылып, Аллаһ ҡ аршыһ ында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ. Мосолмандар бары тик Аллаһ ҡ а ҡ ына ышана.

12. Хаҡ тыр, Аллаһ Исраил улдарынан һ ү ҙ алды. Араларынан һ айлап алып, ун ике ө ндә ү се (юлбашсы) билгелә нек. Аллаһ уларғ а шулай тине:

— Ә лбиттә, мин һ еҙ ҙ ең менә н бергә. Намаҙ ҙ ы дө рө ҫ уҡ ыһ ағ ыҙ, зә кә т бирһ ә геҙ, пә йғ ә мбә рҙ ә ргә инанһ ағ ыҙ, уларғ а ярҙ амсыл булһ ағ ыҙ, Аллаһ ҡ а булғ ан изге вазифағ ыҙ ҙ ы ү тә һ ә геҙ (бурысҡ а аҡ са биреп торғ анда арттырып риба алмаһ ағ ыҙ ), һ ис шикһ еҙ, гө наһ тарығ ыҙ ҙ ы ҡ аплармын, һ еҙ ҙ е арыҡ тарынан һ ыуҙ ар ағ ып торғ ан йә ннә ттә ргә кертермен. Лә кин бынан һ уң да кем инҡ арлыҡ ты һ айлай, ул тура юлдан яҙ ғ ан тип иҫ ә плә нер. (13) Ант боҙ ғ андары ө сө н уларғ а лә ғ нә т ебә рҙ ек, уларҙ ы таш йө рә кле иттек. Улар (изге китаптарҙ ағ ы) һ ү ҙ ҙ ә рҙ ең урындарын алмаштырҙ ылар. Ү ҙ ҙ ә ренә ө йрә ткә н хө кө мдә рҙ е (Тә ү рә ттың иң ә һ ә миә тле бү лектә рен (юрамал) оноттолар. Бик ә ҙ кешенә н башҡ а, улар араһ ындағ ылар ө ҙ лө кһ ө ҙ хыянат ҡ ылалар. Барыбер һ ин уларҙ ы ғ ә фү ит, уларҙ ан ү с алма. Шик юҡ, Аллаһ изгелек ҡ ылғ андарҙ ы ярата.

(«Тә урә т бары тик бер генә нө схә ине Исраил улдары -йә һ ү дтә р, бабиллә ргә ә сир тө шкә с. шул берҙ ә н-бер Тә урә т юҡ ҡ а сығ а. Иреккә сыҡ ҡ ас, улар хә терҙ ә ҡ алғ андар буйынса Тә ү рә тты яң ынан яҙ ып сығ алар. Онотолопмы, махсусмы, тө п нө схә лә ге кү п кенә урындар китапҡ а кермә й ҡ ала». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н )

14. — Беҙ — христиандарбыҙ, — тигә ндә рҙ ә н дә һ ү ҙ алдыҡ, ә ммә улар ү ҙ ҙ ә ренә кү ндерелгә н (ө гө ттә рҙ ең, китаптың ) мө һ им бер бү леген оноттолар, шуғ а кү рә уларҙ ың араһ ына Ҡ иә мә ткә саҡ лы дауам итә торғ ан дошманлыҡ һ ә м нә фрә т һ алдыҡ. Оҙ аҡ ламай Аллаһ уларғ а ҡ ылғ андары тураһ ында хә бә р бирә сә к.

(«Йә һ ү дтә р менә н христиандар борон-борондан дошманлашып, һ уғ ышып йә шә гә н Аллаһ тарафынан Ғ айса пә йғ ә мбә ргә индерелгә н Инжилдең тө п нө схә һ е ошо һ уғ ыштарҙ а юҡ ҡ а сыҡ ҡ ан. Инжилде хә тер буйынса яҙ а башлайҙ ар, шулай итеп, донъяла бер-берһ енә ҡ аршы килә торғ ан тө рлө -тө рлө инжилдә р барлыҡ ҡ а килә. Айырым мә ҙ һ ә бтә р пә йҙ ә була. Донъялағ ы бө тө н һ уғ ыштар, ысынлыҡ та иһ ә, кә ферҙ ә рҙ ең ҡ апма-ҡ аршы ү ҙ -ара һ уғ ышыуыҙ ыр. Бер дин ә һ елдә ре бер-берһ ен ҡ ыйырһ ыта, ҡ ол итә. Был да Аллаһ тың вә ғ ә ҙ ә һ еҙ ер». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н )

15. Ә й, Китап ә һ елдә ре! Изге Китапта булғ ан бик кү п һ ү ҙ ҙ ә рҙ е йә шергә нлегегеҙ ҙ е асыҡ ларғ а тип, Рә сү лебеҙ килде. Ҡ айһ ы бер хаталарығ ыҙ ҙ ы ул кү рмә мешкә һ алышыр. Ысынлыҡ та иһ ә, һ еҙ гә Аллаһ тан бер нур, ап-асыҡ бер Китап инде.

16. Аллаһ тың ризалығ ын ҡ аҙ анырғ а телә гә н кешелә рҙ е Аллаһ ҡ отолош юлына кү ндерер, ҡ ө ҙ рә те менә н Ул уларҙ ы ҡ араң ғ ылыҡ тан яҡ тылыҡ ҡ а сығ арыр, тура юлғ а кү ндерер.

17. — Шик юҡ, Аллаһ ул — Мә рйә мдең улы Мә сих (Ғ айса), — тип ә йтеү селә р ысындан да кә фер булды. Ә йт һ ин:

— Улайһ а, Аллаһ Мә рйә мдең улы Мә сихте, уның ә сә һ ен һ ә м Ер йө ҙ ө ндә гелә рҙ ең барыһ ын да һ ә лә к итергә телә һ ә, кем Аллаһ ҡ а ҡ аршы сығ а алыр ине икә н? Кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә, икеһ енең араһ ындағ ы бө тө н нә мә Аллаһ хө кө мө ндә ҙ ер Ул телә гә нен яралтыр. Аллаһ бар нә мә гә лә тулыһ ы менә н хаким.

18. Йә һ ү дтә р менә н христиандар:

— Беҙ Аллаһ тың улдары һ ә м уның һ ө йө клө лә ре, — тип ә йтә лә р. Ә йт һ ин:

— Улайһ а, ниң ә һ уң Ул һ еҙ — гө наһ лыларҙ ы язалай? Дө рө ҫ ө, һ еҙ ҙ ә Ул яралтҡ ан (барлыҡ ҡ а килтергә н) бә ндә лә р бит. Ул телә гә нен ярлыҡ ар, телә мә гә ненә яза бирер. Кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә, икеһ енең араһ ында нимә булһ а, барыһ ы ла Аллаһ милкеҙ ер. Ахырҙ а, барыбыҙ ҙ а Уның янына ҡ айтарыласаҡ быҙ.

19. Ә й, Китаплы халыҡ! Пә йғ ә мбә рҙ ә р оҙ аҡ килмә й торғ ан арала Хаҡ лыҡ ты ә йтеп бирер ө сө н һ еҙ гә илсебеҙ килде. Һ еҙ һ уң ынан:

- Беҙ гә һ ө йө нө слө хә бә рҙ ә р килтереү се лә, яманлыҡ тураһ ында киҫ ә теү се лә булманы, — тип ә йтмә һ ендә р ө сө н тип, килде, һ ә м һ ө йө нсө алырғ а, һ ә м киҫ ә теү се булараҡ килде. Аллаһ тың бар нә мә гә лә ҡ ө ҙ рә те етә.

20. Иҫ егеҙ ҙ ә ме, Муса ү ҙ ҡ ә ү еменә нимә тине?

— Ә й ҡ ә ү емем, Аллаһ тың һ еҙ гә биргә н ниғ мә тен хә терлә геҙ; Ул һ еҙ ҙ ең аранан пә йғ ә мбә р һ айлап алды һ ә м һ еҙ ҙ е милекле-дә ү лә тле халыҡ итте Ғ ә лә мдә рҙ ә һ ис бер кемгә бирмә гә нде һ еҙ гә бирҙ е. (21) — Ә й, ҡ ә ү емем, Аллаһ һ еҙ гә тә ғ ә йенлә гә н изге тупраҡ ҡ а, (Ә рихә ) шә һ ә ренә керегеҙ һ ә м сигенмә геҙ, юҡ һ а, барыһ ын да юғ алтырһ ығ ыҙ. (22) Улар шулай яуапланды:

— Ә й, Муса, шунда бә һ леү ә н кеү ек кө слө халыҡ йә шә й, улар унан сығ ып китмә йенсә, беҙ һ ис тә шунда керә сә к тү гел. Ә гә р улар сыҡ һ а, беҙ, ә лбиттә, керербеҙ, — тинелә р. (23) Ҡ урҡ ып ҡ алғ андар араһ ында Аллаһ рә хмә тен алғ ан ике кеше бар ине. Улар ә йтте:

- Улар ө ҫ тө нә ҡ апҡ анан керегеҙ, кереү гә ү к һ еҙ ең ә сә кһ егеҙ. Ә гә р һ еҙ ысын мө ьмин булһ ағ ыҙ, Аллаһ ҡ а тапшырығ ыҙ, — тинелә р. (24) — Ә й, Муса, улар шунда сағ ында беҙ нисек керә йек? Раббың менә н икегеҙ кереп һ уғ ышығ ыҙ, беҙ бында кө тө п торасаҡ быҙ, — тинелә р. (25) Муса ә йтте:

— Раббым, мин ү ҙ емдә н һ ә м ҡ ә рҙ ә шемдә н башҡ ағ а бойороҡ сы тү гелмен, юлдан яҙ ғ ан был халыҡ менә н беҙ ҙ ең арабыҙ ҙ ы ө ҙ! — тине. (26) Аллаһ ә йтте:

— Улайһ а, ҡ ырҡ йыл буйына уларғ а был ерҙ ә йә шә ү тыйыла, шул йылдар эсендә улар Ер йө ҙ ө ндә ҡ аң ғ ырып йө рө йә сә к, юлдан яҙ ғ ан был ҡ ә ү ем ө сө н Һ ин артыҡ ҡ айғ ырма, — тине.

27. Уларғ а Ә ҙ ә мдең ике улы тураһ ындағ ы дө рө ҫ лө ктө аң латып уҡ ы: улар икеһ е ҡ орбан салды, берһ енең ҡ орбаны ҡ абул ителде, икенсеһ енеке ҡ абул ителмә не. Шуныһ ы ә йтте:

— Һ ис шикһ еҙ, мин һ ине ү лтерә сә кмен! — тине. Тегеһ е лә ә йтте:

— Аллаһ тә ҡ ү ә кешелә рҙ ә н генә ҡ орбан ҡ абул итә! — тине. Һ ә м ө ҫ тә п ҡ уйҙ ы: (28) — Ә лбиттә, һ ин мине ү лтерергә тип ҡ ул һ уҙ һ аң да, мин һ ине ү лтерергә тип ҡ ул һ уҙ майым. Мин ғ ә лә мдә рҙ ең Раббыһ ы Аллаһ ҡ аршыһ ында гө наһ эшлә ү ҙ ә н ҡ урҡ ам. (29) Мине ү лтерһ ә ң, минең гө наһ тарымды ла, ү ҙ ең декелә рҙ е лә тө йә п, утҡ а атылыуың ды телә йем, залимдарҙ ың язаһ ы шулдыр, — тине.

30. Кө нсө ллө к нә фсе (һ ә м нә фрә т асыуы уның ) (Ҡ ә билдең ) зиһ енен ҡ отортто һ ә м уғ а ү ҙ ҡ ә рҙ ә шен ү лтерергә бойорҙ о, ул энеһ ен (Һ абилде) ү лтерҙ е лә бик ҙ ур юғ алтыуғ а дусар булды.

31. Аллаһ Ҡ абил янына бер ҡ арғ а ебә рҙ е. Туғ анының мә йетен нисек ерлә ргә ө йрә тер ө сө н ҡ арғ а ерҙ е тырнай башланы. Ҡ ылғ анына ү кенеп ул:

— Яҙ ыҡ тар (ҡ айғ ы) булһ ын миң ә! Ошо ҡ арғ анан да зә ғ ифме ни инде мин, энемдең гә ү ҙ ә һ ен дә ер ҡ уйынына тапшыра алмайым, — тине.

32. Бына шуғ а кү рә, Исраил улдарына шулай тип яҙ ҙ ыҡ:

— Кем дә кем кеше йә нен ҡ ыймағ анды ү лтерһ ә йә ки донъяла боҙ оҡ лоҡ -фетнә ҡ ылмағ анды ү лтерһ ә, бө тө н кешелә рҙ е лә ү лтергә н кеү ек булыр. Бер йә нде ҡ отҡ арып ҡ алғ ан кеше бө тө н кешелә рҙ е ү лемдә н ҡ отҡ арғ ан кеү ек булыр. Пә йғ ә мбә рҙ ә ребеҙ бың а ап-асыҡ дә лилдә р килтерҙ е, ә ммә бынан һ уң да уларҙ ың кү беһ е (гө наһ ҡ ылыуҙ а) аштылар.

33. Аллаһ ҡ а һ ә м Рә сү лгә ҡ аршы һ уғ ышҡ андарғ а һ ә м Ер йө ҙ ө ндә ге тә ртипте боҙ орғ а маташыусыларғ а яза — уларҙ ы ү лтереү йә ки аҫ ып ҡ уйыу йә ки аяҡ -ҡ улдарын (уң ҡ ул, һ ул аяҡ йә ки киреһ енсә ) киҫ еү йә ки ватандарынан ҡ ыуыу. Был — уларҙ ың донъяла ҡ аҙ анғ ан рисвайлығ ы (хурлығ ы). Уларҙ ы Ә хирә ттә лә хә тә р ғ азап кө тә.

34. Һ еҙ уларҙ ы ең еп, ә сирлеккә алғ анығ ыҙ ғ а ҡ ә ҙ ә р тә ү бә итһ ә лә р, уларғ а теге язалар бирелмә й. Белеп тороғ оҙ, Аллаһ ярлыҡ аусы һ ә м кисереү се.

35. Ә й, мө ьминдә р, гө наһ эшлә п, Аллаһ ҡ аршыһ ында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ. Уғ а яҡ ынлашырғ а юлдар эҙ лә геҙ, Уның юлында жиһ ад ҡ ылығ ыҙ: бә хеткә ирешерһ егеҙ.

36. Кә ферҙ ә рҙ ең ҡ улында Ер йө ҙ ө ндә ге байлыҡ тарҙ ың бө тө нө һ ө булһ а, хатта икелә тә артыҡ булһ а ла, Ҡ иә мә т кө нө ндә язанан ҡ отолоу ө сө н шул байлыҡ ты бирһ ә лә р ҙ ә, ҡ абул ителмә ҫ. Улар ө сө н ә се ғ азап бар. (37) Уттан сығ ырғ а телә рҙ ә р, лә кин сығ а алмаҫ тар. Уларғ а бө тмә ҫ ғ азап бар.

38. Уғ рылыҡ итеү се иргә, ҡ араҡ ҡ атынғ а Аллаһ тан бер яза: ғ ибрә т ө сө н уларҙ ың ҡ улдары киҫ елер. Аллаһ — ҡ ө ҙ рә т һ ә м хикмә т эйә һ еҙ ер.

39. Лә кин кем дә кем ҡ ылғ андарынан һ уң тә ү бә итһ ә һ ә м тө ҙ ә тһ ә, шө бһ ә һ еҙ, Аллаһ уның тә ү бә һ ен ҡ абул итә сә к. Аллаһ — йомарт ярлыҡ аусы һ ә м кисереү сеҙ ер.

40. Ә ллә белмә йһ ең ме, кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә нимә булһ а, шул мө лкә т Аллаһ тыҡ ыҙ ыр, Ул телә гә ненә ғ азап бирер, телә гә н кешеһ ен ярлыҡ ар. Аллаһ һ ә р нә мә гә ҡ ө ҙ рә тлеҙ ер.

41. Ә й, Рә сү л, ысын кү ң елдә н иман килтермә йенсә, ауыҙ ҙ ары менә н:

— Инандыҡ! — тигә ндә рҙ ең һ ә м йә һ ү дтә рҙ ең кә ферлеккә ынтылыуҙ арына иҫ ең китмә һ ен. Аллаһ уларҙ ың кү ң елен сафландырырғ а телә мә й. Улар ө ҙ лө кһ ө ҙ ялғ ан тың лайҙ ар һ ә м һ инең янғ а килеп ҡ арамағ андарҙ ы тың лайҙ ар, (Тә ураттә ге) һ ү ҙ ҙ ә рҙ е урындарынан алып, алмаштыралар.

— Ә гә р һ еҙ гә шул бирелһ ә — алығ ыҙ; бирелмә һ ә — алмаҫ һ ығ ыҙ! — тип ә йтә лә р.

Аллаһ берә йһ ен аҙ аштырырғ а телә һ ә, аҙ ашҡ андың файҙ аһ ына һ ин Аллаһ ҡ а ҡ аршы бер нимә лә эшлә й алмаҫ һ ың. Аллаһ уларҙ ың кү ң елен сафландырырғ а телә мә й, улар ө сө н донъяла тү бә нлек һ ә м Ә хирә ттә (махсус ә ҙ ерлә нгә н хә тә р) ғ азап бар.

42. Гел ялғ ан тың лайҙ ар, ө ҙ лө кһ ө ҙ харам йыялар. Һ иң ә килһ ә лә р, телә һ ә ң, хө кө м ит, телә һ ә ң, уларҙ ан йө ҙ сө йө р. Йө ҙ сө йө рһ ә ң, улар һ иң ә һ ис бер зарар ҡ ыла алмаҫ. Хө кө м итһ ә ң, ғ ә ҙ ел хө кө м йө рө т. Хаҡ тыр, Аллаһ ғ ә ҙ ел булғ андарҙ ы ярата. (43) Ҡ улдарында Аллаһ хө кө мдә ре яҙ ылғ ан Тә ү рә т була тороп, нисек инде улар һ ине хаким итеп ҡ уялар һ ә м һ уң ынан һ инә н йө ҙ сө йө рә лә р? Улар иманлы бә ндә лә р тү гел. (44) Хаҡ тыр, тура юлғ а етә кселек һ ә м (тура юлды) яҡ тыртыусы нур булғ ан Тә ү рә тты индерҙ ек. Ү ҙ ҙ ә рен (Аллаһ ҡ а) бағ ышлағ ан пә йғ ә мбә рҙ ә р, Аллаһ тың Китабын һ аҡ лау эше ҡ ушылғ ан һ ә м Раббығ а тә слим булғ ан зә һ идтә р (раббаниҙ ар) менә н дин ғ алимдары шуғ а таянып, йә һ ү дтә рҙ е хө кө м иттелә р. Уларҙ ың барыһ ы ла бың а шаһ ит. Шуғ а кү рә, һ еҙ (иманлы) кешелә рҙ ә н ҡ урҡ мағ ыҙ, (иманһ ыҙ ҡ алабыҙ тип) минә н ҡ урҡ ығ ыҙ. Аяттарымды донъя малына һ атмағ ыҙ. Аллаһ индергә ндә р менә н хө кө м итмә гә н кеше кә ферҙ ә рҙ ең дә кә фереҙ ер. (45) Тә ү рә тта уларғ а былай яҙ ҙ ыҡ:

— Ү лемгә — ү лем, кү ҙ сыҡ һ а — кү ҙ, танау ө ҙ ө лһ ә — танау, ҡ олаҡ ө сө н — ҡ олаҡ, теш урынына — теш, йә рә хә т урынына йә рә хә т яһ ап, ү с ҡ айтарылырғ а тейеш. Кем быларҙ ы (ҡ ан ү сен алмаһ а) ғ ә фү итһ ә, (йә ки зыяны ө сө н тү лә һ ә ) ул кешенең гө наһ тары кисерелер. Кем Аллаһ индергә ндә р менә н хө кө м йө рө тмә й, бына шулар була инде залимдар.

46. Ү ҙ ҙ ә ренә н элек килгә н Тә ү рә тты дө рө ҫ лә ү се һ ә м раҫ лаусы итеп, Аллаһ тың язаһ ынан ҡ урҡ ҡ андарғ а тура юл кү рһ ә тер ө сө н һ ә м ө гө т-нә сихә т бирергә тип, тура юлғ а йү нә лтеү се, шул юлды яҡ тыртыусы Инжилде биреп, Мә рйә м улы Ғ айсаны пә йғ ә мбә рҙ ә р артынан пә йғ ә мбә р итеп кү ндерҙ ек. (47) Инжилгә инанғ андар, Аллаһ Инжилгә нисек яҙ ғ ан, шулай хө кө м итһ ендә р. Кем Аллаһ индергә ндә р менә н хө кө м йө рө тмә һ ә, бына шулар боҙ оҡ лоҡ ҡ ылыусылар була ла инде.

48. Һ иң ә лә (Мө хә ммә д! ) ә ү ә лге китапты дө рө ҫ лә р ө сө н һ ә м һ аҡ лар ө сө н хаҡ лыҡ менә н Китапты (Ҡ ө ръә нде) кү ндерҙ ек. Инде улар араһ ында һ ин Аллаһ индергә н менә н эш ит, һ иң ә бирелгә н тура юлды ташлап, уларҙ ың ҡ отортҡ анына бирелмә.

(Ә й, мө ьминдә р) барығ ыҙ ғ а ла бер шә риғ ә т, бер юл бирҙ ек. Ә гә р телә һ ә, Аллаһ һ еҙ ҙ ең барығ ыҙ ҙ ан да бер ө ммә т яһ ағ ан булыр ине. Лә кин ошо юл менә н ул һ еҙ ҙ е һ ынамаҡ була. Шулай булғ ас, изгелектә р ҡ ылыуҙ а ярышығ ыҙ, бер-берегеҙ ҙ е уҙ ҙ ырығ ыҙ. Барығ ыҙ ҙ а Аллаһ ҡ а ҡ айтасаҡ һ ығ ыҙ. Ни ө сө н айырым юлдан киткә негеҙ ҙ е Ул һ еҙ гә ап-асыҡ итеп кү рһ ә тер.

49. Кешелә р араһ ында Аллаһ индергә н менә н хө кө м йө рө т һ ә м уларҙ ың ҡ отортҡ анына бирелмә. Аллаһ һ иң ә индергә н хө кө мдә рҙ ең бер ө лө шө нә н һ ине тайпылдырыуҙ арынан һ аҡ лан. Ә гә р йө ҙ сө йө рһ ә лә р, белеп тор, Аллаһ шул гө наһ тарҙ ың бер ө лө шө н уларҙ ың башына (был донъяла уҡ ) ҡ апларғ а телә й. Хаҡ тыр, кешелә рҙ ең байтағ ы юлдан яҙ ҙ ы. (50) Ә ллә һ уң улар дҗ ә һ илиә т (мә жү силек, наҙ анлыҡ ) замандарын һ ағ ынамы? Тө плө белеме, иманлы халыҡ ө сө н Аллаһ тан да ғ ә ҙ еллерә к хө кө м йө рө тө ү се башҡ а берә ү ҙ ә булмаҫ. (51) Ә й, иманлы кешелә р, йә һ ү дтә рҙ е, христиандарҙ ы дуҫ итмә геҙ. Сө нки улар ү ҙ -ара дуҫ. Уларҙ ы дуҫ иткә ндә р шулар ҡ ә ү еменә н кеү ек булыр. Шик юҡ, Аллаһ залимдар ҡ ә ү еменә юл кү рһ ә тмә ҫ.

(«Мосолмандарҙ ың йә һ ү дтә ргә, христиандарғ а ҡ арата булғ ан нә фрә ттә ре кә ферҙ ә рҙ ең Исламды ҡ абул итмә ү ҙ ә ренә н тү гел, Ҡ ө ръә ндә ап-асыҡ кү рһ ә телгә не кеү ек, кә ферҙ ә рҙ ең мосолмандарғ а булғ ан нә фрә тенә н, Исламды ҡ ә тғ и инҡ ар итеү ҙ ә ренә н, йыш ҡ ына йә шерелмә гә н, рә химһ еҙ баҫ ҡ ынсылыҡ ҡ а ҡ ә ҙ ә р барып еткә н дошманлығ ынан килә »)

52. Һ ин кү рерһ ең, (ике йө ҙ лө монафиҡ тар) эстә рендә сир булғ андар:

— Башығ ыҙ ғ а бә лә килеү ҙ ә н ҡ урҡ абыҙ, — тип кә ферҙ ә р араһ ына кереп ҡ асырҙ ар.

Ихтимал, Аллаһ һ иң ә ең еү индергә с йә ки ү ҙ тарафынан бер ә мер индергә с, улар кү ң елдә рендә гелә р ө сө н ү кенер.

53. Һ ә м шул ваҡ ыт мө ьминдә р:

— Һ еҙ ҙ ең менә н бергә булырғ а баштарын ташҡ а бә рә -бә рә Аллаһ исеме менә н ант иткә н кешелә р ошолармы инде? –тип ә йтерҙ ә р.

Улар ҡ ылғ ан бө тө н эштә р заяғ а китер һ ә м улар бик ҙ ур юғ алтыуҙ арғ а дусар буласаҡ.

54. Ә й, иманлы кешелә р, арағ ыҙ ҙ а динендә н яҙ ғ ан кеше булһ а, белеп торһ он: Аллаһ ү ҙ е яратҡ ан, Аллаһ ты яратҡ ан мө ьминдә ргә кесе кү ң елле; кә ферҙ ә ргә ҡ арата ҡ ырыҫ бер ҡ ә ү ем килтерә сә ктер. Улар Аллаһ юлында Жиһ ад итерҙ ә р һ ә м һ ис бер ҡ урҡ ытыусыларҙ ан ҡ урҡ маҫ тар. Был Аллаһ тың Ү ҙ е телә гә ненә биргә н йомартлығ ы. Аллаһ тың ярлыҡ ауы һ ә м ғ илеме киң дер.

55. Һ еҙ ҙ ең дуҫ ығ ыҙ бары тик Аллаһ тыр, Рә сү лдер, иманлыларҙ ыр; Улар Аллаһ тың ә мерҙ ә ренә буйһ оноусылар, намаҙ уҡ ырҙ ар, зә кә т бирерҙ ә р. (56) Аллаһ ты, Уның пә йғ ә мбә ренә һ ә м иман килтергә ндә рҙ е дуҫ иткә н кеше, һ ис шикһ еҙ, ең еү ҡ аҙ анасаҡ. Аллаһ тарафындағ ылар һ ә р ваҡ ыт ө ҫ тө н булыр. (57) Ә й, иманлы кешелә р, һ еҙ ҙ ә н алда ү ҙ ҙ ә ренә Китап индерелгә ндә рҙ ә н динегеҙ ҙ е мыҫ ҡ ыл иттермә геҙ, динегеҙ ҙ ә н кө лгә ндә рҙ е һ ә м кә ферҙ ә рҙ е дуҫ итмә геҙ. Гө наһ ҡ ылып, Аллаһ ҡ аршыһ ында яза алыуҙ ан ҡ урҡ ығ ыҙ, ә гә р ҙ ә һ еҙ мосолман икә нһ егеҙ.

58. (Аҙ ан ә йтеп), намаҙ ғ а саҡ ыра башлаһ ағ ыҙ, (кә ферҙ ә р һ еҙ ҙ е) мыҫ ҡ ыллай башлайҙ ар, (ғ ибә ҙ ә тегеҙ ҙ е) кө лкө гә ә ү ерелдерергә маташалар. Былай итеү ҙ ә ре уларҙ ың уйлай белмә гә н ҡ ә ү емдә н икә нлектә рен раҫ лай. (59) Уларғ а һ ин былай тип ә йт:

— Ә й, Китап ә һ елдә ре, беҙ гә индерелгә н һ ә м беҙ гә ҡ ә ҙ ә р индерелгә ндә ргә ышанғ аныбыҙ ғ а кү рә ме, Аллаһ ты ла, мине лә хуп кү рмә йһ егеҙ? һ еҙ ҙ ең кү бегеҙ юлдан яҙ ғ ан бә ндә лә р икә н.

60. Ә йт Һ ин:

- Аллаһ хозурында буласаҡ яза мә сьә лә һ ендә бынан да яманыраҡ нә мә буласағ ын һ еҙ гә һ ө йлә йемме? Кем Аллаһ тың лә ғ нә тен алды, Кем Аллаһ тың асыуына дусар булды, кемдеҙ ер Ул маймылғ а, кемде сусҡ ағ а ә йлә ндерҙ е, кемдер Тағ утҡ а табына башланы. Бына ошолар инде иң яман урын алыр, ошолар инде барыһ ынан да кү берә к тура юлдан яҙ ғ андар.

61. Янығ ыҙ ғ а кергә ндә улар Аллаһ ҡ а ышанмайынса керә.

— Аллаһ ка ышандыҡ, — тип ә йтә лә р ҙ ә, ышанмағ ан килеш сығ ып та китә лә р.

Уларҙ ың кү ң еленә нимә йә шерелгә нен Аллаһ бик яҡ шы белә. (62) Һ ин уларҙ ың ярыша-ярыша гө наһ ҡ ылғ андарын, дошманлыҡ иткә ндә рен, кү беһ енең харам ашағ андарын кү рерһ ең. Хаҡ тыр, уларҙ ың ҡ ылғ андары ни ҡ ә ҙ ә р ә шә кеҙ ер. (63) Уларҙ ың дин ә ҙ ә мдә ре һ ә м ғ алимдары ә йтергә ярамағ ан һ ү ҙ ҙ ә р һ ө йлә ү ҙ ә н һ ә м харам ризыҡ ашауҙ ан уларҙ ы тыйғ ан булһ алар ине! Хаҡ тыр, уларҙ ың ҡ ылғ аны бик тә яман. (64) Йә һ ү дтә р ә йтте:

— Аллаһ тың ҡ улы бығ аулы, — тинелә р.

Шулай ә йткә ндә ренә кү рә, уларҙ ың ү ҙ ҙ ә ренең ҡ улдары бығ аулы булыр, уларғ а ҡ ә һ ә р инә сә к. Киреһ енсә, Аллаһ тың ҡ осағ ы йә йелгә н, телә гә ненсә ярлыҡ ау бирер. Хаҡ тыр, һ иң ә Раббың дан ингә н Китап уларҙ ың кү беһ енең аҙ ғ ынлығ ын, кә ферлеген арттырыр. Улар араһ ына Ҡ иә мә ткә ҡ ә ҙ ә р дауам итә сә к дошманлыҡ керттек. Ҡ асан ғ ына улар һ уғ ыш утын ҡ абыҙ маһ ын, Аллаһ уны һ ү ндерә килде. Улар Ер йө ҙ ө ндә боҙ оҡ лоҡ таратырғ а атлығ ып тора. Аллаһ боҙ оҡ лоҡ то-фетнә селә рҙ е яратмай.

65. Ә гә р ҙ ә китап ә һ елдә ре иман килтереп, яманлыҡ ҡ ылыуҙ ан баш тартһ а ине, һ ә р хә лдә элек ҡ ылғ ан яманлыҡ тарын таҙ артыр инек һ ә м уларҙ ы ниғ мә те мул йә ннә ттә ргә кертер инек.

66. Ә гә р улар Аллаһ тан ингә н Тә ү рә т, Инжил һ ә м Ҡ ө ръә н менә н ғ ә мә л ҡ ылһ алар ине, шө бһ ә һ еҙ, һ ә м (Ер) ө ҫ тә рендә ге, һ ә м (Ер) аяҡ аҫ тындағ ы ниғ мә ттә р менә н туйынырҙ ар ине, байлыҡ ҡ а сумып йә шә рҙ ә р ине. Уларҙ ың араһ ында ғ ә ҙ еллек менә н тороусы (боҙ оҡ булмағ ан, тура юлдан сыҡ мағ ан) бер ҡ ә ү ем бар, лә кин кү беһ енең ғ ә мә лдә ре бик тә ямандыр.

67. Ий, Рә сү лем, Раббың индергә нде кешелә ргә ирештер. Ә гә р быны эшлә мә һ ә ң, илселек вазифаң ды ү тә мә гә н булырһ ың. Аллаһ һ ине кешелә рҙ ә н (мә керҙ ә н) яҡ лар. Хаҡ тыр, Аллаһ кә ферҙ ә р ө йө рө нә тура юл кү рһ ә тмә ҫ.

68. — Ий, китап ә һ еле, Раббыбыҙ ҙ ан һ еҙ гә индерелгә н Тә ү рә т, Инжилде (һ ә м Ҡ ө ръә нде) дө рө ҫ тотмаһ ағ ыҙ, һ еҙ гә бер ниндә й ҙ ә таяныс булмаҫ, — тип ә йт.

Раббың дан һ иң ә индерелгә н (Ҡ ө ръә н), (ә лбиттә ), уларҙ ың кү беһ енең кә ферлеген, аҙ ғ ынлығ ын арттырыр. Кә ферҙ ә рҙ ең кирелегенә исең китмә һ ен.

69. Иман килтергә н кешелә р, йә һ ү дтә р, йондоҙ ҙ арғ а табыныусылар, христиандар Аллаһ ҡ а һ ә м Ә хирә ткә инанып, изгелек ҡ ылһ алар, уларғ а ҡ урҡ ыныс юҡ, уларғ а хә срә т тә инмә ҫ.

70. Хаҡ тыр, Исраил улдарынан (Тә ү рә т буйынса ғ ына ғ ә мә л ҡ ыласаҡ быҙ, тигә н) ант һ ү ҙ е алдыҡ һ ә м уларғ а пә йғ ә мбә рҙ ә р кү ндерҙ ек. Бер ваҡ ыт пә йғ ә мбә р уларғ а кү ң елдә ре телә мә гә н нә мә лә рҙ е (илаһ и хө кө мдә рҙ е) килтергә с, улар пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ ең бер тө рлө һ ө н ялғ ансығ а сығ арҙ ылар, икенселә рен ү лтерҙ елә р.

71. Былар ө сө н беҙ гә яза булмай, тип, улар (Аллаһ тың хө кө мдә ренә ) һ уҡ ыр, һ аң ғ ырау ҡ алдылар. Һ уң ынан Аллаһ уларҙ ың тә ү бә лә рен ҡ абул итте. Лә кин уларҙ ың кү беһ е һ аман һ уҡ ыр, һ аң ғ ырау килеш ҡ ала бирҙ е. Аллаһ уларҙ ың нимә ҡ ылғ анын кү реп тора.

72. Хаҡ тыр:

— Аллаһ — ул Мә рйә м улы Мә сих (Ғ айса)! — тигә ндә р кә фер булды. Гә рсә Мә сих ү ҙ е:

— Ә й, Исраил улдары, Раббым һ ә м Раббыбыҙ булғ ан Аллаһ ҡ а ғ ийбә ҙ ә т ҡ ылығ ыҙ, һ ә м белеп тороғ оҙ, кем дә кем Аллаһ ҡ а тиң де эҙ лә й, мотлаҡ, Аллаһ уғ а йә ннә тте харам ҡ ылыр, ундай кешенең керә сә к урыны утлы тамуҡ һ ә м залимдарғ а (шунда) ярҙ ам итеү се булмаҫ, — тине.

73. Хаҡ тыр:

— Аллаһ — ө стө ң ө сө нсө һ ө ҙ ер, — тигә ндә р ҙ ә кә фер булды.

Бер Аллаһ тан башҡ а тә ң ре юҡ тыр. Ә гә р ҙ ә улар шулай ҡ абатлауҙ арынан уаз кисмә һ ә, кә фер булғ андар ә се ғ азапҡ а дусар ителә сә к.

74. Аллаһ ҡ а тә ү бә итеп, улар ярлыҡ ау телә мә ҫ тә рме икә н ни? Аллаһ — йомарт ярлыҡ аусы һ ә м кисереү сеҙ ер.

75. Мә рйә м улы Ғ айса (Мә сих) бары тик бер илсеҙ ер-рә сү лдер. Унан элек тә кү п кенә рә сү лдә р килеп киттелә р. Уның ә сә һ е лә бик тә ә хлә ҡ ле ҡ атын, һ ә р икеһ е лә икмә к ашайҙ ар ине. Кү р, улар тураһ ында нисек асыҡ итеп ә йтә беҙ, лә кин һ уң ынан нисек итеп (Ысынлыҡ тан) йө ҙ сө йө рә лә р.

76. Ә йт Һ ин:

— Аллаһ тан боролоп, һ еҙ ҙ ең ө сө н файҙ а ла, зыян да эшлә й алмай торғ ан зә ғ ифкә табынырғ а телә йһ егеҙ ме? Барыһ ын да белеү се, ишетеү се бары тик Аллаһ тыр, — тип.

77. Ә йт Һ ин:

Ә й, Китап ә һ еле, динегеҙ ҙ ә ғ ә ҙ елһ еҙ рә ү ештә сиктә рҙ ә н уҙ мағ ыҙ. Элек юлдан яҙ ғ ан, байтаҡ кешелә рҙ е юлдан яҙ ҙ ырғ ан һ ә м тура юлдан йыраҡ лашҡ ан аҙ ғ ын бер ҡ ә ү емгә эйә рмә геҙ, — тип.

78. Кә ферлектә ге Исраил улдары (Аллаһ һ ү ҙ ен) тың ламауҙ ары һ ә м (аҙ ғ ынлыҡ та) сиктә рҙ ә н уҙ ғ андары арҡ аһ ында Дауыт тарафынан һ ә м Мә рйә м улы Ғ айса теле менә н ҡ ә һ ә рлә нделә р.

79. Яман ғ ә мә лдә р ҡ ылыуҙ ан улар бер-берһ ен тыйманылар, хаҡ тыр, улар ҡ ылғ ан эш — ҙ ур гө наһ.

80. Кү беһ енең инҡ арсылар менә н дуҫ лашҡ анын кү рерһ ең. Кү ң елдә рен уларғ а бағ ышлап, ү ҙ ҙ ә рен алдан уҡ хә тә р нә мә гә дусар иттелә р, Хаҡ тыр, Аллаһ тың асыуына тап булып, улар мә ң гелек ғ азап эсендә ҡ аласаҡ.

81. Ә гә р улар Аллаһ ҡ а, Пә йғ ә мбә ргә һ ә м уғ а индерелгә нгә иман килтергә н булһ алар, тегелә рҙ е дуҫ итмә ҫ тә р ине, лә кин быларҙ ың кү беһ е тура юлдан яҙ ҙ ы.

82. Ә лбиттә, дошманлыҡ ҡ ылыу нисбә тенә н ҡ арағ анда, кешелә р араһ ында мосолмандарғ а иң ҡ урҡ ынысы йә һ ү дтә р менә н мө шриктә р (кү п Аллаһ лылар) икә нен кү рерһ ең. Улар араһ ында мосолмандарғ а иң яҡ ын торғ андар:

— Беҙ — христианбыҙ, — тип ә йтеү селә рҙ е лә табырһ ың. Сө нки улар араһ ында монахтар, ғ алимдар ҙ а бар, улар бө йө клө ккә дә ғ ү ә итмә йҙ ә р.

(«Был аяттарҙ а телгә алынғ ан христиандарҙ ың Хә бә шстанғ а (Эфиопияғ а) кү сеп, һ ижрә т итеп килгә н мосолмандарҙ ы яҡ шы ҡ аршылап, уларғ а ярҙ ам иткә н христиандар, хә ҙ рә ти Мө хә ммә д менә н килешеү тө ҙ ө гә н Нә фрә н христиандары икә нлеге кү п тә фсирҙ ә рҙ ә фаразлана Христиандарҙ ың, йә һ ү дтә ргә һ ә м мө шриктә ргә ҡ арағ анда, мосолмандарғ а яҡ ыныраҡ торғ андары хаҡ тыр. Гә рсә фанатик христиандарҙ ың тә ре яуҙ ары ойоштороп, мосолмандарғ а кү п бә лә лә р килтергә нлеге тарихтың иң ә се-ҡ анлы сә хифә лә рен тә шкил итә. Шулай ҙ а, донъя мә шә ҡ ә ттә ренә ҡ ул һ елтә гә н монахтар менә н христиан ғ алимдары һ ә м улар тә ьҫ ирендә ге христиандарҙ ың Исламғ а яҡ ынлыҡ тары бар. Хә ҙ рә ти Пә йғ ә мбә р килгә с, байтаҡ ҡ ына монахтар ҡ ыуаныс менә н ҡ аршы алдылар һ ә м уны кө тө лгә н Пә йғ ә мбә р булараҡ ҡ абул иттелә р»Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н )

83. Рә сү лгә индерелгә нде (Ҡ ө ръә нде) тың лағ анда, Хә ҡ иҡ ә тте танығ андарына һ ө йө нө стә н, уларҙ ың кү ҙ ҙ ә ренә н йә ш аҡ ҡ анын кү рерһ ең. Улар ә йтер:

— Раббыбыҙ, иман килтерҙ ек, беҙ ҙ е Хаҡ ҡ а (Аллаһ ҡ а)иткә ндә р сафына яҙ, — тип ә йтерҙ ә р. (84) — Раббыбыҙ беҙ ҙ е изгелә р араһ ына кертергә телә й икә н, ни ө сө н һ уң ә ле беҙ алдыбыҙ ҙ ағ ы Хә ҡ иҡ ә ткә иман килтермә йбеҙ?

85. Шундай һ ү ҙ ҙ ә р һ ө йлә гә ндә ренә кү рә, Аллаһ уларғ а мә ң ге йә шә р ө сө н, арыҡ тарынан шишмә лә р ағ ып ятҡ ан йә ннә ттә рҙ е бү лә к итер. Изгелек ҡ ылғ андарҙ ың ә жере бына шулдыр.

86. Инҡ арсылар һ ә м аяттарымды ялғ анғ а сығ арыусылар иһ ә йә һ ә ннә м киҫ ә ү е булыр.

87. Ә й, иман килтергә н кешелә р, Аллаһ хә лә л ҡ ылғ ан яҡ шы, саф нә мә лә рҙ е харамғ а сығ армағ ыҙ һ ә м сиктә рҙ ә н уҙ мағ ыҙ. Хаҡ тыр, Аллаһ сиктә рҙ ә н уҙ ғ андарҙ ы яратмаҫ.

88. Хаҡ тыр, Аллаһ һ еҙ гә хә лә л ҡ ылғ ан саф ризыҡ тарҙ ы ашағ ыҙ һ ә м ү ҙ егеҙ иман килтергә н Аллаһ ҡ аршыһ ында гө наһ эшлә ү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ.

89. Мә керһ еҙ, ашығ ып биргә н антығ ыҙ ҙ ы боҙ һ ағ ыҙ ҙ а, Аллаһ яуапҡ а язаламаҫ; фә ҡ ә т шә риғ ә тсә ант итеп тә, ул антты ү ҙ файҙ ағ ыҙ ғ а боҙ ғ анығ ыҙ хә лдә һ еҙ ҙ е язалар. Боҙ олғ ан ант ө сө н кә ффә рә т тү лә нә. Ғ аилә геҙ гә ашата торғ ан ризыҡ тың уртасаһ ы хә тле миҡ дарҙ а ун фә ҡ ирҙ ең тамағ ын туйҙ ырыу йә ки уларҙ ы кейендереү йә ки бер ҡ олдо азат итеү фарыз. Быларҙ ы ү тә й алмағ ан кеше ө с кө н тоташтан ураҙ а тота. Ант иткә ндә н һ уң, боҙ олғ ан антығ ыҙ ҙ ың кә ффә рә те ошо булыр. Һ ү ҙ егеҙ ҙ ә тороғ оҙ. Аллаһ һ еҙ гә асыҡ итеп аң лата, ихтимал, һ еҙ шө кө р итерһ егеҙ.

(Аллаһ исеме менә н ант иткә н кеше антын, һ ис шикһ еҙ, ү тә ргә тейеш. Ә гә р ҙ ә ант итеп тә, эшлә нә сә к эше харам йә ки яман икә нен беленһ ә, ул кеше антын боҙ ор, ул эштә н баш тартыр һ ә м кә ффә рә тен бирер. Кә ффә рә т — гө наһ тан арыныу ө сө н ҡ ылынғ ан ғ ә ҙ ел эш )

90. Ә й, мосолмандар! Хә мер эсеү, аҙ ғ ын уйындар уйнау, һ ындарғ а баш эйеү, фал астырыу, ырымланғ ан уҡ тар менә н шө бә ғ ә һ алыу шайтан ғ ә мә лдә реҙ ер, шаҡ шылыҡ тыр, уларҙ ан йыраҡ тороғ оҙ: бә хеткә ирешерһ егеҙ.

91. Иҫ ерткес һ ә м аҙ ғ ын уйындар менә н шайтан арағ ыҙ ҙ а ү с орлоҡ тарын, дошманлыҡ сә сә; Аллаһ ты иҫ кә тө шө рө ү ҙ ә н һ ә м намаҙ ҙ ан биҙ ҙ ерергә телә й. Һ еҙ был эштә рҙ ә н ваз кисә алырһ ығ ыҙ мы икә н?

92. Аллаһ ҡ а һ ә м уның Рә сү ленә итә ғ ә т итегеҙ һ ә м (гө наһ ҡ ылыуҙ ан) тыйылығ ыҙ. Итә ғ ә ттә н баш тартһ ағ ыҙ, белеп тороғ оҙ, Рә сү лебеҙ ҙ ең вазифаһ ы (бары тик Аллаһ хө кө мдә рен) һ еҙ гә дө рө ҫ итеп еткереү һ ә м аң латыуҙ ыр.

93. Улар ысын кү ң елдә н (гө наһ эшлә ү ҙ ә н) һ аҡ ланһ алар, имандарын һ аҡ лаһ алар, тағ ын да изгелек ҡ ылһ алар, иман килтергә н һ ә м изгелек ҡ ылғ андарғ а элек ашағ ан-эскә ндә ре ө сө н гө наһ юҡ. Аллаһ изгелек ҡ ылғ андарҙ ы ярата.

94. Ә й, иман килтергә н кешелә р, Аллаһ ҡ улдарығ ыҙ һ ә м һ ө ң гө лә регеҙ менә н ауланғ ан йә нлектә р менә н Аллаһ ты кү рмә йенсә лә, эстә н генә Ү ҙ енә н ҡ урҡ алармы икә н, тип һ ынай. Кем сиктә рҙ е уҙ һ а (тыйылғ андан артығ ын ҡ ылһ а), шул ә се ғ азапҡ а дусар.

95. Ә й, иманлы бә ндә лә р, ихрамлы сағ ында кейек-йә нлек ү лтермә геҙ. Арағ ыҙ ҙ ан берә ү һ е (ярамағ анлығ ын) белгә н килеш йә нлек аулаһ а, уның ә жере язаҙ ыр. Арағ ыҙ ҙ ан ике кешене хө кө мдар итеп һ айлағ ыҙ ҙ а, тотолғ ан (ү лтерелгә н) кейектең хаҡ ын билгелә тегеҙ. Ғ ә йепле кеше ү ҙ хайуанын салып, шул кейек миҡ дарындағ ы ит менә н Кә ғ бә лә ге фә ҡ ирҙ ә рҙ ең тамағ ын туйҙ ырыр. Йә ки ғ ә йепле ә ҙ ә м ураҙ а тотһ он. Шулай итеп, ҡ ылғ андары ө сө н кеше яуап бирергә тейеш. Аллаһ элеккеһ ен ғ ә фү итә. Кем был эште ҡ абат эшлә һ ә, Аллаһ уны ҡ аты язағ а тартыр. Аллаһ һ ә р ваҡ ыт ең еү се һ ә м ғ ә ҙ ел ү с ҡ айтарыусы (яза биреү се).

96. Һ ә м һ еҙ гә, һ ә м юлсыларғ а, файҙ а булараҡ, диң геҙ ҙ ә ау ойоштороу, тотолғ ан ризыҡ ты ашау хә лә л ҡ ылынды. Ихрамлы сағ ығ ыҙ ҙ а ҡ оро ерҙ ә ге ау һ еҙ гә харам ҡ ылынды. Аллаһ хозурында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ.

97. Аллаһ Кә ғ бә не — изге бинаны, харам айын, хаж ҡ орбанын һ ә м уларҙ ағ ы биҙ ә ктә рҙ е кешелә р файҙ аһ ы ө сө н булдырҙ ы. Был —Аллаһ тың кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә нимә булһ а, барыһ ын да белеп торғ анын һ еҙ белһ ен ө сө н.

98. Белеп тороғ оҙ, Аллаһ тың язаһ ы ә сеҙ ер. Аллаһ тың ярлыҡ ауы, ғ ә фү итеү е лә сикһ еҙ ҙ ер.

99. Рә сү л ө ҫ тө нә тө шкә н вазифа фә ҡ ә т (Ҡ ө ръә нде) ирештереү генә. Аллаһ йә шермә гә негеҙ ҙ е лә, йә шергә негеҙ ҙ е лә белеп тора.

100. Ә йт Һ ин:

— Ә шә келек-яманлыҡ менә н сафлыҡ -изгелек бер тү гел; хатта ә шә келек-яманлыҡ тың кү пселеге һ еҙ гә оҡ шаһ а ла. Аҡ ыл эйә лә ре! Шулай булғ ас, һ еҙ гө наһ ҡ ылыуҙ ан, Аллаһ ҡ аршыһ ында яуап биреү ҙ ә н ҡ урҡ ығ ыҙ һ ә м (тамуҡ тан), ихтимал, ҡ отолорһ ығ ыҙ, — тип.

101. Ә й, иманлы кешелә р, яуабы һ еҙ гә ҡ айғ ы килтерә торғ ан нә мә лә р тураһ ында һ орашмағ ыҙ. Ҡ ө ръә н индерелгә с һ ораһ ағ ыҙ, асыҡ яуап табырһ ығ ыҙ. Аллаһ һ еҙ ҙ е ғ ә фү итер. Аллаһ йомартлыҡ менә н ярлыҡ аусы һ ә м сабырҙ ыр.

102. Хаҡ тыр, һ еҙ ҙ ә н алда килгә ндә р ҙ ә шулай һ орағ ан ине, яуап алғ андан һ уң да улар инанманы.

103. Аллаһ (хайуандарҙ ы) бахирә, саифә, ү асилә, хам, тип атап, улар тураһ ында кү рһ ә тмә лә р бирмә не. Лә кин кә ферҙ ә р Аллаһ ҡ а яла яғ а, сө нки уларҙ ың кү беһ енең башы эшлә мә й.

(«Исламдан ә ү ә л ғ ә рә птә рҙ ә шундай йола бар ине. Улар биш тапҡ ыр быҙ аулағ ан дө йә нең һ уң ғ ы быҙ ауы һ аулыҡ булһ а, шул дө йә гә Бахирә исеме ҡ ушып, ҡ олағ ына тамғ а һ алып, иреккә ебә рә лә р, шунан һ уң ул дө йә не һ аумайҙ ар, һ ө тө таш һ ындарғ а, боттарғ а ҡ ала, имеш. Таш һ ындар, боттар хө рмә тенә иреккә ебә релгә н һ ә м һ ө тө н бары тик сә йә хә тселә р генә эсергә тейеш булғ ан дө йә лә ргә Саифә тип ә йтә лә р. Берһ е һ аулыҡ, берһ е игеҙ тә кә бә рә с килтергә н һ арыҡ ҡ а йә ки уғ а дө йә гә Ү асилә тип исем ҡ уша торғ ан булғ андар. Тә кә бә рә с, ү геҙ быҙ ау боттарғ а ҡ орбан булараҡ салына. Ун тапҡ ыр быҙ ау атаһ ы булғ ан ата дө йә гә Хам исеме ҡ ушылғ ан һ ә м ул да иреккә ебә релгә н. Имештер, кә ферҙ ә р, ошо йоланы Аллаһ бойорғ ан, тип ялғ ан һ ө йлә йҙ ә р». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

104. Уларғ а:

— Аллаһ индергә нгә (Ҡ ө ръә нгә ) ҡ айтарылығ ыҙ, Рә сү л янына килегеҙ, — тип ә йткә с, улар:

— Аталарыбыҙ тотҡ ан юл беҙ гә ҡ ә ҙ ерле, — тип ә йтә лә р. Аталары наҙ ан булып, яман юлдан киткә н булһ алар ҙ а.

105. Ә й, иман килтергә н кешелә р, йә негеҙ ҙ е ҡ отҡ арыу һ еҙ ҙ ең ү ҙ егеҙ ҙ ә н тора. Һ еҙ тура юлда булһ ағ ыҙ, аҙ ғ ындар һ еҙ гә һ ис бер зыян ҡ ыла алмаҫ. Барығ ыҙ ҙ а Аллаһ хозурына килә сә кһ егеҙ. Ул һ еҙ гә нимә ҡ ылғ андарығ ыҙ ҙ ы иғ лан итә сә к.

106. Ә й, иманлы кешелә р, берегеҙ гә ә жә л янаһ а, ү ҙ арағ ыҙ ҙ ан ике ғ ә ҙ ел кеше һ айлағ ыҙ, улар васыятығ ыҙ ҙ ың шаһ иттары булһ ын. Һ еҙ сә йә хә ттә булып, (сит ҡ ә ү ем араһ ында ҡ алһ ағ ыҙ ) һ ә м яҡ ағ ыҙ ҙ ан ә жә л тотһ а, (башҡ а диндә булғ ан) ике кеше васыятығ ыҙ ҙ ың шаһ иты булһ ын. Инде уларҙ ан шиклә нер булһ ағ ыҙ, уларҙ ы намаҙ ҙ ан һ уң тотоп:

— Туғ андарыбыҙ ғ а файҙ а килтерә сә к булғ ан осраҡ та ла, беҙ был васыятты боҙ асаҡ тү гелбеҙ. Аллаһ исеме менә н ант иткә н шаһ иттарыбыҙ ҙ ы йә шереп ҡ алдырмаясаҡ быҙ. Ә гә р шулай ҡ ылмаһ аҡ, беҙ гө наһ лы буласаҡ быҙ, — тип, Аллаһ исеме менә н ант иттерегеҙ.

107. Шаһ иттарҙ ың гө наһ лы икә нлектә ре беленһ ә, (мә рхү мдең васыятын боҙ оп кү рһ ә тһ ә лә р), мә рхү мгә тағ ын да яҡ ыныраҡ торғ ан (ысын вә риҫ лектә ге) ике кеше тегелә рҙ ең урынын алыр һ ә м:

— Валлаһ и, беҙ ҙ ең шаһ ит булыуыбыҙ теге икә ү ҙ екенә ҡ арағ анда дө рө ҫ. Беҙ бер кемдең хаҡ ына ла ҡ ул һ уҙ маныҡ. Ә гә р ҙ ә шулай була ҡ алһ а, беҙ залимдарҙ ан булырбыҙ, — тип Аллаһ исеме менә н ант итһ ендә р.

108. Шә һ иттар дө рө ҫ лө к менә н шаһ итлыҡ итһ ендә р ө сө н шулай эшлә нә. Шаһ итлыҡ ҡ а алынғ ан шаһ иттар: беҙ ҙ ең шаһ итлығ ыбыҙ ҙ ан риза булмаһ алар, башҡ а шаһ иттар һ айлаясаҡ тар, тип ҡ урҡ ып, ғ ә ҙ ел шаһ итлыҡ ҡ ылһ ындар ө сө н. (Ялғ ан шаһ итлыҡ ҡ ылып, гө наһ лы булыуҙ ан) Аллаһ тан ҡ урҡ ығ ыҙ һ ә м (ә мерҙ ә рен) тың лағ ыҙ. Аҙ ғ ын халыҡ ҡ а Аллаһ юл кү рһ ә тмә ҫ.

109. Килер бер кө н, бө тө н пә йғ ә мбә рҙ ә рен Ү ҙ янына туплап, Аллаһ ә йтер:

— Һ еҙ ниндә й яуаптар алдығ ыҙ? — тип. Улар яуап бирер:

— Беҙ белмә йбеҙ. Бө тө н серҙ ә рҙ е лә Һ ин генә белә һ ең, — тип ә йтерҙ ә р.

110. Аллаһ ә йтер:

- Ә й, Мә рйә м улы Ғ айса, һ иң ә һ ә м һ инең ә сә ң ә кү рһ ә ткә н йомартлығ ымды хә терлә. Нисек итеп һ ине изге рух (Жә браил) ярҙ амы менә н аяҡ ҡ а баҫ тырҙ ым. Бишектә сағ ында уҡ, ү ҫ мер булғ анда ла һ ин инде кешелә р менә н һ ө йлә шә инең. Һ иң ә язаны, хикмә ттә рҙ е, Тә ү рә т менә н Инжилде ө йрә ттем. Балсыҡ тан ҡ ош һ ыны яһ ап, уғ а ө рҙ ө ң һ ә м ҡ ошҡ а йә н иң де, был да Минең рө хсә тем менә н башҡ арылды. Йә нә Минең рө хсә тем менә н тыумыштан һ уҡ ырҙ ы һ ин кү рер иттең, тилсә тә нлене шифаланың, мә йеттә рҙ е Минең рө хсә тем менә н терелттең. Исраил улдарының мә керле ҡ улын һ иң ә ҡ ағ ылдыртманым. Һ ин ап-асыҡ дә лилдә р килтерһ ә ң дә, кә ферҙ ә р ышанманылар һ ә м:

— Былсихырҙ ан башҡ а эштү гел, — тинелә р.

111. Хауариҙ арғ а ла Мин ә йттем:

— Миң ә һ ә м Минең пә йғ ә мбә рҙ ә ремә иман килтерегеҙ, — тинем.

Улар:

— Иман килтерҙ ек. Беҙ ҙ ең ысынлыҡ та мосолман булыуыбыҙ ғ а шаһ ит бул, — тинелә р.

(Хауариҙ ар — пә йғ ә мбә ребеҙ ҙ ең сә хә бә лә ре кеү ек, хә ҙ рә ти Ғ айсағ а эйә ргә н һ ә м уғ а тура булғ ан мө ридтә р. )

112. Хауариҙ ар ә йтте:

— Ә й, Мә рйә м улы Ғ айса, Раббың дың Кү ктә н беҙ гә ашамлыҡ менә н ашъяулыҡ индерергә кө сө нә н килә ме? — тинелә р. Ғ айса ә йтте:

— Мосолман икә нһ егеҙ, (кө фө р һ ө йлә ргә ) Аллаһ тан ҡ урҡ ығ ыҙ, — тине.

113. Хауариҙ ар иһ ә:

— Ашъяулыҡ менә н ризыҡ тө шһ ә, беҙ рә хә тлә неп ашар инек, нә фсебеҙ ҙ е баҫ ыр инек, һ ин дө рө ҫ һ ө йлә йһ ең ме икә н, ҡ арап ҡ арайыҡ, мө ғ жизә гә шаһ ит булайыҡ, — тинелә р.

114. Мә рйә м улы Ғ айса:

— Ә й, Аллаһ ым Раббыбыҙ, Кү ктә н беҙ ҙ ең ө сө н, беҙ ҙ ә н элек килгә ндә ргә лә, беҙ ҙ ә н һ уң килгә ндә ргә лә һ ин мө ғ жизә сифатында бер табын индер, беҙ ҙ е һ ыйла, байрам булһ ын. Һ ин ризыҡ биреү ҙ ә иң йомарты бит.

115. Аллаһ былай тине:

— Мин уны һ еҙ гә индерермен, лә кин бынан һ уң да арағ ыҙ ҙ а кө фө р һ ү ҙ е һ ө йлә ү се табылһ а, (йә ғ ни Аллаһ ҡ а ышанмаһ а) Мин уны шундай бер яза менә н ғ азаплармын, донъяһ ындағ ы башҡ а берә ү гә лә ундай ҡ аты яза бирелмә ҫ.

116. Аллаһ ә йтте:

— Ий, Мә рйә м улы Ғ айса! Мине лә, ә сә йемде лә Аллаһ тан башҡ а ике Аллаһ иттегеҙ, — тип кешелә ргә һ ин ә йттең ме?

Ғ айса ә йтте:

— Һ ин мотлаҡ пакһ ың. Шулай һ ө йлә ргә хаҡ ым булмағ ан килеш, мин нисек ауыҙ асайым, ти. Ә гә р шулай һ ө йлә гә н булһ ам, һ ин уны мотлаҡ ишеткә н булыр инең. Мин Һ инең нимә уйлағ аның ды белмә йем. Шик юҡ тыр, Һ ин бө тө н йә шерен серҙ ә рҙ е белеп тораһ ың. (117) Һ ин бойорғ андарҙ ан башҡ а мин уларғ а бер нә мә лә һ ө йлә мә нем. Мин уларғ а: минең Раббым һ ә м һ еҙ ҙ ең дә Раббығ ыҙ булғ ан бер Аллаһ ҡ а ғ ийбә ҙ ә т ҡ ылығ ыҙ, тинем. Араларында йә шә гә н дә ү ерҙ ә уларғ а шаһ ит булдым. Миң ә ү лем биргә н ваҡ ытта ла уларҙ ы Һ ин кү ҙ ә теп торҙ оң. Һ ин һ ә р нә мә не кү реп-белеп тороусы шаһ ит. (118) Ә гә р ҙ ә уларғ а яза бирһ ә ң, улар, шө бһ ә һ еҙ, Һ инең ҡ олдарың дыр. Уларҙ ы ғ ә фү итергә уйлаһ аң, Һ инең ихтыярың да, Һ ин — ең еү се. Һ ин — хө кө мдар.

119. (Ҡ иә мә ттә ) Аллаһ ә йтер:

— Бына бө гө н ғ ә ҙ елдә ргә ғ ә ҙ еллектә ре файҙ а бирә торғ ан кө н. Улар ө сө н ағ астар араһ ынан шишмә лә р ағ ып ятҡ ан мә ң гелек йә ннә ттә р бар. Аллаһ уларҙ ан, улар ҙ а Аллаһ тан разый буласаҡ. Бына шунда булыр бө йө к ҡ отолош.

120. Кү ктә рҙ ең, Ер эсендә гелә рҙ ең хакиме — Аллаһ тыр. Ул барыһ ына ла хаҡ лы рә ү ештә ҡ ө ҙ рә тлеҙ ер.

6 — Ә нғ ә м (Мал-тыуар) сү рә һ е

⇐ Предыдущая 10 11 12 13 141516 17 18 19 Следующая ⇒