5 — Мәәидә (Табын) сүрәһе

60. Һ иң ә индерелгә нгә (Ҡ ө ръә нгә ) һ ә м һ иң ә саҡ лы индерелгә ндә ргә (Тә ү рә т, Зә бур, Инжилгә ) инанабыҙ, тип ә йтеү селә рҙ е кү рмә нең ме ни? Лә кин ү ҙ ҙ ә ре (Аллаһ тан башҡ а берә ү ҙ е) Тағ утты (сихырсыны) хаким итергә телә йҙ ә р, гә рсә уларғ а Тағ утҡ а баш эйергә ҡ ушылмағ ан. Ә ммә, шайтан уларҙ ы боҙ оҡ юлғ а керетеп, йыраҡ ҡ а илтеп, аҙ аштырырғ а телә й.

61. Уларғ а:

— Аллаһ индергә нгә (Китапҡ а) һ ә м Рә сү лгә йү нә легеҙ! — тип ә йткә с, монафиҡ тарҙ ың һ инә н тиҙ йыраҡ лашҡ андарын кү рерһ ең. (62) Ҡ улдары менә н башҡ арғ ан эштә ре (гө наһ тары) арҡ аһ ында уларғ а берә й бә лә -ҡ аза килһ ә, Аллаһ исеме менә н ант итеп:

— Беҙ фә ҡ ә т изгелек ҡ ылырғ а, ү ҙ -ара ярҙ амлашырғ а телә нек, — тип һ иң ә нисек килерҙ ә р икә н?

63. Ике йө ҙ лө лә рҙ ең кү ң елдә рендә нимә булһ а, шуны Аллаһ белә, улар менә н дуҫ лашма. Уларҙ ы ө гө тлә һ ә м уларғ а ү ҙ ҙ ә ре тураһ ында тә ьҫ ирле вә ғ ә з уҡ ы. (64) Беҙ һ ә р пә йғ ә мбә рҙ е, Аллаһ рө хсә те менә н, уғ а итә ғ ә т итһ ендә р, тип кү ндерҙ ек. Ә гә р ҙ ә улар ү ҙ ҙ ә ренә зыян эшлә п, һ инең янғ а килеп, Аллаһ тан ярлыҡ ау һ ораһ алар, пә йғ ә мбә р ҙ ә Аллаһ ҡ а улар ө сө н ғ ә фү һ ораһ а ине, Аллаһ артығ ы менә н уларҙ ы ярлыҡ ар ине, кисерер ине. (65) Юҡ, Раббың исеме менә н ант итә м, ү ҙ араларында сыҡ ҡ ан ҡ аршылыҡ тарҙ ы тә ртипкә килтерер ө сө н, улар һ ине хө кө мсө итерҙ ә р, һ уң ынан һ инең хө кө мө ң ә ысын кү ң елдә н риза булып, һ ис ҡ аршылыҡ һ ыҙ мосолман булырҙ ар, шуғ а ҡ ә ҙ ә р улар иман килтермә ҫ.

66. Ә гә р уларғ а:

— Ү ҙ егеҙ ҙ е ҡ орбан итегеҙ йә ки йорттарығ ыҙ ҙ ы ташлап сығ ығ ыҙ, — тип бойорһ аҡ, уларҙ ың бик ә ҙ е генә ә йткә нде ү тә гә н булыр ине.

Ә гә р ҙ ә улар бойорғ анды еренә еткереп башҡ арһ алар ине, улар ө сө н бик тә хә йерле һ ә м дә имандарын тағ ын да нығ ытыу булыр ине.

(«Ә схә бү Кирамдан байтаҡ ҡ ына кешелә р дин юлында шаһ ид китте, иҫ ә ндә ре йорттарын ташлап китергә мә жбү р булды. Йә һ ү дтә р менә н монафиҡ тар иһ ә улай эшлә мә нелә р, киреһ енсә, улар миллә ттә штә рен ү лтерҙ елә р, уларҙ ы йорттарынан ҡ ыуып сығ арҙ ылар». Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

«Ү ҙ егеҙ ҙ е ҡ орбан итегеҙ » ғ ибә рә һ енең кү п тө рлө тә ржемә һ е бар.

И. Крачковскийда: убейте самих себя.

Т. Кочигитта: ү ҙ егеҙ ҙ е ү лтерегеҙ.

М. Ғ ә лиҙ ә: пожертвуйте своей жизнью.

Ә. Йазырда: нә фсегеҙ ҙ е ү лтерегеҙ, йә ғ ни хө сө тлө гө геҙ ҙ е, туймаҫ нә фсегеҙ ҙ е ү лтерегеҙ, тип ә йтелә ».

67. Шул ваҡ ытта, ә лбиттә, уларғ а тарафыбыҙ ҙ ан оло бү лә к бирер инек. (68) Һ ис шикһ еҙ, уларҙ ы тура юлғ а сығ арыр инек.

69. Кем Аллаһ ҡ а һ ә м Рә сү лгә итә ғ ә т итһ ә, бына шулар Аллаһ тарафынан хуп кү релгә н пә йғ ә мбә рҙ ә р, ғ ә ҙ ел һ ә м тоғ ро булғ ан хаҡ һ ү ҙ һ ө йлә ү селә р, шаһ иттар һ ә м изгелекле ә ҙ ә мдә р менә н бергә буласаҡ тар. Улар гә жә йеп иптә штә р. (70 ) Был йомартлыҡ Аллаһ тандыр. Аллаһ тың белгә не еткә н.

71. Ә й, иман килтергә ндә р, уяу булығ ыҙ, саф-саф булып һ уғ ышҡ а сығ ығ ыҙ йә ки бө тө нө гө ҙ бер юлы барығ ыҙ.

(«Тыныслыҡ та йә шә ргә телә һ ә лә р ҙ ә, ҡ ә ү емдә р ү ҙ ҙ ә рен дошмандарҙ ан һ аҡ лар ө сө н һ уғ ышҡ а ә ҙ ер булырғ а тейеш булғ ан. Ә ҙ ер бул һ ин һ уғ ышҡ а, ә гә р телә һ ә ң иҫ ә н-именлек, тип ә йтә лә р. Именлекте һ аҡ лар ө сө н, Ер йө ҙ ө нә н золомды, яулап алыуҙ арҙ ы һ ебереп тү гер ө сө н, ысын дин һ ә м выждан азатлығ ын һ аҡ лар ө сө н, Ислам һ уғ ышырғ а рө хсә т бирә, мосолмандарҙ ы Жиһ адкә саҡ ыра. Мосолмандарҙ ың вазифаһ ы — азатлыҡ һ уғ ышына, бары тик азатлыҡ һ уғ ышына һ ә р ваҡ ыт ә ҙ ер булыу». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

72. Һ еҙ ҙ ең арағ ыҙ ҙ а кисегеү селә р ҙ ә (Жиһ ад һ уғ ышына артта ҡ алыусылар йә ки тө рлө һ ылтауҙ ар табып, һ уғ ышҡ а бармаусылар ҙ а йә ки тә ү бә гә килергә һ уң лаусылар ҙ а) бар. Һ еҙ гә берә й бә лә килһ ә:

— Аллаһ миң ә рә хмә тле булды, (ярай ә ле) мин улар менә н (һ уғ ыштағ ылар менә н) бергә булманым (юҡ һ а, ү лгә н йә ки яраланғ ан булыр инем), — тип ә йтер.

73. Ә гә р Аллаһ һ еҙ гә берә й мө лкә т бирһ ә (һ уғ ышта ең еп, ғ ә нимә т малы бү леү ), ә йтерһ ең дә, арағ ыҙ ҙ а дуҫ лыҡ булмағ ан кеү ек:

— Аһ, ә гә р мин дә һ еҙ ҙ ең менә н бергә булһ ам инем, мин дә ҙ ур уң ыш ҡ аҙ анғ ан (кү п малғ а эйә ) булыр инем. — тип ә йтер ине.

74. Аллаһ юлында Ә хирә тте был донъя урынына һ атып алыусылар һ уғ ышһ ын. Аллаһ юлында һ уғ ышҡ ан кешегә, шаһ ит булғ ан кешегә йә ки ең гә н кешегә Беҙ оҙ аҡ ламай оло ә жер бү лә к итә сә кбеҙ. (75) - Һ еҙ гә нимә булды? Ни ө сө н һ еҙ Аллаһ юлында һ уғ ышмайһ ығ ыҙ?

— Раббыбыҙ, беҙ ҙ е залим халыҡ лы ҡ аланан сығ ар, беҙ гә бер яҡ лаусы, ярҙ амсың ды ебә р, — тип ялбарыусы кө сһ ө ҙ ирҙ ә р, ҡ атындар һ ә м балаларҙ ы яҡ лап ни ө сө н һ уғ ышмайһ ығ ыҙ?

76. Иман килтереү селә р Аллаһ юлында һ угышырҙ ар, иманһ ыҙ ҙ ар иһ ә Тағ ут (шайтан) юлында һ уғ ышырҙ ар. Шуғ а кү рә, шайтандың дуҫ тарына ҡ аршы һ уғ ышығ ыҙ, шик юҡ, шайтан ҡ орғ ан тоҙ аҡ (ү ә сү ә сә ) зә ғ ифтер.

77. — Ҡ улдарығ ыҙ ҙ ы (рө хсә т ителмә гә н һ уғ ыштан) тыйығ ыҙ, намаҙ уҡ ығ ыҙ, зә кә т бирегеҙ, — тигә ндә рҙ е (ишетмә негеҙ ме) кү рмә негеҙ ме ни? Һ уң ынан уларғ а һ уғ ышыу фарыз ҡ ылынғ ас, араларынан бер тө ркө м, Аллаһ тан бик ныҡ ҡ урҡ ҡ ан кеү ек, хатта артығ ы менә н ҡ урҡ ҡ андай, кешелә рҙ ә н ҡ урҡ а башланылар:

— Раббыбыҙ, ни ө сө н Һ ин беҙ гә һ уғ ышырғ а ҡ уштың? Безҙ ҙ е (һ уғ ыштан) бер аҙ ғ а ғ ына булһ а ла кисектерһ ә ң, булмаҫ мы? — тинелә р.

Һ ин уларғ а ә йт:

— Донъя тормошо ҡ ыҫ ҡ а, — тип. — Аллаһ тан ҡ урҡ ҡ андар ө сө н Ә хирә т хә йерлерә к һ ә м һ еҙ гә ҡ ыл ҡ ә ҙ ә ре лә хаҡ һ ыҙ лыҡ эшлә нмә ҫ. (78) Ҡ айҙ а ғ ына булһ ағ ыҙ ҙ а, ү лем һ еҙ ҙ е тотор. Бейек һ ә м нығ ытылғ ан ҡ ә лғ ә лә рҙ ә булһ ағ ыҙ ҙ а. Ү ҙ ҙ ә ренә бер изгелек килһ ә:

— Был — Аллаһ тан, — ти ә йтә лә р. Баштарына бә лә килһ ә:

— (Ий, Мө хә ммә д) быныһ ы — һ инә н, — тип ә йтә лә р.

— Барыһ ы ла Аллаһ тан, — тип ә йт.

Былә ҙ ә мдә ргә нимә булғ ан? Ә йткә нде аң ламайҙ ар.

79. Һ иң ә килгә н изгелектә р Аллаһ тан. Башың а килгә н бә лә лә р ү ҙ ең дә н. Һ ине кешелә ргә илсе итеп кү ндерҙ ек. Аллаһ тың шаһ итлығ ы етә р.

80. Рә сү лгә итә ғ ә т иткә н кеше, ысынлыҡ та, Аллаһ ҡ а итә ғ ә т иткә н булыр. (Ул итә ғ ә ттә н) йө ҙ сө йө ргә ндә ргә килгә ндә, һ ине улар артынан кү ҙ ә теү се, һ ағ алаусы итеп ебә рмә нек. (Һ ин улар ө сө н яуап бирмә йһ ең. )

81. Улар:

— Беҙ итә ғ ә т иттек! — тип ә йтә лә р. Ә ммә һ инә н айырылғ ас та, уларҙ ың бер ө лө шө тө ндә рен йә шертен генә һ ин ә йткә ндә рҙ ең киреһ ен эшлә й. Аллаһ та уларҙ ың йә шертен эштә рен яҙ ып бара. Һ ин уларҙ ан айырыл. Аллаһ ҡ а тә ү ә ккә ллә. Вә кил булараҡ, һ иң ә Аллаһ етә р.

82. Ни ө сө н кешелә р Ҡ ө ръә н тураһ ында дө рө ҫ фекерлә мә йҙ ә р икә н? Ә гә р ҙ ә ул (Ҡ ө ръә н) Аллаһ тан башҡ а зат тарафынан кү ндерелгә н булһ а, шунда (Ҡ ө ръә ндә ) ҡ аршылыҡ тар булыр ине.

83. Уларғ а именлек йә ки ҡ урҡ ыныс хә бә р килһ ә, улар быны башҡ аларғ а һ ө йлә й; ә ммә, был турала Рә сү лгә йә ки ү ҙ ҙ ә ренең хө кө мдарҙ арына еткерһ ә лә р ине, эштең асылын аң лағ андар, уның нимә икә нен белгә н булырҙ ар ине. Аллаһ һ еҙ гә ниғ мә т бирмә һ ә, рә хмә тле булмаһ а ине, һ ис шикһ еҙ, бик кү птә регеҙ шайтанғ а эйә реп китер ине.

84. Аллаһ юлында һ уғ ыш. Ү ҙ ең ә йө клә телгә ндә н башҡ аһ ына һ ин яуаплы тү гел. Мө ьминдә рҙ е ө гө тлә п рухландыр. Бә лки Аллаһ кә ферҙ ә рҙ ең һ ө жү мен тыйыр. Аллаһ тың ҡ ө ҙ рә те һ ә м язаһ ы дә һ шә тлеҙ ер.

85. Кем берә й изгелеккә аралашсы булһ а, ул эштә н уғ а ла ө лө ш (сауап) сығ ыр. Кем ә шә келек ҡ ылыусығ а аралашлыҡ итһ ә, уның да ө лө шө шул ә шә келектә н булыр. Аллаһ һ ә р нә мә гә хакимдер.

86. Сә лә м (бү лә к) биргә нгә һ еҙ унан да матурыраҡ (артығ ыраҡ ) сә лә м (бү лә к) бирегеҙ. Йә ки уны тигеҙ сә лә млә геҙ (бү лә клә геҙ ) Шик юҡ, Аллаһ һ ә р нә мә не хисапта тота.

87. Аллаһ тан башҡ а (илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ, ә лбиттә, Ул һ еҙ ҙ е Ҡ иә мә т кө нө ндә бергә туплаясаҡ; бында бер ниндә й ҙ ә шик булыуы мө мкин тү гел. Һ ү ҙ ҙ ә тороу мә сьә лә һ ендә Аллаһ тан да вә ғ ә ҙ ә лерә к кем бар?

88. Һ еҙ ни ө сө н монафиҡ тар мә сьә лә һ ендә икегә айырылдығ ыҙ. Гә рсә, Аллаһ ҡ ылғ андарына кү рә уларҙ ы йө ҙ тү бә н килтерҙ е. Уларҙ ы Аллаһ ҡ ыуып ебә ргә н тура юлғ а кире бормаҡ сы булаһ ығ ыҙ мы? Һ ин уларҙ ы Аллаһ аҙ аштырғ ан юлдан алып сығ ырғ а дө рө ҫ юл таба алмаҫ һ ың.

89. Ү ҙ ҙ ә ре кеү ек кә фер булыуығ ыҙ ҙ ы телә гә ндә р менә н дуҫ лашмағ ыҙ. Улар йорттарын ташлап сыҡ ҡ анғ а (Аллаһ юлы менә н башҡ а ергә кү сеп киткә нгә, һ ижрә т иткә нгә, йә ғ ни мосолманлыҡ ҡ а кү скә нгә ) саҡ лы. Ә гә р ҙ ә улар йө ҙ сө йө р(ө п, һ еҙ ҙ е һ атһ а, һ еҙ гә хыянат ит)һ ә , уларҙ ы тотоғ оҙ, тотҡ ан ерҙ ә ү лтерегеҙ һ ә м уларҙ ың берһ ен дә дуҫ йә ки ярҙ амсы итеп алмағ ыҙ, ә гә р ҙ ә (90) улар һ еҙ ҙ ең менә н килешеү ҙ ә р тө ҙ ө гә н халыҡ тан булмаһ а йә ки улар, кү ң елдә ре тө шө п, һ еҙ ҙ ең менә н дә, ү ҙ халҡ ы менә н дә ү ҙ -ара ла һ уғ ышмаҫ ҡ а ҡ арар ҡ ылғ ан булмаһ алар. Аллаһ ихтыяр итһ ә, уларҙ ың кү ң еленә яулап алыу телә ге кертер ине, улар һ еҙ ҙ ең менә н һ уғ ышыр ине. Ә гә р ҙ ә улар һ уғ ыштан баш тартып, ситкә китһ ә лә р, һ еҙ ҙ е килешеү гә саҡ ырһ алар, ул ваҡ ытта Аллаһ уларғ а ҡ аршы барырғ а һ еҙ гә юл ҡ уймаҫ.

91. Һ еҙ ҙ ең ышанысты, ү ҙ халҡ ының да ышанысын ҡ аҙ анырғ а (кү ренеп, лә кин хыяныт итеү селә рҙ е) тырышыусыларҙ ы ла осратырһ ығ ыҙ. Уларҙ ы фетнә гә ҡ ыҫ таһ алар, баш-аяҡ тары менә н фетнә гә ҡ атнашырҙ ар. Ә гә р улар (һ ө жү мде туҡ татып) һ еҙ ҙ ә н йыраҡ лашмаһ алар, килешеү тә ҡ дим итмә һ ә лә р, һ еҙ гә ҡ улдарын оҙ айтһ алар, уларҙ ы осратҡ ан ерҙ ә ү лтерегеҙ. Бына шулай итеп, һ еҙ гә шундай ҡ ә тғ и фарман бирҙ ек.

92. Яң ылышлыҡ менә н булмағ анда, мосолманды мосолман ү лтерергә тейеш тү гел. Яң ылышлыҡ менә н мосолманды ү лтергә н кеше бер мосолман ҡ олон азат итергә тейеш һ ә м мә рхү мдең ғ аилаһ енә ҡ ан һ алымы тү лә ргә тейеш, ә гә р мә рхү мдең ғ аилаһ е, киң кү ң елле булараҡ, ул һ алымдан баш тартһ а ғ ына инде. Ү лтерелгә н мө ьмин һ еҙ гә дошман ғ аилаһ енә н булғ ан саҡ та, бер мө ьмин ҡ олдо азат итеү зарур. Мә рхү м һ еҙ ҙ ең менә н дуҫ ҡ ә ү емдә н булһ а, ғ аилаһ енә ҡ ан һ алымы һ ә м бер мө ьмин ҡ олдо азат итеү тейеш. Был шарттарҙ ы ү тә й алмағ ан кеше иһ ә, уның тә ү бә һ ен Аллаһ ҡ абул итһ ен ө сө н, тоташтан ике ай ураҙ а тоторғ а тейеш. Аллаһ барыһ ын да белә, Ул — хикмә т эйә һ еҙ ер. (93) Кем дә кем мә кер менә н кеше ү лтерһ ә, эстә рендә дө рлә п ут янғ ан йә һ ә ннә м уның мә ң гелек язаһ ыҙ ыр. Аллаһ уғ а ғ азап бирер, лә ғ нә т ебә рер һ ә м уның ө сө н ауыр яза ә ҙ ерлә р.

94. Ә й, иман килтергә ндә р, Аллаһ юлында һ уғ ышырғ а сыҡ ҡ анда һ аҡ булығ ыҙ. Һ еҙ гә сә лә м биргә нгә, фани донъяның ваҡ ытлыса малына ҡ ыҙ ығ ып:

- Һ ин мосолман тү гел! – тип ә йтмә геҙ.

Сө нки Аллаһ тың хозурында бик кү п мал бар. Ә ү ү ә лең дә һ еҙ ҙ ә шундай инегеҙ, ә ммә Аллаһ һ еҙ гә рә химле булды. Шуғ а кү рә, аҡ ты ҡ аранан айыра белегеҙ. Шик юҡ, Аллаһ бө тө н ҡ ылғ андарығ ыҙ ҙ ан хә бә рҙ ар.

95. Сә бә п менә н (һ уғ ышҡ а бармай) ҡ алғ ан мосолмандарҙ ан башҡ а, ө йө ндә (сә бә пһ еҙ ) ултырып ҡ алғ ан мосолмандар Аллаһ юлында малдарын, йә ндә рен ҡ ыҙ ғ анмайынса, Жиһ ад һ уғ ышына биргә н мосолмандар менә н бер тигеҙ булмаҫ. Аллаһ Жиһ ад юлында малдарын, йә ндә рен ҡ ыҙ ғ анмағ андарҙ ы ө йҙ ә ултырып ҡ алғ андарҙ ан ө ҫ тө н итте. Гә рсә, Аллаһ уларҙ ың барыһ ына ла гү зә ллек (ожмах) вә ғ ә ҙ ә итһ ә лә. Ә ммә мө жә һ идтә рҙ е (иман ө сө н һ уғ ышыусыларҙ ы) ө йҙ ә ҡ алғ андарғ а ҡ арағ анда ғ ә йә т оло ә жер менә н бү лә клә йә сә к. (96) (Уларғ а) Аллаһ дә рә жә лә р, ярлыҡ ауҙ ар һ ә м рә хмә т бирҙ е. Аллаһ ярлыҡ аусы һ ә м гө наһ тарҙ ы кисереү сеҙ ер.

97. Ү ҙ ҙ ә ренә ү ҙ ҙ ә ре ҡ ыйынлыҡ тар килтергә ндә рҙ ең йә ндә рен алғ анда фә рештә лә р:

— Нә мә генә эшлә негеҙ һ уң һ еҙ? — тип һ орарҙ ар. Улар иһ ә:

— Беҙ Ер йө ҙ ө ндә (кә ферҙ ә р араһ ында) кө сһ ө ҙ инек, — тип яуапланыр.

Фә рештә лә р:

— Аллаһ тың биргә н ере һ еҙ гә киң тү гел инеме ни? Һ ижрә т итергә кә рә к ине, - тип ә йтерҙ ә р.

Бына уларҙ ың барасаҡ ере — тамуҡ тыр. Аһ, ул бик тә хә тә р ерҙ ер. (98) Яйын һ ә м тура юлын таба алмағ ан, меҫ кенлектә булғ ан ирҙ ә р, ҡ атындар, балаларҙ ы, кү сенергә кө сө етмә гә ндә рҙ е (99), бә лки, Аллаһ ғ ә фү ҙ ә итер. Аллаһ ярлыҡ ауғ а ә ҙ ер тора, Ул — кисерә белеү се.

100. Аллаһ юлында һ ижрә т иткә н кеше Ер йө ҙ ө ндә ү ҙ енә йә шә рлек матур урын һ ә м муллыҡ таба алыр. Кем Аллаһ һ ә м Рә сү ленә йү нә леп, һ ижрә т итер ө сө н, ө йө н-ватанын ташлап китеп, шунда ү ҙ ү лемен тапһ а, уның ә жере Аллаһ тарафынан бирелер. Аллаһ — йомарт ярлыҡ аусы һ ә м кисереү се.

(«Кә ферҙ ә рҙ ең рә нйетеү ҙ ә ренә сыҙ ай алмайынса, мосолмандарҙ ың, йорт-ерҙ ә рен, малдарын ташлап, Мә ккә нә н Мә ҙ инә гә кү сенеп китеү е «Һ ижрә т» тип атала. Милә ди менә н 622 йылда сә хә бә лә ре менә н хә ҙ рә ти Мө хә ммә д Мә ҙ инә гә кү сә. Аллаһ ө сө н, иман һ аҡ лау маҡ саты менә н Рә сү лгә эйә реп, улар яң ы ерҙ ә яң ы тормош ҡ ороп йә шә й башлайҙ ар. Кә ферҙ ә р золомында йә шә ү се башҡ а ерҙ ә ге мосолмандар ҙ а торғ ан урындарын ташлап, Мә ҙ инә гә кү сенә лә р. Хә лһ еҙ ҙ ә р, сирлелә р, кү сеп китергә мә тди-бә дә ни кө сө етмә гә ндә рҙ ә н башҡ а, барса мосолмандарғ а ла һ ижрә т итеү зарур ҡ ылынды. Кү сә р мө мкинлектә ре булғ ан хә лдә лә, имандарын ҡ отҡ арып ҡ алыу форсатынан файҙ аланмайынса, малдарын ҡ ыҙ ғ анып, йорт-ерен ҡ алдыраһ ы килмә йенсә, кә ферҙ ә р араһ ында ҡ алып, ниндә й яфалар, кә мһ етеү ҙ ә р кисерергә мә жбү р булғ андарғ а кинә йә. Һ ижрә т тураһ ындағ ы аяттар ингә с, Мә ккә лә йә шә ү се бер сирле мосолман кү п аҡ са биреп, ү ҙ ен Мә ҙ инә гә саҡ лы кү тә реп барырғ а кешелә р яллай. Лә кин юлда барғ анда ү лә. Бохариҙ ың бер хә дисендә гесә, мосолмандар Мә ккә не алғ андан һ уң, һ ижрә т зарурлығ ы ла юҡ ҡ а сығ а. Шарттар ү ҙ гә рә торғ ан һ айын, зарурлыҡ тар ҙ а ү ҙ гә рә »

Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

101. Донъя буйлап сә йә хә т иткә н сағ ығ ыҙ ҙ а кә ферҙ ә р тарафынан һ еҙ гә һ ө жү м ҡ урҡ ынысы янай икә н, намаҙ ҙ ы ҡ ыҫ ҡ артып уҡ ыһ ағ ыҙ, гө наһ булмаҫ. Шик юҡ, кә ферҙ ә р һ еҙ ҙ ең асыҡ дошмандарығ ыҙ. (102) Мө ьминдә р менә н бергә булып, уларғ а намаҙ ваҡ ытында, уларҙ ың бер ө лө шө, ҡ оралдарын яндарына ҡ уйып, һ инең менә н бергә намаҙ уҡ ыһ ын. Шулай итеп, намаҙ ҙ а сә ждә иткә н саҡ та башҡ алары арҡ а тарафта һ аҡ та торһ ондар. Һ уң ынан намаҙ уҡ ымағ андары һ инең янғ а килеп, намаҙ уҡ ыһ ындар һ ә м улар ҙ а һ аҡ ланыу йө ҙ ө нә н ҡ оралдарын яндарына алһ ындар. Кә ферҙ ә р улар һ еҙ ҙ ең ҡ оралдарығ ыҙ, кә рә к-яраҡ тарығ ыҙ ҙ ың һ аҡ һ ыҙ ҡ алыуын самалап, ө ҫ тө гө ҙ гә ташланырғ а ә ҙ ер тора. Ә гә р ҙ ә һ еҙ ямғ ырҙ ан интекһ ә геҙ йә ки сирле булһ ағ ыҙ, ҡ оралдарығ ыҙ ҙ ы бер ҡ ырғ а ҡ уйып тороуҙ ан һ еҙ гә гө наһ юҡ. Лә кин барыбер һ аҡ булығ ыҙ. Шик юҡ, кә ферҙ ә ргә хур итеү се ғ азап ә ҙ ерлә нгә н. (103) Намаҙ ҙ ы бө тө ргә с, аяҡ ү рә лә, ултырып та, уң яҡ ҡ а ҡ ырын ятып торғ анда ла уйығ ыҙ Аллаһ ҡ а йү нә лгә н булһ ын. Именлек ваҡ ытында ла намаҙ ҙ ы ҡ алдырмағ ыҙ. Сө нки намаҙ мосолмандарҙ ың теү ә л ваҡ ыттарҙ а уҡ ылырғ а фарыз ителгә н ғ ибә ҙ ә теҙ ер.

104. Дошмандарығ ыҙ ҙ ы эҙ ә рлеклә гә ндә арыу-талыуҙ ы белмә геҙ. Һ еҙ (һ уғ ышта) интеккә н кеү ек улар ҙ а интеккә н бит. Шулар ө ҫ тө нә һ еҙ Аллаһ тан улар ө мө т итә алмағ андарҙ ы(ярҙ амын, ризалығ ын, йә ннә тен) ө мө т итә алаһ ығ ыҙ. Аллаһ — ғ илем һ ә м хикмә ттә р эйә һ еҙ ер.

105. Хаҡ тыр, кешелә р араһ ында Аллаһ ө йрә ткә нсә хө кө м йө рө тһ ө н тип, һ иң ә Китап индерҙ ек. Хыянат ҡ ылыусыларҙ ы (хатта мосолман булһ а ла) яҡ ларғ а булма.

106. Һ ә м Аллаһ тан ярлыҡ ау һ ора, сө нки Аллаһ ярлыҡ аусы һ ә м мә рхә мә тле.

107. Ү ҙ ҙ ә ренә хыянат иткә ндә рҙ е яҡ лама, Сө нки Аллаһ хыянатлыҡ ты һ ө нә р итеп һ айлағ андарҙ ы һ ә м гө наһ лыларҙ ы яратмаҫ.

108. Кешелә рҙ ә н йә шерә алһ алар ҙ а, Аллаһ тан йә шерә алмаҫ тар. Гә рсә тө ндә р буйы Уның ризаһ ына ҡ аршы һ ү ҙ ҙ ә р һ ө йлә п, аҫ тыртын эштә р маташтырһ алар ҙ а, Аллаһ улар янында булыр. Аллаһ хыянатсыларҙ ың ғ ә мә лдә рен сорнап алыусыҙ ыр.

109. Ярай, һ еҙ донъяла уларҙ ы яҡ ланығ ыҙ, лә кин Аллаһ ҡ а ҡ аршы (йә ғ ни ялғ ан шаһ итлыҡ ҡ ылғ ан, алдашҡ ан, урлашҡ ан, зина ҡ ылғ ан) кешелә рҙ е Ҡ иә мә т кө нө ндә, вә кил булараҡ, кем яҡ ларғ а алыныр?

110. Яманлыҡ ҡ ылып та, ү ҙ енә зыян эшлә п тә, һ уң ынан Аллаһ тың ғ ә фү итеү ен телә һ ә, Аллаһ ярлыҡ ар, ғ ә фү итер.

111. Гө наһ эшлә гә н кеше ү ҙ енә зыян эшлә гә н кеше булыр. Аллаһ барыһ ын да белә, Ул - хикмә ттә р эйә һ еҙ ер.

112. Кемдер яң ғ ылышмы, яң ғ ылышмайсамы хаталанһ а йә ки гө наһ ҡ ылһ а, һ уң ынан ғ ә йебе булмағ ан кешегә ү ҙ ҡ ылғ анын һ ылтаһ а, хаҡ тыр, яла яғ ыусы ҙ ур гө наһ ҡ а тарығ ан кеше булыр.

113. Ә гә р ҙ ә Аллаһ тың һ иң ә ҡ арата мә рхә мә те һ ә м рә хмә те булмаһ а ине, уларҙ ың бер ө йө рө һ ине юлдан яҙ ҙ ырырғ а тырышҡ ан булыр ине. Улар бары тик ү ҙ ҙ ә рен аҙ аштырҙ ылар. Һ иң ә һ ис бер зарар эшлә й алманылар. Аллаһ һ иң ә Китап һ ә м хикмә ттә рҙ е индерҙ е һ ә м һ иң ә белмә гә нең де ө йрә тте. Аллаһ тың рә хмә те һ иң ә, ысындан да, киң булды.

114. Йә шертен кә ң ә штә ренең кү беһ енә н файҙ а юҡ. Саҙ аҡ а биреү, кешелә рҙ е татыулаштырыу тураһ ында һ ө йлә шкә ндә р былар һ анына кермә й. Аллаһ тың хуплауын телә п, ошо эштә рҙ е башҡ арғ ан кешегә Беҙ оҙ аҡ ламай олуғ ә жер бирә сә кбеҙ.

115. Тура юлды (Исламды) табып та, Пә йғ ә мбә ргә ҡ аршы сығ ып, тура юлдан яҙ ып, яман юлғ а керһ ә, уны ярҙ амдан ташларбыҙ, йә һ ә ннә мгә кертербеҙ. Аһ, бик тә хә тә р ер ул йә һ ә ннә м.

116. Аллаһ ҡ а тиң эҙ лә гә нде Аллаһ кисермә ҫ. Ошо гө наһ тан башҡ а гө наһ тарҙ ы, телә гә н кешеһ ен ғ ә фү итер. Аллаһ ҡ а тиң эҙ лә гә н кеше — тура юлды таба алмаҫ дә рә жә лә аҙ ашҡ ан иң ҙ ур гө наһ лы булыр.

117. Улар (мө шриктә р) Аллаһ ты инҡ ар итеп, бары тик бер тө ркө м тешелә ргә (ҡ атын-ҡ ыҙ енесенә н булғ ан һ ындарғ а) табына башланылар, улар бары тик шайтанғ а эйә рә лә р.

(Теше — ә сә енесле бот, таш һ ын, ағ ас һ ә йкә л. Элек ә сә һ ындарғ а табыныу ғ ә ҙ ә ти булғ ан. Ярҙ ам һ орап, телә ктә р телә п, доғ а уҡ ыу, Аллаһ тан башҡ а затҡ а ялбарыу - иң ҙ ур гө наһ. Теше - ә сә, һ аулыҡ, һ ыйыр, бейә, һ арыҡ, кә зә, тигә ндә рҙ е лә ү ҙ эсенә ала. )

118. Аллаһ шайтанғ а лә ғ нә т ебә рҙ е. Шайтан ә йтте:

— Ант итә м, ҡ олдарың дан ү ҙ ө лө шө мә тигә нен алырмын. (119) Уларҙ ы, һ ис шикһ еҙ, (тура юлдан) яҙ ҙ ырып, буш хыялдар менә н аҙ ҙ ырасаҡ мын, телә ктә рен уятырмын, ҡ ә тғ и ә мер итә сә кмен (улар кү п илаһ тә ргә табына торғ ан ҡ ә ү ем булараҡ, ) малдарҙ ың ҡ олаҡ тарына тамғ а һ алырғ а, шик юҡ, уларғ а Аллаһ яралтҡ андарҙ ы (китаптарҙ ы, динде) ү ҙ гә ртергә бойорасаҡ мын, — тине.

Аллаһ ты инҡ ар итеп, шайтанғ а эйә ргә н кеше ҙ ур зарарҙ арғ а дусар булыр.

120. (Шайтан) уларғ а һ ү ҙ бирер һ ә м уларҙ ы (ялғ ан вә ғ ә ҙ ә лә ре менә н) ө мө тлә ндерер, гә рсә шайтандың вә ғ ә ҙ ә лә ре ялғ андан башҡ а була алмай. (121) Бына уларҙ ың урыны — йә һ ә ннә мдер. Унан ҡ асып ҡ отолорлоҡ ер таба алмаясаҡ тар.

122. Иман килтергә ндә рҙ е һ ә м изгелек ҡ ылғ андарҙ ы мә ң ге шунда йә шә р ө сө н ү ҙ ә ндә ренә н шишмә лә р ағ ып ятҡ ан йә ннә ттә ргә урынлаштырасаҡ быҙ. Аллаһ быларҙ ы ысынлыҡ булараҡ вә ғ ә ҙ ә итә. Ә вә ғ ә ҙ ә лә тороу яғ ынан Аллаһ тан да ғ ә ҙ ел кем бар?

123. Был (йә ннә ткә кереү -кермә ү ) һ еҙ ҙ ең хыялдарығ ыҙ ҙ ан тормай, был китап тотҡ андарҙ ың хыялынан да килмә й, кем дә кем берә й яманлыҡ ҡ ылһ а, уның язаһ ын татыр һ ә м Аллаһ тан башҡ а дуҫ та, ярҙ амсы ла таба алмаҫ.

124. Ир кешеме ул, ҡ атынмы — изгелекле эш ҡ ылғ ан һ ә р мосолман йә ннә ткә керер һ ә м хө рмә орлоғ о ҡ ә ҙ ә р ҙ ә хаҡ һ ыҙ лыҡ кү рмә ҫ.

125. Ғ ә ҙ ел эштә р ҡ ылып, ү ҙ ен Аллаһ ҡ а бағ ышлап, Ибраһ им хә нифтең Аллаһ ты бер тип танығ ан динендә булғ ан кешенә н дә дини кеше булырмы икә н? Аллаһ Ибраһ имды ү ҙ енә дуҫ итте.

126. Кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә нимә булһ а — барыһ ы ла Аллаһ тың милкелер. Аллаһ барыһ ын да Ү ҙ ҡ осағ ында (идараһ ында) тота.

127. Һ инә н ҡ атындарғ а ҡ ағ ылышлы шә риғ ә т хө кө мдә рен һ орайҙ ар. Ә йт Һ ин:

— Уларғ а ҡ ағ ылышлы хө кө мдә рҙ е һ еҙ гә Аллаһ былай аң лата. Уларғ а Китапта яҙ ылғ анды (мираҫ ты, мә һ ерҙ е) бирмә йенсә никахлашырғ а телә һ ә геҙ, йә тим ҡ атындар, кө сһ ө ҙ балалар һ ә м ү кһ еҙ ҙ ә р менә н ғ ә ҙ ел мө ғ ә мә лә лә булырғ а тейешлегегеҙ хаҡ ында һ еҙ гә уҡ ылғ ан аяттар бар. Ғ ә ҙ еллек ҡ ылһ ағ ыҙ, Аллаһ уны белеп тора, — тип. (128) Ә гә р бер ҡ атын иренең ү ҙ ен оҡ шатмауын һ иҙ һ ә йә ки ү ҙ енә н биҙ гә нен аң лап та, ү ҙ -ара килешеп, айырылмайынса йә шә һ ә лә р, гө наһ юҡ. Килешеү һ ә р ваҡ ыт хә йерлерә к. Кешенең эсендә һ ә р ваҡ ыт кө нлә шеү -һ аранлыҡ йә шә й. Ә гә р татыуланып, (ҡ атынығ ыҙ ҙ ы рә нйетеү ҙ ә н) һ аҡ ланһ ағ ыҙ, изгелек ҡ ылып, яҡ шы йә шә һ ә геҙ, хә йерлерә к булыр. Шик юҡ, Аллаһ һ еҙ ҡ ылғ андарҙ ан хә бә рҙ ар. (129) Бик телә һ ә геҙ ҙ ә, һ еҙ ҡ атындарығ ыҙ ҙ ың барыһ ына ла тигеҙ ғ ә ҙ ел була алмаҫ һ ығ ыҙ, берһ енә генә тартылып, башҡ аларын ирле килеш, тол хә лендә мә хрү м ҡ алдырмағ ыҙ. Ә гә р араларығ ыҙ татыуланһ а, гө наһ тан ҡ урҡ һ ағ ыҙ: шик юҡ, Аллаһ ярлыҡ ар һ ә м кисерер.

(«Бер нисә ҡ атын менә н ғ ү мер кисереү ир кешенең ғ ә ҙ ел булыуын талап итә. Һ ә м мә тди яҡ тан ир кеше ҡ атындарын тигеҙ ҡ арарғ а, торор-ятыр урындар, ашау-эсеү, биҙ ә неү, кейем-һ алым, бү лә к тигеҙ булырғ а, икә ү ҙ ә н-икә ү генә ҡ алыу ваҡ ыттарын да ир кеше тигеҙ бү лергә тейешле. Хис һ ә м мө хә ббә т мә сьә лә һ ендә, ә лбиттә, уларҙ ың барыһ ын да тигеҙ яратыу мө мкин тү гел, ә ммә бар нә мә нең дә уларғ а тигеҙ бү ленеү е зарури».

Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

130. Ә гә р ир менә н ҡ атын айырылыр булһ а, Аллаһ уларҙ ың икеһ енә лә ү ҙ енең сикһ еҙ хазинаһ ынан мул ө лө ш бирер. Аллаһ сикһ еҙ йомарт, хикмә ттә ре тө кә нмә ҫ.

131. Кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә нимә лә р булһ а — барыһ ы ла Аллаһ тың милке. Һ еҙ ҙ ә н элек йә шә п киткә ндә ргә лә, Китаплы булғ андарғ а ла:

— Аллаһ тан ҡ урҡ ығ ыҙ! — тип бойорҙ оҡ. — Инҡ ар итһ ә геҙ, белегеҙ, кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә нимә булһ а — барыһ ы ла Аллаһ тыҡ ыҙ ыр. Аллаһ сикһ еҙ бай, сикһ еҙ маҡ тауғ а лайыҡ. (132) Кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә нимә булһ а — барыһ ы ла Аллаһ тыҡ ы. Рә хмә те булараҡ, Аллаһ бер ү ҙ е етә рлек (башҡ а уйҙ ырма тә ң регә ихтыяж юҡ ). (133) Һ ә й, кешелә р, Аллаһ һ еҙ ҙ е юҡ ҡ а сығ арып, башҡ аларҙ ы бар итә ала. Аллаһ бындай ҡ ө ҙ рә ткә эйә. (134) Кем дә кем донъя ниғ мә ттә рен телә һ ә, ул ниғ мә ттә р ҙ ә, Ә хирә т ә жерҙ ә ре лә Аллаһ хозурындаҙ ыр. Аллаһ барыһ ын да ишетә, барыһ ын да кү рә.

135. Һ ә й, иман килтергә н кешелә р, ғ ә ҙ еллекте боҙ майынса, ү ҙ егеҙ гә зыян булһ а ла, ата-ә сә геҙ һ ә м туғ андарығ ыҙ ғ а ҡ аршы килеп булһ а ла, Аллаһ ҡ ушҡ анса, дө рө ҫ шаһ итлыҡ ҡ ылыусылар булығ ыҙ. (Ғ ә ҙ еллектә шаһ итлыҡ иткә ндә р) байбулһ алар ҙ а, фә ҡ ир булһ алар ҙ а, Аллаһ ҡ аршыһ ында улар тигеҙ. Хискә (нә фсегеҙ гә ) бирелеп, тура шаһ итлыҡ тан ҡ асмағ ыҙ, дә лилдә рҙ е боҙ һ ағ ыҙ йә ки шаһ итлыҡ тан баш тартһ ағ ыҙ, Аллаһ барыһ ын да белеп торор. (136) һ ә й, иман килтергә ндә р, Аллаһ ҡ а, Пә йғ ә мбә ренә, уғ а индерелгә н Китапҡ а, унан алда индерелгә н китаптарғ а ла иман килтерегеҙ. Кем Аллаһ ты, Уның фә рештә лә рен, китаптарын, пә йғ ә мбә рҙ ә рен һ ә м Ҡ иә мә т кө нө н инҡ ар итә, шул теү ә л мә ғ ә нә һ ендә кире сығ а алмаҫ лык дә рә жә лә юлдан яҙ ғ ан булыр. (137) Иманғ а килеп тә, һ уң ынан (Аллаһ ты) инҡ ар итеп, унан һ уң тағ ын иман килтереп, йә нә кә ферлеккә кү скә ндә рҙ е Аллаһ ярлыҡ амаҫ та, уларҙ ы тура юлғ а ла ҡ айтармаҫ. (138) Монафиҡ тарҙ ан «һ ө йө нсө ал»: уларғ а ә се яза ғ азаптары ә ҙ ерлә нгә н. (139) Мосолмандарҙ ы ташлап, кә ферҙ ә рҙ е дуҫ иткә ндә р: улар янында бө йө клө к ҡ аҙ анырбыҙ, тип ө мө тлә нә лә рме? Белеп торһ ондар, бө тө н бө йө клө ктә р бары тик Аллаһ хозурында ғ ына. (140) Ул (Аллаһ ) китапта һ еҙ гә шуны индергә н, Аллаһ тың аяттарын инҡ ар итеп йә ки уларҙ ы мә схә рә гә ҡ алдырырғ а тырышып һ ө йлә ү селә рҙ е ишеткә с тә, улар башҡ а бер һ ү ҙ башлағ ансығ а саҡ лы кә ферҙ ә р менә н бергә ултырмағ ыҙ, юҡ һ а, һ еҙ ҙ ә улар кеү ек булырһ ығ ыҙ. Ә лбиттә, Аллаһ монафиҡ тарҙ ың һ ә м кә ферҙ ә рҙ ең барыһ ын йә һ ә ннә мгә туплаясаҡ. (141) Һ еҙ ҙ ең ҡ ылғ андарығ ыҙ ҙ ы кү ҙ ә теп тороусылар (монафиҡ тар), Аллаһ һ еҙ гә ең еү килтерһ ә:

— Беҙ ҙ ә һ еҙ ҙ ең менә н бергә булдыҡ бит, — тип ә йтерҙ ә р. Ә гә р ҙ ә кә ферҙ ә ргә ең еү килһ ә, улар:

— Мосолмандарҙ ы ең ергә ярҙ ам иттек, мө ьминдә рҙ ә н ҡ отҡ арып ҡ алдыҡ тү гелме? – тип ә йтерҙ ә р.

Ҡ иә мә т кө нө ндә Аллаһ арағ ыҙ ҙ ағ ы был бә хә сте хө кө м итә сә к һ ә м мө ьминдә ргә зыян килтерерлек юлды кә ферҙ ә ргә бирмә йә сә к. (142) Шик юҡ тыр, монафиҡ тар хә йлә ҡ ороп, Аллаһ ты алдарғ а ө мө тлә нә, гә рсә, Аллаһ уларҙ ың хә йлә лә рен ү ҙ баштарына ҡ аплайасаҡ. Улар намаҙ ғ а иренеп кенә торалар, кеше кү рһ ен ө сө н генә (доғ а) уҡ ыйҙ ар. Аллаһ ты бик һ ирә к иҫ кә алалар. (143) Улар араһ ында аптырап икелә неп йө рө ү селә р ҙ ә кү п. Ни ө сө н быларғ а (мосолмандарғ а) эйә рмә йҙ ә р, ни ө сө н тегелә ргә (кә ферҙ ә ргә ) һ ыйынмайҙ ар. Шундай аҙ ашҡ андарғ а сығ ыр юл табылмаҫ.

144. Ә й, иман килтергә ндә р, мө ьминдә рҙ е ташлап, кә ферҙ ә рҙ е дуҫ итмә геҙ. Шулай эшлә п, һ еҙ Аллаһ ҡ а ҡ аршы икә нлегегеҙ гә дә лил ә ҙ ерлә рһ егеҙ ме?

145. Шик юҡ, монафиҡ тар йә һ ә ннә мдең иң аҫ ҡ ы ҡ атында буласаҡ. Уларғ а инде һ ис бер ярҙ амсы табалмаҫ һ ың.

146. Бары тик тә ү бә итеп, хаталарын тө ҙ ә ткә ндә р, тик Аллаһ ҡ а һ ыйынғ андар, Аллаһ ө сө н генә дин тотҡ андар башҡ а ҡ ә ү емдә н булыр. Улар мосолмандар менә н бергә булыр.

Оҙ аҡ ламай Аллаһ мө ьминдә ргә оло ә жер бирә сә к. (147) Ә гә р һ еҙ иман килтереп, шө кө рҙ ә р ҡ ылһ ағ ыҙ, Аллаһ һ еҙ ҙ е ни ө сө н ғ азапҡ а һ алһ ын, ти! Аллаһ шө кө р итеү селә рҙ е бү лә клә й. Ул барыһ ын да белеп тора.

148. Һ ү генеү һ ү ҙ ен ҡ ысҡ ырып ә йткә ндә рҙ е Аллаһ яратмаҫ. Фә ҡ ә т ғ ә ҙ елһ еҙ леккә дусар булғ ан кешенә н башҡ а. Аллаһ барыһ ын да ишетеп, кү реп тора.

(«Кеше артында һ ү генеү һ ү ҙ ҙ ә ре һ ө йлә ү, ғ ә йбә т йө рө тө ү, нахаҡ яла яғ ыу, ялғ анлашыу, кешене мыҫ ҡ ыл һ ү ҙ е — барыһ ы ла кә ферлек ҡ ылыуҙ ыр. Ә йтә һ е килгә н саҡ та ла ул һ ү ҙ ҙ ә рҙ е ә йтеү ҙ ә н тыйылып ҡ алыу яҡ шы ғ ә мә л. Бары тик хаҡ һ ыҙ ғ а рә нйеш, кә мһ етеү кү ргә н кеше генә, сыҙ ар ә мә ле ҡ алмағ ас, ү ҙ енең киҫ кен фекерен ҡ ысҡ ырып ә йтә ала». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

149. Изгелекле эшегеҙ ҙ е башҡ аларғ а асыҡ эш итһ ә геҙ ҙ ә, ул турала ә йтмә й ҡ алһ ағ ыҙ ҙ а йә ки яманлыҡ ты ла (кешегә һ ө йлә мә йенсә ) ғ ә фү итһ ә геҙ ҙ ә була. Шө бһ ә һ еҙ, Аллаһ артығ ы менә н ғ ә фү итеү се һ ә м ҡ ө ҙ рә т эйә һ еҙ ер.

150. Аллаһ ты, пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е инҡ ар иткә ндә р һ ә м Аллаһ менә н пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е бер-берҙ ә ренә н айырырғ а телә гә ндә р:

— Был пә йғ ә мбә ргә инанығ ыҙ, быныһ ына инанмағ ыҙ, — тип ә йтеү селә р, иман менә н кә ферлек араһ ындағ ы юлды тоторғ а телә ү селә р юҡ мы ни? (151) Бына ысын кә ферҙ ә р шуларҙ ыр, һ ә м беҙ ул кә ферҙ ә ргә ү ҙ ә ктә рҙ е ө ҙ ә торғ ан язалар ә ҙ ерлә нек.

152. Аллаһ ҡ а, пә йғ ә мбә рҙ ә ргә иман килтергә ндә ргә һ ә м уларҙ ы бер-берһ енә н айырып ҡ арамағ ан ә ҙ ә мдә ргә килгә ндә, бына уларғ а инде Аллаһ Тә ғ ә лә кө ндә рҙ ә н бер кө ндө олуғ бү лә к тапшырасаҡ. Аллаһ — йомарт ярлыҡ аусы һ ә м кисереү сеҙ ер.

153. Китаплы халыҡ ү ҙ ҙ ә ренә Кү ктә н Китап (белем) индерелеү ен телә й. Улар Мусанан быныһ ынан да ҙ урыраҡ ты талап иткә ндә р ине.

— Беҙ гә Аллаһ ты кү рһ ә т, — тинелә р.

Шул кә ферлектә ре арҡ аһ ында уларҙ ы йә шен һ уҡ ты. Һ уң ынан асыҡ дә лилдә р килгә с тә, улар быҙ ау һ ынын тә ң ре иттелә р. Беҙ быны ла ғ ә фү иттек. Һ ә м Мусағ а ап-асыҡ хө кө м итер ө сө н дә лил (Тә ү рә тты) бирҙ ек. (154) Уларҙ ы ант иттерер ө сө н ө ҫ тә ренә Тур тауын ҡ орҙ оҡ та уларғ а:

— Баш эйеп ҡ апҡ анан уҙ ығ ыҙ. (Тыйылғ анды эшлә п) шә мбе кө н сиктә ренә н сыҡ мағ ыҙ, — тинек. Ү ҙ ҙ ә ренә н ант һ ү ҙ е алдыҡ. (155) Анттарын боҙ оп, Аллаһ тың аяттарын инҡ ар итеп, хаҡ һ ыҙ рә ү ештә пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е ү лтергә ндә ре ө сө н һ ә м:

— Кү ң елдә ребеҙ ҡ аплаулы, — тигә ндә ренә кү рә, (уларғ а лә ғ нә т ебә рҙ ек, башҡ аларына бә лә лә р килтерҙ ек. Уларҙ ың кү ң елдә ре ҡ аплаулы тү гел ине) кә ферлектә ре сә бә пле, Аллаһ ул кү ң елдә ргә йоҙ аҡ һ алып ҡ уйҙ ы, уларҙ ың бик ә ҙ е генә иман килтерер. (156) Аллаһ ты инҡ ар итеп, кә фер булғ андары ө сө н һ ә м Мә рйә м тураһ ында ә шә ке ғ ә йбә т таратҡ андары ө сө н (язаланыҡ ).

157. — Аллаһ тың илсеһ ен — Мә рйә м улы Ғ айсаны ү лтерҙ ек, — тигә ндә ре ө сө н (уларғ а лә ғ нә т ебә рҙ ек). Гә рсә, уны ү лтермә нелә р ҙ ә, ҡ улдарынан ҡ аҙ аҡ лап та ҡ уйманылар, фә ҡ ә т (ү лтерелгә н бә ндә ) уларғ а Ғ айса булып кү ренде.

Уның тураһ ында бә хә с ҡ уҙ ғ атыусылар икелә неп ҡ алдылар, шикле фаразларынан башҡ а, улар ҡ улында һ ис ниндә й ҙ ә дә лил юҡ, ысынында, улар уны ү лтермә не.

158. Юк, уны ү лтермә нелә р. Аллаһ уны ү ҙ хозурына алды. Аллаһ ғ иззә т һ ә м хикмә т эйә һ еҙ ер. (159) Китаплы халыҡ тан һ ә р кеше ү леме алдынан, мотлаҡ, (Ғ айсағ а) иман килтерә сә к (лә кин уларҙ ың тә ү бә һ е ҡ абул булмаҫ ). Ҡ иә мә т кө нө ндә лә ул (Ғ айса пә йғ ә мбә р) уларғ а ҡ аршы шаһ ит буласаҡ.

160. Золом иткә ндә ре ө сө н, кү п кешелә рҙ е Аллаһ юлынан яҙ ҙ ырғ андары ө сө н, йә һ ү дтә ргә элек хә лә л ителгә н саф һ ә м затлы нә мә лә рҙ е харам ҡ ылдыҡ. (161) Аллаһ тарафынан ҡ ә тғ и тыйылғ ан булһ а ла, риба алғ андары, хә йлә менә н кеше малдарын ә рә м итеп, ашағ андары ө сө н, улар араһ ындағ ы кә ферҙ ә ргә һ ыҙ ландырғ ыс язалар ә ҙ ерлә нек.

162. Лә кин араларында тә рә н белемле булғ андарғ а һ ә м мө ьминдә ргә: һ иң ә индерелгә нгә һ ә м һ инә н элек индерелгә ндә ргә иман килтереү селә ргә, намаҙ уҡ ыусыларғ а, зә кә т биреү селә ргә, Аллаһ ҡ а һ ә м Ә хирә т кө нө нә инанғ андарғ а оҙ аҡ ламай олуғ бү лә ктә р бирә сә кбеҙ.

(«Араларында тә рә н белемле булғ андарғ а» тә ғ бирен тә фсирселә р тө рлө сә анлата. Ш. Ноғ маниҙ а: «белемгә ирешкә н Ислам ғ алимдары» тип ә йтелгә н. И. Крачковскийда: «твердые в знании из них», тип ә йтелгә н. Йә ғ ни белемле йә һ ү дтә ргә кинә йә итә кеү ек. X. Чантай һ ә м А. Ө ҙ ә к тә фсирҙ ә рендә лә улар, йә ғ ни йә һ ү дтә р «мө ьминдә р» һ ү ҙ е менә н айырым килә. Уфа китап нә шриә тендә сыҡ ҡ ан тә ржемә сенә н ул тә рә н белемлелә р йә һ ү дме, мосолмандармы икә не асыҡ кү ренмә й.

163. Беҙ Нухҡ а һ ә м унан һ уң килгә н пә йғ ә мбә рҙ ә ргә уахи ҡ ылғ ан кеү ек, һ иң ә лә уахи кү ндерҙ ек, һ ә м Ибраһ имғ а, Исмә ғ илгә, Исхаҡ ҡ а, Яҡ упҡ а, быуындарына, Ғ айсағ а, Ә йү пкә, Юнысҡ а, Һ арунғ а һ ә м Сө лә ймә нгә уахи кү ндерҙ ек. Дауытҡ а ла Зә бү р бирҙ ек.

164. Һ инә н ә ү ә л килгә н байтаҡ ҡ ына пә йғ ә мбә рҙ ә р тураһ ында һ иң ә һ ө йлә нек, байтаҡ тары тураһ ында һ ө йлә мә нек. Һ ә м хаҡ тыр, Аллаһ Муса менә н, ысынлап та, һ ө йлә ште.

165. Һ ө йө нө слө хә бә рҙ ә р ташыр ө сө н, киҫ ә теү се хә бә рҙ ә р килтерер ө сө н, пә йғ ә мбә рҙ ә р кү ндерҙ ек; бә ндә лә р пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ ә н һ уң Аллаһ ҡ аршыһ ында (беҙ быны белмә нек, беҙ гә Китап индерелмә не, Рә сү лдә рҙ е беҙ кү рмә нек, беҙ ул эштең гө наһ икә нен белмә нек, белгә н булһ аҡ, эшлә мә гә н булыр инек, тип) һ ылтау табып, аҡ ланырғ а маташмаһ ындар ө сө н. Аллаһ бө йө к һ ә м хикмә т эйә һ еҙ ер.

166. Һ иң ә (Ҡ ө ръә н) индергә нгә бары тик Аллаһ шаһ ит, уны Ү ҙ ғ илеме менә н индерҙ е. Фә рештә лә р ҙ ә шаһ итлыҡ итә сә ктә р. Гә рсә, шаһ итлыҡ та Аллаһ етә р.

167. Инҡ арсылар, башҡ аларҙ ы ла шул юлғ а кү ндереү селә р, шө һ бә һ еҙ, тура юлдан йыраҡ ҡ а кереп аҙ ашҡ андар. (168) Инҡ ар итеп, изгелекһ еҙ ғ ә мә лдә р ҡ ылыусыларҙ ы Аллаһ ярлыҡ амаҫ. Уларҙ ы башҡ а бер юлғ а ла кү ндермә йә сә к. (169) Уларҙ ың юлы йә һ ә ннә мгә килтереп сығ арасаҡ. Улар шунда мә ң гегә ҡ аласаҡ. Аллаһ ө сө н был эш бер ҙ ә ҡ ыйын тү гел.

170. Ә й, кешелә р, Рә сү л һ еҙ гә Раббығ ыҙ ҙ ан хаҡ лыҡ килтерҙ ем, ү ҙ файҙ ағ ыҙ ғ а иман килтерегеҙ. Ә гә р (Аллаһ ты) инҡ ар итһ ә геҙ (ихтыярығ ыҙ ). Кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә нимә булһ а, шө бһ ә һ еҙ, барыһ ы ла Аллаһ тыҡ ыҙ ыр. Аллаһ — сикһ еҙ ғ илем һ ә м хикмә ттә р эйә һ еҙ ер.

171. Ә й, китаплы халыҡ, динегеҙ ҙ ә артығ ын ҡ ыланмағ ыҙ һ ә м Аллаһ хаҡ ында ысындан башҡ аһ ын һ ө йлә мә геҙ. Мә рйә м улы Ғ айса (Мә сих), ул бары тик Аллаһ тың рә сү леҙ ер, Аллаһ тың Мә рйә мгә урынлаштырғ ан һ ү ҙ е һ ә м Ү ҙ енә н ө ргә н рухтыр.

Шулай булғ ас, Аллаһ ҡ а һ ә м пә йғ ә мбә рҙ ә ргә иман килтерегеҙ. (Тә ң ре) «ө с», тип ә йтмә геҙ, ү ҙ егеҙ гә хә йерле булһ ын ө сө н, улай ә йтеү ҙ ә н ваз кисегеҙ. Аллаһ бер генә. Ул бала атаһ ы булыуҙ ан азат. Кү ктә рҙ ә, Ерҙ ә нимә булһ а, шулар Уныҡ ыҙ ыр. Рә хмә т эйә һ е булараҡ, Аллаһ тың ҡ ө ҙ рә те сикһ еҙ.

(«Христиандар бер Аллаһ ғ а ышаныуғ а килеп етмә нелә р. Улар Аллаһ менә н пә йғ ә мбә рҙ е бутай. Хә ҙ рә ти Муса, хә ҙ рә ти Ғ айса китап ә һ елдә ренә тә ү хид (Аллаһ ты бер тип таныу) килтерһ ә лә, ысынлыҡ ты ҡ абул итмә нелә р. Христиандар: Хоҙ ай — ата, Хоҙ ай — ул һ ә м Хоҙ ай — Изге Рухтан торғ ан Тә ң ре, — тип ә йтә лә р. Йә ғ ни, уларса, Аллаһ ө с Хоҙ айҙ ың берлегенә н хасил булып сығ а. Улар ө сө һ ө айырым, ө сө һ ө бер юлы бер Аллаһ, йә нә һ е». Хә йретдин Ҡ араман тә фсиренә н. )

(«Динегеҙ ҙ ә артығ ын ҡ ыланмағ ыҙ » тә ғ бире Мә улә нә Ғ ә лиҙ ә: не нарушайте границы религии вашей; Валерия Пороховала: В религии своей излишествам не предавайтесъ; Суат Йылдырымда: динегеҙ ҙ ә хаттин ашмағ ыҙ, тип ә йтелгә н. Был тә ржемә лә р нигеҙ ҙ ә яҡ ын булһ а ла, уларҙ ың һ иҙ елер-һ иҙ елмә ҫ айырмалары ла юҡ тү гел. Диндә артығ ын ҡ ыланыу фанатизмғ а килтерһ ә, ү ҙ динең дең сиктә рен боҙ оу тағ ын да хә тә рерә к гө наһ ҡ а илтә, ике мә ғ ә нә һ е лә ғ ибрә тле. )

172. Мә сих тә, Аллаһ ҡ а иң яҡ ын торғ ан фә рештә лә р ҙ ә Аллаһ тың ҡ олдары булыуҙ ан хурланмайҙ ар. Аллаһ ҡ а ҡ ол булыуҙ ан баш тартып, тә кә берлә нгә ндә рҙ ең барыһ ын да Аллаһ оҙ аҡ ламай ү ҙ хозурына туплаясаҡ.

(Мә сих - Ғ айса пә йғ ә мбә рҙ ең бү тә н исеме )

173. Иман килтереп, изгелек ҡ ылғ андарғ а Аллаһ тейешенсә ә жер бирә сә к һ ә м уларғ а ү ҙ хазинаһ ынан тағ ын да бү лә к ө ҫ тә йә сә к. Аллаһ тан йө ҙ сө йө ргә н һ ә м тә кә бберҙ ә ргә иһ ә хә тә р ғ азап бирер. Улар ү ҙ ҙ ә ре ө сө н Аллаһ тан башҡ а бер дуҫ та, бер ярҙ амсы ла таба алмаҫ (174) Ә й, кешелә р, шө бһ ә һ еҙ, һ еҙ гә Раббығ ыҙ ҙ ан ҡ ә тғ и бер дә лил килде һ ә м һ еҙ гә ап-асыҡ бер нур индерелде. (175) Аллаһ ҡ а иман килтереп, Уғ а һ ыйынғ андарҙ ы рә хмә тенә н айырмайынса, ниғ мә т дарьяһ ына сумдырасаҡ һ ә м уларҙ ы тура юлғ а кертә сә к.

176. Улар һ инә н кү рһ ә тмә лә р кө тә. Ә йт һ ин: — Аллаһ атаһ ы һ ә м балаһ ы булмағ ан кешенең мираҫ ы хаҡ ында былай хө кө м йө рө тә, тип. Балаһ ы булмағ ан кеше ү лһ ә һ ә м уның ҡ ыҙ ҡ ә рҙ ә ше булһ а, ҡ алғ ан малдың яртыһ ы уныҡ ы булыр. Ҡ ыҙ ҡ ә рҙ ә ш ү леп, балаһ ы булмаһ а, унан ҡ алғ ан малғ а ир ҡ ә рҙ ә ше вә риҫ булыр. Ир ү леп, ҡ ыҙ ҡ ә рҙ ә штә р икә ү булһ а, ҡ алғ ан малдың ө стә н икеһ е уларғ а. Ә гә р ҙ ә ирле-ҡ атынлы, тағ ын башҡ а ҡ ә рҙ ә штә ре булһ а, ирҙ ең хаҡ ы, ике ҡ атын ө лө шө ҡ ә ҙ ә р булыр. Яң ғ ылышмаһ ындар ө сө н, Аллаһ асыҡ лыҡ кертә. Аллаһ барыһ ын да белә.

5 — Мә ә идә (Табын) сү рә һ е

⇐ Предыдущая 9 10 11 12 131415 16 17 18 Следующая ⇒