Александр Иванович Куприн 15 страница

— Соң инде, соң... шул кө пшә лә ренә сокланып карап торам да инде мин. Искиткеч шә п мылтык... Просто менә хә зинә дияргә була.

Искә рмә стә н безнең кү злә ребез очрашты. Миң а урядникның иреннә ре җ иң елчә калтырап, мә гънә ле генә елмаеп куйгандай кү ренде. Мин урынымнан тордым да, стенадан мылтыкны алып, Евпсихий Африканович янына кире килдем.

— Чиркә слә рдә шундый бер ә йбә т гадә т бар: алар кунак мактаган нә рсә не бү лә к итеп бирә лә р, — дидем мин, ихтирам белә н. — Без сезнең белә н чиркә слә р бул- масак та, шулай да мин сездә н, Евпсихий Африканович, бу мылтыкны истә лек итеп алуыгызны ү тенер идем.

Урядник юри генә баш тарткан булды.

— Карагыз ә ле, шундый хә зинә не бирергә! Юк, юк, бу артык юмарт гадә т!

Лә кин урядникны озак кыстарга туры килмә де. Ул мылтыкны алып, ике тезе арасына кыстырды да, бик зур саклык белә н, кадерлә п, аның чакма атламасына кунган тузанны чиста кулъяулыгы белә н сыпырып тө шерде. Мылтыгымның корал кадерен белү че шундый сизгер кешегә кү чү ен кү ргә ч, мин беркадә р тынычланып калгандай булдым. Бү лә кне кулына алуга ук диярлек, Евпсихий Африканович урыныннан торды һ ә м китә ргә җ ыенды.

— Анда эш кө теп тора, ә мин монда сезнең белә н такылдап утырамын, — диде ул һ ә м идә нгә каты итеп тибенә -тибенә галошларын кияргә тотынды. — Безнең якларга килеп чыксагыз, рә хим итеп, миң а да керегез.

— Ярар, чакыруыгыз ө чен рә хмә т. Ә Мануйлиха ә би мә сьә лә се ничек соң, начальник ә фә нде? — дидем мин тү бә нчелек белә н, аның исенә тө шереп.

— Карарбыз, кү рербез... — диде Евпсихий Африканович, фикерен бик ү к ачык ә йтмичә генә. — Ә минем сезгә тагын бер ү тенечем бар ә ле... Редискагыз бик шә п < *•. сезнең...

— Ү зем ү стердем.

— Ис-кит-кеч шә п редиска! Ә минем җ ә мә гатем, ә йтсә м ә йтим, яшелчә ө чен ү леп китә инде менә. Ә гә р мө мкин булса, шуны дим... бер генә учма булса да бирмә ссезме икә н?..

— Бик рә хә тлә неп, Евпсихий Африканович. Ү земне сезнең алда бурычлы итеп саныйм... Бү ген ү к хезмә тче аша кә рҗ ине белә н биреп җ ибә рермен. Шунда бер юлы атлан май да җ ибә рергә рө хсә т итегез... Миндә май да бик тә мле була бит.

— Яхшы, анысыннан да баш тартмыйбыз... — диде урядник, ризалыгын белдереп. — Ә теге хатыннарга ә йтегез, ә легә мин аларны кузгатмыйча торырмын. Тик ислә рендә тотсыннар, — дип дә вам итте ул, тавышын кү тә рә тө шеп, — алай коры рә хмә т белә н генә миннә н котыла алмаслар. Ә хә зергә сезгә исә нлек-саулык телим. Бү лә к, сыегыз ө чен тагын бер кат мерси.

Урядник хә рбилә рчә ү кчә сен ү кчә гә бә реп алды да тук тормышлы барлык тү рә кешелә ргә хас салмак адымнар белә н экипажы янына чыкты. Анда инде аны, тү бә нчелекле кыяфә ттә баш киемнә рен салган килеш, сотский, авыл старостасы һ ә м Ярмола кө теп тора иде.

IX ' ■

Евпсихий Африканович ү з вә гъдә сендә торды һ ә м кечкенә урман алачыгында яшә ү че ике хатынны кү пмедер вакытка кадә р тынычлыкта калдырды. Лә кин шул ук вакытта минем белә н Олеся арасындагы мө нә сә бә тлә рдә ниндидер сә ер һ ә м кискен бер ү згә реш сизелде. Олесяның миң а булган хә зерге мө гамә лә сендә ә ү вә лге беркатлы, ышанучан иркә лек, матур кыз чаялыгы белә н тиктормас сабый бала шуклыгы бергә кушылган мө лаем җ анлылык, самимилек ничектер сү нде, юкка чыкты. Ә ң гә мә лә ребезне ниндидер ясалмалык, уң айсызлану чорнап алды... Элекке чакта хыялыбызны җ илкендереп, чиксез кызыксыну, дә рт уята торган нә рсә лә р хә зер Олесяны ө ркеттелә р генә, ул кү п вакыт алар турында сү з кузгатудан читлә шергә тырышты.

Мин килгә ч, ул киеренке-кырыс бер ү җ ә тлек белә н һ ә рвакыт ү зенең кул эшенә тотына иде. Лә кин мин еш кына аның эш арасында кинә т куллары тү бә н салынып тө шү ен һ ә м кү злә ренең идә нгә карап хә рә кә тсез катып калуын кү рә идем. Андый чакта Олесяга исеме белә н дә шсә м яисә нинди дә булса берә р сорау белә н мө рә җ ә гать итсә м, ул сискә неп китә дә ө ркү чагылган һ ә м минем сү злә ремнең мә гънә сен аң ларга тырышып ү залдына аптырап калган йө зен ә крен генә миң а таба бора Иде. Кайчакларда мин: ә ллә соң ул минем монда килеп йө рү емне яратмыймы, дип уйлап куя идем; ә мма кызның ә ле берничә кө н элек кенә һ ә рбер сү земә, һ ә рбер фикеремә зур кызыксыну, телә ктә шлек белә н колак салуы минем бу уемны ничектер расламый шикелле иде... Димә к, монда бердә нбер фараз итә рдә е шул иде: урядник белә н килеп чыккан гаугада минем якыннан катышуым Олесяның бә йсез, горур табигатен, кү рә сең, бик каты рә нҗ еткә н булырга тиеш. Лә кин, алай дисә ң, карурман эчендә ялгызы ү скә н гади бер кызда шундый горурлык, шундый нә збереклек каян килде икә н соң?

Болар һ ә ммә се дә ачыклауны, аң лашуны сорый иде, Олеся исә аң лашу ө чен уң ай булырдай очракларның һ ә ммә сеннә н кача-читлә шә килде. Кичлә рен урманда бергә лә п йө рү лә р бө тенлә й тукталды. Кө н саен, ө йгә кайтып китә р алдыннан, мин Олесяга ялварулы кү з карашымны юнә лтә м, аң а ү земнең ачыктан-ачык сө йлә шә се килү емне сиздерә м, ә ул минем телә гемне аң ламаганга сабыша иде. Карчык алдында исә, чукрак булуына карамастан, мин бу турыда сү з башларга ничектер кыймадым.

Ү земнең ихтыяр кө чсезлеге ө чен, кө н саен Олеся янына барырга ә йдә п торган йомшак холкым ө чен минем кайчакны хә тта ү з-ү земә ачуым килә иде. Бер ү к вакытта соклангыч та, серле-аң лаешсыз да булган бу кызга йө рә гемнең нинди нечкә, нык, яшерен җ еплә р белә н бә йлә нә баруын мин ү зем дә сизенмә дем. Бу вакыт ә ле миндә мә хә ббә т турында сө йлә рдә й бернинди уй юк иде, ә мма мә хә ббә т алдыннан була торган томанлы борчулар, зарыгулы моң су хис-шө бһ ә лә р инде минем кү ң елне бө тенлә е белә н билә п алган иде. Кайда гына 'булсам да, нинди генә эшкә тотынсам да, минем бө тен уй-хислә рем Олеся тирә сендә бө терелә; бө тен җ а- ным-тә нем аң а омтыла, аның сө йлә шкә ндә ә йткә н юк кына сү зен, кул һ ә м баш хә рә кә тен, елмаюын искә тө шерү дә минем йө рә кне тынычсыз, татлы бер кысылу белә н кысылырга мә җ бү р итә иде. Лә кин кичлә рен, 'аның янында какшаган аяклы тә бә нә к эскә миядә утырганда, мин ү земне кө ннә н-кө н кыюсызрак, уң айсызрак сизә барам, сө йлә шергә сү з таба алмыйм һ ә м шунйң ө чен ү з-ү земне аяусыз битә рлә ргә тотынам.

Бервакытны шулай Олеся янында кө ннең -кө нозын утырырга туры килде. Ә ле иртә нге якта ук мин ү земдә

йиндидер хә лсезлек сизгә н идем. Башта мин моның сә бә бенә һ ич тә тө шенә алмадым. Кичкә таба хә лем бө тенлә й начарланды. Баш чуендай авырайды, кемдер аның тү бә сенә йомшак, лә кин кө чле кулы белә н басып торгандай, авырттырып сызларга тотынды, колаклар берө злексез чың лап, шаулап торды. Авызым кипте, бө тен тә нем буенча ниндидер сү лпә нлек, минут саен иснисене, киерелә сене китереп торган талгын бер хә лсезлек таралды. Кү з алмалары, гү я ә ле генә кү з камаштыргыч якты бер нә рсә гә карап алгандай, ә рнеп-ә рнеп сызларга кереште.

Кичен соң гына ө йгә кайтып барганда, юлның нә къ яртысына җ иткә ч, мине кинә т кө чле бизгә к тота башлады һ ә м тыелгысыз рә вештә калтыратырга тотынды. Мин, бө тенлә й диярлек юл-сукмакны кү рмичә һ ә м кая барганымны да аң ышмыйча, исерек кеше кебек атлавымны белдем, шул ук вакытта минем теш казналарым бертуктаусыз ачылып ябыла һ ә м тешлә рем тешкә шак- шок бә релә иде.

Мине ө йгә кем кайтарып җ иткергә ндер — ә л. егә кадә р белмим... Коточкыч Полесье бизгә ге алты кө н буе мине ү зенең дә һ шә тле тырнагыннан җ ибә рмә де. Кө ндезлә рен бизгә к беркадә р басылгандай була да, мин аң ыма килә м. Андый чакта, авыртудан хә лсезлә нгә н аякларым белә н гә ү дә мн» кө чкә кү тә реп, мин сызлана- сызлана ә крен генә бү лмә буенча йө ренә м: адымнарны кызулый тө шсә м, кайнар бер дулкын булып башка шундук кан йө герә һ ә м кү з алдында бө тен нә рсә караң гылык эченә чума иде. Кичлә рен исә, гадә ттә сә гать җ иделә р тирә сендә, бизгә к давыл сыман кисә к кенә янә минем ө скә ябырыла, һ ә м мин тө ннең -тө н буе юрган астында ә ле туң удан калтыранып, ә ле эсседә н ү земне кая куярга белмичә газапланып чыгам; бу тө ннә р миң а гасырларга сузылгандай коточкыч озын булып тоела иде. Ә з генә йокымсырап киттем исә, кайнарланган сырхау башта ә ллә нинди сә ер, мә гънә сез һ ә м алҗ ыткыч чуар тө шлә р уйнаклый башлый. Минем ул тынгысыз саташуларымда бө тен нә рсә ничектер бергә бутала, бик кечкенә, бик вак ә йберлә р, кү ренешлә р дә, берсе артыннан икенчесе ияреп, ниндидер чуалчык, ыгы-зыгылы йомгакка урала бара иде. Ә ле мин, имеш, ниндидер чуар тө стә ге, ә кә мә т формадагы ящиклдрны барларга тотынам: алар эченнә н икейче бер кечерә к ящиклар бушатам, ә у л кечерә к дигә ннә реннә н тагын да кечерә клә рен алам. Бу эш мине тә мам җ илә теп бетерсә дә, аның һ ич очы- кырые юк шикелле: ящиклар берсе икенчесе эченнә н һ аман чыга торалар. Яки менә, имеш, минем кү з алдымнан миң герә ү лә ткә ч бер тизлек белә н чуар тө стә ге озын кә газь тасмалар — обойлар очына башлый; аларның бизә клә ре урынында мин тә лгә ш-тә лгә ш тезелгә н кеше башларын аермачык кү рә м, имеш; берлә ре аларның матур, ягымлы, кө лә ч йө зле; икенчелә ре ямьсез, чытык чырайлы; алар миң а теллә рен чыгарып, тешлә рен ыржайтып һ ә м галә мә т зур бә бә клә рен уйната-уйната узалар, имеш. Шуннан соң мин Ярмола белә н ә ллә нинди буталчык, катлаулы мә сьә лә лә р хакында бә хә с башлап җ ибә рә м, имеш. Безнең бер-беребезнең фикеренә каршы китергә н дә лиллә ребез бә хә с куерган саен нечкә рә, тирә нә я бара; аерым сү злә р, хә тта сү злә рнең аерым авазлары да кө тмә гә ндә генә ниндидер серле, томанлы мә гънә ала; мин, бу ми корыткыч буш сү злә рне бер-бер артлы сө йлә п торудан тә мам туеп, бә хә сне туктатырга телим, ә мма табигый булмаган ниндидер яшерен кө ч миң а моны эшлә ргә ирек бирми, һ ә м бу кө чкә карата миндә ге җ ирә нү ле курку хисе ү скә ннә н- ү сә бара, имеш...

Кеше һ ә м җ анвар шә ү лә лә ре, табигать кү ренешлә ре, тө рле тө стә ге һ ә м формадагы гаҗ ә еп ә йберлә р, барлык сизү ә гъзаларына берьюлы тә эсир итә торган серле сү злә р һ ә м тә гъбирлә р барысы бергә кушылып, ө ермә дә й бө терелгә н ниндидер шомлы, саташулы бер тө ш иде бу... Лә кин шул ук вакытта — гаҗ ә п хә л! — мин тө ннең -тө н буе корымланган яшел абажурлы лампадан тү шә мгә тө шкә н тү гә рә к якты шә ү лә не кү реп ятам, һ ә м шушы тонык читле соргылт шә ү лә эчендә минем коты- рынкы, саташулы тө шлә ремә караганда да хә вефлерә к һ ә м газаплырак булган серле һ ә м дә һ шә тле чынбарлык яшеренеп ятканын ни рә вешледер аң лыйм, тө шенә м шикелле.

Аннары мин уянып китә м яки, дө ресрә ге, уянмыйм, ә кинә т кенә ү земне уяу бер хә лдә тоя башлыйм. Мин ү земнең урын-җ ирдә сырхау булып ятуымны һ ә м саташулы тө шлә рдә н ә ле генә айныган булуымны яхшы аң лыйм, ә мма шулай да караң гы тү шә мдә ге якты шә ү лә миң а ү зенең яшерен дә һ шә те белә н һ аман ә ле янап тора шикелле. Мин хә лсез кулым белә н сә гатькә ү ре- лә м, аң а карыйм да, ә ле генә очсыз-кырыйсыз булып тоелган мә гънә сез саташуларымның нибары ике-ө ч минут кына дә вам иткә нлеген кү реп, тә мам аптырашта калам, «йа ходай! Кайчан соң таң атар! » — дип уйлыйм мин ачыргаланып һ ә м башым белә н кайнар мендә р ө стендә ауный башлыйм. Минем ө зек-ө зек алган авыр, кайнар сулышым иреннә ремне пешерә. Лә кин озакламый мине яң адан җ иң елчә йокымсырау билә п ала, башым янә буталчык саташулар мә йданына ә верелә; ә бер-ике минуттан мин яң адан чиксез сагышлы уйлар белә н уянып китә м...

Алтынчы кө н дигә ндә, минем табигый тазалыгым һ ә м хинин белә н бака яфрагы тө нә тмә се эчү ем, ниһ аять, яман чирне җ иң еп чыкты. Ә мма тү шә ктә н мин аяк та атлап йө ри алмаслык дә рә җ ә дә хә лсезлә неп, ябыгып тордым. Шулай булса да сә ламә тлә нү комсыз бер тизлек белә н алга барды. Алты кө н буена дә вам иткә н кызышу-саташулардан алҗ ыган кү ң елгә уй-хиссез бер ялкаулык, талгын рә хә тлек кереп урнашкан иде. Ашавым икелә тә арта тө ште, тә нем, һ ә рбер кү зә нә ге белә н ү зенә тормыш ямен сең дереп, кү згә кү ренеп тазара һ ә м ныгый барды. Шул ук вакытта тыелгысыз яң а бер кө ч мине урманга, авыш алачыкка барырга ә йдә де. Нервларым ә ле сә ламә тлә неп җ итмә ү сә бә пле, Олесяның йө зен һ ә м тавышын кү з алдына китергә ч, аны сагынудан минем хә тта елыйсыларым килә иде.

Янә биш кө н узды, һ ә м мин, бө тенлә й диярлек тазарып җ итеп, ниһ аять, беркө нне урмандагы ә леге субайлы алачыкка барырга булдым. Мин анда җ ә яү генә чыгып киттем һ ә м юл ахырында ү земдә бернинди ару-талу да сизмә дем, йорт болдырына менү гә ү к, минем йө рә гем шомлы бер курку белә н дө пелдә п тибә ргә тотынды. Олеся белә н кү решмә гә нгә ике агтна узган иде инде. Аның ү зем ө чен нинди якын, кадерле кеше булуын мин бу минутта аеруча нык аң ладым. Мин, эчкә керергә кыюлыгым җ итмичә, ишек тоткасына тотынган килеш, берничә секунд чамасы авыр сулыш алып ишек тө бендә басып тордым, каушаудан хә тта кү злә ремне йомдым...

Мин ишекне ачып ө йгә кергә ч тә булган беренче тә эсирне, кавышуның беренче минутларын анык хә терлә мим. Гомумә н, андый чакта ни дә булса истә калдырырга да мө мкин тү гелдер... Улы белә н ә ни кешенең, ир бедә н хатынның яисә ике гашыйкның очрашканда бер-берсенә ә йткә н тә ү ге сү злә рен истә калдырып буламыни? Андый чакта бит кө н дә сө йлә нелә торган иң гади сү злә р ә йтелә. Ә гә р ул сү злә рне тү кми-чә чми кә газьгә теркә п барсаң, аларның хә тта кө лке булып тоелулары да бик мө мкин. Лә кин дө ньяда иң кадерле кешең авызыннан ә йтелгә н булуы гына да ул сү злә рне кавышу вакытында гаять урынлы һ ә м сө йкемле итә.

Мин бары шуны гына бик ачык хә терлим: бусагадан атлап керү емә, Олеся ялт итеп миң а таба борылды, һ ә м аның агарынган, яң ача бер рә вешкә кергә н гү зә л йө зендә кү з иярмә стә й тизлек белә н бер-бер артлы ә ле аптырау, ә ле курку, борчылу, ә ле мә хә ббә т ялкыны белә н ө ртелгә н нурлы, мө лаем елмаю чагылып узды... Мануйлиха ә би минем янымда авыз эченнә н генә шыш-шыш сө йлә нә -сө йлә нә кыбырсынып йө ри иде. Лә - кин мин аның сә лам биреп исә нлә шү ен ишетмә дем. Олесяның тавышы исә минем колакка татлы бер музыка булып ишетелде:

— Ни булды сезгә? Авырдыгызмы ә ллә? йа ходай, сез шундый ябыккансыз!

Мин аң а бик озак берни дип тә җ авап бирә алмадым, һ ә м без шулай, кара-каршы баскан килеш, һ ичбер сү з дә шмә стә н, кулны кулга тотышып, тирә н мә гънә һ ә м шатлык тулы кү з карашларыбызны бер-беребезгә текә п, тораташтай катып тордык. Шушы сү зсез карашып торган берничә секундны мин ү з гомеремдә кичергә н иң бә хетле, иң шатлыклы бер мизгел, итеп саныйм; шуң а хә тле дә, шуннан соң да — беркайчан да, бервакытта да минем бү тә н андый бө тен җ анны-кү ң елне бө тенлә е белә н билә п ала торган саф, тулы куанычны кичергә нем булмады. Бу минутта мин Олесяның зур коң гырт-кара кү злә рендә бө тенесен-бө тенесен дә: кавышу шатлыгын да, озак килми торуым ө чен миң а белдергә н шелтә сен дә, кайнар мә хә ббә тен дә ачык кү рдем... Шушы ялкынлы кү з карашы белә н ул, гү я, бернинди шарт-талә п куймыйча һ ә м икелә нмичә, шатланып, ү зенең бө тен җ аны-тә не белә н минем иркемә тапшырылуын ә йтергә тели иде.

Олеся, кү зе белә н ә кертен генә ә бисенә таба ымлап кү рсә теп, ә леге тылсымлы мизгелне беренче булып ө зде. Без янә шә утырыштык; һ ә м ул ү тә кайгыртучан бер кыяфә ттә, ваклап, җ ентеклә п, миннә н авыруым хакында сораштыра башлады. Мин нинди дарулар эчкә нмен, доктор нилә р сө йлә гә н — Олеся боларның һ ә ммә се белә н дә кызыксынды. Тө бә к ү зә геннә н мине дә валарга дип килгә н доктор хакында ул кайта-кайта сорашты. Ара-тирә мин Олесяның авыз кырыйларында сизелер- сизелмә с кенә кө лемсерә ү чагылып китү ен дә кү рдем.

— Аһ, авырганыгызны ничек, белми калдым соң мин? — дип ачыргаланды ул ү кенеч белә н. — Белгә н булсам, мин сезне бер кө н эчендә аякка бастырган булыр идем бит... Алар бернә рсә, бер-нә р-сә дә аң ламыйлар лабаса, ничек инде шуларга ышанмак кирә к? Ник сез мине чакыртмадыгыз?

Мин беравык сү з таба алмый тордым.

— Хикмә т бит менә нә рсә дә, Олеся... бизгә к мине бик кинә ттә н элә ктереп алды... аның соң ында, сине дә борчыйсым килмә де. Соң гы вакытларда син, ә ллә инде ачуланып, ә ллә миннә н туеп, ү зең не ничектер бик сә ер тота башлаган идең... Карале, Олеся, — дип ө стә дем мин, тавышымны тү бә нә йтә тө шеп, — безгә синең белә н бик кү п, бик кү п нә рсә лә р хакында сө йлә шергә кирә к иде... тик икә ү дә н-икә ү генә... аң лыйсың мы?

Олеся, ризалыгын белдереп, керфек какты, аннары Мануйлиха ә бигә таба куркынган кү з карашы ташлап, тиз генә пышылдап ә йтте:

— Ә йе... минем ү земнең дә сезнең белә н бик сө йлә шә сем килә... тик соң рак... аз гына сабыр итегез...

Кояш баюга, Олеся мине ашыктыра башлады.

— Тизрә к җ ыеныгыз, тизрә к, — диде ул һ ә м, кулымнан тотып, мине сә кедә н торгызды. — һ аваның дымы арткан чакка калсагыз, бизгә к чире сезгә янә ә йлә неп кайтачак.

Оныгының ашыга-ашыга башына зур йон шә льяулык урап торуын кү реп, Мануйлиха ә би шиклә нә калды.

— Ә син кая җ ыендың, Олеся?

— Чыгам ә ле... бераз озатып килә м, — диде Олеся.

Бу сү злә рне ул ничектер ваемсыз бер кыяфә т белә н, ә бисенә карап тү гел, тә рә зә гә карап ә йтте, лә кин миң а аның тавышында сизелер-сизелмә с кенә ризасызлык аһ ә ң е яң гырагандай булды.

Мануйлиха ә би, сү злә ренә аеруча бер басым ясап, кабатлап сорады:

— Чыгарга булдың, алайса?

Олеся очкынланып янган кү злә ре белә н ә бисенең йө зенә текә лде.

— Ә йе, чыгарга булдым! — диде ул, тә кә ббер генә. — Бу турыда инде сө йлә нә се сө йлә нгә н, ә йтелә се ә йтелгә н. Ү з ихтыярым, ү з җ авабым.

— Их, син! — дип куйды карчык, кө рсенеп, шелтә белә н.

Ул янә нә рсә дер ө стә п ә йтергә телә гә н иде дә, ни ө чендер ә йтми калды, бары кулын гына селтә де, аннары калтыравык зә гыйфь аякларын чалыш-чолыш атлап ө й почмагына юнә лде һ ә м анда авыз эченнә н генә сукрана-сукрана ниндидер кә рҗ ин янында булашырга тотынды.

Кыска гына вакыт эчендә кү з алдымда кабынып сү нгә н шушы сө йлә шү дә н мин Олеся белә н Мануйлиха ә би арасында кү птә ннә н бирле ниндидер бә хә с, низаг яшә п килү ен аң ладым. Ә леге сө йлә шү дә ә нә шул бетмә с низагларның дә вамы иде булса кирә к. Мин, наратлыкка тө шә -тө шешли, янә шә мдә атлап барган Олеся- дан сорамыйча тү зә алмадым:

— Олеся, синең минем белә н болай чыгып йө рү ең не ә биең телә миме ә ллә? Шулаймы?

Олеся кү ң елсез генә иң башын җ ыерып куйды.

— Зинһ ар, андый юк-барларга игътибар итмә гез. Бә лкем, телә мидер дә... Телә мә сә соң!.. Минем дә ү земә ошаганны эшлә ргә хакым бардыр ич?

Шул чакны кинә т минем кү ң елдә тыелгысыз бер телә к — ә ү вә лге кырыслыгы ө чен Олесяга ү пкә мне ә йтү телә ге туды.

— Димә к, син элек тә, мин авырганчыга хә тле дә, минем белә н икү ә дә н-икә ү йө ри алгансың, тик телә мә гә нсең генә... Аһ, Олеся җ аным, ул чакта мине ничек газаплаганың ны белсә идең... Мин бит сине һ ә р кич саен менә озата чыгарсың, менә озата чыгарсың дип ө мет иттем... Ә син соң гы вакытта миң а гел игътибарсыз булдың, гел караң а ' кабынып, ачуланып утыра бирдең... О-о, нинди авыр газаплар кичердем мин синең аркада, Олеся!.. ,

— Ярый, ярый, җ итә р, җ аныем... Онытыгыз ул рә нҗ ү лә рне, — диде Олеся, гафу ү тенгә ндә й, йомшак тавыш белә н.

— Юк, бу бит сиң а рә нҗ ү дә н ә йтү ем тү гел, болай сү з уң аеннан гына ә йтү ем... Хә зер инде мин синең ул чакта ни ө чен шулай ачулы булганың ны аң лыйм... Ә бит баштарак, — чын менә, хә зер аны искә тө шерергә дә оят, — син миң а урядник ө чен ү пкә лисең дер дип уйлаган идем. Шул шик мине зур хафага салды. Мин инде ү земне сиң а ярдә м кулы сузарга да хакы булмаган, синең ө чен бө тенлә й чит-ят булган бер кеше итеп саный башлаган идем... Бу хә л минем ө чен бик аянычлы иде... Боларның һ ә ммә се дә ә биең аркасында гына булуын мин белмә дем...

Олесяның йө зенә кинә т куе кызыллык йө герде.

— Ә би аркасында тү гел шул менә!.. Мин ү зем телә мә дем! — диде ул, кайнар, дә ртле бер тавыш белә н.

Мин атлап барган кө йгә Олесяга борылып карадым. Ул башын беркадә р аска таба иебрә к бара, аның йө зе гү зә л, нә фис иде. Соң гы ике атна эчендә аның да шактый ябыккан һ ә м кү з тө плә ренә кү гелҗ ем кү лә гә лә р кунган булуын мин тик хә зер генә _% шә йлә п алдым. Ү зенә таба тө бә леп каравымны тоеп, ул кү злә рен кү тә рде, лә кин шундук кире тө шерде дә, оялып, йө зен читкә борды.

— Ни ө чен телә мә дең, Олеся? Ни ө чен? — дип сорадым мин, дулкынланудан тә мам тавышым ү згә реп, һ ә м Олесяны, кулыннан тотып, тукталырга мә җ бү р иттем.

⇐ Предыдущая 10 11 12 13 141516 17 18 19 Следующая ⇒