1 Юка сукно. 14 страница

■ чө нки аның ә нә шул акыллы, гыйлемле ' булуыннан шү рлә п, „ бары бер мә ртә бә, анда да ә ле курка-курка гына сө йлә штем. Лә кин Володяның мө киббә н китү е (ул моны телә сә кем алдында оялмыйча ә йтә торган иде) миң а да тә эсир итми калмады, шуң а кү рә мин бик нык гашыйк булдым. Агалы-энеле икең бер кызыйга гыйшык тоту Володяга ошап бетмә с дип уйлап, ү земнең мә хә б- ә темне абыйга сиздермә дем. Бу хистә миң а иң ошаган нә рсә, киресенчә безнең мә хә ббә тебез саф, һ ә м икебез ер гү зә лне сө йсә к тә, дус булып калырбыз, ә гә р кирә к була икә н, бер-беребезгә җ аныбызны фида кылырбыз, дип уйлау булды. Хә ер, җ анын фида кылу турында Володя башкачарак фикер йө ртә иде бугай, чө нки ул кызны ихлас кү ң елдә н сө я һ ә м шул кызга ө йлә нергә йө ргә н чын дипломатны акылга ө йрә тергә һ ә м дуэльгә чакырырга да телә гә н иде. Миң а калса, ү земнең хисемне корбан итә сем генә килеп тордым. Бә лкем, бу минем ө чен бик җ иң ел булгандыр, чө нки ул кыз белә н мин гомеремдә бер тапкыр — анда да ә ле фә нни музыканың дә рә җ ә се турында гына бик купшы сө йлә шеп алдым мә хә ббә тем, ничек кенә тырышсам да, икенче атнада ук сү релде. ^м

XXXVIII бү лек

ЮГАРЫ КАТЛАУ

дан бернә рсә яшермә скә вә гъдә итсә м дә, балга йө рисем килгә нне, мине онытканнарын, философ дип кенә караганнарын аң а да ә йтмә дем. Беркая алып бармагач булырсың философ! ^и

Университетка кергә н чагымда, абыйдан кү рмә кче, мин дә рә хә тлә неп бер югары катлау арасында кү ң ел ачып йө рермен, ичмасам, дип хыялланган идем, — бу кышны кү ң ел ачулардан гел ө мет ө здем. Володя бик кү п танцевать итте, папа да яшь бикә чен ияртеп балдан балга йө рде; мине ә ллә артык сабыйга санадылар, ә ллә инде лә ззә тлә нергә сә лә тсез таптылар, тик берсе дә бал була торган ө йлә ргә алып барып таныштырмады. Дмитрий

Кышын княгиня Корнаковаларда да кичә будды, г Княгиня безнең барыбызны да, шул исә птә н мине д, " ү зе килеп чакырды Шулай итеп, мин беренче мә ртә бә балга барасы кеше! Китә р вакыт якынлашкач, Волод. минем бү лмә гә килеп керде дә минем ничек■ киенгә нем- L не кү рергә телә вен белдерде. Аның бу телә ге ми

Утырды. Мин, матур итеп «йену бик оят парса, аны кеше^Р кү зеннә н яшерергә кирә к, дип уйлый1 идем, у.

I киресенчә, моң а табигый һ ә м кирә кле шә й итеп[ карын i иде, миң а ачыктан-ачык: оятка калырсың дип курк, I диде. Ул миң а лаклы итек кияргә кушты, мин замша Г перчатка кия башлагач, чә члә ре ү рә торды, сә гатемн [ ничектер кызык иттереп тактырды, аннары ^кУ^знецкмостка парикмахерга алып китте. Минем чә чне кө дрә лә ттелә р. Володя, читкә рә к китеп, миң а ^еР^а™

I — Менә хә зер ә йбә т булды, —диде ул. Аннары па рикмахерга карап: — аның бу тү бә чә чен яткырып бул- „ МЫЙМЫНИ СОҢ? — ДИП куйды. _ гриа СЫ-

Тик М-г Charles сагызлы майны нихә тле генә сы ламасын, минем тү бә чә чем эшлә пә киюгә яң адан тырпайлы Гомумә н, чә ч кө дрә лә ткә ннә н соң, мин ү земә тагы да ямьсезрә к кү рендем. Бернә рсә гә исем китмә гә ндә й кылансам гына, адә м чырае керә дер тө сле ид • h Володя да нә къ шулай уйлый иде бугай, чә чем Г тузгытып җ ибә рергә кушты, инде шуннан соң да рә ткә ' кермә гә ч, Корнаковаларга барып җ иткә нче дә шмә д, чырае караң гы иде. .

Володя белә н булгач, Корнаковаларга мин бик кыю барып кердем; тик инде танцевать итә р ө чен генә килгә н ‘ булсам да, княгиня чакыргач, танцевать итә белмим, дидем һ ә м никтер югалып калдым, шуннан инде ят кешелә р арасында басып торган килеш, гадә темчә, оялганнан-ояла бардым, ү земдә шунь! җ иң ә р кө ч[ тапмадым. Кичә беткә нче дә шми-тынмыи бер урында басып ^Т0РМузыкантлар вальс уйнаганда, бер княжна яныма Г килде дә бө тен гаилә лә ренә хас рә сми ягымлылык белә н нишлә п танецка чыкмавымны сорады. Ә ле дә хә теремдә, мин коелдым да тө штем, лә кин шул ук вакытта йө земә иоексездә н канә гатьлә нү билгесе чыкты, кереш җ ө млә лә р кыстыргалап, иң купшы француз телендә ә ллә нинди тузга язмаган сү злә р сө йлә ргә керештем — ул сү злә рдә н ә ле хә зер дә, уннарча ел ү ткә ч тә оялам. Кү рә сең, миң а

музыка бик нык тә эсир иткә ндер һ ә м нервларымны кузгаткандыр, ә инде бик ү к аң лашылып җ итмә гә н сү злә ремне басып киткә ндер. Мин югары катлау турында, ир-атның һ ә м хатын-кызның рухи бушлыгы турында нидер сайрадым, ниһ аять, очына чыга алмастай катлаулы бер җ ө млә гә кереп баттым. Шуны сизеп, сү земне ә йтеп бетермичә, туктап калдым.

Хә тта княжна булып княжна да уң айсызланды, миң а ү пкә ле караш ташлады. Мин елмайдым. Шундый авыр бер минутта Дубковны ияртеп Володя килеп туктады: минем кызып-кызып сө йлә шкә немне кү реп, танцевать итә белмә венең ү чен сү здә ничек кайтара икә н бу, дип кызыксынып килү е булгандыр, мө гаен. Княжнаның куркынган чыраен, минем авыз ерып тузга язмаган сү з сө йлә вемне кү реп алгач, ул кызарынып читкә борылды. Княжна да урыныннан торды һ ә м минем яннан китеп барды. Мин аның саен елмайган булдым, лә кин бу минутта ү земнең ахмак икә немне белү дә н шулхә тле газап чиктем, җ ир ярылса, җ ир тишегенә керер идем; хә лемне аз-маз җ иң елә йтер ө чен, ни булса да ә йтә сем, кымшанасым килде. Дубковка якынрак бардым да: «Сез тегенең белә н ничә вальс биедегез? » — дип сорадым. Мин моны уинап-кө леп ә йткә ндә й генә булдым, лә кин чынында исә Дубковтан — Ярда обедта чакны ү зем «молчать! »дип кычкырган Дубковтан — ярдә м сорап ялвардым. Дубков ишетмә мешкә салышты һ ә м икенче якка борылды. Мин Володяга таба атладым, шаяртып ә йткә н сыман кыланып: «Ну, Володя, син тә мам алҗ ыгансың дыр инде. » дидем. Тик Володя: «Икә ү генә чагында син бер дә болай сө йлә шмисең », — дип ә йтергә телә гә ндә й карап алды да бер читкә китте: бә йлә нмә гә е дип курыккандыр, ахры.

„ «Я раббем, туган абыем да ташлап китә », —дип уйлап куйдым мин.

Нинди нә закә тлелек.

Шулай була торып та, балны ташлап кайтып китә ргә кө чем җ итмә де. Кичә беткә нче, дә шми-тынмый, баскан урынымда тордым, бары тик бө тен кеше китә ргә җ ыенып алгы бү лмә гә тулгач, лакей шинелемне аркама япкач кына (шул чакны эшлә пә м сикереп тө шә язды) ^КҮ ³„ яше аралаш ә рнеп бер кө лдем дә берә ү гә дә - атамыйча гына сө йлә неп куйдым: «Comme c’est gracieux» *.

XXXIX бү лек

ТИПТЕРҮ

ише килде-китте

ренче курс студентлары белә н типтерергә җ ыенуымны

Моң арчы Дмитрий аркасында студентлар бик яратып оештыра торган типтерү лә ргә катнашмый килгә н булсам да, бу кышны миң а шундый кичә лә рнең берсендә катнашырга туры килде, һ ә м мин аның ә ллә ни кызыгын тапмадым. Менә ул ничек булды. Ел башында бервакыт лекциядә барон 3. — искиткеч матур, җ итди чырайлы, аксыл сары чә чле, озын буйлы егет —• безнең барыбызны да дуслык кичә сенә чакырды. Барыбызны да дигә нем — безнең курстагы беркадә р comme il faut егетлә рне инде, болар арасында Грап, Семенов, Оперов ә фә нделә р юк иде, ә лбә ттә. Минем бекү ргә ч, Володя авызын ерып куйды; лә кин мин, ә ле моң а кадә р ү зем белмә гә н нә рсә булгач, ул кү ң ел ачуга дө ньяда бер нә рсә итеп карадым һ ә м, бик нык лә ззә тлә нергә уйлап, нә къ билгелә гә н вакытта, сә гать сигездә барон 3. ларга барып кердем.

бер ханымның кү лмә ге кү згә чалынып ү тте, мин аны баронессадыр дип уйладым. Кунаклар бер егермелә п кеше һ ә м бар да студентлар иде, тик Ивинга ияреп килгә н Фрост белә н штатский кием кигә н озын буйлы, кып- кызыл чырайлы бер ә фә нде генә читтә н иде. Ул ә фә нде мә җ лесне алып барды, аны һ ә ммә сенә дә баронның кардә ше, элеккеге Дерпт студенты дип таныштырдылар. Бү лмә лә рнең артык якты булуы, артык гади җ ыештырылган булуы башта һ ә ркемнең кү ң елен суытты, шуң а

Барон 3. ак жилет кигә н, сюртугын җ илбә гә җ ибә ргә н, кечерә к кенә ө йнең ялт иткә н залында һ ә м кунак бү лмә сендә кунакларны каршы ала: бу ө йдә аның ә тилә ре яши икә н, алар тантаналы кичә хакына бү лмә лә рен бү ген аң а калдырганнар икә н. Коридорга тө рле бү лмә лә рдә н башларын тыгып та, бө тенлә й чыгып та кү пне белергә яратучан горничныйлар карап торалар, буфетта

кү рә яшьлә р ирекле-ирексез стена буена елыштылар; бары берничә кыю егет кенә тартынмады, Дерпт студенты да шулар арасында булды; ул жилет тө ймә лә рен ычкындырып җ ибә ргә н дә гү я бер ү к вакытта һ ә рбер бү лмә дә, һ ә рбер почмакта булырга ө лгерә, яң гыравык һ ә м кү ң елле тавышы бү лмә не тутырып тора кебек иде. Иптә шлә р исә кү брә к дә шми-тынмый тордылар, сө йлә шкә ндә дә профессорлар, тө рле фә ннә р, имтиханнар, гомумә н җ итди, эчпошыргыч нә рсә лә р турында сө йлә штелә р. һ ә ркем буфет ишегенә карап-карап ала, кычкырып ә йтү че булмаса да, чырайларыннан: «Соң, башласак та ярар иде инде», — дигә н сү злә рне укуы авыр тү гел иде. Башларга яраганын мин дә тойдым, башланганны борчылып һ ә м куанып кө ттем.

Лакейлар кунакларга чә й таратып чыктылар. Чә й эчелгә ч, Дерпт студенты Фросттан русчалатып:

— Фрост, кө йгә н ә зерли белә сең ме? —-дип сорап куйды.

Фрост, балтырын калтыратып:

O ja! ^{^[26]}—-дип җ авап кайтарды, ә мма Дерпт студенты яң адан русчалатып:

— Син шуң а тотын инде, — диде. Дерпт университетында бергә укыган иптә шлә р бер-берсенә «син» дип дә шә лә р икә н.

Шуннан соң Фрост, калын балтырлы кә кре аякларын эре-эре алдырып, буфет белә н ике арада ашык-пошык йө ри башлады. Озак та ү тмә де, ө стә лгә олы бер аш табагы менеп утырды, аның ө стенә студентларның ө ч шпагасын чалыштырып ун кадаклы башлы шикә р куелды. Бу вакыт барон 3. кунак бү лмә сенә җ ыелган иптә шлә р арасында бер ү к сү злә рне кабатлап йө рде: «Ә фә нделә р, ә йдә гез, бергә -бергә, студентларча, брудершафт^{^[27]}эчә без, юкса, хурлык бит, курсыбызда бер иптә шлек дигә н нә рсә юк. Чишегез соң тө ймә лә регезне, яисә ә нә аның шикелле бө тенлә й салып ташлагыз». Чыннан да, Дерпт студенты сюртугын салып ташлаган, ап-ак кү лмә генең җ иң нә рен ак терсә клә ренә кадә р сызганын, аякларын аерып баскан кө е, аш табагындагы ромны кабызып маташа иде.

— Ә фә нделә р! Сү ндерегез шә мнә рне, — дип кычкырды кинә т Дерпт студенты. Тавышы шундый каты чыкты, барыбыз бергә кычкырган булсак та, алай чыкмас иде. һ ә ммә без дә сихерлә неп аш табагына һ ә м Дерпт студентының ак кү лмә генә карап тордык, тантаналы минут-. ның башланганын һ ә ркем тойды.

Дерпт студенты яң адан:

— Lô schen Sie die Lichter aus, Frost ’, — дип кычкырды. Бу юлы инде ул немецчалатып җ ибә рде, кү рә сең, артык кызып киткә ндер. Фрост белә н бергә без дә шә мнә рне сү ндерергә ташландык. Бү лмә караң гыланып китте, зә ң гә рсу ялкын ак кү лмә к җ иң е белә н шпагалар очында башлы шикә р тотып торучы кулларны гына яктыртты. Дерпт студентының нечкә тавышына бү лмә нең һ ә р почмагындагы кө лешү, сө йлә шү дә килеп ө стә лде. Кү плә р сюртукларын салдылар (сюртук астыннан чиста, нә фис кү лмә к киеп килгә н егетлә р аеруча рә хә тлә неп салдылар). Мин дә ө стемнә н салдым һ ә м инде башланганын тө шендем. Хә зергә ә ле ә йтерлек кызык юк иде, шулай да мин, шушы ә зерлә неп яткан эчемлекне берә р стакан эчеп җ ибә ргә ч, бар да рә тлә нер, дип уйладым.

Эчемлек ө лгерде. Дерпт студенты, ө стә лгә агыза-агы- за, стаканнарга кө йгә н сальип чыкты, аннары: «Ну, ә фә нделә р, хә зер ә йдә гез», — дип кычкырды. Безнең һ ә рбере- без туп-тулы, кулга ябыша торган стаканны алгач, Дерпт студенты белә н Фрост немецча җ ыр башлап җ ибә рделә р (ул җ ырда Юхе! дигә н ө ндә ү сү зе бик еш кабатлана иде). Аларга кушылып, без дә кирле-мырлы җ ырлый башладык, чә кешергә, нидер кычкырырга, кө йгә нне мактарга, бу татлы, усал ширбә тне ү зара куллар алышып та, болай гына да эчә ргә тотындык. Шуннан да артык кө тә се ә йбер калмаган иде, кичә тә мам кызып җ итте. Мин ул кө йгә нне бер стакан тутырып эчеп җ ибә рдем, икенчесен салдылар, чигә мдә кан тамыры бик нык тибә, ул миң а карасу кызыл булып кү ренә, тирә - ягымда бар кеше кө лә, шау-гө р килә иде, шулай була торып та, кү ң елле булмау гына тү гел, бә лки, киресенчә, миң а да, башкаларга да биредә бик кү ң елсез, тик без барыбыз да нишлә птер кә ефебез кү тә релгә ндә й кыланабыз гына, дип уйладым. К-ыланмаса, шул Дерпт студенты гына кыланмый булыр; аның чырае кызарганнан. - кызара бара, ө лгермә гә н җ ире юк, буш стаканнарны тутыра тора, ө стә лгә дә һ аман ныграк агыза, хә зер инде ө стә л ө стендә татлы ширбә т кү ле хасил булып, куйган бер ә йбер ябыша иде. Нә рсә алдан, нә рсә ахырдан булгандыр инде, хә терлә мим, тик ул кичне мин Фрост белә н Дерпт студентын ү л^п яраттым, немецча җ ыр ө йрә ндем, аларның икесен дә татлы иреннә реннә н ү птем; шунысы да хә теремдә: ул кичне мин Дерпт студентын дошман да кү рдем, чак кына урындык белә н башына тондырмый калдым; нә къ теге вакытта Ярдагы кебек, бө тен буыннарымның бушап калганын хә терлим, бу кич башымның ә йлә нү енә һ ә м ә рнү енә чыдап торырлык тү гел иде, шул минутта ук егылырмын да ү лә рмен, дип котларым алынды; тагы шунысы исемдә, без нишлә птер барыбыз да идә нгә утырып, кулларыбызны ишкә к ишкә н сыман болгап, «Идел-ана буйлап тү бә нгә » дигә н җ ырны җ ырладык, бу вакыт мин, болар нә рсә гә кирә к инде, дип уйладым; хә теремдә ә ле, идә нгә яткан килеш, чегә нчә, аяк белә н кө рә штем, кайсының дыр муенын авырттырдым һ ә м, ул исерек булмаса, бер дә алай килеп чыкмас иде, дип уйлап алдым; аннары шул да исемдә, нидер ашадык, ниндидер икенче бер эчемлек эчтек, мин ишек алдына һ ава алырга чыктым, башым туң ды; ө йгә кайтып киткә ндә, кү згә тө ртсә ң кү ренмә слек караң гы икә нен, пролетканың басмасы чалышайганын, шомарганын, Кузьманың тә мам хә лсезлә неп чайкалып торганын, шуң а кү рә аң арга тотынып булмаганын шә йлә п алдым; аннары болардан тыш янә бер нә рсә хә тердә калган: кичә нең башыннан ахырына кадә р кә ефем бик нык кү тә релгә ндә й, бик кү п эчә ргә яраткандай, исерергә бө тенлә й уйлап та карамагандай кыланып бик зур ахмаклык эшлә вемне, бү тә ннә рнең дә шундый ук ахмаклык эшлә ү лә рен бертуктаусыз кү реп тордым. Аерым алганда, һ ә ррем ү зен, минем кебек ү к, кү ң елсез хис итә дер, тик бер аң а гына шулай кү ң елсездер дип, бү тә ннә рнең кә ефен кырмас ө чен генә кә ефле булып кыланадыр тө сле тоелды миң а; шул ук вакытта — ә йтү е дә сә ер — аш табагына унар сумлык ө ч шешә шампанский, дү ртә р сумнан ун шешә ром, ягъни ашамлыкны санамаганда да барлыгы җ итмеш сумлык эчемлек салынган булуы гына да мине кә ефем кү тә релгә н булып

10 В-356

кыланырга мә җ бү р итте. Мин моны чынлап та шулай Пип тора идем. инде, лә кин барон З. да кунакта булучыларның икенче кө нне, нишлә гә ннә рен телгә алырга оялмау гына тү гел, бә лки анда нишлә гә ннә рен башкалар ишетсен дип юри кычкырып сө йлә ү лә рен кү ргә ч, аптырап киттем. Алар: менә ичмасам типтердек, Дерпт егетлә ре шә п типтерә лә р дә соң, кичә дә егерме кешегә кырык шешә ром эчелде, егетлә рнең кү бесе ө стә л астына тә гә рә де, дип сө йлә делә р. Нә рсә дип алай сө йлә гә ннә рдер дә, нә рсә дип шулхә тле шыксыз ялганлаганнардыр инде « шуны һ ич аң лый алмадым.

XL бү лек

НЕХЛЮДОВЛАР БЕЛӘ Н БУЛГАН ДУСЛЫК

Бу кышны мин ү зебезгә кө н саен диярлек килеп йө ргә н Дмитрий белә н генә тү гел, аның бө тен туганнары белә н дә дуслаша башладым. Нехлюдовлар Дмитрийның ә нисе, тутасы һ ә м сең еле- се —- һ ә р кичне ө йдә уздыралар иде, шуң а кү рә княгиня кичлә рен ү з ө енә, аның ча ә йткә ндә, кичнең -кич буе карта

икә ү дә н-икә ү калган чакларда гына бераз тартындым. Баштарак мин аны, артык матур кыз булмаганга, мине ү зенә гашыйк итә се килә, дип уйлаган идем. Тик тора- бара оялмый башладым. Ул ү зен, бик табигый тота иде, ә ллә минем белә н, ә ллә абыйсы, ә ллә Любовь Сер-

сыз, танцысыз уздыра ала торган ирлә р, яшьлә р җ ыелганны ярата иде. Андый ирлә р бик кү п тү гел иде бугай, чө нки бармый калган кө нем сирә к булса да, алар- да ә ллә нигә бер генә кунакка тап булгаладым. Мин бу гаилә дә ге кешелә ргә, аларның кә ефлә ре тө рлесенеке тө рлечә булуга иялә шеп беттем, аларның ү зара ниндирә к мө нә сә бә ттә икә нлеклә ренә тә ма\1 тө шендем, бү лмә лә ренә, ө й җ иһ азларына иялә штем, кунаклар югында ү земне гаять иркен тоттым, бү лмә дә Варенька белә н

геевна белә н сө йлә шә ме -= аның ө чен барыбер иде шикелле, шуң а кү рә мин аның белә н бергә булуның ү зем ө чен бик рә хә т икә нён бер дә яшерми башладым. Аны белә башлаганнан бирле миң а ул кө не-кө не белә н; бик ямьсез, кө не-кө не белә н ярыйсы гына кыз булып'кү ренде, лә кин, аң а гашыйкмы мин, юкмы дип, бер генә тапкыр да сораганым булмады. Ара-тирә Вареньканың ү зе белә н сө йлә шкә лә сә м дә кү п вакытта мин аның белә ң Любовь Сергеевнага яисә Дмитрийга карап сө йлә штем— болай сө йлә шү миң а ошый тө ште. Аның алдыйда, сө йлә шү, аның җ ырлаганың тың лау, гомумә н, ү зем- белә н бер бү лмә дә аның да булуын тоеп тору миң а ә йтеп бетергесез рә хә т иде; ә мма килә чә ктә без Варенька белә н нинди мө нә сә бә ттә булырбыз, дигә н уй да шулай ук, дустым минем сең елемә гашыйк була калса, ү земне фида кылу турындагы фикер дә минем башка бик сирә к килә торган булып китте. Килгә н очракта да, бү генгедә н канә гать калып, килә чә к турындагы уйларйы нишлә птер читкә кудым. < Î

Шулай дуслаша торып та, мин ә ле һ аман Нехлю-' довларның барчасыннан, бигрә к тә Варенькадан ү земнең чын хислә ремне, кү ң елем нә рсә гә тартылганын яшерү не изге бурычым санадым, ү земне бө тенлә й икенче, ’ хә тта, дө ньяда булмый торган кеше итеп кү рсә тә сем килде. Берә р нә рсә не кү ң елемә ошаган итеп кү рсә тергә уйлаганда, хискә бирелү чә н булып кү ренергә тырыштым, ах-вах килдем, хискә бирелгә н кешелә рчә кулларымны шапылдаттым, шул ук вакытта ү зем кү ргә н яисә ' бү тә ннә р шаккатыргыч нә рсә лә ргә бер дә исем китмә гә н сыман кыландым. Кешедә н кө лү че, бернә рсә алдында да баш имә ү че бер явыз, ә мма дө ньяны кү зә тергә яратучы адә м булып кү ренергә тырыштым, һ ә р эшемдә; тапкыр, кө нкү рештә тел-теш тидермә слек кеше булып, шул ук вакытта бө тен материаль нә рсә не дошман кү р-^:гә ндә й кыландым. Бер дә курыкмый ә йтә алам: чынбарлыкта мин, кыланышымнан килеп чыккан сә ер бә ндә гә караганда, ә йтеп бетергесез яхшырак идем.

Нехлюдовлар мине ә нә шул сә ер килеш тә яраттылар, бә хеткә каршы, кылануларыма ышанып җ итмә делә р, ахры. Бары Любовь Сергеевна гына мине дө ньяда- бер эгоист, динсез һ ә м кешедә н кө лү че дип атады. Ул мине бик ү к ө нә п бетермә де кебек: еш кына бә хә скә '

керде, ачуланды, ө зек-тә тек бә йлә нешсез сү злә р атты, Дмитрий аның белә н һ аман да шул сә ер мө нә сә бә ттә (бу инде коры дуслык кына тү гел иде) кала бирде: аны берә ү дә аң ламый, ул миң а бик кү п изгелек итте, дип сө йлә нде. Бу мө нә сә бә тне кү реп аның ә нилә ре ә ле дә булса рә нҗ илә р иде.

Бервакытны Варенька, безнең барыбызга да сә ер тоелган бу якынлык турында икә ү сө йлә шеп утырганда болай аң латты:

Дмитрий горур, чамасыз горур кеше, —диде. — Шундый акыл иясе була торып та, мактаганны, таң калганны ярата, һ ә р эштә беренче буласы килә. Безнең тү ти чамасыз беркатлы кеш'е, Дмитрийны шаккатып мактый, соклануын аң ардан яшерә белми. Шуң а кү рә менә ул аң а тә линкә тоткан булып чыга, ул юри тү гел, чын кү ң елдә н шулай кирә к дип таба, лә кин барыбер тә линкә тоту ич инде.

Вараньканың менә шушы сү злә ре хә теремә сең еп калды, соң ыннан, аның бу сү злә рен тикшереп карагач, Варенька гаҗ ә п акыллы кыз икә н, дигә н уйга килдем, шуның нә тиҗ ә сендә аның дә рә җ ә сен бик рә хә тлә неп тагы да кү тә рә тө штем. Аң ардагы акыл һ ә м башка мораль сыйфатларны кү ргә н саен, ү з алдымда аның дә рә җ ә сен рә хә тлә неп кү тә рә бардым, лә кин моны бик саклык белә н генә эшлә дем, һ ич тә чиктә н ашып китмә дем, бер дә шаккатмадым. Ә йтик, сең елкә ше турында бер иренмичә * сө йлә ү че Софья Ивановна миң а мондый бер хә лне сө йлә п бирде: бә лә кә йрә к чагында, моннан дү рт- биш ел элек, Варенька, авылга кайткач, рө хсә тсез-нисез бө тен кү лмә клә рен, бө тен башмакларын крестьян кызларына ө лә шкә н, — аларны соң ыннан кычкыртып кире алырга туры килгә н. Софья Ивановна моны сө йлә гә н чагында ә ле мин моны Вареньканың дә рә җ ә сен кү тә рерлек* нә рсә дип тапмадым, хә тта эчемнә н генә ә ле аның ә йбер кадерен белмә веннә н кө леп тә алдым.

⇐ Предыдущая 7 8 9 10 11 12 131415 16 Следующая ⇒