1. «Педагогикалық менеджмент» ұғымы. Басқарудың мәні және оның негізгі қызметтері.

«Педагогикалық менеджмент» ұ ғ ымы. Басқ арудың мә ні жә не оның негізгі қ ызметтері. Педагогикалық менеджмент компонентерінің жү йе ү лгілерінің категориясына келесі анық тамалар жатады:

Педагогикалық менеджмент – оқ у-тә рбиелік пен оқ у-танымдық процесіндегі басқ арудың технологиялық жә не ұ йымдастырушылық тү рі, ә дісі мен принциптер кешені оның тиімділігін жоғ арылатуғ а бағ ытталғ ан.

Педагогикалық менеджмент – іс-ә рекеттік жү йе, ол ө зінің қ ұ рамына келесі қ ұ рылымдық -функционалдық компоненттерді жә не жү йеү лгілер факторларын кіргізеді:

- іс-ә рекет мақ саты (жоспарланғ ан, кү тілген нә тиже);

- іс-ә рекет субъектісі (директор, оның орынбасары, оқ ытушы, оқ ушылар, студенттер жә не т. б. );

- іс-ә рекет объектісі (ол екінші субъект) – жетекшінің айтқ анын орындаушы (оқ ушы, студент, оқ ытушы, ди-ректордың орынбасары жә не т. б. );

- іс-ә рекет мазмұ ны (оқ у, басқ ару жә не басқ а да ақ параттар);

- іс-ә рекет қ абілеті – (жетекшінінің оқ ытушымен жә не оқ ушылармен, оқ ытушының оқ ушылармен арақ атына-сының стилі мен ә дісі жә не т. б. ).

Оқ у-тә рбие ү рдісін басқ ару (педагогикалық менеджменттің бір бө лігі ретінде) – жетекшінінің ә серін педагогикалық ұ жымғ а жә не оқ ушыларды ғ ылыми негізде жоспарланғ ан жолғ а, ұ йымдастыру жә не олардың іс-ә рекетін бақ ылауғ а бағ ыттау.

«Менеджмент» (management) ұ ғ ымы шет елдік жә не отандық ә дебиеттерде қ ызмет ету аймағ ына байланысты кең мағ ынада тү сіндіріледі. Сонымен қ атар ол пә наралық сипаттамалармен жә не жалпы қ абылданғ ан теорияларда кө рсетілген бірың ғ ай кө зқ арастың жоқ болуымен ажыратылады.

Ағ ылшын тіліндегі «Оксфорд сө здігінде» менеджмент ұ ғ ымы келесідей анық талады:

1) адамдармен қ арым-қ атынас жасау тә сілі жә не тә ртібі;

2) басқ ару билігі мен ө нері;

3) ә кімшілік дағ дылар мен іскерліктер;

4) басқ ару органы.

«Шет тілдер» сө здігінде менеджмент – ө ндірісті басқ ару ә діс-тә сілдері, принциптері, қ ұ ралдары мен формаларының жиынтығ ы ретінде жә не оның тиімділігі мен табыстылығ ын жоғ арылату мақ сатымен ө ндірісті басқ ару ретінде орыс тіліне аударылады.

«Менеджмент» ұ ғ ымын ағ ылшын тілінен ү ш бағ ытта аударуғ а болады:

1) жеке жә не қ оғ амдық бизнес аймағ ындағ ы ең бекті басқ арумен байланысты тұ лғ алардың жиынтығ ы;

2) кә сіпкерлік қ ызметке, ө мір сү ру салтына жә не қ азіргі қ оғ амның саясат аймағ ына ә сер ететін ә леуметтік жә не экономикалық институт;

3) ө ндірістің жә не қ азіргі қ оғ амның басқ а салаларын ә леуметтік, техникалық жә не ұ йымдастырушылық басқ аруды оқ ытатын ғ ылыми пә н ретінде қ арастырылады.

Бұ л ұ ғ ымның орыс тіліндегі синонимі ретінде «басқ ару» тү сінігі қ абылданғ ан, ал ол кә сіпорынды немесе бір ұ йымды басқ ару ә діс-тә сілдері, принциптері, қ ұ ралдары мен формаларының жиынтығ ы. Басқ ару теориясында педагогикалық менеджмент ерекше орын алады, ол біріншіден оқ ушы мен оқ ытушы топтарын қ ұ райды.

«Менеджмент» ұ ғ ымы бизнес сферасында пайда болғ анымен, бү гінгі кү ні Шығ ыста менеджмент – бұ л тек қ ана фирманы, корпорацияны басқ ару ғ ана емес, оның кө птеген теориялық позициялары мен қ ағ идалары кез-келген аймақ ты, сонымен қ атар білім беру жү йесін де басқ ару ә рекетіне қ атысты деген пікір кең інен таралғ ан.

Қ азіргі ғ ылыми ә дебиеттерде менеджмент ұ ғ ымының мә ні келесідей анық талады:

- адам ең бегінің, ақ ыл-ойының, ө зін ұ стау тә ртібінің, сонымен қ атар қ аржы жә не техникалық ресурстар нә тижесінде белгілі бір мақ саттарғ а жету;

- адамдар жұ мысын бақ ылау арқ ылы бизнесті басқ ару;

- адам айналасындағ ы іс-ә рекеттерді арнайы басқ ару тү рі;

- қ арамағ ындағ ылардың ө здерін ұ стау тә ртібі, ақ ыл-ойы мен ең бегін пайдалана отырып, басқ арушының алғ а қ ойғ ан мақ саттарына жете білу іскерлігі;

- ә р тү рлі ұ йымдар қ ұ рамындағ ы адамдарды басқ ару ә рекетінің тү рі мен басқ ару қ ызметі;

- басқ ару қ ызметін тиімді тү рде іске асыруғ а мү мкіндік беретін, адамның оқ итын білім аймағ ы.

Келтірілген анық тамалардың ішінен мынадай қ орытынды жасауғ а болады: ғ ылымда менеджмент «іс-ә рекет тү рі» жә не «білім аймағ ы» ретінде қ арастырылады. Сонымен, менеджмент – интеграциялық ү рдіс ретінде анық талып, соның кө мегімен кә сіби дайындалғ ан мамандардың белгілі бір ұ йымдарды қ алыптастыруы, мақ сатты қ ою жолымен жә не сол табыстарғ а жету тә сілдерін ө ң деу арқ ылы ұ йымды басқ аруы.

⇐ Предыдущая 43 44 45 46 47 48 49 505152 Следующая ⇒