3. Әдеби-теориялық ұғымдарды меңгертудің әдіс-тәсілдері

Мектептегі ә дебиет теориясынан берілетін білім кө ркем шығ арма табиғ атын танудың қ ұ ралы, кілті болып есептеледі. Одан білім беру жеке қ арастырылмайды, ол кө ркем шығ армамен тығ ыз байланыста, оны оқ ып-ү йрену кезінде қ алыптасады. Оқ у бағ дарламасында оқ ушылардың жас ерекшеліктеріне, сыныптарына, онда оқ ылатын кө ркем шығ армалардың сипатына қ арай, берілетін білім мө лшері белгіленген.

Оқ у бағ дарламасы, сол бойынша жасалғ ан оқ улық тарды парақ тай отырып, ә рі осы сыныптардағ ы оқ ушылардың жас ерекшеліктеріне, оқ ылатын кө ркем туындылардың қ ұ рамына қ арай отырып, ә р сынып бойынша тө мендегі жү йеде ә деби-теориялық ұ ғ ым беруге болады деп есептейміз:

Қ ай сыныпта болмасын, ә деби-теориялық ұ ғ ымдар кө ркем шығ арма негізінде, онымен тығ ыз байланыста тү сіндіріледі.

Енді осы ә деби-теориялық ұ ғ ымдарды сабақ тың қ ай кезең інде беру тиімді – соғ ан тоқ тайық. Фольклор, ауыз ә дебиеті, ертегі туралы жалпы ұ ғ ымды ертегіні бастайтын алғ ашқ ы сабақ та, кіріспеде берген жө н.

Ә деби-теориялық ұ ғ ымдарды берудің келесі бір жолы – салыстырмалы жұ мыстар, салыстыру ә дістері.

Ә деби-теориялық ұ ғ ымдар берудің, маң ызды бір саласы – ә дебиеттің кө ркемдігі, тропа, фигуралар туралы білім беру. Бұ л жұ мыс кө бінде кө ркем шығ арма тіліне, поэзиялық шығ армаларғ а поэтикалық талдау жасау арқ ылы, жү зеге асады.

Емтихан билеті № 29

1. Педагогикалық технология туралы тү сінік. «Ә дістеме», «технология», «оқ ыту технологиясы», «педагогикалық технология» ұ ғ ымдарының арақ атынасы. Педагогикалық технология туралы жалпы тү сінікПедагогикалық технология – практикада іске асатын, нақ тылы педагогикалық жү йе, жоба деп анық тама береді Б. А. Беспалько. Педагогикалық жү йені, тұ лғ аны қ алыптастыруғ а ық пал ететін, арнайы ұ йымдастырылғ ан мақ сатты, бір-бірімен ө зара байланыстағ ы ә діс-тә сілдер деп қ арастырады. Оқ ытудың технологиялары –дидакттиканың қ ұ рамдас процессуалды бө лігі. Педагогикалық технологияларды мә нділігіне, қ олданылуына, ұ йымдастырылуына қ арай 6 топқ а жіктейді: 1. Қ олдану дең гейіне қ арай: -жалпы педагогикалық -пә ндік-модульдік-жеке ә дістемелік2. Философиялық негізіне қ арай: --материалистік--идеалистік-диалектикалық -ғ ылыми -прангматикалық -ізгілікті3. Психикалық дамудың жетекші факторына қ арай: -биогендік-психогендіксоцегенді4. Ғ ылыми тұ жырымдамасына қ арай-ассоциативті-рефлекторлық -гешталь технология-дамытушылық 5. Тұ лғ алық қ ұ рылымдарғ а бағ ыттылығ ына қ арай: ақ паратты-ә рекеттік-евристикалық -ө зін-ө зі дамыту6. Қ ұ рылымдық мазмұ ндық сипатына қ арай: -білімдік пен тә рбиелік-жалпы жә не кә сіби бағ ыттытехнократтық жә не гумандық. Қ азіргі таң да оқ ытуда жаң а идеяларды ә р сабақ та жан-жақ ты қ олданып, жаң аша оқ ытудың тиімді жолдарын тауып, жү йелі тү рде қ алыптастыру - заман талабы. Жаң а педагогикалық технологиялардың тізімін алсақ: 1. Адаптивті жү йеде оқ ыту. 2. Оқ ытудың ұ тымдық тә сілі. 3. Блоктап оқ ыту. 4. Модульдеп оқ ыту. 5. Профессор Монаховтың педагогикалық технологиясы. 6. Дең гейлеп оқ ыту (В. Беспалько)7. Бағ дарламамен оқ ыту. 8. Компьютерлік оқ ыту. 9. Идеялы оқ ыту. 10. Л. В. Занковтың дамыта оқ ыту жү йесі. 11. Н. Зайцевтің оқ у, жазу, есептеуді оқ ытудың технологиясы. 12. Іскерлік жә не коммуникативтік технологиясы негізіне сү йене қ ұ рылғ ан жү йе. Жаң а концепциялар мен технологияларды таң дауда ең алдымен оның тиімділігіне кө ң іл бө лінеді. Технологиялық процестер (соның ішінде технологиялық принципте қ ұ рылғ ан педагогикалық процесс) жоғ ары дең гейлі тиімділік кө рсетуі тиіс. Технология” тү сінігі техникалық процеспен байланысты жә не сө здікке сү йенсек (гректің techne -ө нер, біліктілік жә не logos – оқ у ұ ғ ымдары), материалды ө ң деудің тә сілдері мен қ ұ ралдары туралы білімнің жиынтығ ы. Ғ ылыми ә дебиеттерде қ азір технология тү сінігіне мынадай анық тама беріледі: “Технология” – бұ л қ оғ амдағ ы практикалық процесстердің техникамен реттеліп отыратын жә не материалдық дү ниенің заң дылық тарымен анық талатын, техникалық қ ұ ралдар мен объектінің ө зара ә рекеттесуінен туындайтын процесс” жә не “технология” термині ү ш тү рлі аспектіні береді: технология-материалдық игіліктер ө ндірудің тікелей процесі; технология- технологиялық процесс; технология - осы процестің заң дары туралы ғ ылым. 1Педагогикалық технология тү сінігінің негізіне оқ у процесін толық басқ аратын, жоспарлайтын жә не оқ ыту циклының ө німділігінің идеясы жатыр. Кейінгі кезде дә стү рлі оқ у процесінің тиімділігін арттырудың бір шарты ретінде басқ а салалардың технологиялық тә жірибелерін игеру жолғ а қ ойылғ ан. Жаң а технологиялардың білім кең істігіндегі ассимиляциясы ақ параттық технологиялардың мысалымен байқ алады. В. П. Беспалько “... технологиялау тек оқ у процесін компьютермен қ амтамасыздандыру ғ ана емес, компьютердің барлық мү мкіншілігін пайдаланудың шегіне жеткізетін жаң а сапа” дейді. 2Сонымен, технология маң ызы жағ ынан рефлекске жә не арнайы материалдық -техникалық қ ұ ралдарғ а негізделген білімнің, мә дениеттің, қ оршағ ан ортаның, ойдың жү йелі ұ йымдастырылуының тә сілі.

Технологияны жаппай енгізу мынадай жағ дайларғ а байланысты: білімнің мақ саты мен концепциясын қ ұ румен: психологиялық, медициналық, эргономикалық, экологиялық жолдар мен критерийлерін анық таумен, сонымен қ атар дифференциалдық оқ ытудың тиімділігін бағ алаумен; жаң а оқ ыту қ ұ ралдары мен олардың негізінде оригиналды педагогикалық технологияларды қ ұ румен; мемлекеттік білім бағ дарламалары мен стандарттарына қ арай технологияны икемдеу арқ ылы оқ у процесін басқ арумен байланысты. Педагогтар білім сферасына қ ажет емес технологияларды енгізудің қ ауіптілігін де байқ ауы керек.

“Білім технологиясы”, “педагогикалық технология”, “оқ ыту технологиясы” терминдері ә ртү рлі мағ ына береді. 3 Оларды былайша шектеуге болады. Білім технологиялары иерархия бойынша бірінші тұ рады, ә р елдің білім жү йесін бейнелейді, яғ ни оқ ыту қ ызметінің жү йелі ұ йымдастырылуының тә сілін кө рсетеді, мемлекеттік бағ дарламалар мен білім стандарттарында белгіленген білім қ ызметін жү йелі ұ йымдастыру қ ұ рылымы мен формасының тә сілін жә не тұ тас білім кең істігінің жалпы даму стратегиясын бейнелейді. Білім технологиясының негізгі функциясы - болжамдық болып есептеледі. Негізгі қ ызметі - жобалау, себебі жоғ ары білікті мамандарды даярлауда жалпы мақ сатты жә не нә тижелерді, негізгі кезең дерді, білім - тә рбие процесінің тә сілдері мен ұ йымдастыру формаларын жоспарлады. Білім технологияларының сипаттамасының критерийлік параметрлері білім дамуының концепцияларында келтіріледі.

Қ азақ стан ғ алымдары Г. Н. Нұ ртаева, Қ. Қ абдық айырұ лы, Ж. А. Қ араев педагогикалық технологияның оқ ытушының ә рекетін жаң артатын технологиялық қ ұ рал жә не соң ғ ы жоспарланғ ан нә тиженің кепілдік беруі екенін айтады.

Педагогикалық технология енгізілген жә не дамығ ан оқ у орындарында жү йесі мен оқ у процестерін қ айта жоспарлау, жаң а саламен дамыту іске аса бастайды. Ол оқ у процесінің инновациялық технологиямен оқ ыту, оқ у орнын ә лемдік білім кең істігіне шығ уына мү мкіндік жасайды. Оның принциптік екі жағ дайы ерекшеленеді:

технология - кө зделген нә тижеге жетудің кепілдігі;

технология - болашақ оқ у ү рдісінің жобасы.

“Педагогикалық технология – оқ удың арнайы жиынтығ ы мен қ ұ рамдастар пішінін, ә дістемесін, ә дісін, тә рбие қ ұ ралдарын анық тайтын психологиялық - педагогикалық белгілеуіштер жиынтығ ы, ал педагогикалық процестің ұ йымдастыру - ә дістемелік сайманы болып табылады” (Б. Т. Лихачев) деп анық тама беріледі. Оқ ыту технологиясы дегеніміз - бағ дарламаларда кө рсетілген оқ ыту мазмұ нын жү зеге асыру мен қ ойылғ ан мақ саттарғ а жетудің ең тиімді жолмен қ амтамасыз ететін пішіндер, ә дістемелер жә не қ ұ ралдар жү йесі. Оқ ыту технологиясы – оқ ытушығ а оқ у ү рдісін жү зеге асыруғ а қ ажет болатын білім немесе мә ліметтер жиынтығ ы, яғ ни нақ ты оқ у ү рдісі, оның ұ йымдастырылуы, қ ұ рылымы жә не қ амтамасыз етілуі. 4И. П. Волков: “Педагогикалық технология бұ л жоспарланғ ан оқ у нә тижесіне жету процесінің нұ сқ ауы, ал оқ ыту технологиясы - бұ л дидактикалық жү йенің негізгі процессуалды бө лігі”-деп атайды. Жоғ ары білім саласында мамандық тары бойынша студенттердің білімі мен біліктілігін қ алыптастыратын, мамандардың кә сіби қ ызметтерінде қ олданылатын арнайы авторлық оқ ыту технологиялары жасалынып, Ә ділет министрлігінде бекітілді. “Ақ параттық жү йелер”, “Электрондық мұ рағ ат”, “Дискреттік қ ұ рылымдар”, “Компьютерлік желілер”, “Avto Doc – элекрондық қ ұ жаттық басқ ару”, “Информатика” т. б. авторлық электрондық оқ улық тар мен бағ дарламалық жабдық тар мысал бола алады.

⇐ Предыдущая 43 44 45 46 474849 50 51 52 Следующая ⇒