3. Жоғары сыныптарда көркем шығарманы оқытудағы әдеби-сын еңбектерді пайдалану

3. Жоғ ары сыныптарда кө ркем шығ арманы оқ ытудағ ы ә деби-сын ең бектерді пайдалану

Емтихан билеті № 28

1. Ә діс туралы жалпы тү сінік. Оқ ытудың ә дістері мен ә дістемелік тә сілдері.

Ә діс туралы жалпы тү сінік. Оқ ытудың ә дістері мен ә дістемелік тә сілдері. Ә діс – оқ у-тә рбие жұ мыстарының алдында тұ рғ ан міндеттерді дұ рыс орындау ү шін мұ ғ алім мен оқ ушылардың бірлесіп жұ мыс істеу ү шін қ олданатын тә сілдері. Ә діс арқ ылы мақ сатқ а жету ү шін істелетін жұ мыстар ретке келтіріледі. Оқ ыту ә дістері танымғ а қ ызығ ушылық туғ ызып, оқ ушының ақ ыл-ойын дамытады, ізденуге, жаң а білімді тү сінуге ық пал етеді. Оқ ытуда ең басты нә рсе – оқ ушылардың танымдық жұ мыстары. Оқ ыту ә дістері ең анық фактілерді білуді қ амтамасыз етеді, теория мен тә жірибенің арасын жақ ындатады.

Тә сіл – оқ ыту ә дісінің элементі. Жоспарды хабарлау, оқ ушылардың зейінін сабақ қ а аудару, оқ ушылардың мұ ғ алім кө рсеткен іс-қ имылдарды қ айталауы, ақ ыл-ой жұ мыстары тә сілге жатады. Тә сіл оқ у материалын тү сінуге ү лес қ осады.

Оқ ыту тә сілдерінің тү рлері:

• ой, зейін, ес, қ абылдау, қ иялды жақ сарту тә сілдері;

• мә селелі жағ даят тудыруғ а кө мектесетін тә сілдер;

• оқ ушылардың сезімдеріне ә сер ететін тә сілдер;

• жеке оқ ушылар арасындағ ы қ арым-қ атынасты басқ ару

тә сілдері. Оқ ыту ә дістерінің басты қ ызметі - оқ ыту, ынталандыру, дамыту, тә рбиелеу, ұ йымдастыру.

Оқ ыту қ ұ ралдары - білім алу, іскерлікті жасау кө зі. Олар: кө рнекі қ ұ ралдар, оқ улық тар, дидактикалық материалдар, техникалық оқ ыту қ ұ ралдары, станоктар, оқ у кабинеттері, зертханалар, ЭЕМ жә не ТВ, нақ ты объектілер, ө ндіріс, қ ұ рылыс.

2. Сө з мә дениеті бойынша жү ргізілетін жұ мыстар жү йесі мен тү рлері

Сө з мә дениетін қ алыптастыруғ а қ ажетті лингвистикалық орталық тар қ атарына лингвистикалық болжау орталығ ы жатады. Лингвистикалық алдын ала болжау орталығ ы дә стү рлі тіл жү йесінің сапалық жә не сандық бағ ыттарын кешенді тү рде зерттеу міндеттерін, сө з, сө йлеу қ ызметінің дә стү рін қ алыптастыру мә селесін қ арастырады. Сө з мә дениетіне қ атысты лингвистикалық экология тіл жә не сө з мә дениетінің экологиясы деп аталады. Сө з мә дениетінің экологиясына тілдік ситуация, тілдік сана, тілдік орта, тілдік ортаның тазалығ ы, сө з қ ызметіндегі стилистикалық қ атынастардың бұ зылуы, сө йлеу этикасы мә селелері, сө з мә дениеті жә не мониторинг, т. б. мә селелер жатады.

Тіл мә дениетіне тілдің қ ұ рылымдық жү йесіндегі орфоэпикалық, пунктуациялық, лексикалық -грамматикалық, синтаксистік нормалар қ амтылып, олардың коммуникативтік эстетикалық қ ызметі толық айқ ындалғ ан жағ дайда стилистикалық норма жү зеге асады. Стилистикалық норма сө йлеушінің тілдік сө йлеу тә ртібін қ алыптастырады. Сө з мә дениеті кө ркем сө йлеуде, ғ ылыми-кө пшілік немесе ресми ортада, тіпті ауызекі сө йлеу стилінде тілдің барлық салаларымен тамырлас келеді. Сө йлеу мә дениеті топ алдында мә дениетті сө йлеу, оның алғ ышарттарын, ә діс-тә сілін танып білу, озық ү лгілерін мең герудің жолдарын, нақ ты қ асиеттерін ұ ғ ыну сияқ ты мә селелермен тығ ыз байланысты.

Қ азіргі уақ ыт талабына сай ә лемдік тіл білімінде Тіл мә дениеті «сө йлеудің тиімділік теориясы» деп аталып, ә сер ету мен ә рекеттестік бағ ытында зерттелуде.

Қ азақ тілінің сө з мә дениетін кө теру – ұ лттық мү дде талаптарының бірі. Қ азақ Тіл мә дениетінің ү лкен бір саласы – сө йлеу мә дениеті, оны жоғ ары дең гейге кө терудің басты заң дылығ ы – дұ рыс айту нормасы. Жазу жә не сө йлеу мә дениетінің қ азақ ә деби тілін қ алыптастырудағ ы орны жә не оның орфографиялық ережелерді жү йелеу мә селелерімен байланысы қ азақ тіл білімінде жан-жақ ты зерттеліп келеді. Сө йлеу мә дениетін ұ лттық мү дде ретінде тану; сө з мә дениетіне ә леуметтік кө зқ арасты қ алыптастыру, сө з мә дениетін ә леуметтік ғ ылымдар мен ұ лттық мә дениеттің ең басты тірегі ретінде бағ алау, сө з мә дениетін ұ лт мә дениетімен қ атар насихаттау, лингвистикалық болжау орталық тарын ашу, сө з мә дениетіне қ арама-қ арсы қ ұ былыс - лингвистикалық экологияны жеке сала ретінде қ арастыру, «ә сем жеткізу» ұ станымдары негізінде сө з мә дениетін жетілдіру, т. б. мә селелерді дұ рыс жолғ а қ ою негізінде Тіл мә дениеті дамиды.

⇐ Предыдущая 42 43 44 45 464748 49 50 51 Следующая ⇒