1. «Білім мазмұны» ұғымы. Білім мазмұнының теориялары. Білім мазмұнына қойылатын талаптар.

Басқ а пә ндермен байланысы: философия, ә леуметтік психология, ә леуметтану, мә дениеттану. Халық қ а білім беру ісін жетілдіру-мемлекет саясатының ө зекті мә селелерінің бірі. Білімнің мазмұ ны-оқ ыту процесі компоненттерінің бірі. Бұ л ғ ылыми білімнің, іскерліктің жә не дағ дының жү йесі. Осы жү йенің негізінде оқ ушылардың ақ ыл-ойы, қ абілеті дамиды, ғ ылыми-материалистік кө зқ арасы, мінезі қ алыптасады. Мектеб халық шаруашылығ ының ә р тү рлі саласына белсенді, қ ызметке қ абілетті, саналы, жоғ ары білімді адамдарды тә рбиелеу ү шін қ оғ амның ә леуметтік тапсырмасын орындайды. Сондық тан білімнің мазмұ ны тұ лғ аның Жан-жақ ты ү йлесімді дамуына бағ ытталуы тиіс. Осы талаптардың негізінде мынандай принциптерді қ олдану білім мазмұ нының дең гейін кө теруге ө те қ ажет:

· Оқ ушыларды білммен қ аруландырудың табиғ атты қ орғ ауғ а, ең бекке жә не ө мірге жауапкершілік қ атынасты тә рбиелеудің қ ажеттілігі.

· Білім мазмұ ны негізінде ұ лттық мә дени тарихи байлық ты жалпы азаматтың мә дени мұ расымен ұ штастыру.

· Пә наралық жә не пә ншілік байланыстарды ғ ылыми-ә дістемелік негзде жү зеге асару.

· Білім мазмұ нында ә леуметтік- экономикалық жолдарын ескерудің маң ыздылығ ы.

· Қ азіргі ү демелі ғ ылыми-техникалық жағ дайда ақ паратты технологияны пайдалану, білім мазмұ нын жаң арту.

Мектепте білім мазмұ нын анық тау мына мә селелерді қ амтамасыз етуі тиіс:

– табиғ ат, қ оғ ам, техника, мә дениет, адам жайындағ ыбілімді қ алыптастыру;

– диалектикалық -иатериалистік кө зқ арастары тә рбиелеу;

– адамды Жан-жақ ты дамыту міндеттерін жинақ ты шешу;

– жастарды ө мірге, ең бекке, мамандық таң дауғ а даярлау;

Білім берудің мазмұ нын анық таудың ғ ылыми-педагогикалық негізі: білім беру жә неоның мазмұ ны туралы жалпы ұ ғ ым, мектеп тарихындағ ы білім мазмұ нының мә селелері мен педагогикалық ой-пікірлер; кең есмектептерінің даму мен қ алыптасу дә уә рә ндегі білім мазмұ нын қ ұ раудың негзгі кезең дері; жалпы адамзаттық мә дениетмә дениет; ә леуметтік тә жрибе білім берудің негізгі қ ұ рамын анық таудың негізі ретінде. Білім беру мазмұ нының компоненттеріне сипаттама: табиғ ат, қ оғ ам, техника, адам, іс-ә рекет қ абілеті туралы білім негіздері; алынғ ан білімге сезімдік-қ ұ ндылық қ атынасын тә рбиелеу.

Жалпы политехникалық, кә сіби білім берудің ө зара байланысы. Білім мазмұ нындағ ы пә наралық байланыстың мә селелері. Оқ ушылардың шынайы оқ у мү мкіндіктері, оларды білім берудің мазмұ нын айқ ындауды ескеру. Қ азіргі мектептегі білім беру мазмұ нын анық тау мә селелері. Білім беру мазмұ нын сұ рыптаудағ ы шығ армашылық қ атынас. Ұ лттық мектептердегі білім беру мазмұ нын жаң артудың негізгі бағ ыттары.

Білім беру мазмұ ынын айқ ындайтын қ ұ жаттарғ а сипаттама: оқ у жоспарлары, оқ у бағ дарламалары, оқ улық тар, оқ у қ ұ ралдары. Шетел мектептеріндегі білім берудің мә селелері. Білім беру мазмұ ны –оқ ушыларды жан – жақ ты дамыту, ақ ыл–ойын, танымдық қ ызығ ушылығ ын қ алыптастыру, ең бекке дайындау ү шін белгілі типтегі мектепте оқ ытылатын білім мен біліктер жү йесі.

Білім беру мазмұ ны дидактикалық категория ретінде “нені оқ ыту керек” сұ рағ ына жауап береді. Оқ ушыларды жан–жақ ты дамыту ү шін оларғ а адамзат жинақ тағ ан білімдер, біліктер мен дағ дылардың жү йесін мең герту керек. Білім беру мазмұ ны қ оғ амның мектеп алдына қ оятын ағ ымдағ ы жә не болашақ мақ саттары арқ ылы айқ ындайды. Сонымен, бірге, оқ у мазмұ ны жеке адамдардың да мақ саттарын ескереді. Айта кететін жайт, оқ у мазмұ ны ә рқ ашан саяси, идеологиялық кү рес сахнасы. Саяси кү штер мектеп арқ ылы барша қ оғ амғ а ө з ық палын таратуғ а тырысады.

Оқ у мазмұ ны қ оғ амның ә леуметтік – экономикалық жә не ғ ылыми – техникалық қ ажеттіліктеріне сай қ алыптасады. Еліміздің тә уелсіздігі, Республикамыздағ ы ә леуметтік – экономикалық жә не саяси ө згерістер мектеп тү лектері жаң а қ оғ ам қ ұ руғ а, мә дени жә не рухани ө рлеуге дайын болуын талап етеді.

Білім мазмұ нына ә леуметтік жә не ғ ылыми жетістіктер дең гейі де ө з ә серін тигізеді. Соң ғ ы кезде ғ ылыми жаң алық тың пайда болуы мен оның мектепте оқ ытылуы арасындағ ы уақ ыт қ ысқ ырып бара жатыр. Мысалы, радио шық қ анына 40 жыл ө ткенде ғ ана мектеп бағ дарламасына енгізілсе, заманауи компьютерлік бағ дарламалар шық қ ан жылы оқ ытылуда.

Оқ у мазмұ нына кіретін мә ліметтер жас мү мкіндіктеріне де байланысты. Баланың есте сақ тау қ абілеті жоғ ары болғ анымен, білімді игеру, мә нін тү сіну ү шін ө мірлік тә жірибе керек.

Ұ лттық жә не жалпы адамзаттық мә дениетке байланысты да оқ у мазмұ нында ерекшеліктер болады. Қ азіргі заманда дү ниежү зі бойынша оқ у мазмұ ны адамдандыру, компьютерлендіру, кіріктіру, тұ лғ алық даму ережелеріне негізделеді.

Оқ у мазмұ ны дидактикалық талаптар негізінде қ ай сыныпта, қ андай кө лемде қ андай пә ндер оқ ытылуы керектігін белгілейді. Бастауыш сыныптарда барлық пә ндерден алғ ашқ ы элементарлық ақ парат берілсе, орта сыныптарда жү йелі білім беріледі.

Білім берудің мазмұ ны оқ у жоспарларында, жеке пә ндердің оқ у бағ дарламаларында жә не оқ улық тарда, электрондық оқ у қ ұ ралдарында нақ тыланады.

⇐ Предыдущая 33 34 35 36 373839 40 41 42 Следующая ⇒