2. Сөз тіркесін меңгертудің ұстанымдары. Жаттығулар және оның түрлері

Қ азақ тіліндегі сө з тіркестері тілді мең гертудің жоғ арғ ы сатысы. Оны шығ армашылық дең гейде қ олдана білуге ү йретуде мына жұ мыстарды жү ргізуге болады;

1Пікір сайыс (ой толғ ақ, дебат);

2Рө лдік ойындар (симуляқ ия, драмалық шығ армаларды сахналау).
1. Пікірсайыс - итнерактивті ә дістердің жиі қ олданылатын ә дістерінің бірі. Бұ л ә діс ө ткен материалды толық, оқ ушының саналы Тұ рде игеруіне кө мектесті. Пікірсайыста қ олданылатын сұ рақ қ ою, жауап іздеу, оны ө зі қ ұ растыру, ө з сө зімен жеткізу, ө з ойын білдіруі соғ ан қ атысушының ойлау процесін кү шейтті, оның сол тақ ырыпты терең мең геруіне мү мкіндік берді.
Осымен байланысты диплом жұ мысымызғ а сә йкес «Сө з тіркесі ә лемінде» тақ ырыбында «Есімді тіркестер тобы» жә не «Етістіктер тіркестер тобы» болып ө ткен сабақ тың алдында оқ ушыларғ а пікірсайыстытың болатындығ ын хабарлай отырып, оларғ а ө з бетінше орындайтын тапсырмалар берілді. Тапсырмалар баяндама жасау, рефарат жазу, мақ ала жазу тү рінде жү ргізілді. Сабақ тың ү лгісі қ осымша берілді.

2. Ал, рө лдік немесе оқ у (грамматикалық ) ойындары сабақ ты қ ызық ты, тартымды ө туіне мү мкіндік берді, оқ ушының ойлау, шығ армашылық қ абілетін арттырды. Драмалық ә діс «тілдік матеиалдарды мең гертудегі іске асатын сө йлеу іс- ә рекетінің оқ у, жазу, тындаужә не сө йлеу - тө рт Тұ рі қ олданылады, яғ ни оқ ушы тілдік комуникативтік, қ арым-қ атынас жасау дең гейінде қ олдана алды.

Сө з тіркесін мең герту барысында оқ ушының сө здік қ орын байытып, оның сө йлеу тілін дамытуда мынадай жаттығ улар пайдаланылды:

· ө лең, мә тіндер жаттау (олардың ішінде сө з тіркесін тапқ ызу):

· ә деби кейіпкер бейнесін жасауда жаттағ ан ө лең, мә тіндерді пайдалана білу;

· мә тіндерді толық тау (кө ркемдік, композициялық, қ ұ рылымдық жағ ы, сө з тіркестерінің кү _рылысы, т. б. )

Сонымен қ арат грамматикалық ойындар, кө біне сө зжұ мбак, ребус, сө здік лото, жұ мбақ тар шешу, жанылтпаштар айту тү рінде жү ргізіледі. Аталғ ан грамматикалық ойын тү рлері сө з тіркесі мә селелеріне қ ұ рылып, соны дү -рыс шешуге, сапалы тү рде тү сінуге кө мектесті. Мынадай ойын тү рлері пайдаланылды:

Жаттығ улар жү йесі. Сө з тіркесі мең гертуде жаттығ у жұ мыстарының алатын орны ерекше. Зерттеу тақ ырыбына сә йкес жү ргізілетін грамматикалық жаттығ у жұ мысын орындау сипатына қ арай мынадай екі топқ а топталады:

Ауызша Жазбаша

Бұ лардың ө зі іштей мынадай тү рлерден тұ рады.

Ауызша
Аналитикалық Синтетикалық Шығ армашылық сипаттағ ы жаттығ улар

Жазбаша

Аналитикалық жаттығ улар Синтетикалық жаттығ улар Шығ армашылық сипаттағ ы жаттығ улар

⇐ Предыдущая 31 32 33 34 353637 38 39 40 Следующая ⇒