3.Көркем мәтінді меңгертуде мәнерлеп оқи білуге үйретудің маңызы

Сө з ө нерiнiң, ә сiресе кө ркем сө здiң қ ұ дiретi шексiз. Адамзаттың сө йлеуiне нә р келтiретiн кө ркем сө з кө ркем ә дебиетте ә серлi ә рi эстетикалық ә сер ету кү шiн арттырады. Мә нерлеп оқ у – ауызша тiл дамыту жұ мысын жетiлдiрудiң кепiлi. Мә нерлеп оқ уғ а соң ғ ы жылдары жан-жақ ты кө ң iл бө лiне бастағ аны сезiлiп келедi. Себебi, ә дебиеттi оқ ытуда бү гiнгi таң да мақ амдап, келiстiрiп оқ у ә дiсi тиiмдi ә рi сапалы болып отыр.
Бұ л арада мә нерлеп оқ уды келiстiрiп оқ у деп те атап жү ргендiгiн айтқ анымыз жө н. Алайдабұ лардың бә рi де бiр-бiрiне жат емес…
Сонымен мә нерлеп оқ удың анық тамасы қ алай болмақ? Бұ л жө нiнде С. Тiлешова: «Мә нерлеп оқ у дегенiмiз - кө ркем шығ арманы ә деби тiлдiң орфоэпиялық ережесiн, шығ арманың тақ ырыбын, идеялық мазмұ нын тү сiнiп, белгiлi бiр жылдамдық пен дауыс ү ндiлiгiн, ырғ ағ ын сақ тай отырып оқ у», - дейдi. Демек, бұ л ең алдымен, кө ркем сө з мә тiнiн дұ рыс оқ у, тү сiнiп оқ у жә не белгiлi дә режеде жылдам оқ у шарттарын сақ тап оқ у деген сө з.
«Оқ и бiлу дегенiмiз – оқ ушыны шығ армағ а сү йсiндiру, оның кө ркемдiлiк ойын терең дету, шығ арманы тану, бағ алау деген сө з», - деп Т. Ақ шолақ ов ө те дұ рыс айтады.
Ал, мә нерлеп оқ удың мақ саты - дұ рыс, тез, кө ркем оқ уғ а ү йрету, сө йлеу тiлiнiң мә дениетiн кө теру, оқ ушының тiлiндегi ә р тү рлi кемшiлiктердi болдырмау, дем алу аппаратын, дауысын жолғ а қ ою, дұ рыс, анық сө йлеуге ү йрету. Мә нерлеп оқ удың екi тү рi бар. Бiрi – дауыстап мә нерлеп оқ у, екiншiсi, iштен оқ у. Дауыстап оқ у барысында студент ә р сө здi, ә р сө йлемдi саналы тү сiнiп оқ уғ а дағ дыланады, мә тiндегi оқ ығ анын кө ру жә не есту арқ ылы жадында ұ зақ уақ ыт сақ тауғ а бейiмделедi, оқ ығ анын дұ рыс айтып беруге жаттығ ады.
Мә тiндi iштен оқ удың да практикалық мә нi кү штi. Ө йткенi iштен оқ у арқ ылы аудиторияда жә не ү йде бiрнеше тапсырмалар орындалады. Мә селен, аудиторияда ө тiлiп отырғ ан теориялық материалдарды iштен тың дау нә тижесiнде мазмұ нын ұ ғ ады жә не оны жете тү сiнедi. Сонымен бiрге ө тiлген тақ ырыпты оқ улық тан iштен оқ у арқ ылы дұ рыс тү сiнедi.

Емтихан билеті № 20

⇐ Предыдущая 23 24 25 26 272829 30 31 32 Следующая ⇒