2. Грамматикалық талдау әдістемесінің теориялық негіздері

2. Грамматикалық талдау ә дістемесінің теориялық негіздері

Грамматикалық талдау. Грамматикалық талдау- грамматикада айтылғ ан мағ лұ маттарғ а, ережелерге, анық тамаларғ а негізделіп жү ргізіледі. Ол-оқ ушылардың логикалық ойлау қ абілетін жетілдіруге, олардың ана тілінен алғ ан білімдерін ө мірде саналы қ олдана алуына, емлелік жә не тыныс белгілері жө ніндегі алғ ан мағ лұ маттарын тұ рақ тандыру ү шін қ олданылады. Мазмұ ны жағ ынан грамматикалық талдау екі ү лкен салағ а бө лінеді: Морфологиялық жә не синтаксистік талдау. Осы екі грамматикалық талдауды жү ргізудің 2 тә сілі бар. Бірі-ауызша талдау, екіншісі-жазбаша талдау. Жазбаша талдау арқ ылы оқ ытушы оқ ушылардан грамматикалық ұ ғ ымдар мен олардың тілдік элементтерін жетік білуін оқ ушылардың ұ қ ыптылығ ын талап етіп отыруы қ ажет. Сол арқ ылы оқ ушылардың сө йлемді дұ рыс та толық талдау дағ дысын қ алыптастырады.
Морфологиялық талдау. Сө здің грамматикалық тұ лғ асын білмей тұ рып, оқ ушының сө з байлығ ын дамыту мү мкін емес. Грамматикалық талдауды саналы жү ргізу, сө зді дұ рыс қ олдану, олардың сө з тұ лғ асын жетік білуіне байланысты. Морфологиялық талдаудың алғ ашқ ы баспалдағ ы-сө здерді тұ лғ асына қ арай талдау. Ол ү шін мына кестені пайдалануғ а болады.

3. Оқ ушылардың кө ркем шығ арманы қ абылдау ү дерісіндегі жас ерекшелігі мә селесі

мә селесіМектептегі оқ у мен тә рбие, сыныптан тыс жұ мыстардың барлығ ы да оқ ушылардың жас ерекшелігі, психологиясына байланысты ұ йымдастырылады. Сондай-ақ, балаларғ а кө ркем шығ арманы оқ ыту, кітапқ а деген қ ұ марлығ ы, сө з ө неріне деген ынтасы мен қ ұ лшынысын дамыту мектептерде ә дебиетті оқ ыту, одан білім берудің аса маң ызды, ә рі кү рделі жұ мыстарының бірі болып табылады. Бұ л мә селелерде де оқ ушылардың психологиялық ерекшелігі, жасы, оқ ып жү рген сыныбы ескеріледі. Тиімділік идеялары, саралап – даралап оқ ыту, оқ ушылардың бү кіл ой ең бегін, оқ у ең бегін оғ ан ерекше кү ш тү сірмейтіндей, қ онымды, қ олайлы, нақ тылы, белгілі бір уақ ыттарда нә тижелі, жемісті болатындай етіп ұ йымдастыру, жү ргізу туралы сө з етеді. Кө птеген ғ алымдар, психологтер, мұ ғ алімдер зерттеулері, пікірлер бойынша, оқ ушыларды кө ркем шығ арманы оқ ытуғ а баулу, оны оқ ырман ретінде қ алыптастыру бірнеше сатыдан тұ рады.

1. Кіші жастағ ыларғ а 5-7 сыныптардағ ы 10-12-дегі жасө спірімдер.

2. Ересек жастағ ыларғ а 8-9 сыныптардағ ы 13-14-дегі жасө спірімдер. 3. Ү лкен жастағ ыларғ а 9-11- сыныптардағ ы 15-17-дегі жастар жатқ ызылды. Балаларды топқ а бө лу, ә рине, қ атып қ алғ ан дү ние емес. Қ абілеті, дарыны, ынтасы, еске ұ стауы, алғ ырлығ ы, ойлылығ ы жағ ынан бір сыныптағ ы бір жастағ ы балалардың ө зі ә р тү рлі болып келетіні тә жірибеден белгілі. Кіші жастағ ылар – психологиясы, мінез-қ ұ лқ ы, физиологиялық жағ ынан балалық тан кетсе де, ә лі де қ алыптасып, толысып жетпегендер. Олар – қ имыл-қ озғ алысы жағ ынан шапшаң, ө те ә сершіл, ә рі не нә рсеге де сенгіш, барлығ ын шындық деп қ абылдайтын, жақ сылық қ а да, жамандық қ а да қ ұ лай берілетіндер. Бұ л жастағ ыларды ертегілер ә лі қ ызық тырады, фантастикалық, қ иял – ғ ажайып оқ иғ алары бар шығ армаларды беріле оқ иды. Кино, кө гілдір экран алдынан кетпейтіндер де осылар. Қ иялдары ұ шқ ыр, қ абылдаулары алғ ыр болып келеді. Дегенмен, алаң ғ асырлық, тез қ абылдап, тез ұ мыту да осыларда жиі кездеседі. Мектепте кө п шулайтындар да, тез қ имылдап, тез шешім қ абылдайтындар да 10-12 жастағ ылар. Ә деби шығ армаларды оқ у, қ абылдау ерекшеліктеріне келсек, поэзиядан, драмалық туындылардан гө рі ә ң гімелерді, қ арасө збен жазғ ан шығ армаларды оқ уғ а ынталы болып келеді. Ә сіресе, оларды соғ ыс, шпиондар, қ ылмыскерлер жайындағ ы шығ армалар ерекше қ ызық тырады.

Емтихан билеті № 19

⇐ Предыдущая 21 22 23 24 252627 28 29 30 Следующая ⇒