3. Сабақта өтілетін көркем шығарманы алдын-ала жоспарлау

3. Сабақ та ө тілетін кө ркем шығ арманы алдын-ала жоспарлау

Сабақ та ө тілетін кө ркем шығ арманы алдын-ала жоспарлаудың оқ ушының жү йелі ә деби-эстетикалық тү сінігін қ алыптастырудағ ы рө лі. Кү нтізбелік, тақ ырыптық, сабақ жоспарларын жасау ә дістемесі. Тақ ырыптық жә не сабақ жоспарларының қ ұ рылымы. Сабақ тү рлері. Жаң а сабақ, қ айталау, тексеру, бекіту сабақ тары. Дә стү рлі емес сабақ тар: экскурсия, баспасө з, сайыс, дуэт, кітапханалық, мұ ражайда ө тетін сабақ тар, т. б. мұ ғ алімнің сабақ қ а ә зірлігіне қ ойылатын талаптар.

Ә дебиет оқ улық тары мен оқ у қ ұ ралдары. Олардың педагогикалық -психологиялық, оқ ыту ә дістемесі ғ ылымдарының соң ғ ы жетістіктеріне сай жетілдіріліп, толық тырылып отыратыны.

Емтихан билеті № 3

1. Ортағ асырдың (XI-XIII ғ ғ. ) даму кезең індегі тә рбие мен білім беру

Ортағ асырлық дә уiрдiң басы Батыс Еуропадағ ы Рим империясының қ ұ лауымен байланыстырылады. Оның ө рбу кезең дерi V ғ асырдан бастап Х ғ асыр – ерте ортағ асыр, ХI-ХIII ғ. ғ. – дамығ ан орта ғ асыр, яғ ни Қ айта ө рлеу дә уiрi деп бө лiнедi. Ерте ортағ асырдағ ы шiркеу мә дениетiнiң дамуы жү йелi бiлiм беру iсiне, мектептiң пайда болуына тiкелей ық пал жасады. Бұ л кезең дегi бiлiмнiң ұ стағ ан бағ ыты – шiркеудiң догмалық идеяларын тарату болды. Бiрiншi рет шiркеу оқ у бағ дарламасын дайындау қ ажеттiлiгiн, онда христиан дiнiнiң қ ағ идаларын оқ ыту мә селесiн кө терген философ жә не кейiнгi антикалық дiнтанушы Аврелий Августин (Блаженный Августин (353-430 ж. ж. )) едi. VII ғ асырдың басында Ұ лыбритания мен Ирландияда монахтардың белсендiлiгi арқ асында алғ ашқ ы шiркеу мектептерi ашылды. Монастырлық мектептерде бiлiм мазмұ ны Августиннiң шығ армалары негiзiнде қ ұ рылды. Сонымен бiрге монастырь жанындағ ы мектептерде ежелгi қ олжазбалар сақ талғ андық тан, олар оқ у қ ұ ралдары ретiнде пайдаланылды. Оның бiлiм бағ дарламалары ә лемдiк бiлiмдермен толық тырылып, христиан дiнiн уағ ыздауғ а кө мегi тиетiн пә ндер: тiлдердi игеру, тарих, диалектика, риторика, математика негiздерi оқ ытылды. Мектептерде А. Августиннiң философиялық iлiмдерiмен қ атар, христиан дiнiне сай келетiн Платон жә не оның шә кiрттерiнiң шығ армалары оқ ытылды. Ерте ортағ асырдағ ы монастырлық жә не кафедралық мектептердегi адамгершiлiк тә рбиеге ерекше назар аударылды. Дiни тақ ырыптарғ а байланысты сұ рақ -жауап тү рiнде ә ң гiмелесу, дiни шығ армаларды оқ у, дiндi уағ ыздау басты орын алды. Ерте ортағ асыр мектептерiндегi оқ ыту ү ш тү рлi негiзгi дең гейге бө лiндi: бес жыл бойы бастапқ ы дең гейде оқ у, жазу, есептеу, ә н айту пә ндерi оқ ытылды; орта дең гейде – латын грамматикасы, риторика жә не диалектика; жоғ ары дең гейде – “жетi ерiктi ө нер” жә не арифметика, геометрия, астрономия, музыка пә ндерi оқ ытылды. Монастырлық мектептердiң шарық тау шегi IХ ғ асырдағ ы франк королi ұ лы Карлдың басқ ару кезең iмен ұ ласады, оның жарлығ ымен ә р шiркеу жанынан мектептер ашылды. Франк королi ұ лы Карлдың мектеп реформасын iс-жү зiне асыруғ а ү лес қ осқ ан қ айраткерлердiң бiрi – ағ ылшын-саксон ғ алымы Туре Коласнидағ ы (Франция) монастыр мектебiнiң жетекшi қ ызметкерi Альбин Алкуин (735-804 ж. ж. ) болатын. Жазғ ан ең бектерi iшiнен “Ғ ылымды зерттеу жайлы хат” шығ армасында жалпығ а бiлiм беру жә не оғ ан мұ ғ алiмдер даярлау мә селелерiн кө терiп, антикалық бiлiм беру жү йесiнiң ұ мытылып бара жатқ анын, алдың ғ ы қ атарлы елдердiң мә дени жетiстiктерiн бiлуге, олардан ү лгi алуғ а талпыну қ ажеттiлiгiн дә лелдедi. Монастырлық мектептерде антикалық, эллиндiк, римдiк дә уiрлердегi классикалық шығ армалар оқ ылды. Сө йтiп, ұ лы Карлдың басқ ару кезең i тарихқ а Каролингтiк Ренессанс кезең i деп ендi. Аристотельдiң формалды логикасына жә не қ ұ дайғ а табынуғ а бағ дарланғ ан мә дениеттiң жаң а типiн жасауғ а ұ йтқ ы болды. Бұ л бағ дардың тұ рақ тануында басты рө л атқ арғ ан белгiлi философ жә не дiндар Фома Аквинский (1225-1274 ж. ж. ) болатын. Ол ө зiнiң шығ армаларында шiркеу дә стү рiне жаң аша сипаттама беруде, бiлiмдi қ ұ дайғ а сенумен ұ штастырғ анда Аристотельдiң этикасына сү йендi. 2. Қ азақ тілін мең герту барысында оқ ушыда қ алыптасуы тиіс біліктер мен дағ дылар

3. Ә дебиет пә нінің мектептік пә ндер жү йесіндегі орны жә не ө зіндік ерекшеліктері Ә дебиет пә ні – барлық пә ндермен, гуманитарлық, эстетикалық циклдағ ы пә ндермен ө те тығ ыз байланыста болып келеді. Ол бейнелеу ө нері, музыка пә ндерімен ерекше ү ндестікте, қ азақ тілінен бө ліп алып қ арауғ а болмайтын бірлікте, тарих пә німен тұ тастық та. Ә дебиет пә нінің тағ ы бір ерекшелігі – оның ойлы, ізденімпаз, ө зіндік эстетикалық кө зқ арасы бар оқ ырман дайындауында.. Ә дебиетті оқ ыту ә дістемесі пә нінің мақ саты: ә дебиетті адамзаттың ғ асырлар бойы жасалғ ан мұ расы сө з ө нері ә рі ғ ылым ретіндегі ерекшелігіне сү йене отырып, оны халқ ымыздың «Кө ркем тарихы», «Ө мір оқ улығ ы» дә режесінде оқ ып – ү йрету: Ә дебиетті ө мірмен байланыстыра, ө зіндік табиғ атын аша отырып, адамзат тарихымен тығ ыз сабақ тастығ ын айқ ындау; ә дебиетті оқ ыту ә дістемесінің теориялық, методологиялық негіздері. Тарих, тіл білімі, музыка, бейнелеу ө нері, философия, ә дебиеттану, эстетика т. б. ғ ылым салаларымен байланыстылығ ы қ арастырылады. Ә дебиетті оқ ыту ә дістеменің ғ ылыми пә н ретіндегі мазмұ нының негіздерін анық тау аса қ ажетті емес. Басқ а пә ндерді оқ ыту ә дістемелері сияқ ты қ азақ ә дебиетін оқ ыту ә дістемесі де белгілі бір жү йеге негізделіп дамиды. Осы орайда ә дістемеліктің бай мазмұ ны мен оның сан тү олілігін ашатын пікірлердің де ә р алуан екендігін айту қ ажеттігі туындайды.

Емтихан билеті № 4

1. Тә рбие мазмұ ны ұ ғ ымы, мақ саты, міндеттері мен мазмұ нының ө зара байланысы. Тә рбиенің тү рлері жә не оларғ а сипаттама. Тә рбиенің мақ саты мен міндеттері
Адам баласының жарқ ын болашағ ы толығ ымен жас ұ рпақ ты тә рбиелеу ісіне тә уелді. Олай болса, ә рбір азамат тә рбиеге тікелей қ атысы бар адамдар, ұ йымдар мен мекемелер тә рбиенің мә ніне, міндеттері мен мақ сатын жете тү сінуі қ ажет. Осығ ан орай, тә рбиенің негізгі мақ саттары: а) жастардың дү ниеге ғ ылыми – материалистік кө зқ арасын қ алыптастыру; ә ) жеке адамның рухани жә не дене қ абілеттерін жан – жақ ты дамытып, эстетикалық талғ амдары иен сезімдерін қ оғ амның талаптарына сай тә рбиелеу. Ә рбір адамның дү ниеге кө зқ арасын қ алыптастыру – негізгі шарттардың бірі. Дү ниетаным дегеніміз адамның табиғ ат пен ә леуметтік ортаны тү сінуін жә не онымен қ арым – қ атынасын, оның барлық іс - ә рекеттерінің бағ ытын бейнелейтін кө зқ арастарының жү йесі. Ал дү ниеге кө зқ арас дегеніміз дү ниенің даму заң дылық ытарын ғ ылыми негізінде ашатын кө зқ арас. Тә рбиенің қ ұ рамды бө ліктері
Тә рбиенің жалпы мақ сатын жү зеге асыру ең алдымен тә рбие бө ліктерінің міндеттерін жә не оларды байланыстырып шешуді талап етеді. Тә рбиенің қ ұ рамды бө ліктері: ақ ыл – ой тә рбиесі, адамгершілік тә рбиесі, ең бек тә рбиесі, эстетикалық тә рбие жә не дене тә рбиесі. Ақ ыл –ой тә рбиесі – оқ ушылардың ойлау қ абілетін, дү ниеге ғ ылыми кө зқ арасын жетілдіру жә не қ алыптасатыру. Ақ ыл – ой тә рбиесі оқ ушылардың ғ ылыми білім жү йесін қ амтамасыз етеді. Тиімді ұ йымдастырылғ ан ақ ыл – ой тә рбиесі оқ ушылардың рухани кү шінің гү лденуіне ық пал жасайды.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒