9. Европалық ортағасырдағы саяси ойлар (Августин Блаженный мен Фома Аквинскийдің көзқарастары).

Саяси ой тарихында орта ғ асырдағ ы феодалдық қ оғ амның орны ерекше. Батыс Еуропада феодализм мың жылдан артық қ а созылды. Бұ л дә уірде рухани ө мірде дін тү гелдей ү стемдік етті. Храистиан діні феодалдық қ оғ ам кө зқ арасының ө зегі, біртұ тас христиан мә дениетінің негізі болды. Орта ғ асырдағ ы христиан дініне кө п ең бек сің ірген Аврелий Августин(354-430) еді. Ол хритиан фә лсафасының негізгі қ ағ идаларын зерттеп, жетілдірді. Оның саяси кө зқ арастары «Қ ұ дай қ аласы туралы» деген ең бегінде баяндалғ ан. Августин барлық ә леуметтік, мемлекеттік жә не қ ұ қ ық тық мекемелер мен заң дарды адамның кү нә сінің нә тижесі деп санады. Оның ойынша, қ ұ дай адамғ а еріктің еркіндігін береді, яғ ни ол ө з бетімен немесе қ ұ дай жолымен ө мір сү руге мү мкіндігі бар. Соғ ан орай ол адамдарды қ ұ дай жолымен жә не адам жолымен ө мір сү рушілер деп 2 тү рге бө лді. Бұ л топтарды рә міз ретінде 2 қ ала деп атайды. Біріншісін, болашақ та қ ұ дай мен мә ң гілік патшалық қ ұ ратын, екіншісін, жын-шайтандармен бірге мә ң гілік жапа шегіп, сазайын тартатын адамдардың 2 қ оғ амы деп тү сіндірді.

Христиан дінінің саяси теориясын жасап, шынына жеткізген монах Фома Аквинский (1225-1274) болды. Оның саяси кө зқ арастары «Билеушілердің басқ аруы туралы», «Теологияның жиынтығ ы» деген ең бектерінде қ аралды. Аквинский ө з шығ армаларында Аристотельдің кө зқ арастарын католик дінінің қ ағ идаларына бейімдегісі келді. Атап айтқ анда, ол Аристотельдің адам қ оғ амдық жә не саяси тірі жә ндік деген пікірін пайдаланды. Жалғ ыз адам ө з мұ қ таждығ ын, қ ажеттілігін жекедара қ анағ аттандыра алмайды. Сондық тан мемлекет болып бірігіп ө мір сү ру адамдардың пешенесіне ә уел бастан жазылғ ан деп тү сіндірді. Мемлекеттік биліктің мақ саты – «ортақ игілікке» жету, адамдарғ а лайық ты, ақ ылғ а сыйымды ө мір сү руге жағ дай жасау. Ол ү шін феодалдық -сословиелік жіктелудің сақ талуы шарт. Жоғ арғ ы сословиеге бә рі бағ ынуы тиіс. Фоманың ойынша, билік қ ұ дайдың қ ұ дыретімен орнайды. Сондық тан патшалық билік жоғ ары діни билікке бағ ынуы керек, оның тү сіндіруінше, аспанда қ ұ дай жерде Рим папасы билеуі тиіс.

⇐ Предыдущая 3 4 5 6 789 10 11 12 Следующая ⇒