10. Кәсіпорындағы өнімнің сапасы және бәсекелесу қабілеті

10. Кә сіпорындағ ы ө німнің сапасы жә не бә секелесу қ абілеті

10. 1. Ө НІМНІҢ САПАСЫ ЖӘ НЕ ОНЫҢ КӨ РСЕТКІШТЕРІ

Ө німнің сапасы – кә сіпорынның маң ызды кө рсеткіштерінің бірі болып саналады. Ө німнің сапасын арттыру нарық тық экономикадағ ы кә сіпорынның алар орнын, ғ ылыми – техникалық прогресс жағ дайын, ө ндіріс тиімділігін арттыру жолдарын жә не кә сіпорында қ олданылатын барлық ресурстарды тиімді пайдалануды анық тайды.

ГОСТ 15467 – 79 «Ө німнің сапасын басқ ару. Негізгі тү сініктер. Терминдер мен анық тауларғ а» байланысты сапа – дегеніміз ө німнің белгілі бір сұ ранысты қ амтамасыз ететін қ асиеттерінің жиынтығ ы.

Сапа қ асиеттерінің бірнеше кө рсеткіштері бар.

Тағ айындау кө рсеткіштері ө німді белгілі бір бағ ыт бойынша қ олданудан алынғ ан экономикалық пайдалы тиімділікті кө рсетеді. Ө ндірістік – техникалық ө німдер ү шін негізгі кө рсеткіш ретінде ө німділік кө рсеткіші алынады. Ол бағ аланатын ө німнің кө мегі арқ ылы шығ арылатын ө німнің жалпы кө лемін анық тауғ а қ ажет.

Сенімділік кө рсеткіштері ө німдердің тө зімділігін, ұ зақ уақ ыт сақ талуын, жө ндеуге жарамдылығ ын кө рсетеді.

Технологялық кө рсеткіштер ө німдерді шығ арудағ ы жә не жө ндеудегі ең бек ө німділігін арттырудың конструкторлық – технологиялық шешімдердің тиімділігін кө рсетеді. Бұ л кө рсеткіштер арқ ылы жаппай ө нім шығ аруғ а, ө ндірісті технологиялық дайындау, ө німді шығ ару жә не сату барысында материалдар мен ең бек қ ұ ралдарын, уақ ытты тиімді пайдалануғ а жағ дай жасайды.

Стандарттау жә не сә йкестендіру кө рсеткіштері шығ арылғ ан ө німдердің стандартталғ ан жә не сійкестендірілген бө ліктерінен тұ рады.

Эргономикалық кө рсеткіштер адамдар мен заттардың арасындағ ы арақ атынастар, адамдардың заттарды қ олданудағ ы психологиялық, физиологиялық, гигиеналық қ асиеттерін кө рсетеді. (Температураның, шудың, вибрацияның, газдың, будың жә не т. б ылғ алдық тың ә серлері).

Эстетикалық кө рсеткіштер ө німнің сыртқ ы орындалуын, формасын, тауарлық тү рін қ амтамасыз етеді.

Тасымалдауғ а шыдамдылық кө рсеткіштері ө німнің тасымалдауғ а бейімділігін, шыдамдылығ ын кө рсетеді.

Патенттік – қ ұ қ ық тық кө рсеткіштер – патенттік тазалық, паатенттік қ орғ алымдылық ты, ө німдердегі жаң а техникалық шешімдерді, тауарлық белгі мен ө ндірістік ү лгіні тіркеуді кө рсетеді.

Экологиялық кө рсеткіштер – ө німдерді іске қ осқ анда жә не қ олданғ анда қ оршағ ан ортағ а тигізетін кері ә серінің денгейін кө рсетеді. (Мысалы: ө німді сақ тағ анда, тасымалдағ анда жә не іске қ осқ анда, қ ауіпті қ оспалардың, газдардың, радияциялық сә улелердің болу мү мкіндігі).

Қ ауіпсіздік кө рсеткіштері (ө німді жө ндеу, сақ тау, тасымалдау, шығ ару, қ олдану кезіндегі қ ауіпсіздікті сақ тау).

Осы кө рсеткіштердің жиынтығ ы ө німнің сапасын қ ұ райды. Сапаны жобалау, сақ тау жә не қ олдану процестерді сапаны басқ ару жү йесіне кіреді.

10. 2. Ө НІМНІҢ САПАСЫН БАСҚ АРУ

Ө нім сапасын басқ ару – сапа талаптарын қ анағ аттандыру, оның ішінде жобалау – конструкторлық жә не ө зара шарттық талаптарғ а сай келуі ү шін пайдаланылатын ә дістер мен қ ызметтер жиынтығ ы.

Сапаны басқ арудың нысанасына ө німнің сапасына ә сер ететін процестер жатады. ОЛар ө німнің ө мір сү ру циклының ө ндіріске дейінгі, ө ндіріс сатысында жә не ө ндірістен кейінгі сатыларында кездеседі.

Кә сіпорындардың негізгі мақ саты –ө ндірілген ө нім мен атқ арылғ ан қ ызметтердің сапасының сапа талаптарына сай болуы. Ә рбір мекемеде сапаны басқ ару жү йесі қ ұ рылуы керек. Сапаны басқ ару жү йесі дегеніміз сапаны басқ аруғ а қ ажетті процестер мен ө німдер, ә рбір жұ мыскердің жауапкершілігін ө з жұ мысына қ арауын қ амтамасыз ететін ұ йымдық қ ұ рылым.

Сана саласындағ ы саясатқ а:

· кә сіпорынның экономикалық – ә леуметтік жағ дайын жақ сарту;

· ө нім сатудың нарығ ын нығ айту жә не жаң а нарық тарғ а шығ у;

· басты кә спіорындар мен фирмалардың дең гейінен асып тү сетін ө німнің технологиялық дең гейіне жету;

· белгілі бір аймақ тар мен ө ндіріс салаларының сұ раныстарына сай қ ызмет ету;

· сапаның басты кө рсеткіштерін нығ айту;

· шығ арылғ ан ө німнің кемшіліктерін азайту;

· ө німге берілетін кепілдік мерзімін ұ зарту;

· ә р тү рлі сервисті дамыту жә не т. б. жатады.

Мемлекеттік стандарттарғ а сай товардың ө мір циклды анық талады. Ол 11 кезең нен тұ рады:

· маркетинг;

· жобалау жә не ө німді шығ ару;

· материалдық – техникалық жабдық тау;

· жоба бойынша ө німді дайындап, жасап шығ ару;

· дайындау;

· бақ ылау;

· безендіру мен сақ тау;

· сату;

· монтаждау жә не іске қ осу;

· техникалық қ ызмет кө рсету;

· кә деге жарату;

Товар ө німнің циклына сай сапаны басқ ару процесі тө мендегідей жү ргізіледі.

Ө німнің сапасын басқ аруда сапа бағ дарламаларын орындауда сапаны басқ ару жү йелері мен қ атар сапа ү йірмелері де қ олданылып жү р. Сапа ү йірмелері жұ мысшылардың сапағ а деген кө зқ арасын қ алыптастырып, қ ызық тырады жә не кә сіпорындардағ ы психологиялық климаттың ө згеруіне ық пал жасайды. Бұ л ү йірмелер арқ ылы кә сіпорындарда техникалық – экономикалық, ә леуметтік – психологиялық мә селелер шешіліп отырады.

Негізгі тү сініктер

· Ө німнің сапасы

· Тағ андалу кө рсеткіштері

· Сенімділік кө рсеткіштері

· Технологиялық кө рсеткіштер

· Стандарттау жә не сә йкестендіру кө рсеткіштері

· Эргономикалық кө рсеткіштер

· Эстетикалық кө рсеткіштер

· Тасымалдауғ а шыдамдылық кө рсеткіштері

· Патенттік – қ ұ қ ық тық кө рсеткіштер

· Экологиялық кө рсеткіштер

· Қ ауіпсіздік кө рсеткіштері

· Ө німнің сапасын басқ ару

· Сапа ү йірмелері

⇐ Предыдущая 2 3 4 5 6 7 8 91011 Следующая ⇒