Мазақтаманы айту 3 страница

         Бақ ылыу. Зертханалық жұ мыс

1Оқ ушылырдың зертханалық жұ мыс жү ргізу мен бақ ылдау жасау туралы білімдерін терендету.

2. Бақ ылау мен зертханалық жұ мысты жоспарлау біліктіліктерін дамыту.

3. Бақ ылау мен зертханалық жұ мыс жасау кезінде қ ауіпсіздік ережесі мен теникалық қ ауіпсіздікті сақ тай білуге ү йрету.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Сен бақ ылай білесің бе?

Сен ө сімдіктің тұ қ ымынан қ алай ө сіп-ө нетінің білгін келеме?

Гү лге тә жірибе жасап кө риік

Сең бақ ылай білесің бе?

Сен жол бойы мен қ урағ ан ө сімдік сабақ тары мен тамақ қ алдық тарын арқ алап, жосылып бара жатқ ан қ ұ мырысқ аларды кө рдің. жолдың бойымен оларды бақ ылап, табыстарын қ айда алып баратының кө р. Найзағ айлы нө сердіде бақ ылауына болады.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Топпен жұ мыс

1-топ қ андай бақ ылаулар болады?

2-топ зертханалық жұ мыс деген не?

3-топ Бақ ылау барысын жазып отыру не ү шін керек?

     Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

       Мтематиканың дү ниетанумен байланысы

1. Пә н аралық байланыстуралы оқ шылардың тү сініктерін қ алыптастыру.

2. Оқ ушылардың ө з бетімен ө з білімдерін толық тыру, сыни тұ рғ ыдан ойлау, пә н аралық байланыс орната білу қ абілеттерін дамыту.

3. Айналасындағ ы адамдарды сыйлауғ а жә не олардың кө з қ арасын қ ұ рметтеуге тә рбиелеу.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Математика сабағ ында уақ ыттың ө лшембірліктерін оқ ып ү йрендік.

1 жылда 12 ай, 1 айда30-31тә улік, 1тә улікте 24сағ ат, 1сағ атта 60 минут, 1 минутта 60 секунд жә не 1аптада 7 тә улік, 1 ғ асырда 100жыл болатының білесің дер.

Оқ улық пен жұ мыс:

Тарсылдатпай едендi

Орнымыздан тұ рып ап

Жү гiрейiк бiр уақ.

Бiр, екi, ү ш, бiр, екi, ү ш.

Аяқ ты алғ а созайық

Тiк кө терiп, қ озғ айық.

Тым сылбыр да болмайық

Алғ а қ арай озбайық.

             Сұ рақ

1. Температураны ө лшеу ү шін арнаулы қ ұ рал қ андай қ ұ рал пайдаланады? (термометрді)

Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

      Табиғ ат қ ұ былыстары

1. Табиғ аттағ ы ө згерістердің барлығ ын табиғ ат қ ұ былыстары екенін тү сінеді;

2) Оқ ушыларды қ оршағ ан ортадағ ы дү ниелер мен қ ұ былыстарды ғ ылыми тұ рғ ыдан тү сінуге, зерттеуге бақ ылау жасау;

3) Жыл мезгілдеріне байланысты табиғ ат қ ұ былыстарын кө реді жә не тү сінеді.

Психологиялық дайындық:

«Мен атқ ан таң ды сү йемін, таң ды сү йемін

Шуағ ын шашқ ан кү нді сү йемін, кү нді сү йемін.

Аялағ ан табиғ атты сү йемін, табиғ атты сү йемін.

Қ оршағ ан бар ә лемді, ө зімді сү йемін»

        Ойын

- Кү з қ андай?

- Кү зде не болып жатады?

- Қ андай қ ұ былыстарды байқ ауғ а болады - деген сұ рақ тарғ а жауап беретін тірек сызбаларды жасайды. Кім жылдам, жү йрік жә не дұ рыс жауап берген болса, сол жең імпаз деп аталады. Қ ыз болса, қ амшысын алып шығ ады, ұ л болса қ ызғ а ә демі гү л сыйлап береді. Балалардың пікірлеріне мынандай сызба жасалады.

Кү з?

Жапырақ тар тү сіп жатыр,

жеміс жидек жиналады,

алтын жиналды, берекелді, бай

тү н ұ зарды, суық

аспан қ орғ асындай ауыр болады

жыл қ ұ стары ұ шып кетеді

кү н қ ысқ арды,

 жаң бырлы,

- Ө те жақ сы, балалар. «Қ оң ырқ ай кү з болыпты, қ урап жапырақ солыпты»- дегендей Абай Қ ұ нанбаевтың «Кү з» ө лең шумақ тарың кім айтып береді екен? (мә нерлеп оқ ыту).

Табиғ ат - адам тә рбиешісі. Оның қ ұ рамдас бө лігі болып саналатын ө сімдіктер мен жануарлар ә лемі, биік таулар мен сарқ ырағ ан ө зендер, кең дала барлығ ы да адам баласына ой салып, денесіне қ уат, бойына кү ш, кө ң іліне шабыт береді. Адам да, қ оғ ам да - табиғ аттың тө л баласы., жалғ асы. Тіпті, адам ауасыз, сусыз ө мір сү ре алмайды дейтін болсақ, сол ауа мен судың ө зі жан - жануарлар, адамзатқ а табиғ аттың тарту еткен ғ ажайып сыйы.

Табиғ атта ү здіксіз ө згерістер болып жатады. Мысалы, жанартаудың атқ ылауы, найзағ айдың жарқ ылы, судың мұ зғ а айналуы сияқ ты қ ұ былыстар табиғ аттағ ы ө згерістерді кө рсетеді.

Аспан денелерінің қ озғ алысы, гү лдердің шешек атуы, ағ аштың жайкалып ө суі, ө зеннің тасуы немесе кө лдердің тартылып суалуы - осылардың барлығ ы да қ оршағ ан ортадағ ы ө згерістер.

Ә лемде орын алатын сан алуан ө згерістер табиғ ат қ ұ былыстары деп аталады.

Табиғ ат қ ү былыстары бір-бірімен тығ ыз байланысты. Оларды физика, астрономия, география, геология, биология, химия сияқ ты ғ ылымдар зерттейді. Ә р ғ ылымның табиғ атты зерттеуде ө з мақ саты мен міндеті бар. Мысалы, физика негізінен механикалық қ озғ алысты, жылу, электр, жарық қ ұ былыстарын зерттейді. Физика ғ ылымы зерттейтін табиғ ат қ ұ былыстары физикалық қ ұ былыстар деп аталады.

Ө семiз бiз кү лiп-ойнап,

Он саусақ тың саласындай,

Ө семiз бiз кү лiп-ойнап,

Бiр адамның баласындай.,

             Сұ рақ жауап

1. Қ андай табиғ ат қ ұ былыстарын білесің?

2. Ө зімізді қ оршағ ан заттарды қ алай атаймыз?

3. Заттың қ асиеті деген не?

           Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

                Денелер. Заттар

1. Табиғ и жә не жасанды денелердің айырмашылығ ын ажырату, заттардың бір - бірінен қ асиеті жағ ынан айыра білуге, табиғ и қ ұ былыстардың ө згеруі жайлы тү сінік беру. 2) Ойлау қ абілетін дамыту, 3) Ұ қ ыптылық қ а, ең бекқ орлық қ а тә рбиелеу.

Тү рі.

Болайық шы ақ жаң быр (Ақ ырын жауғ ан жауын тырсылын жасайды)

Астан-кестен жауатын

Ө ткiншi ендi бiз жаң быр (Тез-тез жауғ ан жаң быр тырсылын келтiредi)

    Қ арама - қ арсы сұ рақ тар:

1. Бұ рынғ ы уақ ыттарда жү ргізілген бақ ылаулар мен тә жірибелерді жазып алу ү шін нені жетілдіру қ ажет болды? Ө з білімін

2. Ә сіресе нені ү йрену қ ажет? Жаза, оқ и білуге, математикалық есептеу ә дістерін

3. Бү гінгі кү нге дейін жеткен қ андай жұ мыстарын білеміз? Тасқ а салғ ан суреттер, зерделеу жұ мыстары

4. Бақ ылау қ ұ ралының негізгісі не? Кө з

5. Тү рлі тә жірибелерді жасағ ан кезде кімдер аспаптарды қ олдана білді? Адамдар

6. Кү ннің шығ уы мен батуына қ арай нені анық тады? Уақ ыт

7. Бара - бара не ойлап тапты? Сағ ат

8. Қ андай белгілер бойынша бақ ылап - сағ атты айыруғ а тырысты? Табиғ и ө сімдіктерде кездесетін

9. Қ андай сағ атты ойлап тапты? Су, қ ұ м, кү н, гү л сағ аттар

Тақ тамен жұ мыс оқ улық тан табиғ и, жасанды денелерді ажырату

2 - топ: Денелер қ атты, сұ йық, газ тә різдес болады. Ү стелдің ү стіндегі тас, целлофандағ ы ауа, стақ андағ ы суды кө рсетіп қ айсысына жататындығ ын айту.

3 - топ: Дене заттардан тұ рады. Ү стелдің ү стіне 2 сызғ ыш ( ағ аш, пластмасса), 1 қ ант, стақ андағ ы су, ө сімдік, ауа. Ө сімдіктің қ ұ рамы кү рделі. (су, крахмал, қ ант жә не басқ а заттар бар. Адамдар мен жануарлар да ә р тү рлі заттардан тұ рады. Кітап пен дә птер, қ аламды дә лелдеу.

4 - топ: Сен білесің бе? айдары бойынша (балаларғ а қ осымша карточка тарату)

Қ айсы дене? Қ айсы зат? Ажырат. Ү стелдің ү стіне сабын қ ою.

Сабын неден жасалғ ан? Ерте кезде қ азақ халқ ы қ ара сабынды алабота деген ө сімдікті ө ртеп, малдың сү йектерін ө ртеп, ө сімдіктің кү лін жә не сү йектің майын қ осып жасағ ан. Жасалғ ан нә рсе тү німен тұ рғ ан. Сабынның мынадай пайдасы бар:

Егер жара шық са сол жерді сабынмен жуу керек. Иіс сабыннан гө рі кір сабынды пайдаланғ ан дұ рыс екен.

3 минут уақ ыт беру. Топтың жауаптарын тың дау.

Енді біраз шаршағ ан шығ армыз, сергіп дем алайық.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Ал, балалар бү гін сабақ та не ү йренгендерің ді тексеріп кө рейін. Бә ріміз тақ тағ а назар аударайық • Тапсырма: Денелер қ андай заттардан тұ рады? Жаң быр судан,

• Тапсырма: Денелер қ андай заттардан тұ рады? Ұ шақ металлдан

• Тапсырма: Не неден жасалады? Ауызша

• Логикалық тапсырма. Алабота мен шырпының суретін кө рсету. Қ андай байланысы бар?

( шырпымен алаботаны ө ртеп сабын жасайды)

Бір дененің жасалу жолын қ арастыру.

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

        Ауа. су. Ауа райы

 Білімділік: ауаны сезінуге болатындығ ын дә лелдей отырып, жер бетін ауа қ оршағ анын, оның тірі табиғ ат ү шін пайдасын ашу. Ауаның орын алатындығ ын, серпімді, сығ ымды екенін дә лелдеу.

Дамытушылық: Оқ ушылардың ө мір тә жірибесін орынды қ олдануын сабақ барысында одан ә рі дамыту.

Тә рбиелік: Ауаны таза сақ тауғ а тә рбиелеу. Оқ ушылардың қ ызығ ушылығ ын ояту

Жер байлығ ы кө п екен

Мең геруді қ алайды

Осының бә рін білдірген

Дү ниетану сабағ ы.

Адам ө міріне қ ажетті 5 жағ дайды топтастыру.

(ауа, су, қ орек, жарық, жылу)

Сө зұ мбақ жасыру арқ ылы жаң а сабақ тың тақ ырыбын ашу.

1. Тү сі бар кө рінбейді

Біртұ тас бө лінбейді

Тынысы ол тіршіліктің

Ешқ ашан желінбейтін. (ауа)

2. Адам ө міріне қ ажетті бір жағ дай? (су)

3. Жерасты суының жер бетіне шық қ ан жерін не дейді? (бұ лақ )

4. Қ ұ рамында минералды тұ здар бар су? (минералды)

5. Каспий тең ізінің суы қ андай? (ащы)

6. Минералды бұ лақ тар маң ына не салынады? (шипажай)

7. Каспий тең ізіне қ ай ө зен қ ұ яды? (Жайық )

Біздің планетамыз жер - мө лдір ауа қ абатымен қ оршалғ ан. Ауа - жер бетіндегі тіршіліктің кө зі. Ө зіміз оны ә детте байқ амаймыз. Алайда ол кенет жоқ болып кетсе біз бірнеше секундта тіршілік ете алмас едік. Адам ө міріне ең қ ажетті ауа дедік.

Сондай – ақ ауа физикалық дене. Сондық тан ол қ ұ былыста болып отырады. Сол себепті оны арнайы мамандар кү нделікті алдын ала бақ ылап зерттеп отыратын орталық бар. Оны метеорологиялық орталық дейміз Ал климат – бұ л ауа қ ысымының қ ұ былысы. Біздің еліміздің ауа райы континентті деп аталады. Оның себебі оң тү стік тропиктен жылы ауа келеді, солтү стіктен мұ зды мұ хиттың суық ауасы ә сер етеді. Сондық тан қ ұ былмалы болып келеді.

Орманның бiз емшiсiмiз

Тоқ, тоқ, тоқ (Партаны ү ш рет ұ рады)

Қ ұ рт бiткендi жоқ етемiз

Жоқ, жоқ, жоқ, (Қ имыл кө рсетедi)

Тоқ, тоқ, тоқ,

Жоқ, жоқ, жоқ.

                Сұ рақ

Ауаның температурасын ө лшейтін қ ұ рал – термометр.

Ауаның қ ысымын ө лшейтін қ ұ ралы – барометр.

Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

                     Ауа   

Білімділігі. Тақ ырып мазмұ нын мең герту. Ауаның орын алатындығ ын, серпімді, сығ ымды екенін дә лелдеу.

2. Дамытушылығ ы. Оқ ушыларғ а ауа жайында ғ ылыми тү сінік беру. Қ орытынды шығ ара білу қ асиетін, шығ армашылық ізденістерін дамыту.

3. Тә рбиелік. Ауаны таза сақ тауғ а тә рбиелеу. Балаларғ а бағ ыт-бағ дар бере отырып, ө здіктерінен жұ мыс істеуге машық тандыру, тә рбиелеу.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Бар ма жоқ па оны анық білмейсің.

Ол жоқ жерде ө мір сү ріп жү рмейсің.

(ауа)

      Ауа туралы не білеміз?

Жер бетінде кө зге кө рінбейтін бір сиқ ыршы бар. Онымен ә ркім-ақ кү нделікті кездесіп отырады. Сен оны кө рмейсің, бірақ маң айында екенін сезесің. Міне, ол есікті тарс жапты. Кө шемен келе жатқ анда топырақ тың жұ лынып тү сіп, жорғ алай жү ргенін кө ресің. оны кө рінбейтін сиқ ыршының алып бара жатқ анын сезесің. Тіпті басын шұ лғ ып, ырғ алғ ан шө птерді байқ айсың. Сені ү немі қ оршап тұ рады. Сенімен бірге жү реді.

Жер шарының айналасын ауа қ абаты қ оршап тұ р. Ол-жер бетіндегі тіршіліктің кө зі. Адам ү шін ғ ана емес, жануарлар мен ө сімдіктер тіршілігіне де ауа қ ажет. Ауа жерді кү ндіз қ атты ысып, тү нде қ атты суып кетуден сақ тап, зиянды кү н сә улелерінен қ орғ айды. Кү н сә улелері ауа қ абатынан ө ткенде, зиянды заттардан тазартады.

Тіршілік ү шін аса қ ажетті оттегі ауаның ү штен бір бө лігін қ ұ райды. Кө мірқ ышқ ыл газының ауадағ ы ү лесі оттегінен 700 есе аз. Ауа қ оспасындағ ы ең кө п газ – азот. Ол ауаның ү штен екі бө лігін алып тұ рады, яғ ни 78 / - ы азот, 21 / - ы оттегінің ү лесінде.

Ақ қ у болып ұ шамыз

Кө лге келiп қ онамыз

Кө лдiң бетiн қ ұ шамыз

Қ айта самғ ап ұ шамыз.

Ауа туралы не білеміз?                                                             Мұ рнымызды қ ысып дем алайық (тұ ншығ амыз).                             Яғ ни ауамен демаламыз.

1. Ауа неге қ ажет.

2. Бізді қ оршап тұ рғ ан не?

Адам ө міріне қ ажетті 5 жағ дайды топтастырамыз.

Ауа Жарық

Адам

Тамақ Жылу

Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

                    Табиғ аттағ ы су. Тест тапсырмалары

 1. Судың адам ө міріндегі маң ыздылығ ын жә не оны қ орғ аудың қ ажеттілігін, табиғ аттағ ы су айналымын ұ ғ ындыру.

2. Оқ ушының сө здік қ орын байыта отырып, тілін ұ старту, шығ армашылық қ абілеттерін дамыту. 3. Адамгершілікке, табиғ атты сү юге, қ орғ ауғ а тә рбиелеу.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Ата - бабамыз суғ а байланысты қ андай тыйым сө здер қ алдырғ ан?

Бұ лақ кө рсең, кө зін аш.

Судың да сұ рауы бар.

Су ішкен қ ұ дығ ың а тү кірме.

Сулы жер – нулы жер.

Ө зен жағ алағ анның ө зегі талмас.

. Табиғ ат пен адам қ атар ұ ғ ым. Адамсыз табиғ ат, табиғ атсыз адам ө мір сү руі мү мкін емес. Адам табиғ атты қ асиет тұ тады. Табиғ ат - тіршіліктің қ ұ т-берекесі. Табиғ атты қ орғ ау міндетіміз. Қ азіргі кезде экология мә селесі нашарлап кетті. Экологияны қ орғ ау, табиғ атты сақ тау қ азіргі жастардың қ олында. Табиғ аттың сырын қ азіргі кезге дейін ғ алымдар зерттеуде. Қ азақ халқ ында табиғ атты қ ұ рмет тұ тады.

тіршілік иелерінің бә ріне де қ орек, ауа, су, жылу, жарық қ ажет. Бұ л тіршілік қ ажеттерін олар табиғ аттан алады. Осының ө зі де адам, ө сімдік пенжануар сияқ ты тірі табиғ аттың перзенті екеніне дә лел бола алады. Табиғ атқ а тау, тас, ауа, жан-жануар, шатырлағ ан найзағ ай, жауын-шашын, ақ ұ лпа қ ар сияқ ты қ ұ былыстарды жатқ ызуғ а болады.

Ә ппақ болып таң атты,

Тү тiн тiке шығ ады.

Қ арлығ аштар қ анатын

Самғ ап биiк ұ шады.

Топ-топ, топ басайық,

Жалаудан кү н жасайық.

Жаса, жаса алтын кү н

Жаса, жаса жарқ ын кү н. (балалар қ олдарын соғ ады)

          Ойланайық

1 - топ. Жылт - жылт етеді,

Жылғ адан ө теді. (Су)

2 - топ. Ө зі судан жаралғ ан,

Бірақ судан қ орқ ады. (Мұ з)

3 - топ. Кө зге кө рінгенімен

Ұ стасаң қ олғ а ілінбейді. (Бу)

• Жұ мбақ тар шешуіне қ арап, қ андай қ орытынды жасаймыз?

       Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.