Сабақ жоспары №23-24. Заттар және материалдар. Сабақ тақырыбы. Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына. сілтеме). Сабақ мақсаттары. Бағалау критерийлері.

Заттар жә не материалдар

Мектеп:

Кү ні:  

Мұ ғ алімнің аты-жө ні:

Сынып: 5

қ атыспағ аны:

Сабақ тақ ырыбы

5. 2A  Заттардың қ ұ рылысы мен қ асиеттері

Осы сабақ та қ ол жеткізілетін оқ у мақ саттары (оқ у бағ дарламасына

сілтеме)

5. 3. 1. 3 заттардың қ асиеттерін: тығ ыздығ ын, ақ қ ыштығ ын, жылу жә не электрө ткізгіштігін, созылғ ыштығ ын, иілімділігін сипаттау

5. 3. 1. 4 физикалық жә не химиялық қ ұ былыстарды ажырату

Сабақ мақ саттары

Оқ ушылар:

кейбір табиғ атта тү зілген жә не жасанды жолмен алынғ ан заттарғ а мысалдар келтіре алады

Бағ алау критерийлері

(дағ дылар: білу жә не тү сіну; қ олдану)

Оқ ушы оқ у мақ сатына жетеді егер:

Кем дегенде табиғ атта тү зілген ү ш затты жә не кем дегенде жасанды жолмен алынғ ан ү ш затты атайды

Тілдік мақ саттар

Оқ ушылар:

табиғ атта тү зілген жә не жасанды жолмен алынғ ан заттарғ а мысалдар келтіріп, олардың тү зілуін физикалық жә не химиялық қ ұ былыстардың нә тижесі ретінде тү сіндіре алады

Лексика мен терминология:

Табиғ и заттар, заттардың тү зілуі, жасанды заттар, заттарды алу

Қ ұ ндылық тарды дарыту

Ө мір бойы білім алу, ө з атқ арғ ан жұ мысына жауапкершілік, ұ жым/командада жұ мыс істей алу

Сабақ барысы

Сабақ тағ ы жоспарланғ ан іс-ә рекет

(М) Кө рсетілім ү стеліне пластмасса, шыны, гранит, бор, кө мір, мақ та, резең ке, маталардың бірнеше тү рлері, басқ а да табиғ и жә не жасанды материалдардың ү лгілерін қ ойың ыз.

Оқ ушылардан осы заттарды екі топқ а бө луін жә не қ андай белгі бойынша бө лгендерін сұ раң ыз.   

Талқ ылаудан кейін оқ ушыларғ а кейбір заттар табиғ атта, ал кейбіреулері жасанды жолмен алатындығ ын нақ тылаң ыз.

 (Т) Топтық жұ мыс: мә тінді оқ ып, табиғ и жә не жасанды материалдардың атауларының астын сызың ыз. Олардың физикалық немесе химиялық жолмен тү зілгендігін анық таң ыз.

 (М) Табиғ и жә не жасанды заттар физикалық жә не химиялық қ ұ былыстардың нә тижесінде тү зілу мү мкіндігіне назар аударың ыз.

Тақ тада жә не оқ ушылардың дә птерлерінде келесі кестені толтыру:

(Т) Оқ ушылардан ә р мата кескіндерін қ олмен ұ стап, ерекшелігін анық тауын сұ раң ыз.

Оқ ушылар кейбір маталарды (мысалы, мақ та, жібек, жү н немесе синтетикалық ) анық тауғ а тырысады. Оқ ушылар маталардың ә ртү рлі жә не олардың неден жасалғ андығ ы жайлы сұ рақ тар қ ояды.   

(Э) эксперимент/тә жірибе. Оқ ушыларды маталардың жіптерін білтеге бұ рауларын жә не оны пинцетпен ұ стап, балауыз шам ү стінде жандыруды сұ раң ыз. Олар талшық тардың қ алай жанатындығ ын анық таулары керек (иісі, жалын тү сі жә не т. б. ).

Мысалы, мақ та кү л тү зіп жә не кү йген қ ағ аздың иісі шығ ып жанады, капрон жанғ анда қ ара тү йіршік тә різдес пішін тү зеді жә не сү ргіш иісі бө лінеді. Бағ ыттау сұ рақ тар арқ ылы оқ ушыларды заттардың табиғ и жә не синтетикалық болуы мү мкін деген ойғ а жеткізу керек.  

(Т) Оқ ушыларды бірнеше топқ а бө лу, олар келесілерді орындауы керек:

- табиғ и жә не жасанды материалдардан жасалғ ан маталардың артық шылық тары мен кемшіліктерін талқ ылау;

- ағ аш жә не пластик терезелердің артық шылық тары мен кемшіліктерін талқ ылау;

- металдан жә не пластиктен жасалғ ан ыдыстардың артық шылық тары мен кемшіліктерін талқ ылау.

Ө ткен материалды тү сінгендіктерін тексеруге арналғ ан тапсырма орындау (қ осымша 2).

Сабақ соң ында оқ ушылар рефлексия жү ргізеді:

- нені білдім? не ү йрендім?

- не тү сініксіз болды?

- ә лі де не бойынша жұ мыс істеу керек?

Рефлексия: Оқ ушыларғ а тү сті шарларды ыдыстарғ а жабыстыру арқ ылы «ыдыстарды толтыруды» ұ сының ыз.

«Ыдыстарды толтыр»

Бағ алау – оқ ушылардың материалды мең геру дең гейін тексеру жоспарың ыз?

Оқ ушылар ө здері жасағ ан бет-бейнелеріне қ арап бір-біріне кө ң іл- кү йлерін айтады. (қ уанышты, кө ң ілді, кө ң ілсіз, ашулы)

Кү ні:

Сынып: 5

Қ атысқ андар саны:

Қ атыспағ андар саны:

Сабақ тың тақ ырыбы

5. 2В Заттардың жіктелуі

Осы сабақ та қ ол жеткізілетін оқ у мақ саттары (оқ у бағ дарламасына сілтеме)

5. 3. 2. 1 қ оспалар мен таза заттарды ажырату

5. 3. 2. 2 қ оспалардың тү рлерін сипаттайды жә не бө лу ә дістерін ұ сыну   

Сабақ тың мақ саттары

заттардың жалпы сипатттамалары, жіктелуі жә не олардың арасындағ ы генетикалық байланысты қ арастыру, оны тү сіндіру;      

Жетістік критерийлері

қ оспаларды бө лу ә дістермен танысу, негізгі ә дістерді (сү зу, булану) ү йрену; қ ауіпсіздік ережелерін сақ тап, нұ сқ аулық бойынша жұ мыс істеу жә не химиялық тә жірибе туралы қ орытынды жасау дағ дыларын қ алыптастыру.

Қ ұ ндылық тарды дарыту

Оқ ушыларды бір-біріне деген қ ұ рмет кө рсетуіне тә рбиелеу.

Пә наралық байланыс

Ө нер, ана тілі сабағ ы

АКТ қ олдану дағ дылары

Аудиожазба, таныстырылым.

Тілдік қ ұ зыреттілік

Табиғ ат-зат

Сабақ барысы

Сабақ тағ ы жоспарланғ ан іс-ә рекет

«Миғ а шабуыл» стратегиясы (Карточкалар кө мегімен берілген сұ рақ тарғ а жауап беру)

Автобус аялдамасы» ә дісі арқ ылы сабақ тың тақ ырыбын ашу.

1. Жай заттар дегеніміз не? Олардың кү рделі заттардан айырмашылығ ы неде? Мысалдар келтір.

2. Кү рделі заттардың жай заттардан айырмашылығ ы?

3. Металдар мен Бейметалдар егіз ұ ғ ым болып табылады ма?

Мұ ғ алім ә дісті тү сіндіріп кетеді. Қ ол шапалақ тау арқ ылы топтарды алмастырады.

«Смайликтар» арқ ылы бағ алау

Жаң а тақ ырыпты ө здігінен мең герту, ресурс тарату, шығ ару.

Тапсырманы маршруттық картамен беріп, оқ ушылардың кү тілетін нә тижесіне жетуін ө здігінен жоспарлауғ а ү йретеді.

«Бағ даршам» ә дісі арқ ылы формативті бағ алау.

Мысалы:

• Қ ызыл тү с – тү сінген жоқ пын;
• Сары тү с – ә лі де практика қ ажет/сұ рақ тар бар;
• Жасыл тү с – барлығ ы тү сінікті.

Формативті бағ алау арқ ылы оқ ушылардың арасындағ ы ынтымақ тастық ты жә не кері байланысты нығ айтады.

Экрандағ ы баллдарғ а сә йкес формативті бағ алау.

Графикалық диктант. «ИЯ» немесе «ЖОҚ » деп дә птерге жазу

1. Заттар екіге жіктеледі?

2. Жай заттарда екіге жіктеледі?

3. Кү рделі заттар 5ке жіктеледі?

Қ атты нө сер басылды (жаймен тырсылдатады)

Кү н жарқ ырай ашылды (қ олдарымен кү н жасайды)

Кө ктен тө мен ә демi кемпiрқ осақ шашылды (жарты доғ а жасайды)

Кезбе тілші» ә дісі арқ ылы сабақ ты қ орытындылау.

Оқ у ү рдісінің барлық аспектілерінде оқ ушыларды белсене қ атысуғ а мү мкіндік жасайды, оқ ушылардың ө з тү сінігі мен пікірін қ алыптастыруды кө здейді.

Рефлексия

Оқ ушылар «Еркін микрофон» ә дісі бойынша сабақ қ а кері байланысты ауызша айтты. Кері байланыста оқ ушылар ө з топтарының жұ мысымен бірге басқ а топтың да жұ мыстарын бағ алады жә не ұ сыныстарын берді.

Бұ л сабақ та оқ ушылар шығ армашылық пен жұ мыста топтық жұ мыстың пайдасын тү сінді деп ойлаймын.

Бағ алау – оқ ушылардың материалды мең геру дең гейін тексеру жоспарың ыз?

Оқ ушылар ө здері жасағ ан бет-бейнелеріне қ арап бір-біріне кө ң іл- кү йлерін айтады. (қ уанышты, кө ң ілді, кө ң ілсіз, ашулы)

Ұ зақ мерзімді жоспардағ ы тарау:

5. 2A  Заттар жә не материалдар.

Мектеп:

Кү ні:

Мұ ғ алімнің аты-жө ні:

Сынып: 5

Сабақ та қ атысқ аны:

5. 2В Заттардың жіктелуі

5. 3. 2. 3 қ ұ рамы белгілі ерітіндіні дайындау

5. 3. 2. 4 еріген заттың массалық ү лесін есептеу

5. 3. 2. 5 заттарды ерігіштігі бойынша, металдар жә не бейметалдарғ а жіктеу

– бө лшектер теориясының негізгі қ ағ идаларын білу

Оқ ушы оқ у мақ сатына жетеді, егер:

– бө лшектердің сұ йық жә не газтектес заттарда таралуының ерекшеліктерін тү сіндіреді

– бө лшектер теориясына сә йкес заттардың қ атты, сұ йық жә не газ кү йіндегі қ ұ рылымын тү сіндіреді

Лексика мен фразаларды қ оса, тілдік мақ саттарды анық таң ыз.

Оқ ушылар орындай алады:

бө лшектердің сұ йық жә не газтектес заттарда таралуының ерекшеліктерін, сонымен қ атар, бө лшектер теориясына сә йкес заттардың қ атты, сұ йық жә не газ кү йіндегі қ ұ рылымын тү сіндіру арқ ылы топта/жұ пта ауызша хабарлама жасау

пә нге қ атысты лексика мен терминология:

газдар, сұ йық тық тар, қ атты заттар, диффузия

Диалог/жазылымғ а арналғ ан пайдалы сө здер/сө здер тіркестері/фразалар:

Заттардың бір бірімен араласып, біріне бірі ө туі қ ұ былысын Х деп атайды.

Ә сіресе Х … жылдам жү реді, баяуырақ – …, ө те баяу –... .

Температураны арттырғ анда Х қ ұ былысы... жү реді.

Топта/жұ пта жұ мыс жасау арқ ылы ынтымақ тастық.

Сыни тұ рғ ыдан ойлаудың дамуы.

Талдау, қ орытынды жасай алу дағ дыларының дамуы.

химия–физика: молекулалық -кинетикалық теорияның негізгі қ ағ идалары

Видео кө ру

Бастауыш мектептің «Жаратылыстану» пә нінен оқ ушылар заттардың агрегаттық кү йлері бойынша жіктелуін біледі жә не оларды сипаттай алады.

Сабақ барысы

Сабақ тың

кезең дері

Сабақ тағ ы жоспарланғ ан іс-ә рекет

Ресурстар  

Ой қ озғ ау

(М)(Д) Қ оң ырауда (оқ ушылардың кө ң ілін аудартпай) жағ ымды, хош иісті заты бар қ ұ ты/флакон ашып қ ойың ыз (ә тір немесе кофе). Оқ ушылардың біреуі жағ ымды хош иісті сезген соң кабинеттегі ауада иіс қ алай таралатыны жайлы ә ң гімені бастаң ыз. Ә ң гіме бірқ алыпты сабақ тың басталуына ә келуі тиіс. Кү нделікті бақ ылаударының негізінде оқ ушыларғ а келесі сұ рақ тарғ а жауап беруді ұ сының ыз:

· Егер ә тір қ ұ йылғ ан қ ұ тыны ашса, онда …;

· Егер марганцовканың тү йіршігін суғ а салса, онда …;

· Егер мұ зды қ ыздырса, онда …;

· Егер бір тамшы майды суғ а тамызса, онда …;

Біздің сабағ ымыздың мақ саты болып жатқ ан осы қ ұ былыстарды бө лшектердің кинетикалық теориясы тұ рғ ысынан тү сіндіру.

Ә тір қ ұ йылғ ан қ ұ ты/флакон немесе басқ а да жағ ымды хош иісті зат

Мағ ынаны тану

(К) Ә ң гімелесу кезінде молекулалардың ү здіксіз жә не ретсіз қ озғ алысының дә лелі иістің таралуы екендігі жайлы қ орытынды жасаң ыз.

(Д) Су қ ұ йылғ ан ыдысқ а бояғ ыш заттың бірнеше тамшысын тамызың ыз. Ө згерістерді бақ ылай отыра, бояғ ыш заттың бө лшектері қ озғ алып, су бө лшектерінің арасына таралатындығ ын оқ ушылармен талқ ылаң ыз.

(М) Диффузия ұ ғ ымына тү сініктеме берің із жә не алдың ғ ы тә жірибелердің негізінде газдар мен сұ йық тық тарда бө лшектердің тарау жылдамдығ ын салыстыруларын сұ раң ыз.

(Д) Тү рлі тү сті ермексаздың екі кесегін бірінің ү стіне бірін қ ойып, қ атты басың ыз. Оқ ушылармен талқ ылаң ыз: қ атты заттарда диффузия бола ма? Диффузияның жү руіне температураның артуы қ алай ә сер етеді?

(К) Оқ ушылардан қ атты заттардың, сұ йық тық тардың жә не газдардың қ ұ рылымы қ андай болатындығ ы жайлы ойлануларын сұ раң ыз. Оқ ушылар талқ ылау барысында заттар бір-бірінен ә ртү рлі қ ашық тық та орналасқ ан ө те ұ сақ бө лшектерден тұ ратыны жә не осығ ан олардың агрегаттық кү йлері тә уелді болатыны туралы қ орытындығ а келеді.

(Э)а) Оқ ушыларғ а газдардың қ асиеттерін зерттеуді ұ сының ыз. Тә жірибе жү ргізіп, келесі сұ рақ тарғ а жауап берің із:

1. Шарды ү рлең із. Шардың қ ай бө лігін ауа алып тұ р? Газдың пішіні қ андай?

2. Қ олың ызбен шарды қ ысың ыз (шардың формасын ө згертің із). Ауаның кө лемі сақ талды ма? Оның пішіні сақ талды ма?

3. Шприцтің поршенін тартып, оны ауамен толтырың ыз. Тесігін саусағ ың ызбен жауып, сығ а бастаң ыз. Газды сығ у оң ай ма?

б) Оқ ушыларғ а сұ йық тық тардың қ асиеттерін зерттеуді ұ сының ыз. Тә жірибе жү ргізіп, келесі сұ рақ тарғ а жауап берің із:

1. Мензурканың кө мегімен сұ йық тық тың кө лемін ө лшең із.

2. Суды пішіні ә ртү рлі ыдыстарғ а қ ұ йың ыз. Ыдыстың қ ай бө лігін сұ йық тық толтырып тұ р? Сұ йық тық ө з пішінін сақ тайды ма?

3. Сұ йық тық тың кө лемін қ айта ө лшең із. Оның кө лемі ө згерді ме?

4. Шприцті сумен толтырың ыз. Тесігін саусағ ың ызбен жауып, сығ а бастаң ыз. Сұ йық тық ты сығ у оң ай ма?

в) Оқ ушыларғ а қ атты денелердің қ асиеттерін зерттеуді ұ сының ыз. Тә жірибе жү ргізіп, келесі сұ рақ тарғ а жауап берің із:

1. Қ атты денелердің пішіні бар ма?

2. Ө з кө лемін сақ тайды ма?

3. Қ олың ызбен денені басың ыз. Оны сығ у оң ай ма?

(Қ ) Орындалғ ан тә жірибелердің негізінде оқ ушылар келесі кестені толтырады:

Қ атты денелердің, сұ йық тық тардың жә не газдардың қ ұ рылысы

(М) Бө лшектердің кинетикалық теориясының негізгі қ ағ идаларын тұ жырымдау арқ ылы қ орытынды жасаң ыз

http: //bilimland. kz/.

http: //go-url. ru/iq4l

http: //structuresubstan. narod. ru/6. htm

http: //structuresubstan. narod. ru/3. htm

http: //festival. 1september. ru/articles/529652/

http: //festival. 1september. ru/articles/593288/

http: //festival. 1september. ru/articles/569168/

Қ ұ ралдар: ү рленетін ауа шары, медициналық шприц.

Қ ұ ралдар: су қ ұ йылғ ан ыдыс, ө лшеуіш цилиндр, 2-3 тү рлі пішінде ыдыстар, медициналық шприц.

Қ ұ ралдар: ә ртү рлі заттардан жасалғ ан қ атты денелердің жиынтығ ы (металл, ағ аш, пластмасса жә не т. б. )

Рефлексия

Рефлексия: Оқ ушыларғ а тү сті шарларды ыдыстарғ а жабыстыру арқ ылы «ыдыстарды толтыруды» ұ сының ыз.

«Ыдыстарды толтыр»

Ү й жұ мысы: мұ ғ алім ұ сынғ ан сілтемелер арқ ылы видео кө ру.

Оқ ушылардың дарындылық тарына байланысты дифференциацияланғ ан тапсырма

А) диффузияның табиғ аттағ ы маң ызы жайында қ ысқ аша мақ ала жазу.

Б) https: //www. youtube. com/watch? v=Ed8UGrNtVck

ағ ылшын тілінде видео кө ру.

В) тірек конспект салу/сызу «Газдар, сұ йық тық тар, қ атты денелердің қ ұ рылымы».

Дифференциация

Бағ алау

Денсаулық пен қ ауіпсіздік техникасының ережелері

Дифференцациаланғ ан тапсырмаларды таң дау, қ иындық сезінген оқ ушыларғ а жеке қ олдау кө рсету (сыныптас оқ ушылардың кө мегі, қ ажет жағ дайда мұ ғ алімнің кө мегі).

Топқ а бө лу кезінде топ қ ұ рамында таң дау кең есші ролін атқ арала алатын оқ ушының болуы.

Барлық оқ ушылр сұ йық тық тар мен газдардағ ы бө лшектердің таралу ерекшеліктерін тү сіндіреді;

Оқ ушылардың кө бі қ атты денелердің, сұ йық тық тардың жә не газдардың қ ұ рылымын бө лшектер теориясы тұ рғ ысынан тү сіндіреді

Кейбір оқ ушылар газдар, сұ йық тық тар мен қ атты заттардағ ы диффузия туралы жеке тапсырмалар қ ұ растырады.

Сабақ барысында талқ ылау мен сұ рақ тар қ ою. Мұ ғ алім оқ ушылардың берген жауаптарының сапасына байланысты олардың білімдерінің жылжуын бағ алайды.

Сабақ тың ә р кезең інде ө зара тексеру немесе кілттер арқ ылы ө зін-ө зі тексеру.

Химия кабинетінде жұ мыс істеудің жалпы ережелерін сақ тау.

Ұ зақ мерзімді жоспар бө лімі: 5. 1А Заттар жә не материалдар

Мектеп:

Кү ні:

Мұ ғ алімнің аты-жө ні:

Сынып: 5

Қ атысқ андар саны:

Қ атыспағ андар саны:

5. 2С Заттардың тү зілуі жә не алынуы

5. 3. 3. 1 кейбір табиғ атта тү зілген жә не жасанды жолмен алынғ ан заттарғ а мысалдар келтіру

5. 3. 3. 2 зертханалық жағ дайда заттарды бө ліп ала алу

ө лшеуіш қ ұ ралдардың мағ ынасын білу; ө лшеуді жү зеге асыру жә не мә ліметтерді кестеге енгізу;

барлық ө лшеулердің орташа арифметикалық ө лшемін есептеу;

алынғ ан мә ліметтерді талдау;

ө лшеу ү рдісін тү сіндіру

заттардың тү зілуі мен алынуы туралы біледі;

Заттардың мағ анасын тү сінеді

Заттардың тү зілуі туралы тү сініктер қ алыптасады

Ө здерінің зерттеулерін жоспарлау сатыларын ауызша жә не жазбаша тү рде талқ ылау. Заттардың тү зілуі кө рсеткіштерін кестеде кө рсету. Одан кейін оқ ушылар барлық заттардың мағ анасы жә не олардың тенденциясын анық тайды.

Пә ндік лексика жә не терминология

Зат алмасады, алынады, тү зіледі……

Диалог/хат ү шін пайдалы фразалар тізімі

Топтың барлық мү шелерінің бір минуттағ ы жү ректің соғ у жиілігін ө лшеу

  Сабақ та қ ұ рметті қ алыптастыру тө мендегілерді қ амтиды:

ө з уақ ытын дұ рыс ұ йымдастыру;

жұ ппен, топта, командада жұ мыс істей білу, қ оршағ ан адамдардың пікіріне қ ұ рмет кө рсету жә не ө зінің басқ алардың алдындағ ы міндетін тү сіну – мұ ның барлығ ы тұ лғ ааралық қ ұ зыреттерді дамытуғ а мү мкіндік береді;

қ оршағ ан адамдардың мә селелерін кө ре білу жә не тү сіну, ә р тұ лғ аның пікірін ескеру жә не ә р идеяны бағ алау.

 Биология дү ние тану

Power Point

Ғ ылыми жаң алық тардың айқ ындаушы рө лін жә не олардың адамның кү нделікті ө міріне ә серін, ақ парат кө здерінің тү рлерін жә не зерттеу ә дістерін: бақ ылау жә не тә жірибені біледі.

Тә жірибе жү ргізу жоспарын қ ұ растыруды, қ оршағ ан ә лемге бақ ылау жү ргізуді жә не диаграммалар тү рінде қ ұ растырылғ ан жоспар бойынша жү ргізілген тә жірибе нә тижелерін белгілеуді, қ орытындылар тұ жырымдауды біледі.

Сабақ барысы

Сабақ тағ ы жоспарланғ ан іс-ә рекет  

 Сабақ тын тү рі: жаң а тақ ырыпты зерттеу

Мультфильм кө ру «38 тотық ұ с»: https: //www. youtube. com/watch? v=WmhtNS1oC6Q

1. Кейіпкерлер не істегісі келді?

2. Мультфильм кейіпкерлері айдаһ ар жыланның ұ зындығ ын ө лшеу ү шін ө лшеудің қ андай ә дістерін пайдаланды?

Осы тапсырма мұ ғ алімге осы тақ ырып бойынша оқ ушылардың бастапқ ы білімдерін тексеруге мү мкіндік береді.

Мұ ғ алім оқ ушыларды сабақ тың тақ ырыбына – «Мә ліметтерді талдау» итермелейді. Оқ ушыларғ а сабақ та не туралы айтылады екенін болжау ұ сынылады.

Сабақ тың зерттеу сұ рағ ы

Слайдқ а назар аударың ыз

Карточкалар тарату арқ ылы ү й тапсырмасын тексеру.

( карточкаларды жарты оқ ушылар орындап жатқ ан кезде интерактивті тақ тада берілген сұ рақ тарғ а, басқ а оқ ушылар жауап береді ).

Тапсырманы орындағ аннан кейін ә р топ зерттеу сұ рағ ының жауабын бір-біріне айтады.

(С) Ө лшеулер аяқ талғ аннан кейін топтар нә тижелері туралы жариялайды жә не «Ө лшем нә тижелері неге ә р тү рлі болады? » деген сұ рақ қ қ а жауап береді.

Берілген тапсырмалар келесі дағ дыларды дамытады: білімді қ олдану жә не зерттеу.

Зат алмасу – ағ заның ө суін, дамуын, тіршілік ә рекетін, қ оршағ ан ортамен тұ рақ ты қ атынас жасалуын реттейтін барлық химиялық процестердің жиынтығ ы. Ол бір-біріне қ арама қ арсы (анаболизм) энергия қ абылдап, реакция синтезі жү ретін жә не бір-бірімен ө зара байланысты (катабализм) реакция ыдырап энергия босап шығ атын 2 процестен тұ рады. Ә рбір жасушадағ ы цитоплазма жаң а заттарды ө зіне сің іріп, оны тү рлі химиялық ө згерістерге ұ шыратады, жаң а цитоплазма тү зеді. Ол нә руыз, май, кө мірсулардың ірі молекулаларындағ ы потенциалдық энергияны жылу энергиясына айналдырып, ү здіксіз ө згертіп отырады. Энергияның жұ мсалуы тірі ағ залардың ерекшелігін білдіреді. Ағ залардың тү ріне байланысты цитоплазмадағ ы алмасу жылдам немесе керісінше баяу жү ретінін байқ ауғ а болады.

«Зат алмасу – ағ заның айналадағ ы ортамен қ арым-қ атынас жасауы, оның нә тижесінде, біріншіден ағ за ө з тіршілігіне қ ажетті заттар алады». Олар қ андай заттар? Ағ за айналадағ ы ортадан қ орек, ауадан оттегін алады. «Қ орек пен оттегі(ауа) ағ заны энергиямен қ амтамасыз ететінін білесің дер ме? Қ оректегі энергия оттегінің ә серінен астың қ орытылуы кезінде босап шығ ады да ағ заның ү здіксіз жұ мыс істеуіне жұ мсалып жатады». Екіншіден, ағ за ө з денесінде тү зіліп жатқ ан қ алдық қ ажетсіз заттарды сыртқ а – айналадағ ы ортағ а шығ арады, яғ ни ол заттардан тазарады. Міне, осылайша ағ за мен сыртқ ы орта арасында зат алмасу жү ріп жатады.

Қ озғ алу – тірі ағ залардың бә ріне (ө сімдіктер, жануарлар) тә н қ асиет. Жануарлардың қ озғ алысы (жорғ лау, жү гіру, ұ шу, жү зу) кө зге анық байқ алса, ө сімдіктерде, бір орынғ а бекініп тұ ратындық тан тіпті қ озғ алмайтындай кө рінеді.

 (И) (О) Материалды бекіту

Жазбаша формативтік бағ алау

Мұ ғ алім бағ алайды

Оқ ушылар зерттеу сұ рақ тарына жауап береді

Осы тапсырма мұ ғ алімге оқ ушылар алынғ ан ө лшеулерді қ алай талдай алатынын тексеруге мү мкіндік береді.

Оқ ушылардың қ ызметін бағ алау

Талдауғ а арналғ ан шығ армашылық тапсырма:

1. «Жеті лақ » ертегісінде ана-ешкі қ андай амалды жеткіліксіз жақ сы жү зеге асырды жә не лақ тар жазым бола жаздады? Ана-ешкі кетпестен бұ рын не істеу керек еді?

2. Қ арама-қ айшылық тарды қ ұ растыруды аяқ таң ыз.

Егер қ олшатыр ү лкен болса, онда …, бірақ …. Егер қ олшатыр кішкентай болса, онда …, бірақ …

3. Сіз кез-келген затты жетілдіруге болады дегенмен келісесіз бе? Осыдан, біз негізінде жетілмеген ә лемде ө мір сү ретініміз шығ ады. Бұ л жақ сы ма ә лде жаман ба?

Рефлексия:

-Мен білдім….

Мен ү йрендім….

Мағ ан ұ нады….

Мен қ иналдым….

Менің кө ң іл-кү йім….

Саралау – оқ ушыларғ а қ алай  кө бірек қ олдау кө рсетуді  жоспарлайсыз? Қ абілеті жоғ ары оқ ушыларғ а қ андай міндет қ оюды жоспарлап отырсыз?

Бағ алау – оқ ушылардың материалды мең геру дең гейін қ алай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жә не қ ауіпсіздік техникасының сақ талуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақ ты бір оқ ушыдан кү тілетін нә тижелер, оқ ушығ а дербес қ олдау кө рсету, оқ у материалдары мен ресурстарын оқ ушылардың жеке қ абілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) тү рінде болуы мү мкін.

Саралау уақ ытты ұ тымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақ тың кез-келген кезең інде қ олданыла алады

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақ саттары/оқ у мақ саттары дұ рыс қ ойылғ ан ба? Оқ ушылардың барлығ ы ОМ қ ол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақ та саралау дұ рыс жү ргізілді ме?

Сабақ тың уақ ыттық кезең дері сақ талды ма?

Сабақ жоспарынан қ андай ауытқ улар болды, неліктен?

Бұ л бө лімді сабақ туралы ө з пікірің ізді білдіру ү шін пайдаланың ыз. Ө з сабағ ың ыз туралы сол жақ бағ анда берілген сұ рақ тарғ а жауап берің із.

Жалпы бағ а

Сабақ тың жақ сы ө ткен екі аспектісі (оқ ыту туралы да, оқ у туралы да ойланың ыз)?

1:

2:

Сабақ ты жақ сартуғ а не ық пал ете алады (оқ ыту туралы да, оқ у туралы да ойланың ыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқ ушылардың жетістік/қ иындық тары туралы нені білдім, келесі сабақ тарда неге кө ң іл бө лу қ ажет?

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.