ЭЧТӘЛЕК 27 страница

кү зә тә иде. Җ иргә тө шкә ч, янына килеп карап тора, сыйпаштырып та куя иде, ә йтерсең, ул машина тү гел, ә чиста токымлы бер сылу ат. Менә группа стартка тезелде, һ ә рберсе тизрә к ү зенең кө чен сынап карарга ашыкты, һ ә м сабыр гына бә хә слә шү лә р башланды. Инструктор башта Стручковны чакырды. Майорның кү злә ре ялтырап китте. Ул шаянлана тө шеп, кө лемсерә п куйды һ ә м, парашют каешын элә ктереп, кабинасының ишеген ябып куйган арада, кү тә ренке кү ң ел белә н ниндидер бер кө й сызгырта- лап торды.

Аннан соң мотор дә һ шә тле гө релди башлады, самолет җ ирдә н аерылып китте һ ә м, кар бураны уйнатып, аэродром буенча йө герергә тотынды. Самолет артындагы буран озын койрык булып кояш нурларында кү ң елле җ емелдә п торды. Менә самолет, канатларын кояш нурларында ялтыратып, һ авага кү тә релде. Стручков аэродром ө стендә текә генә итеп дуга ясады да берничә тапкыр матур гына вираж ясап кү рсә тте, канат аша икенче якка ә йлә нде. Ул тиешле булган кү негү лә рнең барысын да мастерларча сокланырлык итеп башкарды да кү здә н югалды тагын кинә т мә ктә п тү бә се артыннан килеп чыкты һ ә м моторын гө релдә теп, югары тизлектә аэродром ө стеннә н’узып китте. Шулкадә р тү бә ннә н очты ул, стартта торган курсантларның фуражкаларын чак кына бә реп тө шермә де, аннары тагын кү здә н югалды, тагын килеп чыкты һ ә м инде бу юлы ө ч ноктага оста килеп утыру ө чен мә һ абә т рә вештә тү бә н тө шә башлады. Стручков кабинадан атылып килеп чыкканда бик килештереп берә р шуклык эшлә п алган малай кебек чамадан тыш куанган, чиксез дулкынланган иде. һ авада шаккатырулар ясап йө ргә не ө чен орышып торган инструкторның сү зен бү леп:

— Машина тү гел бу — скрипка, валлаһ и скрипка, диде ул кычкырып, - аң арда Чайковский музыкасын башкарырга мө мкин... Валлаһ и менә. Яшибез, Алеша, һ ә м Мересьевны ү зенең кө чле кочагына кысып алды.

Чыннан да яхшы машина иде бу. Аның турында барысы да шулай диделә р. Менә нә ү бә т Мересьевка килеп җ итте Ул исә, ү зенең протезларын каеш белә н идарә пе пяпенә бепкетеп куйгач, ү зе ө чен, аяксыз кеше ө чен, бу аргамакның артык ярсу икә нен, аның белә н бик сакланып эш итә ргә кирә к икә нен сизеп алды. Җ ирдә н ^кҮ ^тәР^е^^ киткә ндә, ул ү зендә машина белә н бер җ ан, бер тә н булып кушылудан килә торган очу шатлыгын сизмә де. Бик яхшь
конструкцияле машина иде бу. Ул тә ннең һ ә рбер хә рә кә тен генә тү гел, рульлә рне тотып барган кулларның калтыранганын да сизеп ала һ ә м аны тиешле хә рә кә т белә н теркә п бара иде. Ү зенең сизгерлеге белә н ул чыннан да яхшы скрипкага охшый иде. Алексей аяксыз булуының ничаклы зур югалту икә нлеген, протезларының кыймылдаусыз, тойгысыз икә нлеклә рен шунда гына бө тен кискенлеге белә н сизде, һ ә м, протезлар никадә р яхшы булсалар да, аларга никадә р яхшы кү негелгә н булса да, Алексей бу машина белә н идарә иткә ндә аларның тере, сизү чә н, хә рә кә тчә н. аякларны бервакытта да алыштыра аямаячакларын белде.

Алексей кабинадан, эндә шмичә, караң гы чырай белә н

^{ПТӘ ШЛӘ ре> Х}^^{та инст}РУКтор ү зе дә, аның кү ң елен табу ө чен юри, ә йбә т очтың, дип мактарга, тә брик итә ргә тотындылар. Лә кин болай итеп рә хим-шә фкать кү рсә тү аны рә нҗ етте генә. Ул кулын селкеде дә, һ ичбер яУп_Я^Әр™^ИЧӘ’ ^авыр ^^{айкальш}> аякларын сө йрә п, карлы кыр аша соры мә ктә п бинасына таба китеп барды. Истребительгә менеп утыруга кадә р килеп җ иткә ч кө чсез, булдыксызлык кү рсә тү —бу аның ө чен март иртә сендә җ имерек самолет белә н нарат башларына килеп бә релү дә н соң иң авыр һ ә лакә т иде. Алексей кө ндезге ашны ашамады ки-

чен дә ашарга бармады. Мә ктә п кагыйдә се буенча кө ндез йокы бү лмә сенә керү бик каты тыелса да, Алексей, ботинкаларын да салмыйча, кулларын баш астына * куеп кроватенда ята бирде, һ ә м беркем дә — анын кайгысы турында ишеткә н мә ктә п дежурные да, ү теп-китеп йө рү че командирлар да — аң арга кисә тү ясарга кыймады. Стручков кереп Алексей белә н сө йлә шеп карарга телә де лә кин ул да, сө йлә штерә алмыйча, кайгысын андап башын чайкап чыгып китте.

Стручков чыгып китү гә, Мересьев ята торган иокь бү лмә сенә мә ктә пнең замполиты подполковник Капустин килеп керде. Ул тә бә нә к буйлы, килбә тсез гә ү дә ле, калын кү злекле иде. Аның ө стендә ге начар тегелгә н шинеле кап- чыксыман салынып тора. Курсантлар тышкы кыяфә те килешсез булган бу кешенең халыкара мә сьә лә лә р турын-. дагы лекциялә рен яратып тың лыйлар, ул ү зенең лекциялә ре белә н ватан сугышында катнашучы курсантларның йө рә клә рендә горурлык уята иде. Ә инде аның начальниклыгы белә н ә ллә ни хисаплашып тормыйлар, чө нки аны хә рби кеше итеп тү гел, авиациягә очраклы килеп элә ккә н кеше дип, очу эше турында берни дә андамыи дип белә лә р иде.

Капустин, Мересьевка игътибар итмичә генә, бү лмә гә кү з йө ртеп алды, һ авасын иснә де дә кинә т тузып китте.

Кайсы шайтаны бө тен бү лмә не тә мә ке тө тене белә н тутырган? Тә мә ке тарту ө чен аерым бү лмә бар бит. Иптә ш ө лкә н лейтенант, моны ничек аң ларга?

Алексей, кыяфә тен ү згә ртмичә, салкын гына итеп җ авап бирде:

— Мин тартмыйм.

Ә нишлә п сез кроватьта ятасыз? Тә ртипне белмисезме ә ллә? Ү зегездә н олы начальник кергә ндә ни ө чен торып басмадыгыз?.. Торыгыз.

Бу команда тү гел иде, киресенчә, подполковник бу сү з тә рне бер дә хә рбилә рчә итеп ә йтмә де, шулай булса да Алексей буйсынды, сү лпә н генә кү тә релеп, кровате янына басты да, гә ү дә сен катырды.

— Менә шулай, иптә ш, ө лкә н лейтенант, —диде Капустин, — ә хә зер утырыгыз, киң ә шеп алыйк.

— Нә рсә турында?

_ Сезнең турыда сө йлә шә се иде. Бә лкем, биредә н чыгарбыз? Минем тартасым килә, биредә тартырга ярамый.

А-28. Чын «ше — 18-

Алар, зә ң гә р лампалардан саран гына яктылык тө шеп торган ярым караң гы коридорга чыгып, тә рә зә янына килеп бастылар. Капустинның авызында трубка пошкыра башлады. Суырганда уты кө чә еп китеп, ярым караң гылык эчендә Капустинның уйчан киң йө зе кү ренеп калды.

— Мин бү ген сезнең группаның инструкторына шелтә бирергә дип торам ә ле.

— Нә рсә ө чен?

— Сезне, мә ктә п командованиесеннә н рө хсә т алмый торып, очырган ө чен... Ә лбә ттә. Нигә кү зегезне чекерә йттегез? Дө ресен генә ә йткә ндә, шушы кө нгә кадә р сезнең белә н сө йлә шмә вем ө чен, ү земә дә берә р шелтә алырга кирә к иде. Гел вакыт булмады да вакыт булмады. Ә җ ыенган идем... Ярар инде. Менә нә рсә, Мересьев, очу дигә н нә рсә сезнең ө чен алай ансат ә йбер тү гел. Шуң а кү рә дә мин инструкторга берне ябыштырып куярмын, ахрысы.

Алексей дә шмә де. Кем соң бу аның янында трубка пыскытып торучы кеше? Мә ктә п тормышында гадә ттә н тыш вакыйга булган, ә миң а бу турыда вакытында ә йтмә гә ннә р, минем дә рә җ ә м белә н хисаплашмаганнар дип уйлаучы берә р бюрократмы? Ә ллә очучылар сайлап алу турындагы кагыйдә дә н, физик җ итешсезлеге булган кешелә рне очучы итә ргә ярамый, дигә н статья эзлә п тапкан берә р чиновникмы? Ә ллә беренче очракта ук ү зенең властен кү рсә тү ө чен бә йлә нергә яратучы берә р тилеме? Нә рсә кирә к соң аң ар, ансыз да кү ң ел болганып муенга элмә к салырга җ итеп торганда, нигә дип минем янга килде соң ә ле ул?

Мересьевның каны кайнады, ул ң ө чкә -кө чкә генә ү зен тыеп торды. Лә кин бә хетсезлек эчендә ү ткә н айлар аны ашыгыч нә тиҗ ә ясап ташлаудан сакланырга ө йрә ткә ннә р иде, шуның ө стенә бу килбә тсез Капустин кай ягы белә н- дер комиссар Воробьевны хә терлә тә, ә аны исә Алексей кү ң еленнә н чын кеше дип йө ри иде. Трубкада ут бер кабынды, бер сү нде, зур калын борынлы акыллы һ ә м ү ткен кү зле киң бит бер кү ренде, бер югалды.

— Белә сезме нә рсә, Мересьев, мин сезгә комплимент сө йлә ргә телә мим, лә кин ничек кенә боргалама, ике аяксыз килеш истребитель белә н идарә итү че кеше дө ньяда бер сез генә бит, бер сез генә! —диде Капустин һ ә м мундштук тишеген тонык янган лампочка яктысына тотып карады да кайгыртучан рә вештә баш чайкады. —Мин хә зер сезнең хә рби авиацидгә кайтырга омтылуыгыз ту-

рында сө йлә мим. By, ә лбә ттә, зур батырлык. Лә кин сезнең бу омтылышыгызда ә ллә нинди шаккатырлык нә рсә юк. Хә зер шундый заман, җ иң еп чыгу ө чен һ ә рбер кеше ү зенең кулыннан килгә ннең барын да эшли... Бу каһ ә р тө шкә н трубкага ни булды соң тагын?

Ул яң адан мундштугын казый башлады һ ә м бө тен игътибарын шул мундштукка биргә н тө сле булып кү ренде. Ә Алексей нидер сизенеп борчылган хә лдә, хә зер инде подполковник нә рсә ә йтер икә н дип, тү земсезлә неп кө тә иде. Капустин исә, трубкасы белә н маташуында булып, сү зенең нинди тә эсир ясаганлыгын уйлап та тормыйча дә вам итте:

— Биредә эш сездә, ө лкә н лейтенант Мересьевта тү гел. Эш сезнең, аяксыз була торып, шулкадә р мастерлыкка ирешә алуыгызда. Ә ле моң а кадә р бө тен дө ньяда бары тик бик таза кешелә р генә, аларның да ә ле, уза китсә, йө здә н берсе ирешә алган осталыкка ирешү егездә. Сез гади бер гражданин гына тү гел, Мересьев, сез бө ек экспериментатор... Ә һ ә, чыкты тагы. Нә рсә кергә н булган соң бу мундштукка?.. Шулай, менә без дә сезгә һ ә рбер очучыга караган кү з белә н карый алмыйбыз, хакыбыз юк, аң лыйсызмы, хакыбыз юк. Сез бик ә һ ә миятле эксперимент башлагансыз, һ ә м без сезгә кулыбыздан килгә н кадә р ярдә м кү рсә тергә тиешбез. Ә нә рсә белә н? Ягез, ү зегез ә йтегез ә ле: сезгә нә рсә белрн ярдә м итә ргә мө мкин?

Капустин трубкасын янадан тутырды, кабызды, аның кызыл уты яң адан бер янып, бер сү неп торды, янганда калын борынлы киң бит караң гылык эченнә н килеп чыкты, сү нгә ндә тагын караң гылык эчендә югалды.

Капустин Мересьевка очу санын арттыру турында мә ктә п начальнигы белә н сө йлә шә чә ген ә йтте, һ ә м кү негү лә р программасын Алексейның ү зенә тө зергә тә къдим итте.

Кү ң елендә ге шикне шушы кечкенә, килбә тсез бер кешенең ничек гади һ ә м эшлекле рә вештә таратып җ ибә рү енә Алексейның исе китте.

— Ә аң ар бензин ничаклы кирә к бит? — диде ул борчылып.

— Бензин — бик ә һ ә миятле продукт, бигрә к тә хә зер. Кубиклап исә плибез. Лә кин бензиннан кыйммә тлерә к ә йберлә р бар, — диде Капустин һ ә м ү зенең кә кре трубкасындагы җ ылы кө лне тырышып-тырышып ү кчә сенә кагып тө шерергә кереште.

Икенче кө ннә н башлап Мересьев кү негү лә рне ялгызы гына алып бара башлады. Ул хә зер йө рергә, йө герергә, биергә ө йрә нгә ндә ге шикелле тырышлык белә н генә эшлә мә де. Аны хә зер чын илһ ам чолгап алды. Ул очу техникасына анализ ясарга тырышты, аның һ ә рбер детален һ ә рьяклап уйларга тырышты, аны бик вак хә рә кә тлә ргә бү лә ргә һ ә м һ ә рбер хә рә кә тне аерым-аерым ө йрә нергә омтылды. Яшь чагында ү зеннә н-ү зе, стихия тө сендә ире- шелгә н нә рсә лә рне хә зер бик зур кө ч куеп ө йрә нде, элек тә җ рибә, кү негү юлы белә н генә ө йрә нелгә н нә рсә лә ргә хә зер акыл кө че белә н иреште. Самолетны идарә йтү процессын кү ң еленнә н аерым хә рә кә тлә ргә бү леп чыкты да аякларының эшлә ү сизгерлеген ничек итеп табаннарыннан балтырларына кү черү турында уйланды.

Бу бик кү п җ ентеклә ү не, тө пченү не сорый торган читен эш иде. Аның нә тиҗ ә лә ре шулкадә р кечкенә булды, хә тта бө тенлә й диярлек сизелми иде. Шулай да Алексей очкан саен самолеты белә н бер җ ан, бер тә н булып кушыла барганын, машинасының кү ндә млә нә тө шкә нен сизде.

Капустин очраган саен аң ардан:

— Я, маэстро, эшлә р ничек бара? — дип сорады.

Мондый чакта Алексей баш бармагын кү рсә тә иде. Ул арттырмый, аның эшлә ре бик ү к тиз булмаса да, нык һ ә м ышаныйлы рә вештә алга бара иде. һ ә м иң ә һ ә миятлесе шул булды, бу кү негү лә ре нә тиҗ ә сендә Алексей самолетта ү зен ат кү рмә гә н килеш, ярсу, йө герек атка атланган йомшак, булдыксыз бер кеше итеп хис итми башлады. Ул яң адан ү зенең маһ ирлегенә ышана башлады, һ ә м аның бу ышануы самолетка да кү чкә н шикелле булды. Самолет җ ан иясе шикелле, оста кеше атланганны сизгә н ат шикелле, кү ндә млә нә барды. Самолет Алексей алдында ү зенең очу сыйфатларын акрынлап ача барды.

Ә ллә кайчан инде, бала чагында, Алексей Идел култыгын яң а гына каплап алган ү тә кү ренмә ле боз ө стендә тимераяк шуарга ө йрә нгә н иде. Ә йтергә кирә к, аның тимераяклары юк иде. Ә нисенең тимераяк алырлык хә ле булмады. Ул бер тимерченең керлә рен юа иде. Аның ү тенү е буенча шул тимерче Алексейга юан гына тимер чыбык 276

табанлы, як-яклары тишекле кечкенә агач калыплар ясап бирде. , _ч.

Алексей бу калыпларны астына салган итеклә ренә бау белә н бә йлә п, чыра белә н боргычлап, беркетеп куйды да Идел култыгындагы боз ө стенә тө шеп китте. Баскан саен кү ң елле шыгырдап, шартлап торган юка боз ө стенә Камышин читендә торучы малайлар сибелгә н, алар, шау- гө р килеп, тимераяк шуып йө рилә р, берсен-берсе куышалар, сикерешә лә р, биилә р, җ илдә й тиз выжылдап ү теп китә лә р иде. Читтә н караганда бу эш бик гади һ ә м ансат булып кү ренде. Лә кин Идел ө стенә килеп керү гә, боз аяк астыннан шуып киткә н тө сле булды һ ә м Алексей, бик каты итеп, аркасы белә н килеп тө ште.

Малай, ү зенең егылганын иптә шлә ре кү реп калудан куркып, тиз генә сикереп торды. Ул, бу юлы яң адан арты белә н егылмас ө чен, гә ү дә сен алга таба иеп бара башлады, һ ә м шул ук минутта борыны белә н килеп тө ште. Тагын сикереп торды һ ә м калтыранган аякларына, баскан хә лдә, нә рсә булды икә н дип уйлап, башка малайларның ничек шуганнарын карап торды. Хә зер ул, артка киерелеп барырга ярамаган кебек ү к, алга да бик кү п иелергә ярамаганны белде. Ул, гә ү дә сен тө з„ тотарга тырышып, сулга таба берничә хә рә кә т ясап куйды һ ә м яны белә н егылып китте. Ул боз ө стендә кичкә кадә р йө рде. Атлаган саен егылды, егылган саен. сикереп торды, тагы егылды. Ө енә кайтып кергә ндә аның ө сте-башы карга баткан, арыган аяклары дер-дер калтырый иде.

Иртә белә н ул яң адан боз ө стенә йө герде. Бу юлы ул инде аякларын ярыйсы ук ышанып йө ртте, алай кү п егылмады да, йө гереп барып берничә метр шуып китә алды. Ә мма бер караң гыдан икенче караң гыга кадә р боз ө стеннә н китмичә, никадә р тырышса да, никадә р кө чә нсә дә, эш шуннан артык алга бармады. Лә кин бер тапкыр ул ниндидер оста бер хә рә кә т ясады, һ ә м кинә т, ү зе дә сизмә стә н, яхшырак, ышанычлырак шуып китте. Бик суык, буранлы кө н иде бу, шома боз ө стендә ге коры кар, дулкын кебек булып, себерелеп тора иде. Шууда зур уң ышка ирешелгә н бу кө н Алексей ө чен һ ичкайчан онытылмаслык булды. Барган саен, ә йлә нгә н саен ышанычлырак, яхшырак шуды Алексей. Аның егыла-егыла, имгә нә -имгә нэ тырышып җ ыйган кечкенә тә җ рибә лә ре, кечкенә кү негү лә ре кинә т бергә кушылып зур кү негү гә ә йлә нгә н кү к булды, һ ә м ул бө тен тә ненең, балаларча шаян, ү з сү зле

җ анының шатлык белә н тулганын сизеп, аякларын ышанычлырак йө ртә башлады.

Хә зер дә шулай булды. Ул самолеты белә н яң адан бер җ ан, бер тә н булырга, аны ясалма аягының каешы һ ә м тимерлә ре аша сизә ргә телә п, бик кү п очты, бик кү п тырышты. Кайчакларда аң ар ү зенең бу телә генә ирешел- гә н шикелле тоела иде. Мондый чакта ул шатлана, нинди дә булса берә р читен фигура ясарга керешә. Лә кин шунда ук самолетының хә рә кә те дө рес тү гел икә нен, аның чыгымлап китү ен, тың ламый ^ашлавын сизә һ ә м ө метенең сү нү ачысын сизеп, яң адан ү зенең кү ң елсез кү негү лә ренә тотына иде.

Җ епшек март иртә се иде. Аэродром кинә т кенә каралып китте, эреп челтә рлә нгә н кар шулхә тле утырды ки, самолетлар узганда карда тирә н буразналар сызылып калды. Шул кө нне Алексей ү зенең истребителе белә н һ авага кү тә релде. Кү тә релгә ндә җ ил яннан исә иде. Шуң а кү рә истребительне һ аман турылап барырга кирә к булды. Менә шул чакта, самолетын тиешле юнә лешкә куйганда, аның ү зенә буйсынганын, аны ү зенең җ аны-тә не белә н тойганын сизде. Бу сизү яшен шикелле ялтырап китте. Алексей — бә хетнең инде була дигә ндә генә булмый калганын кү п кү ргә н кеше. Шуң а кү рә ул монысына да алай тиз генә ышанмады.

Ул уң якка таба текә һ ә м тирә н вираж ясады. Самолет моны кү ндә м һ ә м тө гә л башкарды. Алексей кайчандыр, бала чагында, Иделнең каты чытырдап торган карасу бозы ө стендә нинди рә хә тлек сизгә н булса, хә зер дә шундый ук җ ан рә хә те сизде. Болытлы кө н кинә т ачылып киткә н тө сле булды. Йө рә ге шатланып тибә башлады. Дулкынлану җ иленнә н муенының бераз оеп киткә нен сизде.

Ниндидер кү реп булмый торган сызык артында аның тырышып-тырышып эшлә гә н кү негү лә ренә йомгак ясалды. Ул бу сызык аша ү тте һ ә м хә зер кү п, бик кү п кө ннә ргә сузылган авыр хезмә тенең җ имешлә рен бер дә кө чә нмичә, ансат кына җ ыйный башлады. Ул озак вакытлар буенча кулыннан килмә гә н иң ә һ ә миятле эшне булдырды: ү зенең самолеты белә н кушылды; аны ү з тә ненең дә вамы итеп сизде. Хә тта бертө рле дә сизгерлеге булмаган авыр хә рә кә тлә нә торган протезлары да бу кушылуга комачаулый алмадылар. Алексей, ү скә ннә н-ү сә барган шатлык дулкыннарын сизеп, берничә тирә н вираж ясады, 278

ү лем элмә ге ясады, аны ясап бетерер-бетермә с самолетын штопорга ташлады. Җ ир сызгырып, искиткеч тизлек белә н ә йлә нә башлады, аэродром да, мә ктә п бинасы да, метеорология станциясенең һ ава тутырылган буи-бу капчыклы каланчасы да — барысы да бер тоташ тү гә рә ккә ә йлә нде. Алексей самолетын штопордан ышанычлы алып чыкты да тыгыз элмә к ясады. Ул кө ннә рдә атаклы булган «Ла-5» очучы алдында ү зенең ачык һ ә м яшерен ■ сыйфатларын шунда гына ачып салды. Тә җ рибә ле кеше кулында искиткеч машина иде бу. Ул Мересьевның һ ә рбер хә рә кә тенә сизгер җ авап бирә -бирә бик катлаулы фигуралар сызып ү тте, җ иң ел, җ итез, җ ыйнак самолет шә м булып югары атылды.

Мересьев самолетыннан чыкканда исерек кеше тө сле чайкала, ә авызы колагына җ иткә н иде. Ул каршында басып торган ярсу инструкторны да кү рмә де, аның ачулануын да ишетмә де. Ачулана бирсен! «Губа». Ьик яхшы, ул гаебенә карата гауптвахтада утырып чыгарга риза. Хә зер инде барыбер тү гелмени? Шунысы ачык: ул. очучы һ ә м ә йбә т очучы: аның кү негү лә ре ө чен киткә н кыйммә тле бензин ә рә м булмады. Тизрә к фронтка, сугышка гына җ ибә рсеннә р, бензин хакын ул ө члә тә кайтарыр.

Тулай торакта аны тагы бер шатлык каршь! алды. Мендә ре ө стендә Гвоздевтан килгә н хат яТа иде.. Бу хатның кайларда, кү пме вакыт, кемнә р кулында йө ргә нен ә йтү дә кыен, чө нки аның конверты таушалып, каралып беткә н, ү тә ли майга буялган иде. Лә кин хат хә зер ул хә лендә тү гел, яң а конвертка салынып килгә н һ ә м адресы Анюта кулы белә н язылган иде.

Танкист Алексейга ү зенең бик начар хә лгә дучар бу- луы турында язган иде. Аның башы яраланган. Ничек яраланган диген ә ле. Немец самолетының канаты тиеп. Хә зер ул корпус госпиталендә ята һ ә м шушы кө ннә рдә аннан чыгарга җ ыена. Ә бу, кеше ышанмаслык хә л болай була: гитлерчыларның алтынчы армиялә ре Сталинград янында чолганып алынгач, Гвоздевлар корпусы, чигенү че немецларның фронтларын ө зә дә, дошман тылына ташлана. Бу рейдта Гвоздев танк батальонының командиры була. Рейд кү ң елле ү тә. Корыч армада немецлар тылына, ныгытылган авылларга, тимер юл станциялә ренә искә рмә стә н бә реп керә дә каушап калган дошман ө стенә ут яудыра. Танклар юлда очраган барлык немецларны атып, сытып уза. Ә гарнизоннарның калдыклары канып беткә ч, танкистлар һ ә м броня ө стенә утырып килгә н мото- пехОДачылар сугыш кирә к-яраклары тутырылган складларны яндыралар, кү перлә рне шартлаталар, станциялә рдә ге стрелкаларны, паровозларның борылу тү гә рә клә рен шартлаталар, шулай итеп, чигенү че немец поездларының юлларын кисә лә р. Аннары танкларына трофей бензин салалар, ашау ә йберлә ре алалар да, немецлар аң нарына килеп каршы тору чараларына керешкә нче, яң адан алга таба ыргылалар.

«Без, Алеша, далада буденныйчылар шикелле йө рдек! Немчура бездә н ә й курка иде дә соң! Ышанмассың, кайчакларда ө ч «Т-34» һ ә м бер трофей броневик белә н дошманның база складлары урнашкан авылларны ала идек. Паника тудыру, Алеша туган, хә рби эштә — бө ек нә рсә. Дошманның яхшы паникасы синең тулы сандагы ике дивизияң нә н кыйммә тлерә к ул. Лә кин аны, учакта ут саклаган шикелле, сү ндермичә саклый белергә кирә к, искә рмә стә н һ ө җ ү мнә р ясап торып, аң ар сү нә ргә ирек бирмә скә кирә к. Без фронтта немец бронясын тө ртеп тиштек, ә броняның артында бушлык, җ ыен чү п-чар да сасы ис кенә икә н. Камырга калак ничек җ иң ел керсә, без дә дошман тылына шулай җ иң ел кердек...

... Шул|й ә йбә т кенә йө ргә ндә, мин ә леге гө наһ шомлыгына очрадым. Безне хуҗ а чакырып алган иде. Разведка самолеты аң ар һ авадан вымпел ташлаган икә н. Шундый-шундый җ ирлә рдә, дошманның шундый-шундый аэродромнары бар, ө ч йө злә п самолет, ягулык һ ә м бик кү п йө клә р тулып ята икә н. Командующий ү зенең җ ирә н мыегын бө тереп алды да боерык бирде: «Гвоздев, тө нлә белә н тавыш-тынсыз, атмый^нитми, ү злә ренеке булган булып аэродромнарына якын кил дә, алар айнып ө лгергә нче, астын ө скә китереп ташла, бер генә кабахә т тә очып китә алмый калсын». Бу бурыч минем батальонга һ ә м миң а буйсындырылган икенче бер батальонга йө клә - телде. Ә тө п кө члә р элеккеге юнә леш белә н Ростовка таба китеп бардылар.

⇐ Предыдущая 22 23 24 25 262728 29 30 31 Следующая ⇒