ЭЧТӘЛЕК 8 страница

Башын гына калдырып одеялга тө релгә н Алексей Дегтяренкога борынгы тарих дә реслегендә кү ргә н ниндидер бер фиргавен мә етен хә терлә тә башлады. Зур кулы белә н ул дустының битлә реннә н сыпырып куйды. Аның битлә рен куе һ ә м каты саргылт сакал баскан иде.

— Борчылма, Лешка! Тазартырлар! Сине бү ген Москвага, менә дигә н госпитальгә озатырга приказ бар. Анда гел профессорлар гына. Ә сестралар, — ул, телен

шартлатып, Леночкага таба кү з кысты, — ү лгә н кешене яң адан тергезә лә р. Без ә ле синең белә н тагын һ авада ду килеп йө рербез, — диде Дегтяренко һ ә м ү зенең, Леночка шикелле ү к, ясалма һ ә м сү рә н җ анлану белә н сө йлә вен сизеп алды. Дустының битлә рен сыпырганда бармаклары кинә т яшь тамчыларын тойдылар. — Ягез, носилкалар кайда? Нә рсә сузарга, кузгалдык! — дип ачу белә н команда бирде ул.

Тө релгә н Алексейны сакланып кына карт белә н икә ү носилкага салдылар. Варя аның ә йберлә рен бер тө енчеккә җ ыеп тө йнә де. Варя тө енчеккә эсэсчылар хә нҗ ә рен сала башлагач, Алексей, аны туктатты да:

— Менә нә рсә, бабакай, ал шуны ү зең ә, истә лек булсын, — диде.

Алексей кү ргә н иде: Михайла бабай, хә нҗ ә ргә кызыгып, аны чистартып, кайрап, бармагына каптыргалап утырган иде.

— Алайса рә хмә т, Алеха, рә хмә т! Кара ә ле, корычы нинди ә йбә т, ниндидер язуы да бар, тик безнең чә тү гел ахры, — дип хә нҗ ә рне Дегтяренкога кү рсә тте.

— «Аллее фюр Дойчланд» — «Барысы да Германия ө чен», — дип Дегтяренко пычактагы язуны тә рҗ емә итеп бирде.

Алексей, бу хә нҗ ә ргә ничек тап булуын исенә тө шереп:

— «Барысы да Германия ө чен», — дип кабатлады.

Дегтяренко кычкырып җ ибә рде:

— Я, карт, тотын, тотын! — һ ә м ү зе носилканың алгы ягына җ игелде.

Носилка ә крен генә чайкала башлады һ ә м, стенадан туфракларны коен, кө ч-хә л белә н генә землянканың тар |Ц11< Ч'1'11< ) сыйды.

Табылдык егетне озатырга дип землянкага тулган бө геп кеше ө скә агылып чыкты. Тик Варя гына ө йдә калды. Ашыкмыйча гына чыраны тө зә тте, кеше гә ү дә сенең эзе калган буй-буй тү шә к янына килеп, аны кулы белә н сыйпады, һ ә м анын карашы ашыгыч арада онытылган чә чә клә р бә йлә менә тө ште. Оранжереядә ү скә н аксыл зә ң гә р канә фер чә чә клә ре, салкын һ ә м юеш землянкада кыш ү ткә ргә н шушы авыл кешелә ре тө сле, чырайсыз һ ә м кипшенгә н иделә р. Варя чә чә к бә йлә мен алды да, землянканың корымлы һ авасында чак-чак кына сизелеп торган чә чә к исен сулап, кинә т сә ке ө стенә егылды, һ ә м аның кү злә реннә н ачы хә срә т яшьлә ре коела башлады.

Кө тмә гә н кунакны озатырга бө тен авыл чыкты. Самолет озынча кү л ө стендә, кырыйлары бераз эрегә н, лә кин тигез һ ә м нык боз ө стендә, агачлар артында тора. Анда таба юл юк иде. Ярмалы кө пшә к кар ө стендә аяк эзлә ре сузылган: бу эзлә р моннан бер сә гать элек шушыннан узган Михайла бабай, Дегтяренко һ ә м Леночка эзлә ре. Хә зер шушы эзлә р буйлап кү л янына ө ер-ө ер халык агыла, ә халык алдыннан малайлар йө герешә лә р: иң алдан җ итди кыяфә тле Серенька белә н шат кү ң елле Федька баралар. Серенька носилка алдыннан олысымак кына атлый һ ә м тешлә ре генә ялт-йолт итеп кү ренгә н кара, сә лә мә малайларга ул каты-каты кычкырынгалап куя; атасы мә рхү мнә н калган киез итеклә рен кар эченнә н кө ч-хә л белә н генә тартып-тартып ала иде. Дегтяренко белә н Михайла бабай, бердә м атлап, носилканы кү тә реп баралар, ә яннан, кар ө стеннә н, Леночка йө герә: ә ле одеялны кыстырып куя, ә ле ү зенең шарфы белә н Алексейның битен каплый. Арттан, ө елешеп, хатыннар, кызлар, карчыклар баралар. Халык басынкы гына гө рлә п сө йлә шә.

Башта кар яктысы Алексейның кү злә рен чагылдырды. Язгы якты кө н аның кү злә ренә шундый бә релде, ул керфеклә рен кысып, чак кына аң ын югалтмады. Кү з кабакларын аз гына ачып, Алексей кү злә рен яктыга иялә штерде һ ә м шуннан соң гына тирә -юньгә карады. Аның алдында җ ир асты авылы кү ренеше ачылып китте.

Кайда карама анда карт урман стенадай тора. Агачларның башлары бер-берсенә килеп тоташкан диярлек. Ботаклар, кояш нурларын саран гына саркытып, урман эчен караң гылап торалар. Бу урманда тө рле агачлар бар иде. Башлары кү гелҗ ем тө тенгә охшаган ялангач ак каеннар белә н янә шә алтын наратлар торалар, ә алар арасында, анда-санда, чыршыларның ө чпочмаклы кара гә ү дә лә ре кү ренә.

һ ә м җ ирдә ге, һ ә м һ авадагы дошман кү зеннә н саклап тора торган, тирә -яктагы кар йө злә гә н аяк белә н ә ллә кайчан тапталып беткә н, агачлар арасына землянкалар казылган, йө зә р еллык чыршы агачларында бала чү прә клә ре кибә. Кечкенә нарат ботакларында чү лмә клә р һ ә м кувшиннар җ иллә нә, ә кә ү сә сеннә н сакал шикелле булып чал мү к салынып торган карт чыршы астында, аның калкып-калкып торган куә тле тамырлары арасында, кагыйдә буларак, ерткыч җ ә нлек ятарга тиеш иде, ә мма анда шә мә хә карандаш белә н ясалган ягымлы йө зле, майланып беткә н чү прә к курчак утыра.

Носилка артыннан агыла торган халык тө ркеме мү к ө стенә салынган «урам» буенча ә крен генә бара иде.

Носилканы кү тә ргә ч, башта Алексей ү зендә ниндидер аң лаешсыз хайвани шатлык сизде, аннары кү ң елен татлы һ ә м сабыр сагыш билә п алды.

Кечкенә кулъяулык белә н Леночка аның кү з яшьлә рен сө ртте һ ә м, аларга ү зенчә мә гънә биреп, носилканы алып баручыларга акрынрак атларга боерды.

— Юк, юк, тизрә к, ә йдә гез тизрә к, ә йдә! —дип Мересьев ашыктыра башлады.

Аң а болай да бик акрын алып баралар кебек иде. Ул курка башлады: шул акрын бару аркасында оча алмый калырга мө мкин, Москвадан җ ибә релгә н самолет, кө теп тора алмыйча китеп барыр да, аны коткарачак клиникага бү ген барып җ итеп булмас, дип уйлады. Носилканы алып баручыларның кабаланып атлауларыннан сызланып, ул ың гыраша, лә кин ү зе һ аман: «Тизрә к, зинһ ар, тизрә к! » — дип талә п итә. Михайла бабайның сулышы тыгылуын ишетеп торса да, аның адым саен абынуын һ ә м ялгыш атлауларын кү реп торса да, һ аман ашыктыра. Ике хатын бабайны алыштырдылар. Михайла карт носилка яныннан йө герә башлады. Тирлә п чыккан пелә ш башын, кызарган муенын, җ ыерчыклы битен фуражкасы белә н сө ртеп, ул бик канә гать тө с белә н сө йлә нде:

— Кара син ничек куалый, ә? Ничек ашыктыра!.. Дө рес, Леша, дө рес эшлисең, ашык! Кеше ашыга икә н, димә к, аның җ аны нык утыра ә ле, сө екле табылдыгыбыз cini безнең, нә рсә диярсең, шулай тү гелме, ә? Син безгә госпитальдә н язып тор, яме? Адресны оныта кү рмә: Калинин ө лкә се, Бологое районы, булачак Плавни авылы. Булачак бит, шулаймы? Зарар юк, килеп җ итә ул, онытма, дө рес адрес бу.

Носилканы самолетка кү тә ргә ндә, авиация бензинының ү зенә таныш ә чкелтем исен тоеп, Алексей тагын чиксез сө енде. Аның ө стендә целлулоид капкачны яптылар. Ул озатучыларның кул изә ү лә рең кү рмә де: соры яулыгы белә н усал ала каргага охшаган озын борың лы ә леге карчыкның, самолет җ илен һ ә м ү зенең куркуын җ иң еп, кабинкадагы Дегтяренко янына йө гереп килү ен һ ә м аң а тө енчектә ге тавык итен бирү ен, һ ә м Михайла бабайның, хатыннарча кычкыргалап, балаларны куалап, машина тирә сендә айкалуын, картның фуражкасын җ ил алып, боз буйлап тә гә рә теп китү ен һ ә м аның яланбаш килеш, пелә шен ялтыратып, кө меш сакалын җ илдә җ илфердә теп, Никола-угодник тө сле басып торуын Алексей кү рә алмады. Чабып барган самолет артыннан кул изә п, җ ыен хатын-кыз эчендә бердә нбер ир кеше — Михайла бабай басып карап калды.

Самолетны боздан кү тә ргә ч, Дегтяренко, озатучылар ө стеннә н бер ә йлә нде дә, кү л буйлап, текә һ ә м биек ярга ышыкланып, чаң гылары белә н бозга тияр-тимә с кенә очып китте һ ә м урманлы атау артына кереп югалды. Полкта «башкисә р» дигә н исеме чыккан, һ авада артык чаялык кү рсә тү е. ө чен сугышчан тикшерү вакытларында командирдан еш кына элә ккә ли торган Дегтяренко бу юлы бик сак очты: кү л буендагы ярларга ышыкланып, кечкенә елгачыклар буйлап, җ иргә сыенып кына очты ул. Алексей боларның берсен дә кү рмә де дә, ишетмә де дә. Таныш бензин һ ә м май исеннә н, очуның рә хә тлегеннә н ул аң ын югалтты һ ә м бары тик аэродромга барып җ иткә ч кенә, Москвадан килгә н, тиз оча торган санитар самолетка кү черү ө чен носилкаларны тө шергә ндә генә уянып китте.

Ул ү зебезнең аэродромга барып җ иткә ндә, очуларның иң кызган чагы иде. ■

Моторлар гү лә ве бер генә минутка да туктап тормады. Бензин алу ө чен килеп тө шкә н бер эскадрильяны һ авада икенче, ө ченче эскадрилья алыштырды: очучылардан алып бензин цистерналарының шоферларына кадә р һ ә м бензин биреп торучы кладовщикларга кадә р ул кө нне аяктан егылганчы эшлә делә р. Штаб начальнигының тавышы бетте, ул хә зер ниндидер карлыккан тавыш белә н кычкыра иде.

Барысының да эше — муеннан һ ә м, кө н чамадан тыш киеренке булуга карамастан, бө тен кеше Мересьевны кө тү белә н мә шгуль иде.

Пилотлар ү з капонирлары янына самолетларын ките-

реп тә ө лгермилә р, мотор ү керү е аша механикларга кычкыралар.

— Алып килмә делә рме ә ле?

Җ иргә кү меп куелган цистерналар янына чираттагы бензиновоз килеп туктауга «бензин корольлә ре»:

— Аның турында берә р хә бә р юкмы? —дип кызыксыналар.

һ ә м барлык кеше, полктагы таныш санитар самолетының тавышы ишетелмиме, дип тың лап тора иде.

Салмак кына тирбә леп килгә н носилка ө стендә уянып киткә ч, Алексей ү зен чолгап алган таныш кешелә рне кү рде. Менә ул кү злә рен ачты. Тө ркем шатланып шаулый башлады. Нә къ носилка янында ул полк командирының тыйнак кына елмаеп торган хә рә кә тсез яшь йө зен кү реп алды. Аның белә н янә шә, штаб начальнигының тирлә п чыккан киң, кызыл бите һ ә м хә тта БАО командирының (аэродромга хезмә т кү рсә тү батальоны командирының ) да ак, тү гә рә к йө зе кү ренде, соң гысын Алексей формализм һ ә м саранлык ө чен бө тенлә й яратмый иде. Кү пме таныш кешелә р! Носилканы озын буйлы Юра алып бара. Ул һ аман артына борылырга, Алексейга карарга тырыша һ ә м шуң а кү рә атлаган саен абына. Аның белә н янә шә җ ирә н чә чле бер кыз — метеостанциядә хезмә т итү че сержант йө гереп бара. Алексейга элек бу кыз ни ө чендер апь; яратмыйдыр кебек, Алексейның кү злә ренә чалынмаска тырышадыр кебек һ ә м һ ә рвакыт астыртын гына аны ниндидер сә ер караш белә н кү зә тә кебек тоела иде. Шаяртып ул аны- «метеорология сержанты» дип йө ртә иде. Янә шә — вак-вак кына атлап, очучы Кукушкин бара. Бу кү ң елсез, ачулы йө зле кечкенә генә кешене эскадрильядә начар характеры ө чен яратмыйлар иде. Ул да елмая һ ә м Юраның озын адымнары белә н тигез атларга тырыша. Мересьевның хә теренә тө ште: очып китә р алдыннан ул зур бер компаниядә, бирми йө рткә н бурычы ө чен, Кукушкинны хур иткә н иде һ ә м явызлыкны онытмый торган Кукушкин моның ө чен аны бервакытта да гафу итмә с дип уйлаган иде. Ә менә ул аның носилкасы артыннан йө гергә ли һ ә м, Алексейны бә релү лә рдә н саклау ө чен, халык тө ркемен терсә клә ре белә н ачулы тө рткә лә п, носилканы йомшак кына тотып бара.

Ү зенең шулкадә р дуслары барлыгын Алексей бө тенлә й белми дә иде. Менә алар, ң г^ни ң ешелә р, нинди

А-28. Чынкеше — 6 81

вакытта ачылалар икә н! Ү зеннә н ни ө чендер куркып йө ргә н «метеорология сержантын» кызганып куйды. Ул БАО командиры алдында уң айсызланды: аның саранлыгы турында дивизиядә ә ллә никадә р кө лке сү злә р һ ә м анекдотлар тараткан иде бит ул. Кукушкиннан гафу ү тенә се килде һ ә м, ул алай ук начар һ ә м кешелә р белә н яши белми торган кеше тү гел дип, иптә шлә ренә ә йтә се килде. Шушы кадә рле газаплардан соң, ниһ аять, ү зенең туган йортына кайтып кергә н кебек булды, биредә барысы да аны чын кү ң елдә н сө енеп каршылыйлар иде.

Алексейны кө мештә й ак санитар самолеты янына иплә п кенә алып киттелә р: самолет ялангач каен урманы буена маскировкалап куелган иде. Санитар самолетының суынып ө лгергә н моторын резина амортизатор ярдә мендә техникларның инде җ ибә реп ятулары кү ренде.

Мересьев, мө мкин кадә рле катырак һ ә м ышанычлырак итеп ә йтергә тырышып:

— Иптә ш майор... —дип полк командирына эндә ште.

Командир, ү зенең гадә те буенча, ничектер серле һ ә м йомшак кына итеп елмаеп, аның ө стенә иелде.

— Иптә ш майор... рө хсә т итегез миң а Москвага очмаска, ә биредә, сезнең белә н...

Командир тың ларга комачаулый торган шлемын башыннан салып ташлады.

— Москвага кирә кми, мин биредә, медсанбатта калырга телим. "

Майор, мех перчаткасын салып, Алексейның одеял астындагы кулын капшап тапты да, каты кысып:

— Чудак! Сезне бит бик яхшылап, чынлап торып дә валарга кирә к, — диде.

Алексей башын чайкый башлады. Аң а монда яхшы, тыныч. Баштан кичкә ннә р дә, аягының сызлаулары да хә зер инде куркыныч булып тоелмыйлар.

Штаб начальнигы карлыккан тавыш белә н:

— Нә рсә ди ул? — дип сорады.

Командир, елмаеп:

— Биредә, безнең янда калдыруны сорый, — дип җ авап бирде.

һ ә м бу моментта аның елмаюы һ ә рвакыттагыча серле булмыйча, җ ылы һ ә м моң лы иде.

— Дурак! Романтика, «Пионерская Правда»га язар- лык бер мисал, — диде штаб начальнигы карлыккан тавыш белә н. — Аны хө рмә т итеп, Армия командующиеның ү з боерыгы буенча, Москвадан самолет җ ибә ргә ннә р, ә ул ә нә нә рсә дигә н була!..

Мересьев ү зенең һ ич тә романтик булмавын, ә биредә, медсанбат палаткасында, дуслар арасында, ә легә билгесез булган Москва госпиталенең уң ай шартларына караганда тизрә к сә ламә тлә нә чә ген ә йтергә телә де. Бервакыт ул, яраланган машинасын уң ышсыз утыртып, аягын биртелдергә ч, дә валанып, медсанбат палаткасында берничә кө н яткан иде ич. Ул штаб начальнигына ачулырак итеп җ авап кайтару ө чен сү злә р дә сайлаган иде инде, лә кин ә йтергә ө лгерә алмый калды.

йө рә к ө згеч итеп сирена сызгыра башлады. Барысының да йө зе кинә т эшлекле һ ә м кайгыртучан булып китте. Майор кыска гына берничә приказ бирде һ ә м кешелә р, кырмыскалар шикелле, йө герешә башладылар: берә ү лә р урман кырыена сыенган самолетлар янына, берә ү лә р аэродром читендә калкып торган команда пункты землянкасына, берә ү лә р кечкенә урманга яше- релгә н самолетлар янына чаптылар. Алексей, һ авада чал эз калдырып, кү п койрыклы ракета очуын кү рде, һ ә м ул һ ава тревогасын аң лап алды. Аның йө рә ге дө п- дө п тибә башлады, борын канатлары киң ә еп китте, һ ә м ул куркыныч минутларда һ ә рвакыт була торган ә сә рлә ндергә ч суыкның хә лсез тә не буенча ү ткә нен сизде. Аэродромны билә п алган сугышчан тревога ыгы-зыгысында эшлә ре булмаган Леночка, механик Юра һ ә м «метеорология сержанты» ө чә ү лә п носилканы элә ктереп алдылар да, аякларын тигез атларга тырышып һ ә м, ә лбә ттә инде, дулкынланудан дө рес атлый алмыйча, йө герә -йө герә Алексейны якындагы урман кырыена алып киттелә р.

Алексей ың гыраша башлады. Алар, йө герү дә н туктап, атлап бара башладылар. Ә еракта инде автомот зенит- квлар тыкылдатырга тотындылар. Звено-звено самолетлар, аэродром юлына йө герешеп чыгып, яшел юл буйлап чаба һ ә м бер-бер артлы һ авага кү тә релә башладылар, һ ә м ү зебезнең моторларыбызның таныш гү лә ү лә ре аша Алексей урман артыннан якынаеп килә торган тигезсез, ө зек-ө зек гө релдә ү не ишетте. Бу тавыштан аның мускуллары, ү злә реннә н-ү злә ре йомарланып, пружиналандылар һ ә м ул, носилкага бә йлә п салынган шушы хә лсез кеше, ү зен дошманга каршы атлыгып барган истребитель кабинкасында итеп, җ ә нлек артыннан чабып бара торган ау эте итеп сизде.

Носилка тар гына «щель»гә сыймады. Кайгыртудан Юра һ ә м кызлар Алексейны кулларына салып аска алып тө шә ргә телә гә ч, ул каршы килде һ ә м носилканы урман буенда, юан, зур каен кү лә гә сендә калдырырга ә йтте. Каен астында яткан хә лдә ул, саташулы тө штә ге кебек, тиз башланып киткә н вакыйганы кү зә тте. Очучыларга һ ава сугышын җ ирдә н кү рергә бик сирә к туры килә. Сугышның беренче кө неннә н бирле авиациядә очып йө ргә н Мересьевның һ ава сугышын җ ирдә н бер дә кү ргә не юк иде ә ле. һ ә м менә ул, һ ава сугышының яшендә й атлы- гулы хә рә кә тенә кү неккә н очучы, гаҗ ә псенеп карап торды: һ ава сугышы биредә н бө тенлә й куркынычсыз һ ә м ә крен булып кү ренә, тупа борынлы иске истребительлә рнең хә рә кә тлә ре бик салмак, пулеметларының гө рселдә ве дә монда, аста, зарарсыз бернә рсә булып, гади ө й эшен хә терлә теп яң гырый: ул я тегү машинасының тыкылдавы шикелле, яки ә крен генә ертылган коленкорның тырылдавы кебек ишетелә иде.

Немецларның унике бомбардировщигы, казлар шикелле тезелеп, аэродромны читлә теп ү ттелә р дә, баш очында торган якты кояш нурларына кереп югалдылар. Шул яктан, кояшта кырыйлары балкып торган болытлар арасыннан аларның, май коң гызлары гү лә венә охшаган, мотор гө релдә ү лә ре ишетелә башлады. Урманчыктагы автомат зениткалар тагын да котырыбрак ата башладылар. һ авадагы снаряд тө теннә ре, очып бара торган чалмабаш чә чә генә охшап, кү к йө зендә таралалар. Лә кин истребительлә рнең ә ллә нигә бер ялтырап киткә н канатларыннан башка һ авада бернә рсә дә кү ренми иде. _z

Май коң гызларының гү лә вен торган саен ешрак бү леп, тррр, тррр, тррр итеп коленкор ерткан тавыш ишетелә. Кояш нурлары эчендә җ ирдә н кү ренми торган сугыш бара, лә кин ул һ ава сугышында катнашучы кү рә торган сугышка бө тенлә й охшамый, һ ә м астан шундый ә һ ә миятсез, һ ә м шундый кызыксыз булып кү ренә ки, Алексей аны бик тыныч кү зә тә иде.

Югарыдан колак тондыргыч ә че сызгыру тавышы кө - чә йгә ннә н-кө чә я барып ишетелде. Бомбалар, кара тамчыларга охшап, аска таба тө шә башладылар һ ә м тө шкә н саен зурая бардылар. Шунда да Алексей курыкмады,

хә тта, аларның кайда тө шү ен кү рү ө чен, берйз башын да кү тә рде.

Шул вакыт «метеорология сержанты» Алексейны тә мам гаҗ ә пкә калдырды: бил тиң ентен щель эчендә торып, һ ә рвакыттагы шикелле, астыртын гына Алексейны кү зә ткә н кыз, бомбаларның сызгыруы иң югары ноктага җ иткә ч, кинә т щельдә н сикереп чыкты да носилка янына ташланды һ ә м куркудан, дулкынланудан калтыранган гә ү дә се белә н Алексейны каплап, җ иргә кысты.

Алексей кызның йө зен бер генә секунд ү зенең кү злә ре янында кү рде. Аның кояшта пешеп каралган, борын тиресе купкан йө зе, тулы иреннә ре бө тенлә й балаларныкы шикелле иде. Кайдадыр урман эчендә бомба шартлады. Шул секундта ук якынрак икенчесе, ө ченчесе, дү ртенчесе шартлап ярылды. Бишенчесе гө рселдә гә ч, җ ир, сискә неп китеп, бераз улап торды, бомба китеге тиеп, Алексей яткан каенның башы шиелдап киселеп тө ште, һ ә м Алексейның кү злә ренә кызның агарынган, куркудан ямьсезлә нгә н йө зе тагын бер чалынып китте. Алексей ү зенең битендә аның салкын битен тойды һ ә м ике бомба гө рселдә ве арасындагы кыска гына вакыт эчендә, кыз куркынып һ ә м ярсынып:

— Сө еклем!.. Сө еклем!.. —дип пышылдады.

Яң адан коела башлаган бомбалар җ ирне дер селкеттелә р. Аэродром ө сҮ ендә һ авага гө рселдә п кара баганалар кү тә релде, ә йтерсең лә, тезелеп торган агачлар җ ирдә н атылып чыктылар һ ә м, ә йтерсең лә, аларның башлары шунда ук ачылып киттелә р дә, һ авада сарымсак исе калдырып, соры, ә че тө тен калдырып, туң ган җ ир кисә клә ре рә вешендә җ иргә коелдылар.

. Тө тен таралып беткә ндә, тирә -юнь тып-тын иде инде, һ ава сугышы тавышлары урман артыннан чак кына ишетелә лә р. Кыз инде сикереп торган, аның агарып киткә н йө зе хә зер комач шикелле иде. Ул Алексейга карамыйча гына гафу ү тенде:

— Берә р җ ирегезне авырттырмадыммы? Юлә р мин, юлә р, 'гафу итегез мине!

— Нә рсә инде ү кенеп торырга, — дип мыгырдады Юра. Дустын ү зе ышыкламыйча, менә шушы метеорология станциясе кызының ышыклавы ө чен ояла иде ул.

Ул мыгырданып комбинезонын какты, очын бомба китеге кыеп ташлаган каенга кү з тө шереп, җ илкә чокырын кашыды, башын чайкап куйды. Каен кә ү сә се буйлап йксыл су ага башлаган иде. Яраланган агачның ак каны, елтыр-елтыр итеп, мү кле кайры буенча ага һ ә м җ иргә саф кү з яше тө сле тама иде.

— Карагыз ә ле, каен елый, —дип куйды Леночка, ул шушы куркыныч минутта да ү зенең ярсулы-гаҗ ә псе- нү ле кыяфә тен югалтмаган иде.

— Еларсың! —дип куйды Юра, кү ң елсез генә. — Я, сеанс бетте, алып киттек. Санитар самолеты исә нме, аң а тимә гә нме?

Мересьев, яраланган агачка карап, кояшта ялтыр-йолтыр иткә н каен суына һ ә м саф тамчыларның еш- еш җ иргә тамуларына һ ә м озын шинель кигә н, исеме дә мә гълү м булмаган «метеорология сержанты»на карап:

— Яз җ итте! — дип куйды.

Ө чә ү лә п — Юра алдан, кызлар арттан — аның носилкасын ә ле һ аман тө тенлә п торган һ ә м эченә кар сулары җ ыела башлаган бомба чокырлары аша самолетка таба алып баралар. Алексей кызның каты шинель җ иң еннә н чыгып торган, носилканы кысып тоткан кечкенә, нык кулларына кызыксынып кү з кырые белә н карап бара. Нә рсә булган аң а? Ә ллә бу сү злә р аң а курыкканда колагына ишетелделә рме?

Алексей ө чен истә лекле булган бу кө ндә аң а тагын бер вакыйгага шаһ ит булырга туры килде. Канатларына һ ә м фюзеляжына кызыл тә ре тө шерелгә н кө меш самолет инде яп-якын, аның тирә сендә борт-механикның йө рү е, бомба кыйпылчыгы яки шартлау җ иле машинаны имгә тмә деме икә н дип караштыруы һ ә м башын чайкаштыр- галап куюы кү ренә иде. Шул вакыт бер-бер артлы истребительлә р килеп тө шә башладылар. Алар урман артыннан килеп чыктылар да, кыйгачлап тө шеп, аэродром ө стендә гадә ттә гечә бер ә йлә неп тә тормастан, җ иргә тө штелә р һ ә м туп-туры урман янына, ү злә ренең капонирлары буена килә башладылар.

Тиздә н кү к йө зе тынып калды. Аэродром бушады, урманда моторлар ү керү е туктады. Лә кин команда пункты янында ә ле кешелә р басып тора һ ә м, куллары белә н кү злә рен кояштан каплап, кү ккә карыйлар.

— «Тугызынчы» кайтмады! Кукушкин кайдадыр юа- нып калды! — дип хә бә р итте Юра.

Алексей Кукушкинның һ ә рвакыт бераз канә гатьсез карый торган караң гы чырайлы йө зен хә терлә де һ ә м шул ук Кукушкинның бү ген ү зенең носилкасын кайгыртучан гына тотып баруын исенә тө шерде. Шулай ук микә нни? Кайнар кө ннә рдә очучылар ө чен бик табигый булган бу фикер аэродром тормышыннан кү птә И аерылган Алексейны сискә ндереп җ ибә рде. Шул вакытта һ авада гү елдә ү ишетелде.

⇐ Предыдущая 3 4 5 6 789 10 11 12 Следующая ⇒