ЭЧТӘЛЕК 4 страница

Капшанып, яшь, куе нарат агачлары арасына^ү рмә лә п барырга туры килде. Менә ул, йомгак шикелле йомарланып, тезлә рен иягенә кадә рле китерде, куллары белә н кочты һ ә м, шулай итеп, тө нге урманның кыштырдавын тың лый-тың лый, хә рә кә тсез калды. Бу тө ндә Алексей, бә лки, ө метсезлеккә тө шкә н булыр иде. Лә кин йокыга талган урман эчендә туп авазлары ачыграк ишетедделә р, һ ә м ул хә тта кыска-кыска гө рселдә гә н ату тавышларын саң гырау гына шартлау авазларыннан аера башлаган кебек булды.

Иртә н уянганда Алексей, ниндидер билгесез борчылу һ ә м кайгы сизеп, шунда ук уйлап алды: «Нә рсә булды соң ә ле? Начар тө ш кү рдемме ә ллә? » Кылт итеп исенә тө ште: зажигалка кабынмады бит. Лә кин кояш ягымлы итеп җ ылытып торганда, тирә -юньдә ге бө тен нә рсә ярмаланган каты кар, нарат кә ү сә лә ре, яшел ылыслар ялтырап һ ә м балкып торганда, зажигалканың кабынмавы ул кадә р зур кайгы булып тоелмады. Яманрак нә рсә бар иде: оеган кулларын тезлә реннә н алгач, ул ү зенең аягү рә баса алмаганын сизде. Берничә тапкыр кү тә релергә тырышып, япьле таягын сындырды һ ә м, капчык шикелле, авып тө ште. Оеган аяк-кулларын бераз ял иттерү ө чен, чалкан ятты һ ә м наратларның энә ле яфраклары аркылы тө псез зә ң гә р кү ккә карады: бу вакыт кү к буйлап кабарынкы, кырыйлары бө дрә лә неп кызарган ак болытлар йө герә лә р иде. Тә не бераз җ айга килде, лә кин аякларына нә рсә дер булган: алар бө тенлә й баса алмыйлар. Яшь наратка ябышып, Алексей тагын торып карамакчы булды. Ниһ аять, ул торып басты, лә кин аякларын агач янына тартмакчы гына булган -иде, шунда ук хә лсезлектә н һ ә м аяк табаннарының ә рнеп, кычытып бик каты авыртуыннан егылды.

Беттем микә нни? Шулай ук биредә, нарат агачлары астында ү лә ргә туры килерме? Монда бит аны бер кеше дә тапмас һ ә м ерткыч хайваннар кимереп бетергә н сө яклә рен бер кеше дә җ ирлә мә с. Хә лсезлек аны һ аман җ иргә тарта. Лә кин еракта туп тавышлары гө рселди. Анда сугыш бара, анда ү зебезнекелә р. Шушы соң гы сигез-ун- километрны җ иң еп чыгарлык кө ч тапмас микә нни ул?

Туп тавышлары аны ү злә ренә тарталар, дә ртлә ндерә лә р, чакыралар һ ә м ул аларның чакыруына җ авап бирде. Ьрткыч хайван кебек, дү рт аякланып, кө нчыгышка таба ү рмә лә п китте. Башта ни эшлә гә ненә хисап бирмичә, ерактагы сугыш тавышыннан ә сә рлә неп ү рмә лә де, ә соң ыннан аң лы рә вештә, таяк белә н баруга караганда урман эчлә п болай бару уң айрак икә нен аң лап хә рә кә тлә нде ^авырлык кимү аркасында аяк табаннары азрак сызлыйлар, һ ә м, ерткыч хайван шикелле ү рмә лә п, ул тизрә к барачак иде. Менә ул яң адан кү крә геннә н тамак тө бенә ниндидер шатлык тө ене кү тә релү ен сизде. Ү з-ү зен тү гел, бә лки бү тә н бер кешене, бу рә вештә сә ер хә рә кә тлә нү нең нә тиҗ ә сенә ышанып җ итмә гә н рухы кө чсез кешене ышандырырга телә гә ндә й, ул ә йтеп куйды:

Зарар юк, хө рмә тлем, хә зер инде чыннан да бө тенесе без дигә нчә булачак!

Туктап ял иткә н вакытта ул туң ган учларын култык астына кыстырып җ ылытты, бер яшь чыршы янына ү рмә лә п килеп, дү рт почмаклы ике кайры кисә ге суеп алды. Аннары, тырнакларын сындыра-сындыра, каеннан берничә озын туз суеп тө шерде. Мех оеклары эчендә ге йон шарф кисә клә рен алып, шулар белә н кулларын урады лә м шарф ө стеннә н учына, олтан кебек итеп, ә леге кайрыны куйды һ ә м, каен тузы белә н бә йлә п, индивидуаль пакеттан алынган бинтлар белә н чорнады. Уң кулында- гысы1 уң ай һ ә м ә йбә т эшлә нде. Сул кулын инде тешлә ре белә н бә йлә ргә туры килгә нгә кү рә, анысы ул кадә рле уң ышлы чыкмады. Хә зер инде куллары «киендерелде» Алексей, хә рә кә тлә нү нең ансатлашуын сизеп, тагын ү рмә лә п китте. Икенче тапкыр туктаганда, тезлә ренә дә берә р кайры бә йлә де. ^{1 1}

Тө ш вакыты җ итеп, кояш инде шактый җ ылыта башлаган вакытта, Алексей куллары белә н байтак кына «атлаган» иде. Туп тавышлары, ә ллә якынайганга кү рә ә ллә ничек тә булса-тавышның алдавы аркасындамы, кө члерә к яң гырый башлады. Аң а шулкадә р җ ылы иде, ул комбинезонның «яшен» изү ен сү теп җ ибә рде.

Кар эреп, яшел тү мгә клә ре калкып чыккан бер мук сазлыгын аркылы ү ткә н чакта, язмыш аң а тагын бер бү лә к хә зерлә гә н иде: аксыл, юеш һ ә м йомшак мү к ө стендә ул сирә к, ү ткен, елтыр яфраклы нечкә генә сабак

ларны кү реп алды һ ә м алар арасында, нә къ тү мгә клә р ө стендә, бераз изелгә н, лә кин ә ле яхшы ук „сусыл кып- кызыл мү к җ илә клә ре яталар иде. Алексей тү мгә ккә иелде һ ә м саз исе килә торган җ ылы хә тфә мү к ө стеннә н иреннә ре белә н җ илә клә рне җ ыярга тотынды.

Кар астыннан чыккан мү к' җ илә генең ә чкелтем-тө че тә меннә н, соң гы кө ннә рдә ашарга туры килгә н шушы беренче ашамлыктан аның ашказанын кө зә н җ ыерды. Лә кин Алексейның бу борып-борып авыртуның басылуын кө теп торырга тү землеге җ итмә де. Ул, тү мгә клә р ө стеннә н ү рмә лә п, аю шикелле, теле һ ә м иреннә ре белә н шушы ә чкелтем-баллы җ илә клә рне җ ыя башлады. Мех оеклары эченә кереп тулган салкын суны да сизмичә, аякларының ә рнеп сызлавын, ү зенең бик каты арыган булуын. берсен дә берсен дә сизмичә, бары тик балланган һ ә м авызны камаштыра торган ә чкелтем тә мне генә һ ә м ашказа- нының рә хә т авыраюын гына тоеп, ул шулай берничә тү мгә кнең ө стен чү плә п чыкты.

Кү ң еле болганып, Алексей косты. Артыграк ашаганын аң ласа да, ү зен тыя алмыйча, тагын ашарга кереште. Ул кулындагы бә йлә вечлә рен салды, җ илә клә рне банкага җ ыйды, шлемына тутырды һ ә м, аны каешына бә йлә п, йокларга телә ү тойгысын кө ч-хә л белә н генә җ иң еп, тагын ү рмә лә п китте.

Тө нлә белә н карт бер чыршы агачының канат астына сыенып, җ илә клә рен ашады, кайры һ ә м чыршы кү ркә се орлыкларын чә йнә де. Шуннан соң сак һ ә м шомлы йокы белә н йокыга талды. Берничә тапкыр аң а кемдер караң гыда аның янына шыпырт кына килә дер кебек тоелды. Ул кү злә рен ачты, шулхә тле сагаеп тың лады, хә тта колаклары чың лый башлады һ ә м ул, пистолетын тартып чыгарып, таш кебек катып, агачтан тө шкә н кү ркә тавышыннан, туң а башлаган карның шыгырдавыннан, кар астындагы кечкенә генә елгачыкларның челтерә ү тавышыннан сискә неп утырды. _о

Бары тик таң алдыннан гына авыр йокыга талды. 1 аң атып яктыргач, ү зе йоклаган агач тирә сендә тө лкенең челтә рле аяк эзлә рен һ ә м алар арасында, кар ө стеннә н ө стерә леп барган койрык эзен кү реп алды.

Менә кем аң а йокларга бирмә гә н икә н! Эзлә ргә караганда, тө лке тирә -юньдә арлы-бирле йө ргә н, утырып торган һ ә м тагын йө рергә керешкә н. Алексейның башына яман уй килде. Аучылар ә йтә лә р, бу хә йлә кә р ерткыч кешенең ү лә чә ген сизенә һ ә м аны эзә рлеклә п йө ри башлый, дилә р. Чынлап та, шушы сизенү бу куркак җ ә нлекне аның артыннан йө ртте микә нни?

«Юк сү з, нинди юк сү з! Бө тенесе дә ә йбә т булыр... »— ^{ү зен дә}Р^{тлә нде}Р^еп куйды һ ә м, бу урыннан тизрә к китә ргә тырышып, ашыгып шуыша башлады ^F

Бү ген аның тагын бә хете басты. Хуш исле артыш агачларының кү гелҗ ем тонык җ илә клә рен иреннә ре бе-

и^{3еП ИӨ}Р'^{ГӘ НДӘ}> У^л былтыргы сары яфраклардан тор- ооын^^Дя^ДеР “^{6Р бер ЙОМГак к}Ү ^{рде Ул ада} кулы белә н ОРЫВДЫ, авыр йомгак таралып китмә де. Шул вакыт ул

мә җ бү р була^Уиде. Ү зен бегГ лТ ^{ТЫГЫП куя}'Р^гааның, хакы юк. ^{Р Д пат}Р^ОНСЬ13 калдырырга

кердеҮ алык bSy”₆ve" « X/" ™

Лә кин бу турыда бер генә минут tq • ^ашаР^га ярамый.

_Жылы, X’ „, х" ^ЯбЫШ? ” «шерле,

шунда ук ашап бетерде Ва/гя^бать,Р^ДЬ|- Керпене йотты һ ә м бары шунняи _Р« ^еякләРенә кадә рле чә йнә п еасы не енаде’ Лакш? „, < ™" 1^аВЮЬ," ^Ла «ирэнгеч ятты. Бә лки, йоклап та киткә н булырТетелде³ Алек- ХагйТк»^

Га^РХа^ашТ^Уите^Пп пуле^ан аткан тавышлар да ^ИШ Арыганлыгын онытып, ял итү не, тө лкене онытып, ул тагын алга таба - урман эченә шуышып китте.

казыкларга бә йлә неп, жилдә каралып беткә н ж Р р дан корыштырылган киртә кү ренде. Киртә аланны ар

^ЛЫ Йк^рә Гкир^ә арасында кү птә н йө релмә гә н ^ташлан- дык юдэзяә рУ кар^Р астыннан кҮ Ренгалэн тө рж Димә к, анда ү зебезнекелә р дә булырга тиеш, ә ^а\ \ „„_пгзнсугышчыны, ә лбә ттә, яшерерлә р, кулларыннан килгә н ^МТГа" а^Рпл^Эы юлн^тә мамланыи килү ен кү рен. Алексей кызганмыйча, бө тенлә й ял итмнчә ү рмә ли баш- ’сулуы кабып, карга йө зе белә н ^ла-егыла^ргык кө чә нү дә н акын югалта-югалта, шуышты ул. Якындагы кяпкЛыкка тизрә к барып җ итә се килде: аны коткарачак авыл’шушы калгулыктан, ә лбә ттә, кү ренергә тиеш иде Соң гы кө члә рен жыеп, авылга таба ашкынганда улг > е нә осә гә игътибар итмә де: эрегә н кар астыннан һ аман-аен ячыгоак чыга барган юл белә н ә леге киртә дә н башка биредә ^Ркеше барлыгы турында сө йли торган бү тә н бернэрс ^ДӘ һ ә м ^Дменә, ниһ аять, калкулыкка менеп житте. Алексей кө чкә сулыш алып, кү злә рен кү тә реп карады һ ә м шул минутта ук яң адан кү злә рен йомды, чө нки аның кү з алдында Ачылып киткә н кү ренеш шундый коточкыч бу- ^ЛЫШик^еюк'кү птә н тү гел генә бу урында бер кечкенә авыл булган. Аның кайда булганлыгын кар кү меп киткә н

дә кү - адә м

буекч^урмә лә п^кнлү ен^ү реп, ³ янып ХТбу^Х бакчалары яныннан тагын чабып китте. ^{У А}

^ИХТЫ'^ЯР^СЫЗ хә рә кә тлә нү ендә дә вам итте Анын

™к“с^П,?: ^нгТл„^^Д“_Бал^аа^ПлТ ™

кыен тү гел иде. Кечкенә генә скамыялар да саклангянняп аларны кайчандыр авылдагы кайгыр™ Е струклан, пыяла белә н шомартып ясаган. АлжсеГкан

шикелле бө гә рлә неп, кар ө стенә яттьЛ⁴⁶*¹’ ^{арЫГан е}Р^ткыч

Аның кү ң елендә сагыш кайный иде пелә Алексей бер уч эрегә н, җ ылы балчык алды. Балчык, майлы нә рсә дә й, бармаклар арасыннан сытылып чыга, ж“™ан торе® дим исе" сыер абзары һ ә м дан иялә ре

яшагэн'булгаинар... Шушы рә тлә п укыш бипм» топгм соры туфраклы дар кисә ген кайчандыр,

ә йбә т тормыш турында хыялланганнар, машиналар ки теоткә ннә р тук тормыш белә н тора башлаганнар. Авыл-

д_Ыр. уку йорты һ ә м клуб салып дабә рмнкме? Кышкы

”%^РдТХ' торгаш беркем до’борчымый торга» тын-

^ЛЫ Кубоә к уйланган саен, Алексейның арыган мие ү т- E^gsgs

кузлә пне ачтырмый, тешлә рдә шытыр-шытыр итә. Дала лан килә торган бу ком болытын «Камышин яң гыры» дип Saranap һ ә м Камышиядагы бик кү п буын кешелә ре бу кпмнаоны туктату, туйганчы бер саф һ ава сулау хыялы белә н ^РХХлйннә р. Бары тик социалистик дә ү лә ттә генә аларның хыялы тормышка ашты: кешелә р, сү з куе шып җ илгә һ ә м комга каршы бергә лә п кө рә ш башлады- ^’йимбә кө ннә ре бө тен

барлыкка°килде, ^Ркечкенә генә урамнарның буеннан-буена

кечкенә генә тирә к агачлары тезелеп тора башлады. Аларны кадерлә п, су сибеп, башларын кыркып ү стерделә р, гү я алар шә һ ә р агачлары булмыйча, һ ә р кешенең ү з тә рә зә тө бендә ге гө ллә р иде. Алексейның бик хә терендә: яз кө ннә рендә, шә рә, нечкә чыбыклар яшь ү ренте чыгарып, яшел киемгә киенгә н чакта, бө тен шә һ ә р, малайлардан алып картаеп беткә н картларга хә тле куанышалар иде... һ ә м менә Алексей ү зе туып-ү скә н Камышин шә һ ә ренең урамнарында немецлар йө ри итеп кү з алдына китерде. Камышин кешелә ре җ ан-талашып ү стергә н агачларны кисеп, немецлар урамнарда утлар ягалар. Шә һ ә р тө тенгә уралган, һ ә м Алексей уйнап ү скә н, анасы яшә гә н йорт урынында ә нә тегенди бер корымлы гарип морҗ а гына сузаеп тора.

Аның кү ң елендә шомлы авыр сагыш кайнарга тотынды.

Җ ибә рмә скә, аларны моннан ары җ ибә рмә скә! Сугышырга, кө ч барында сугышырга, урман аланындагы дошман солдатларының гә ү дә се ө стендә яткан теге рус солдаты кебек сугышырга!

Кояш инде урманның кү гелҗ ем сыртына барып орынды.

Алексей кайчандыр авыл урамы булган урыннан шуышып китте. Янгын урыннарыннан авыр ис, мә ет исе аң кып тора. Авыл кеше йө рми торган аулак урманнан да тыҢ рак иде. Кинә т ниндидер ят тавыштан ул сагаеп калды. Кырыйдагы бер янгын урынында эт кү ренде. Бу озын йонлы, салынкы колаклы, гадә ттә ге йорт эте иде. Акрын гына ырылдап, аяклары арасына кысып, ул ниндидер каткан ит кисә ген чә йни иде. Бу гадә ттә юаш булырга тиеш эт, хатыннарның һ ә рвакыт сукрана торган, малайларның яратып уйный торган җ ан иясе, Алексейны кү ргә ч, кинә т ырылдап, тешлә рен ыржайтты. Аның кү злә рендә ниндидер явыз ут кабынды, һ ә м Алексей чә члә ренең ү рә тора башлавын сизде. Менә ул, кулындагы кайрыны чишеп ташлап, пистолетын алырга кесә сенә тыгылды. Берничә секунд алар — кеше һ ә м инде ерткычка ә йлә нгә н эт — бер-берсенә кү злә рен терә п карап тордылар. Шуннан соң этнең кайчандыр кү ргә ннә ре хә теренә тө ште булса кирә к, ул башын сузып, гаепледә й, койрыгын болгый башлады, һ ә м ү зенең ит кисә ген алып, койрыгын бот арасына кыстырып, янгыннан калган кара ө ем артына чабып китте.

Юк, биредә н тизрә к, тизрә к китә ргә кирә к. Караң гы Тешә р алдыннан соң гы берничә якты минутны файдаланып, Алексей юл сайлап-нитеп тормыйча, туп-туры кар ө стеннә н урманга таба—хә зер инде аермачык диярлек булып туп тавышлары ишетелеп торган якка ү рмә лә де. Ул инстинктив рә вештә шул якка омтыла, чө нки бу тавыш, магнит шикелле, якынайган саен Алексейны ү зенә кө чле рә к тарта ’иде.

Ул шулай тагын берме, икеме, ә ллә ө ч кө нме шуышты. Ул хә зер вакыт исә бен югалтты. Бө тен нә рсә, автомат шикелле, ө злексез хә рә кә т итү гә кайтып калды. Вакыт- вакыт ә ллә йокымсырау, ә ллә онытылу билә п ала. Алексей барган килеш йокыга киткә ли, лә кин кө нчыгышка таба ө стери торган кө ч шундый зур, хә тта ү зен-ү зе онытканда да ә крен генә шуышуын дә вам итеп, нинди дә булса агачка яки куакка килеп тө ртелгә нче яки, куллары сыгылып тө шеп, бите белә н эрегә н кар ө стенә егылганчы һ аман шулай ү рмә ли. Аның бө тен телә ге, бө тен аң лаешсыз фикерлә ре бер кечкенә нфктага тупланган: шуышырга, хә рә кә тлә нергә, ничек кенә булса да алга таба барырга.

Ү рмә лә гә ндә ул һ ә р куак тө бен йотлыгып кү зә тә, лә кин инде керпелә р очрамый иде. Хә зер ул кар астыннан чыккан җ илә клә р белә н туена, мү к суыра. Бер тапкыр аң а бик зур кырмыска оясы очрады. Бу оя урманда җ ил тарап һ ә м яң гырлар юып бетергә н печә н чү мә лә се шикелле калкып тора иде. Кырмыскалар ә ле уянмаганнар, һ ә м аларның оялары бө тенлә й җ ансыз кебек иде. Лә кин Алексей шушы йомшак чү мә лә эченә кулын тыгып җ ибә рде, һ ә м аны суырып алганда кулына бик кү п итеп кырмыскалар ябышканнар иде. һ ә м менә ул аларны ашый башлады: кипшенгә н, яргаланып беткә н авызында кырмыска кислотасының ә чкелтем, кырку тә мен тою рә хә т иде. Ул тагын һ ә м тагын ү зенең кулын кырмыска оясына тыкты. Менә бервакыт, кө тмә гә ндә актара башлаганга, барлык кырмыскалар кү тә релеп чыктылар.

Бу кечкенә генә бө җ ә клә р ярсып каршы тордылар. Алар Алексейның кулын, иреннә рен, телен чактылар, ком-

бинезон астына кереп, тә нен тешлә делә р. Лә кин аларның чагулары хә тта рә хә тлек бирә иде. Кырмыска кислотасының ә че тә ме аны дә ртлә ндереп җ ибә рде. Аның эчә се килеп китте. Тү мгә клә р арасында кө рә н урман суы җ ыелып торганны кү реп, Алексей шунда иелде. Иелде һ ә м шунда ук артка тайчалды: кү кнең зә ң гә р шә ү лә се тө шкә н су кө згесеннә н коточкыч һ ә м бө тенлә й ят кеше карап тора иде. Бу кешенең йө зе кара тире белә н ө ртелгә н сө якне хә терлә теп, бө дрә лә нә башлаган, кайчы тимә гә н сакал белә н капланган иде. Кара чокырлардан зур, тү гә рә к һ ә м ничектер кыргый булып ялтырый торган кү злә р карыйлар, укмашкан чә члә ре маң гаена бармак-бармак булып салынып тө шкә ннә р.

«Бу мин микә нни? » — дип уйлады Алексей һ ә м, яң адан су ө стенә иелергә куркып, эчмә скә булды, бераз кар ашады һ ә м тагын кө нчыгышка таба ү рмә лә п китте, аннан ә леге һ аман шул куә тле магнит аны ү зенә тартып тора иде.

Тө н кунар ө чен ул зур бер бомба чокырына, шартлаган чакта атылып чыккан сары ком белә н уралган чокыр эченә керде. Аның тө бендә тын һ ә м уң айлы иде. Җ ил бирегә керми, тик ө реп тө шерелә торган ком бө ртеклә ре генә кыштырдашалар. Йолдызлар исә чокыр эченнә н гаҗ ә еп якты булып кү ренә лә р, һ ә м баш очында гына эленеп торалар кебек, ә наратның чайкалып торган бер шалама ботагы шушы ялтырап торган утчыкларны чү прә к белә н сө ртеп, чистартып тора торган кул шикелле булып тоела иде. Иртә н бераз суынды. Урман эчендә дымлы салкын томан җ ә елде һ ә м җ ил, ү зенең юнә лешен ү згә ртеп, тө ньягыннан исә һ ә м салкын томанны бозга ә йлә ндерә башлады. һ ә м соң гына таң атып, ниһ аять, аның нурлары куе агач ботаклары аркылы ү теп кергә ч, куе томан таралып, ә кренлә п эри башлагач, тирә -юньдә бө тен нә рсә нең тайгак боз кабыгы белә н капланганлыгы кү ренде, ә чокыр ө стендә ге нарат ботагы хә зер инде чү прә к тотып торган кул шикелле тү гел, бә лки вак кына пыяла бармаклар асылынып торган гаҗ ә еп бер хрусталь шә мдә л булып тоела иде. Җ ил исеп киткә н чакта, аның пыяла асылмалары тын һ ә м салкын гына шың гырдашалар иде.

Бу тө нне Алексей ничектер аеруча хә лсезлә нде. Ул хә тта куенында йө ртә торган нарат кайрысын да чә йнә мә де. Гә ү дә сен кө чкә генә җ ирдә н аерып алды, ә йтерсең лә, ул тө нлә белә н җ иргә ябышкан иде. Комбинезонына, сакалына һ ә м мыекларына ябышкан бозларны кагып тормастан, ул чокыр стенасына ү рмә лә ргә тотынды, лә кин тө н эчендә бозга ә йлә нергә ө лгергә н комнан Ъның куллары хә лсез генә таеп китә лә р иде. Тагын һ ә м тагын чыгарга азапланып карады, лә кин яң адан һ ә м яң адан чокыр тө бенә шуып тө ште. Аның хә рә кә тлә ре һ аман саен хә лсезлә нә барды. Ниһ аять, ул кеше ярдә меннә н башка чыга алмаячагын аң лап алды һ ә м бик каты курыкты. Бу аны тагын бер тапкыр тайгак ком ө стеннә н ү рмә лә ргә мә җ бү р итте. Ул бары тик берничә хә рә кә т кенә ясап калды һ ә м шунда ук, хә лсезлә неп, шуып тө ште.

«Бетте! Хә зер бө тенесе дә бетте! »

Ул, ү зенең бө тен тә нендә ихтыярны богаулый торган коточкыч тынычлык сизеп, чокыр тө бенә бө гә рлә неп ятты. Иренеп кенә гимнастерка кесә сеннә н таушалып беткә н хатларны чыгарды, лә кин укырга хә леннә н килмә де. Чуар кү лмә к киеп, болындагы чә чә клә р арасында утырган кызның фотографиясен чыгарды. Җ итди һ ә м сагышлы елмаеп, кыздан сорады:

— Шулай ук бә хиллә шә безмени? — һ ә м, кинә т сискә неп, кулына фотографияне’ тоткан хә лдә катып калды: каядыр биектә урман ө стендә ге суык һ ә м дымлы һ авада, таныш аваз ишетелгә ндә й булды.

Ул шунда ук авыр йокымсыраудан уянып китте. Бу тавыш ү зе болай бер д$ искитә рлек тавыш тү гел иде. Чак кына ишетелә, аны хә тта ерткыч хайванның ү ткен колагы да бозланган агач башлары гө желдә веннә н аера алмас иде. Лә кин Алексей аны торган саен ачыграк ишетте. Ү зенә бертө рле сызгырулы бу тавыштан ул һ ич хатасыз танып алды: истребитель килә. Кайчандыр ул ү зе дә шундый самолетта очып йө ргә н иде бит.

Моторның гү елдә ве якынайды һ ә м ү сә барды, мотор ә ле сызгыра, ә ле самолет һ авада ә йлә нгә ндә ү керә башлый иде, һ ә м менә, ниһ аять, бик югарыда ә крен генә хә рә кә тлә нә торган тә ресымак бернә рсә кү ренде: ул соры болыт тө теннә ре арасында ә ле югйла, ә ле тагын килеп чыга иде. Менә инде аның канатларында кызыл йолдызлар кү ренә башлады, һ ә м, нә къ менә Алексейның баш очында канатларын ялтыратып, ү лем элмә ге ясады да, кайтыр якка таба борылды. Бераздан аның гү лә ү тавышы тынды, бозланган һ ә м җ ил астында ягымлы гына гө жлә п торган агач башлары тавышына кереп югалды, лә кин Алексейга ә ле бик озак вакыт сызгырулы нечкә аваз ишетелеп тора кебек тоелды.

Ул ү зен самолет кабинасында итеп хис итте. Бер папирос та тартып ө лгерә алмаслык кыска бервакыт эчендә ул урман уртасындагы аэродромга кайтып җ итә р иде. Кем очты икә н соң? Бә лки, Андрей Дегтяренко иртә нге разведкага чыккан булгандыр? Ул шулай, разведкага чыккан ' вакытында, берә р дошман самолетын очрату ө мете белә н шундый биеккә менә ргә ярата иде... Дегтяренко... Самолет... Дуслар...

Алексей, ү зендә кө ч артуын сизеп, чокырның бозлы стеналарын кү здә н кичерде. Билгеле инде, бу килеш чыгып булмаячак. Лә кин тик ятып, ү лем кө теп булмый лабаса. һ ә м ул хә нҗ ә рен кыныннан чыгарды да, хә лсез һ ә м кө чсез селтә неп, боз катламын вата, каткан комны тырнаклары белә н кө ри, баскычлар ясый башлады. Аның тырнаклары сынды, бармаклары канады, лә кин ул аның саен ү чегебрә к пычак һ ә м тырнаклары белә н эшли бирде. Аннары, шушы баскычларга тезлә ре һ ә м куллары белә н таянып, ә крен генә кү тә релә башлады. Менә ул брустверга кадә р кү тә релде. Тагын бер тапкыр кө чә нсә, брустверга ятарга һ ә м аны ү тә ргә мө мкин. Лә кин аяклары таеп китте һ ә м Алексей, бите белә н бозга каты тө ртелеп, аска тә гә рә п тө ште. Каты гына бә релде. Ә мотор тавышы ә ле һ аман аның колак тө бендә яң гырап тора иде. Ул яң адан тырмаша башлады һ ә м тагын егылып тө ште. Шуннан соң, ү зенең эшен тә нкыйть кү зеннә н кичереп, баскычларны тирә нә йтергә кереште, кырыйларын ү ткенә йтте һ ә м, хә лсезлә нә барган тә ненең кө члә рен саклык белә н җ игеп, тагын менеп китте.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒