Гæртам

Гæртам

Аслæмбегæн ацы фæндагыл къуыри иу хатт уæддæр æнæацæугæ нæй. Уыимæ дæр машинæйыл. Фистæгæй куы уаид, уæд æй Дзипкайы сæр бæргæ никуы бахъæуид, фæлæ шофыр у æмæ йæ фæндагмæ цæстдарджытæм йæхи цæст дæр дарын хъæуы, кæннод дæм дзы чи кæцы ран йæ къах фæдардзæн, уый зонгæ дæр нæ бакæндзынæ. Уæлдайдæр та Дзипка. Адæймаг дзы йæ сæрæн нал у. Машинæйæн йæ цыппæртæ баиу уæнт, ома йæ рохтæ йын йæ бар ауадз, æндæр дæ тæккæ хъуыры абаддзæн æмæ дын цалынмæ дæ «хъихъхъ» фехъуса, уæдмæ йæхицæн æнцойдзинад нæ саккаг кæндзæн. Дæ «хъихъхъ» айхъусгæйæ та уайтагъд къæссавæлдæхт фæвæййы.

Мæнæ афтæ нæ фæдзурынц, æхца тæф нæ кæны, зæгъгæ. Уæллæй, ахæм тæф кæны, æмæ йæ иуæй-иу хатт Дзипкайы æмбудæнтæ цалдæр километрмæ дæр банкъарынц. Ацал-ауал азы дзы Аслæмбег йæ сæрæн нал у. Йæ машинæ йын бон йæ фæздæгæй базоны, æхсæв — йæ уынæрæй. Уæдæ йын алы фембæлды дæр фондз кæнæ та, æппынкъаддæр, æртæ сомы йæ дзыппы ма атъысса, уый гæнæн нæй. «Хъихъхъ» дæр уый хоны. Куыддæр уыцы уынæр сфæразы, афтæ та йæ дзыпп фæрогдæр вæййы, уыйхыгъд Дзипкайы дзыппы уæзыл та æфтгæ бакæны.

Фæлæ цыма ныр рæстæджытæ аивтой, Аслæмбегмæ афтæ кæсын райдыдта. Цæмæн, уый йæхи йеддæмæ ничима зоны. Стæй йæ зæгъынмæ дæр никæмæн ма хъавы. Уадз æмæ адæмы хъустыл æнæнхъæлæджы æрцæуа. Афтæмæй цæсты тынгдæр сахаддзæн.

Ехх, анассыны, зæгъгæ! Ныронг йæхæдæг йæхи рохтыл æрбахæцын куынникуы бафæрæзта! Афонмæ Дзипкайæ йæ маст цал æмæ цал хатты райстаид! Уæвгæ ницы кæны! Ирон хæс райсынæн æрæджы никуы у. Ныр дæр йæ тыппыртæ равдæлон кæнын базондзæн. Цас стырдæр уаргъæй фервæзай, уыйас арфдæрæй ныуулæфдзынæ, дæ астæу æхсызгондæрæй стасын кæндзынæ...

Згъоры Аслæмбеджы машинæ лæгъз фæндагыл. Згъоры, ныронг куыд никуыма уыди, афтæ тагъд. Æрыдоны фале, цыппар фæндаджы кæм баиу вæййынц, уырдæм ныххæццæйыл йæ быцъынæг тоны. Амæй размæ та-иу уыцы фæсаджилгæнæнæй йæ мæрдты удхæссæг уыдта. Уæвгæ дзы йæ зæрдæ дæр куыд радаид, кæд æмæ дзы æппынæдзух дæр уыдта Дзипкайы рæсыд цæсгом. Йæ цæстытæ, Дзибисы загъдау, хамуты рудты хуызæн. Агуывзæйы сæстытæ æмæ дзы бæгæныйы кæлдтытæ кæсы. Цыма адæймаджы рыст бамбарынхъом никуы уыдысты, тæригъæд сæм никуы бахъардта, хатыр цы у, уый нæ зонынц...

Адæммæ уыцы æнæрвæссонæй кæсынц. Сæхи цур алкæй дæр хæсджыныл нымайынц. Исчи сæ иувæрсты куы аивгъуыйа, уымæй тынгдæр ницæмæй тæрсынц æмæ цыппар фæндагыл фæдисæй уымæн дзагъултæ кæнынц.

Аслæмбег сæ рæзты куыннæ æривгъуыйдзæн!.. Дардмæ та йæ ауыдтой æмæ Дзипкайы рахиз къухыл хæрдмæ схæцыдысты. Машинæйы цыд фæсабырдæр. Чи зоны, æнæ шофырæй куы ’рцæйцæуид, уæддæр Дзипкайы рæзты аивгъуыйын йæ цæсгом нæ бахъæцид. Æнæмæнг æрлæууид. Сахуыр афон ын нæу ацал-ауал азы?!

Аслæмбег фæндаггæрон æрурæдта. Дзипкайы размæ уыцы хъæлдзæгхуызæй бауад.

— Амондджын бон райдай кусын! — арфæ йын ракодта Аслæмбег, цыма йын, отпускæй кæй æрбаздæхт, уый афтæ æхсызгон уыд, уый хуызæн.

Дзипка йæхи нæхъусæг скодта. Дыууæ цæсты та рахиз къухыл хæрдмæ схæцыдысты æмæ, Кæрдзыны ’рдыгæй цы машинæ сцæйцыд, уый æрлæууын кодта. Ацы хатт цæмæдæр гæсгæ машинæмæ йæхæдæг фæраздæр.

Аслæмбег иунæгæй аззад. Тыхсгæ ма кæн, æмбал автоинспекгор, ды дæ дынджыр хытъын денджызы был хурмæ куы тавтай, уæд а лæппу дæр æнцад нæ бадт. Цæрæнбонты йæ былыцъæрттæ кæмæ хордта, фæлæ йæ къух нырма ныр кæмæ баххæст, уыцы хъуыддаг саразын ын бантыст.

— Кæдæм рафæдис дæ? — уыцы æнæбарыгомау базмæлыдысты фæндагмæ кæсæджы былтæ.

Аслæмбеджы хъуыдытæ æрдæгыл фескъуыдысты.

— Æви та «цъæх бæхыл» бадыс? — дзуапмæ дæр нал банхъæлмæ каст, афтæмæй сдзырдта Дзипка.

— Хуыппы хъæстæ дæр нæ дæн!..

— А-ба-бау! Дæ дзыхæй йæ уæлдæр дæр æмæ дæлдæр дæр нæ исыс!..

Шофыр йæхи хæстæгдæр байста Дзипкамæ æмæ йын йæ рахиз дзыппы йæ къух атъыста.

Автоинспектор Аслæмбегмæ цæстæй ацамыдта, дæ фæндаг дар, зæгъгæ, æмæ фæндаджы иннæ фарсмæ фæцæуæг.

Рацыд иудзæвгар рæстæг. Цымыдисдзинад тыхджын у. Æрдæбонсарæй дæр æй йæ дзыпмæ нывналын рох бæргæ нæ уыд, фæлæ йын фадат нæма фæци. Æмæ мæнæ машинæ зынæг нал ис. Йæ дзыпп асгæрста. «Мæлæты дзæбæх къæр-къæр нæ кæны, — йæхинымæр хъуыдытыл фæци Дзипка. — Фæсотпуск ахæм æхцайы уынæр уæлдай æхсызгондæр вæййы...»

— Ай та цы у? — цыппæрдигъон тыхт урс-урсид гæххæтт фелвасгæйæ, хъæрæй сдзырдта Дзипка.

Ногæй та йæ дзыпмæ нывнæлдта, фæлæ дзы ницæуылуал фæхæст. Гæххæтт райхæлдта, кæд йæ мидæг исты ис, зæгъгæ, фæлæ та уым дæр ницы. Æрæджиау ын йæ фыстытæм фæкомкоммæ. Цæстытыл æй тагъд-тагъд ахаста: «Фучъи дæ нæ хъæуы? Кæд дæ нæ хъæуы, уæддæр ын æнæрайсгæ нал ис, уымæн æмæ æз мæ нозт ныууагътон. Дыккаг мæй. Æнусы бонмæ уый мæ дзыхы нал уыдзæн! Арахъхъы тæф мæ-иу кæй цыди, гæртæмттæ дæр дын уый тыххæй фыстон. Æмæ ма дын мæнæ мæ фæстаг гæртам! Саламтимæ Аслæмбег».

Фысты кæрон амонæн æмæ астæуккаг æнгуылдзы æхсæн фидар æлвæстæй йæ сæр радардта хистæр æнгуылдз...

⇐ Предыдущая 136 137 138 139 140141142 143 144 145 Следующая ⇒