24,Ш.Құдайбердіұлы – ақын, ойшыл, қоғам қайраткері.

Шә кә рім 1858 жылы, ескіше 11 шілде де Семей облысы, Шың ғ ыстауда дү ниеге келген. Ә кесі Қ ұ дайберді 1868 жылы 67 жасында дү ниеден ө тті. Жетім қ алды деген аты болмаса, Шә кә рім жетімдікті кө рмеген десе де болады. Қ ұ нанбайдың ерке немересі болып ө скен. Абай Қ ұ нанбаев тә рбиесінде ө скен. Шә кә рім – қ азақ мә дениеті тарихында орны зор, ең сесі биік ерекше тұ лғ а. Ол – заманның озық ойлы демократы, ірі ағ артушысы, терең ойшылы, қ оғ ам қ айраткері. Жарты ғ асырдан астам еріксіз ү зілістен соң халық алдына қ айта шық қ ан ұ лы тұ лғ аларымыздың бірі Шә кә рімнің қ азақ халқ ының рухани мә дениетінің тарихында алатын орны ерекше. Шә кә рім ә рі ақ ын, ә рі тарихшы, философ, ө з заманының ү лкен ойшылы еді, қ азақ ә дебиетін жаң а белеске кө терген. Кел, жастар, біз бір тү рлі жол табалық! ” ө лең інде талапты жастарды ұ лы Абайдан ү лгі-ө неге алуғ а, содан уйренуге шақ ырса, ”Жастық туралы”, ”Кә рілік туралы” ө лең дері Абай ү лгісінде жазылып, адамның ө мір жасын жыр етеді. “Ө мір”, ”Сә нқ ойлар”, ”Ызақ орлар”, ”Қ ұ марлық ”, ”Жолама қ улар маң айғ а”, ”Адамдық борышың ”сияқ ты дидактикалық ө лең -жырларында боямалы ажарды, жасанды мінез бен жағ ымсыз қ ылық ты сынғ а алады. Болашақ тың кілті білімде екенін жақ сы тү сінген ақ ын “Насихат”деген ө лең інде білім алуды, білімді болуды насихаттайды, даналық тұ жырым жасайды. Шә кә рім эпикалық жанрда кө лемді шығ армалар жазғ ан. Олардың қ атарына ақ ынның “Қ алқ аман-Мамыр”, ”Ең лік-Кебек”, ”Лә йлі-Мә жнү н” дастандары жатады. Шә кә рім Қ ұ дайбердіұ лының музыкалық мұ расы 15 ә н, 2 кү й, 8 ә уенмен орындалатын 4 эпикалық шығ армадан қ ұ ралады. Шә кә рім ә ндерін алғ аш нотағ а тү сірген голландық Альвин Бимбоэс. «Музыкалық этнография» жинағ ына Шә кә рім Қ ұ дайбердиевтің орыс тілінде 2 ә ні жарық кө рді. Затаеевичтің 1925 жылы шық қ ан «Қ азақ халқ ының 1000 ә ні» жинағ ына «Тілек – бата» деген атпен енген.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 10 Следующая ⇒