2. Биологияның өзге ғылымдармен байланысы жайлы тұжырымдама жасаңыз

Биология-тіршілік туралы ғ ылым. Ол тірі организмдердің қ ұ рылысын, қ ызметін, ө сіп дамуын жә не сыртқ ы ортамен қ арым-қ атынасын зерттейді. «Биология» деген терминді алғ аш рет 1797 жылы неміс ғ алымы Т. Руз (1771-1803) енгізген.

Қ азіргі биологияны тірі табиғ атты жә не оның қ ұ рамдас бө ліктерін зерттейтін ғ ылымдардың жиынтығ ы деп атауғ а болады. Себебі биология ғ ылымының соң ғ ы 30-40 жыл аралығ ында қ арқ ынды дамуы кейбір биологиялық пә ндердің (молекулалық биология, цитогенетика, биофизика, т. б. ) жеке-дара ғ ылым ретінде қ алыптасуына мү мкіндік туғ ызды. Зерттеу нысанына байланысты биология ғ ылымының салалары ө те кө п (1сызбанұ сқ а). Ө здерің е таныс ботаника жә не зоологияның ө сімдіктер мен жануарлардың қ ұ рылысын, даму ерекшеліктерін сыртқ ы ортамен қ арым-қ атынасын зерттейтінін білесіндер. Цитология, гистология, анатомияғ ылымдары жасушалардың, ұ лпалардың, органоидтердің қ ұ рылысын, қ ызметін зерттесе, физиология, биохимияғ ылымдары организмдер тіршілігіне қ ажетті жасушада жү ретін процестерді зерттейді. Генетика-тірі организмдердің тұ қ ымқ уалаушылық жә не ө згергіштік заң дылық тарын, ал эмбриология-организмдердің жеке дамуын қ арастырады, олардың тарихи дамуын эволюциялық ғ ылым зерттейді. Селекция-ө сімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің жаң а сорттарын, асыл тұ қ ымдарын, штаммаларын алу жә не бар сұ рыптамаларды жетілдіру туралы ғ ылым. Систематикағ ылымы организмдерді жү йелеумен айналысса, экология тірі организмдердің ө зін қ оршағ ан ортамен қ арым-қ атынасының дамуын, кө беюін қ арастырады. Биология пә нінің салалары. 1. Биология- тірі табиғ атты зерттейді. 2. Ботаника- ө сімдіктерді зерттейді. 3. Микология- саң ырауқ ұ лақ тарды. 4. Алкалогия- балдырларды. 5. Бриология- мү ктерді. 6. Лихенология- қ ыналарды. 7. Зоология- жануарларды. 8. Ихтиология- балық тарды. 9. Герпетология- жорғ алаушыларды. 10. Арахнология- ө рмекшілерді. 12. Энтомология- бунақ денелілерді. 13. Маммология немесе Териология- сү тқ оректілеррді. 14. Гельминтология- қ ұ рттарды. 15. Орнитология- қ ұ старды. 16. Анатомия- ағ заның ішкі қ ұ рылысын. 17. Хронобиология- биологиялық ырғ ақ ты. 18. Цитология- жасушаны. 19. Гистология- ұ лпаларды. 20. Вирусология-вирустарды. 21. Микробиология- бактерияларды. 22. Физиология- мү шелердің қ ызметін, қ оректенуін т. б. 23. Гигиена- денсаулық ты сақ тау, алдын ала сақ тануды зерттейді. 24. Эмбриология- ұ рық тың дамуы. 25. Экология- ағ за мен сыртқ ы орта байланысын. 26. Аутэкология- жеке ағ залар мен популяциялардың сыртқ ы ортамен байланысын. 27. Этология- мінез қ ұ лық ты. 28. Демэкология- популяция, қ оршағ ан ортаны. 29. Синэкология- сыртқ ы ортамен бірлестік. 30. Эндокринология- бездерді. 31. Генетика- тұ қ ымқ уалаушылық пен ө згергіштік. 32. Гериатрия- ұ зақ ө мір сү ретін жасушалардың ауруларын жә не емлеуін. 33. Морфология- ағ за пішіні мен сыртқ ы қ ұ рылысын. 34. Селекция- жануарлардың қ ол тұ қ ымын, ө сімдіктердің іріктемесін, бактериялардың штамдарын. 35. Биотехнология- тіршіліктің сан алуан қ иысын. 36. Эволюция ілімі- тірі ағ залардың сыртқ ы ортамен байланысын. 37. Антропология- адамның шығ у тегін. 38. Биометрия- математикалық ә дістерді. 39. Биохимия- ағ заның химиялық зат қ ұ рамын, таралуын, ө згеруін. 40. Биогеография- ө сімдіктер мен жануарлардың жер бетінде таралу заң дылық тарын. 41. Палентология- ескі органикалық қ алдық тардың ө мір сү рген дә уірін. 42. Биосфера- барлық табиғ ат ө згерісін, даму заң дылық тарын. 43. Систематика- тү рлердің алуан тү рлілігін. 44. Бионика- тірі организм ә рекетіне ұ қ сас машиналар мен техникалық қ ұ ралдар жасау мү мкіндігін. 45. Ә леуметтік экология- адам қ вуымдастығ ы мен табиғ ат арасындағ ы байланыс. 46. Геногеография- материктерді мекендеген халық тарды. 47. Геоэкология- жер қ абығ ының даму заң дылық тарын. 48. Биоэкология- тірі ағ залардың табиғ ат ортасындағ ы ө згерістердің адамның іс ә рекетімен байланысын зерттейді. ......

⇐ Предыдущая 22 23 24 25 262728 29 30 31 Следующая ⇒