12. Құйрықсыздар отрядының ерекше белгілеріне талдау жасай отырып, қарастырыңыз

Омыртқ а жотасы — мойын, дене, сегізкө з жә не қ ұ йрық бө лімдерінен тұ рады.

Мойын бө лімі сақ ина пішінді бір ғ ана омыртқ адан тұ рады, ол ө зінің буындық екі оязы арқ ылы бас сү йекпен жалғ асады. Дене омыртқ аларының саны тү рліше, яғ ни 7—100 дейіндежә не одан да артығ ырақ болады. Мысалы, ең азы — қ ұ йрық сыздарда — жетеу, ал аяқ сыздарда жү зден асады. Сегізкө з бө лімінің омыртқ асы біреу ғ ана, ал аяқ сыздарда тіпті болмайды. Сегізкө з омыртқ асының ұ зын болып, кө лденең орналасқ ан екі ө сіндісі болады. Бұ ғ ан жамбас. сү йегінің екі мық ын сү йегі бекиді. Қ ұ йрық бө лімі қ ұ йрық ты қ ос мекенділер-де айқ ын бө лінген, аяқ сыздарда аз, ал қ ұ йрық сыздарда уростил деген бір ғ ана сү йекшеден тұ рады. Уростил эмбриональдық дә уірде бірнеше жеке омыртқ алардан қ алыптасатындығ ы анық талғ ан.

Қ ұ йрық сыздардың омыртқ асы — процельді, яғ ни алдың ғ ы жағ ынан ойық, арт жағ ынан дө ң ес келеді. Жоғ арғ ы сатыдағ ы қ ұ йрық тылардың омыртқ асы — опистоцельді, анығ ырақ айтқ анда, алдың ғ ы жағ ынан дө ң ес, арт жағ ынанойық келеді. Нағ ыз қ абырғ а тек қ ана аяқ сыздарда болады, бірақ та олардың қ абырғ алары ө те қ ысқ а болады. Қ ұ йрық тылар-да “жоғ арғ ы” қ абырғ алары дамығ ан. Қ ұ йрық сыздардың қ абырғ алары мү лдем болмайды.

Бас сү йек. 3. Қ ұ йрық сыздардың кө з ұ ясының алдың ғ ы бө лімінде иіс сына сү йек (sрһ епеthmоіdеum) дамиды. Қ ұ йрық тыларда бұ л сү йек екеу. Иіс капсуласы шеміршекті сипатын сақ тайды.

Баста жамылғ ы сү йектер аз кездеседі. Басты ү стің гі жағ ы-нан тө бе (рагіеtаlе) жә не маң дай (fгопtаlе) сү йектері қ оршап жатады. Бұ л сү йектер қ ұ йрық сыздарда жымдасып тө бе-маң дай (ргопіорагіеtаlе) сү йектерін қ ұ райды. Бұ лардың алдың ғ ы жағ ында мұ рын (пазаlе) сү йектері орналасады, олар аяқ сыздарда жақ алды (ргаетахіііаге) сү йектерімен бірігіп кетеді

Қ ұ йрық сыздарда тө с сү ріншегі мен жауырынның арасын қ осып тұ ратын жің ішке таяқ ша тә різді буғ ана (сіаvісиlа) орналасады. Амфибилерде дамығ ан қ абырғ а-лардың болмауына байланысты, кө кірек қ уысы болмай-ды. Иық белдеуі бұ лшық еттердің арасында бос жатады

Ет системасы. Ет сегменттерінің метамерлі орналасуын қ ұ йрық сыздардың кеуде бө лімінің біраз жерінен кө руге болады. Қ ү йрық тылар мен аяқ сыздарда ет системасындағ ы метамерлі орналасу айқ ын байқ алады.

Қ ан айналу системасы. Қ ұ йрық сыздардың жү рекшелерінің аралық тары пердемен толық бө лінген, бірақ барлық қ ос мекенділерде жү рекшелер қ арыншамен бір ғ ана тесік арқ ылы қ атысады. Жү ректің бұ л айтылғ ан ү ш бө лім-дерінен басқ а оң жү рекшемен қ атысатын вена қ олтығ ы жә не артериялық конусы болады. Қ ұ йрық сыздардан бір ерекшеліп, бұ ларда артерия доғ асы тө р-теу болады.

⇐ Предыдущая 17 18 19 20 212223 24 25 26 Следующая ⇒