Абайды қытайша сөйлеткен
Ха Хуан Жан (Хабай) Абайдың қ ытай еліндегі аудармашысы, ә рі насихаттаушысы ақ ын ұ рпақ тарының жү регінде ү лкен ә сер қ алдырды. Ұ лты Сібе, Шың жан ө лкесінің Шә уешек қ аласы маң ындағ ы Қ азақ тар ауылында туып, балалық, жастық шағ ы қ азақ тармен бірге ө ткендігі, Қ ытай тіліндегі мектептерде оқ ыса да, қ азақ ша аса жетік білетіндігі, ә сіресе Абайды бала кү нінен жаттап ө скендігі мә лім болды. Хабай мырза Шың жан университетінің орыс тілі факультетін бітіріпті, ұ зақ жылдар Қ ытайдағ ы Қ азақ тар арасында ауапты қ ызметтер атқ арғ ан. 1970жылдан бастап Пекиндегі лттар баспасында, 1980жылдан Қ ытай қ оғ амдық Ғ ылымдар академиясы аз ұ лттар ә дебиетін зерттеу институтында, кейін «Аз Ұ лттар ә дебиетін Зерттеу» журналының басч редакторы болып істеген. 1950 жылы Абайдың «Ескендір» поэмасын, 1958 жылы «Масғ ұ т»поэмасын Ханзу тіліне аударып, Пекинде арнайы кітап етіп бастырып шығ арғ ан. 1958 жылы «Қ азақ тың ұ лы ақ ыны- Абай» атты алғ ашқ ы ғ ылыми зерттеу мақ аласын жазып, Пекинде «Тянь-Шань» журналында бастырғ ан. Хабай Абайдың 167 ө лең ін, 3 поэмасын, 45 ғ ақ лия сө здерін тү гел аударғ ан. «Абай жә не Абай шығ армалары » деген 3 кітабын Пекин қ аласында бастырып шығ арғ ан.
Абай ө лең дерін басқ а тілдерге аударғ ан аудармашылар:
Грузин тіліне аударғ ан – Ш. Мчедлишвили Қ арақ алпақ тіліне аударғ ан – Ш. Сеитова Қ ырғ ыз тіліне аударғ ан – А. Токомбаева Татар тіліне аударғ ан – М. Максуд жә не Н. Арсланов Француз тіліне аударғ ан – Ғ алымжан Мұ қ анов Ағ ылшын тіліне аударғ ан – А. Самохмалов Тү ркмен тіліне аударғ ан – А. Хайидова, Т. Касымова Ұ йғ ыр тіліне аударғ ан – П. Искакова жә не М. Хамраева
IV Ү йге тапсырма: 1. Абай мұ расының орыс жә не ө зге тілдерде танылуы туралы тү сінік.
2. Реферат жазу.
V Оқ ушыларды бағ алау: оқ ушылардың берген жауаптарына қ арай білімдерін бағ алаймын.
Тексерілді:
|