C. Postępowanie przed MTS

· postę powanie to skł ada się z dwó ch czę ś ci:

o pisemnej

o ustnej

· w toku postę powania pisemnego strony przedkł adają trybunał owi memoriał y, kontrmemoriał y i w razie potrzeby repliki, akty i dokumenty dla poparcia swego stanowiska

o dorę czenie za poś rednictwem sekretarza trybunał u

· rozprawa przed trybunał em jest publiczna (chyba ż e Trybunał zarzą dzi inaczej)

· rozprawą kieruje prezes lub w jego zastę pstwie wiceprezes lub sę dzia najstarszy wiekiem

· przedstawiciele, doradcy, i adwokaci stron przed trybunał em korzystają z przywilejó w i immunitetó w

· ję zykami urzę dowymi są francuski i angielski

· wyrok:

o zapada wię kszoś cią gł osó w; w przypadku ró wnoś ci gł osó w rozstrzyga gł os przewodniczą cego

o Trybunał nie jest zwią zany precedensami ’ wyrok wią ż e tylko strony

o wyrok wydany przez Trybunał jest ostateczny

· obowią zuje regulamin uchwalony przez Trybunał z roku 1978 z poprawkami z 5 grudnia 2000 r.

· Trybunał ogł asza swe opinie doradcze na posiedzeniu publicznym, zawiadamiają c o tym uprzednio Sekretarza Generalnego ONZ oraz przedstawicieli pań stw i organizacji mię dzynarodowych bezpoś rednio zainteresowanych daną sprawą

4. Mię dzynarodowy Trybunał Prawa Morza

· w roku 1996 po wejś ciu w ż ycie konwencji o prawie morza, został utworzony zgodnie z artykuł em 287 konwencji z Montego Bay Mię dzynarodowy Trybunał Prawa Morza

· trybunał zł oż ony jest z 21 niezawisł ych sę dzió w reprezentują cych gł ó wne systemy prawne ś wiata

· w skł adzie nie moż e być dwó ch obywateli tego samego pań stwa

· Trybunał powoł ał ze swojego skł adu Izbę zł oż oną z jedenastu sę dzió w, któ ra ma zajmować się sporami dotyczą cymi interpretacji lub stosowania konwencji o prawie morza

· decyzje trybunał u są ostateczne i wią ż ą ce tylko dla stron sporu i w danej sprawie

· ję zykami roboczymi są francuski i angielski

· siedzibą Trybunał u jest Hamburg

§ 4. Stał e są dy regionalne

· Trybunał Sprawiedliwoś ci Wspó lnot Europejskich

o siedziba – Luksemburg

o został utworzony na podstawie traktatu rzymskiego z 1957 r.

o kompetencje:

§ rozpatruje skargi jednego pań stwa czł onkowskiego przeciwko drugiemu pań stwu czł onkowskiemu dotyczą ce nie wywią zywania się ze zobowią zań przyję tych w traktacie rzymskim, a takż e inne spory dotyczą c spraw obję tych tym traktatem, któ re obie strony zgodzą się mu przekazać

§ rozpatruje skargi komisji przeciwko pań stwu czł onkowskiemu nie wywią zują cemu się ze zobowią zań zacią gnię tych w traktacie rzymskim

§ rozpatruje odwoł ania organó w wspó lnot, osó b fizycznych i prawnych od decyzji poszczegó lnych wspó lnot wykraczają cych poza przyznane im kompetencje

§ moż e rozpatrywać inne sprawy przekazane przez radę, zgodnie z przepisami konwencji

· Europejski Trybunał Praw Czł owieka oraz Europejska Komisja Praw Czł owieka

o siedzibą – Strasburg

o utworzone zgodnie ze zmianami jakie wprowadził 11 protokó ł z 11 maja 1994 r. dotyczą cy przekształ cenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez konwencję

o skł ad ’ 45 sę dzió w

o sę dziowie są wybierani przez zgromadzenie parlamentarne wię kszoś cią gł osó w na okres 6 lat z moż liwoś cią ponownego wyboru

o trybunał zasiada w skł adzie komitetó w (trzech sę dzió w), izb ( siedmiu sę dzió w), wielkiej izby (17 sę dzió w)

o trybunał moż e przyjmować skargę każ dej osoby

o trybunał moż e rozpatrywać skargę dopiero po wyczerpaniu wszystkich ś rodkó w odwoł awczych, przewidzianych prawem wewnę trznym, zgodnie z powszechnie uznanymi zasadami prawa mię dzynarodowego

· zgodnie z Amerykań ską Konwencją Praw Czł owieka (1969) został utworzony Mię dzyamerykań ski Trybunał Praw Czł owieka z siedzibą w San Jose

o skł ada się z 7 sę dzió w mają cych obywatelstwo pań stw bę dą cych czł onkami organizacji pań stw amerykań skich

o sześ cioletnia kadencja

o jurysdykcja we wszystkich sprawach spornych

o prawo wnoszenia spraw do trybunał u maja wł ą cznie pań stwa oraz komisja

o pań stwa czł onkowskie OPA mają prawo do korzystania z opinii trybunał u w sprawach dotyczą cych konwencji a takż e traktató w dotyczą cych ochrony praw czł owieka w pań stwach amerykań skich

§ 5. Zał atwianie sporó w w ś wietle statutó w i praktyki organizacji mię dzynarodowych

1. Zał atwianie sporó w w systemie Ligi Narodó w

· Pakt Ligi Narodó w nał oż ył na pań stwa czł onkowskie obowią zek kierowania sporó w powstał ych mię dzy nimi bą dź to na drogę postę powania rozjemczego lub są dowego, bą dź to do rozpatrzenia przez Radę Ligi, przy czym w ż adnym przypadku nie powinny one uciekać się do wojny przed upł ywem trzech miesię cy od wyroku sadu rozjemczego lub są dowego lub decyzji Rady

· Pakt Ligi Narodó w nie wykluczał wojny jako ś rodka zał atwiania sporó w mię dzynarodowych

· okreś lone w Pakcie LN zobowią zania dotyczą ce zał atwiania sporó w oparte był y na zał oż eniu, ż e spory mię dzynarodowe moż na podzielić na spory prawne i polityczne oraz ż e spory pierwszej kategorii powinny być kierowane na drogę rozjemczą lub sadową, natomiast spory drugiej kategorii – do organó w Ligi. Pakt wymieniał w art. 13 cztery rodzaje sporó w uważ anych za prawne („nadają ce się w ogó lnoś ci do rozstrzygnię cia rozjemczego lub sadowego”)

2. Zał atwianie sporó w w ś wietle Karty Narodó w Zjednoczonych

Karta NZ w art. 1 wś ró d celó w dla któ rych powoł ano do ż ycia ONZ, wymienia: „zał atwianie i rozstrzyganie sporó w lub sytuacji mogą cych prowadzić do naruszenia pokoju w drodze pokojowej wedł ug zasad sprawiedliwoś ci i prawa mię dzynarodowego”
zgodnie z art. 33 ust. 1 strony uczestniczą ce w sporze: „bę dą przede wszystkim dą ż yć do jego zał atwienia w drodze rokowań, badań, mediacji, koncyliacji, rozjemstwa, rozstrzygnię cia sadowego, odwoł ania do organó w lub ukł adó w regionalnych albo w drodze innych ś rodkó w pokojowych wedł ug wł asnego wyboru”
Rada Bezpieczeń stwa:

ma prawo zbadać spó r lub sytuację w celu ustalenia czy trwanie sporu lub sytuacji moż e zagraż ać mię dzynarodowemu pokojowi i bezpieczeń stwu (art. 34)
wydaje odpowiednie decyzje i moż e dla zapewnienia wykonania tych decyzji stosować sankcje bez uż ycia sił zbrojnych (art. 41) i ewentualnie sankcje z uż yciem sił zbrojnych (art. 42)
zgodnie z postanowieniami art. 27 Karty NZ, decyzje Rady Bezpieczeń stwa w sprawach innych niż proceduralne, powinny być podejmowane wię kszoś cią dziewię ciu gł osó w w stosunku do ogó lnej liczby pię tnastu czł onkó w Rady

art. 11 ust. 2 Karty NZ upoważ nia Zgromadzenie Ogó lne do omawiania spraw dotyczą cych utrzymania mię dzynarodowego pokoju i bezpieczeń stwa i do wydawania w tych sprawach zaleceń
Karta wył ą cza dwie kategorie sporó w spod kompetencji ONZ ’ art. 2 ust. 7 zawiera ogó lna zasadę: „ż adne postanowienie niniejszej karty nie upoważ nia narodó w zjednoczonych do ingerencji w sprawy, któ re z istoty swej należ ą do kompetencji wewnę trznej któ regokolwiek pań stwa”
zgodnie z art. 2 ust. 6 Karty NZ, „organizacja zapewni, by pań stwa któ re nie są jej czł onkami, postę pował y zgodnie z niniejszymi zasadami w stopniu koniecznym dla utrzymania mię dzynarodowego pokoju i bezpieczeń stwa”
art. 31 przewiduje, ż e pań stwo nieczł onkowskie na ró wni z pań stwami czł onkowskimi nie bę dą cymi czł onkami Rady Bezpieczeń stwa, moż e brać udział, bez prawa gł osowania, w omawianiu każ dej sprawy przedstawionej Radzie Bezpieczeń stwa, jeż eli Rada uzna, ż e sprawa dotyczy szczegó lnie interesó w tego pań stwa
w uzgodnionym sformuł owaniu zasady pokojowego zał atwiania sporó w, zawartej w deklaracji zasad prawa mię dzynarodowego, uchwalonej przez Zgromadzenie Ogó lne w dniu 24 paź dziernika 1970 r., stwierdzono, ż e pań stwa mają obowią zek zał atwiać swoje spory mię dzynarodowe ś rodkami pokojowymi w taki sposó b, aby nie dopuś cić do zagroż enia mię dzynarodowego pokoju i bezpieczeń stwa oraz sprawiedliwoś ci przy czym stosować bę dą ś rodki wymienione w art. 33 Karty

3. Zał atwianie sporó w w ś wietle praktyki ONZ

Karta NZ kł adzie gł ó wny nacisk na dział alnoś ć zmierzają cą do utrzymania pokoju, zachę cają c do zał atwiania sporó w poza ONZ
ONZ speł nia funkcje centralnego kanał u, poprzez któ ry przechodzi ogromna wię kszoś ć sporó w mię dzynarodowych o wię kszym znaczeniu politycznym; spory nie przekazane do ONZ to przeważ nie spory, w któ rych jedna ze stron lub obie strony nie są reprezentowane w ONZ
najczę ś ciej spory dostają się na forum ONZ wskutek wniesienia ich przez strony sporu lub inne pań stwo. wiele sporó w wnió sł na forum zgromadzenia ogó lnego komitet do spraw dekolonizacji, domagają c się podję cia ś rodkó w w celu przyspieszenia tego procesu.

4. Zał atwianie sporó w w innych organizacjach mię dzynarodowych

· statuty wielu organizacji przewidują kierowanie do są du rozjemczego lub do MTS sporó w wynikł ych z ich interpretacji

· inne spory ’ znacznie wię ksza ró ż norodnoś ć

o Mię dzynarodowa Organizacja Pracy – skomplikowany system kontroli, mają cej na celu wywarcie nacisku na pań stwa, by przestrzegał y postanowień konwencji pracy (spory rozpatruje Rada Administracyjna, któ ra moż e je przekazać do komisji ś ledczej)

· w niektó rych organizacjach wyspecjalizowanych spory rozpatrują komisje koncyliacyjne, komisje dobrych usł ug i ró ż nego rodzaju organy specjalnie powoł ywane w tym celu

5. Mię dzynarodowy Oś rodek Regulowania Sporó w Inwestycyjnych

· przy zał atwianiu sporó w powstał ych na tle stosowania umó w mię dzynarodowych (umowy takie noszą zazwyczaj nazwę umó w dotyczą cych promocji i ochrony inwestycji zagranicznych) najczę ś ciej stosowane są rokowania bezpoś rednie i arbitraż

· 1965 – inicjatywa MBOiR ’ podpisano w Waszyngtonie Konwencję o regulowaniu sporó w dotyczą cych inwestycji mię dzy pań stwami a obywatelami innych pań stw ’ utworzenie MORSI

o Konwencja uznaje zdolnoś ć osoby fizycznej lub spó ł ki do uczestniczenia bezpoś rednio w procesie toczą cym się na forum mię dzynarodowym, a ponadto stanowi, ż e w przypadkach, kiedy inwestor i pań stwo-gospodarz zgodził y się przekazać spó r do zał atwienia przez MORSI, pań stwo inwestora nie moż e w danej sprawie sprawować opieki dyplomatycznej, z wyją tkiem sytuacji, w któ rej pań stwo-gospodarz nie zastosuje się do orzeczenia

§ 6. Tendencje rozwojowe w zakresie zał atwiania sporó w mię dzynarodowych

spory mię dzynarodowe coraz rzadziej stanowią przedmiot wył ą cznego zaangaż owania pań stw uczestniczą cych w sporze
rola są downictwa mię dzynarodowego w zał atwianiu sporó w mię dzynarodowych jest nadal stosunkowo ograniczona
mniej niż poł owa pań stw czł onkowskich ONZ zł oż ył a deklarację w sprawie przyję cia obowią zkowej jurysdykcji MTS, zgodnie z art. 36 ust. 2 statutu, przy czym wiele pań stw przy skł adaniu deklaracji poczynił o daleko idą ce zastrzeż enia, któ re w duż ym stopniu ograniczają praktyczne znaczenie zgody na jurysdykcje MTS

§ 7. Ś rodki przymusu niebę dą ce wojną

wś ró d ś rodkó w odwetowych rozró ż niamy retorsję i represalia

retorsja – polega na zastosowaniu wobec pań stwa, któ re naruszył o interesy drugiego pań stwa, podejmują c ś rodki zgodne z prawem mię dzynarodowym, ś rodkó w podobnej natury. Najczę ś ciej retorsja jest odwetem za podję cie ś rodkó w dyskryminują cych drugie pań stwo. Rezultatem retorsji w zwią zku z nał oż eniem ceł o charakterze dyskryminacyjnym jest czę sto „wojna celna”
represalia – są bezprawnym dział aniem, bę dą cym odwetem za dokonane uprzednio podobne bezprawie. represalia mają na celu wymuszenie od strony przeciwnej poszanowania prawa mię dzynarodowego. Przy stosowaniu represalió w należ y przestrzegać zasady proporcjonalnoś ci i zasady humanitarnoś ci. Represalia mogą polegać na dokonaniu dział ania tego samego rodzaju (in kind) lub innego rodzaju (not in kind) moż na je stosować w czasie pokoju oraz w czasie wojny

Konwencje genewskie z roku 1949 o ochronie ofiar wojny zabraniają stosowania represalió w wobec rannych, chorych i rozbitkó w znajdują cych się pod ochroną konwencji (art. 46 I konwencji i art. 47 II konwencji) oraz wobec osó b cywilnych i ich mienia (art. 33 IV konwencji), jeń có w (art. 13 III konwencji), a konwencja haska z roku 1954 wobec dó br kulturalnych (art. 4)
ś rodki stosowane w charakterze represalió w:

embargo – polega na zaję ciu statkó w obcego pań stwa i znajdują cych się na nich ł adunkó w w portach pań stwa stosują cego embargo. Jest to praktyczny sposó b wywarcia nacisku na drugie pań stwo, któ re dotkliwie odczuwa zaję cie statkó w bę dą cych z reguł y obiektami mają tkowymi o duż ej wartoś ci. Tego rodzaju embargo odró ż nić należ y od tzw. embarga na broń czy embarga finansowego
blokada pokojowa – oznacza przerwanie komunikacji morskiej z portami jakiegoś pań stwa za pomocą okrę tó w wojennych nie dopuszczają cych statkó w handlowych do portó w. obecnie stosowanie blokady pozostaje w sprzecznoś ci z postanowieniem karty NZ dotyczą cym zakazu uż ycia sił y i zakazu interwencji. Natomiast karta w art. 42 dopuszcza stosowanie blokady jako jednej z sankcji zarzą dzonych przez radę bezpieczeń stwa. W roku 1962 stany zjednoczone zastosował y wobec Kuby szczegó lny rodzaj blokady, nazywanej oficjalnie „kwarantanną ”
okupacja pokojowa – polega na zaję ciu czę ś ci terytorium lą dowego drugiego pań stwa bez wypowiedzenia wojny i bez oporu zbrojnego ze strony pań stwa okupowanego. Okupację pokojową należ y odró ż nić od okupacji wojennej. okupacja pokojowa, podobnie jak blokada pokojowa, ma na celu wymuszenie od drugiego pań stwa speł nienia okreś lonych ż ą dań. stosowana niejednokrotnie w przeszł oś ci, obecnie pozostaje ona w kolizji z postanowieniami karty NZ dotyczą cymi zakazu uż ycia sił y i zakazu interwencji

⇐ Предыдущая 7 8 9 10 11 12 13 141516 Следующая ⇒