3. Құран мен Сүннеттің мәтіндерін бұрыс түсіну

3. Қ ұ ран мен Сү ннеттің мә тіндерін бұ рыс тү сіну

‘Али ибн Абу Талиб былай дейтін: “Білімсіз (жасалғ ан) ғ ибадатта қ айыр жоқ, жә не дұ рыс тү сінік болмағ ан білімде қ айыр жоқ! ” Абу Хайсама: “Китабуль-‘ильм” 144, ә л-Ажжурри: “Ә хлә қ уль-‘улә мә ” 45. Иснады сахих.

Қ ұ ранның аяттарын жә не хадистерді бастан-ақ олардың сыртқ ы мағ ынасына сә йкес тү сіну қ ажет екендігіне қ арамастан, ерекше жағ дайлар болуы мү мкін екендігін, жә не бұ л барлық жағ дайда міндетті емес екендігін білу керек! Кейбір шариғ и мә тіндерде алғ ашқ ы қ арағ аннан ө зге нә рсе мең зеліп тұ рғ ан болуы мү мкін, ө йткені мұ ндай аяттар мен хадистерді дә л айтылғ ан мағ ынасында қ абылдауғ а рұ қ сат бермейтін ө зге шариғ и мә тіндер бар. Ал такфиршілер кө птеген шариғ и дә лелдерге кө ң іл бұ рмай, Қ ұ ранның кейбір аяттарының ү стү ртін мағ ынасын ғ ана пайдаланады. «Ү кім Аллаһ қ а ғ ана тә н» деген аяттың ү стіртін мағ ынасына сү йеніп, Алиді кү пірлікте айыптағ ан хауариждер де дә л осылайша амал етті. Абу Рафи’ былай деп баяндағ ан: “Хауариждер Алиге қ арсы қ ару алып шық қ анда: «Ү кім Аллаһ қ а ғ ана тә н! Ү кім Аллаһ қ а ғ ана тә н! », - деп ү немі қ айталай берді. Ал Али: «Ө тірікті тұ спалдап, ақ иқ атты айтып жатыр! », - деді”. Муслим 1774.

Шейх Ибн ә л-Қ айим: “Кітап иелері арасындағ ы бө лінудің жә не мұ сылмандар арасында жетпіс ү ш топқ а бө лінудің себебі бұ рыс тү сіндерме жасау (тауиль) болып табылады”, - деген. Қ з.: “И’лә муль-мууә кқ и’ин” 4/308.

Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай деген: “Хауариждер Қ ұ ранның аяттарын ө здері сенетіндей етіп тә псірлегенде, олар осығ ан қ айшы келетіндерді кә пір деп атайтын болды! ” Қ з.: “Мә жму’уль-фатауа” 20/164.

Имам ә л-Хатыб ә л-Бағ дади: “Білім – бұ л дұ рыс тү сінік пен хабардар болу, бірақ ол - кө птеген деректер мен жаттаулар емес! ", – деп айтатын. Қ з.: «ә л-Жә ми’» 2/174.

4. Ғ алымдарғ а жү гінбеу

Такфирдің таралуының негізгі себебіне сондай-ақ надан мұ сылмандардың пайғ амбарлардың мирасқ орлары болғ ан ғ алымдарғ а жү гінбей, ө здерінің тү сініктерімен шектелуі де жатады. Аллаһ Тағ ала Мухаммадтың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ү мметіне білім болмағ ан кезде, ө зіндік шешімдер мен жеке тұ жырымдар орын алмауы ү шін, ғ алымдарғ а жү гінуді бұ йырды, бұ л жө нінде Аллаһ Ө зінің Кітабында былай деп айтқ андай: «Егер ө здерің білмесең дер, білім иелерінен сұ раң дар» (ә н-Нә хл 16: 43).

Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Бұ л білімді ә р ұ рпақ тан болғ ан ә ділетті ғ алымдар алып жү реді, олар оны шектен тыс асырып айтушылардың бұ рмалауларынан, адасқ андардың қ осқ андарынан жә не надандардың тү сіндірмелерінен қ орады», – деген. Ә л-Бә йһ ақ и 10/209, ә л-Хатыб 1/29. Бұ л хадис кө птеген жолдармен риуаят етіледі, олардың ә рқ айсысы бірін-бірі кү шейтеді жә не сондық тан хадистің сахихтығ ын Ахмад, ә л-Лә лә кә и, хафиз Ибн ‘Абдуль-Барр, ә л-‘Уқ айли, Ибн ә л-Уә зир, ә л-Қ асталә ни, ә л-Ә лбани жә не ‘Абдуль-Қ адир ә л-Арнаут сынды имамдар растағ ан.

Ибн ‘Аббастың (Аллаһ оғ ан разы болсын) хауариждермен болғ ан пікірталасы туралы келген танымал деректе Ибн ‘Аббас оларғ а: “Мен сендерге Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сахабалары – мухажирлер мен ансарлардан жә не оның кө кесінің баласынан (‘Алиден) келіп тұ рмын. Қ ұ ран оларғ а тү сірілген еді жә не олар оның мағ ынасын сендерден жақ сы біледі, ал сендердің араларың да олардың біреуі де жоқ! ”, – деп айтқ аны жеткізіледі. Ахмад 1/621, ә л-Хаким 2/150. Иснады сахих.

Жә не Ибн ‘Аббастың хауариждерге олардың адасушылық тарын тү сіндіруінің нә тижесінде олардың кө пшілігі тә убеге келіп, тура жолғ а қ айта оралды. Ибн ‘Аббас былай деп баяндайтын: “Олардан (хауариждерден) екі мың адам қ айтты жә не адасушылық та қ алғ андар ө лтірілді. Жә не оларды мухажирлер мен ансарлар ө лтірді”. Ахмад 1/621, ‘Абдур-Раззақ 10/157-158. Ә л-Хаким 2/150-152, ә т-Табарани 10/312-314, ә л-Бә йһ ақ и 8/309, Ибн Са’д 3/231.

Язид ә л-Фә қ ир былай деп баяндағ ан: “Бірде мағ ан хауариждердің пайымдауларының бірі ұ нап қ алғ ан еді. Біз қ ажылық жасауды жә не содан соң адамдарғ а қ арсы шығ уды қ алап, кө п адамнан тұ ратын топтың қ ұ рамында сапарғ а шық тық. Біздің жол Мә динаның ү стінен ө тті, онда мен кү тпеген жерден Жә бир ибн Абдуллаһ ты кө ріп қ алдым. Ол бағ ананың жанында адамдарғ а Аллаһ тың Елшісі туралы (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) хабарлар жеткізіп отырғ ан болатын. Ө зге нә рселер қ атарында ол жә ханнә мийюн туралы да айтты.

Мен оғ ан былай дедім: «Уа, Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың иглігі мен сә лемі болсын) сахабасы, сен не туралы айтып отырсың?! Аллаһ: «Раббымыз! Сен кімді отқ а салсаң, расында оны қ орладың. Залымдардың еш жә рдемшісі жоқ! » (Ә ли ‘Имран 3: 192), - деді ғ ой. Жә не Ол, сондай-ақ: «… Қ ашан олар, Тозақ тың бейнетінен шығ уды қ аласа, оғ ан қ айта итеріледі... » (Хаж 22: 22), - деді. Ал сендер не деп отырсың дар?! »

Ол: «Сен Қ ұ ранды оқ исың ба? », - деп сұ рады. Мен: «Иә », - дедім. Ол: «Ал сен Мухаммадтың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) орны туралы естіп пе едің, яғ ни оғ ан оны Аллаһ алып келетін орын туралы? », - деп сұ рады. Мен: «Иә », - дедім. Сонда ол: «Бірақ, міне, осы - Мухаммадтың (Аллаһ тың оғ ан игілігі мен сә лемі болсын) иеленетін мақ таулы орны ғ ой (мақ амун Махмуд), Аллаһ ол арқ ылы Оттан шығ аратындарды Оттан шығ арады! », - деді.

Ал содан кейін ол Сырат кө пірі қ алайша қ ұ рылатыны жә не адамдар одан қ алайша ө тетіні туралы айта бастады. Басқ алар оның сө здерін жақ сырақ есте сақ тап қ алды деп қ орқ амын, алайда ол кейбір адамдар Отқ а тү скеннен кейін одан шығ атындығ ын айтты. Ол деген сө з – олар, кү нжіттің сабақ тары жер бетіне шығ атыны сияқ ты, шығ ады жә не Жә ннаттың ө зендерінің біріне кіреді, ал содан соң олар сол ө зенде жуынады, ал одан шық қ ан кезде (тап-таза) парақ сияқ ты болады.

Біз қ айттық та, былай дедік: «Ө кініш сендерге! Сонда сендер осы қ ария (Жә бир) Аллаһ тың Елшісі туралы (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ө тірік сө йледі деп ойлайсың дар ма?! » Жә не қ айтып келген соң бір-ақ адамнан басқ а біздің ешқ айсымыз ашық тү рде (хауариждердің жағ ына) шық қ ан жоқ пыз”. Муслим 191.

Шейх ‘Абдуль-Мухсин ә л-‘Аббад былай дейтін: “Бұ л хабарда осы топтың (хауариждердің ) ү лкен кү нә лә р істейтін мұ сылмандарды кү пірлікте айыптауғ а жә не осындайлар Отта мә ң гі қ алатынына қ атысты кө зқ арастарымен ә уестенгеніне нұ сқ ау бар. Алайда олар Жә бирді, Аллаһ оғ ан разы болсын, кездестіргенде жә не ол оларғ а адасқ ан нә рселерін тү сіндіріп берген кезде, олар ө з кө зқ арастарын ө згертті жә не ө здері тү сіп жү рген адасушылық тан бас тартып, ол нұ сқ ағ ан ақ иқ атты қ абылдады. Бұ ғ ан қ оса, олар қ ажылық тан кейін жоспарлағ ан мұ сылмандарғ а қ арсы шығ удан да бас тартты. Жә не бұ л мұ сылман адам ғ алымдарғ а жү гінген кезде алатын ұ лы пайда болып табылады! ” Қ з.: “Би ә йи ақ ли уә -ддин якуну тафжир уә тадмир жиһ адә н” 14.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 9 10 11 121314 Следующая ⇒