5-лекция: Батыс Европа елдеріндегі феодалдық қатынастардың өркендеуі.

1. Феодалдық қ оғ амның негізгі таптары.

2. Батыс Европа елдерінің мемлекеттік қ ұ рылысы.

1. 843-жылы Ұ лы Карлдың немерелері кө птеген жерлерді алып жатқ ан империя билігін ө зара бө лісе алмағ аннан кейін, империяның ө зін беліске салғ анды дұ рыс деп шешеді. Вердендегі келісімге келген шарт бойынша Ұ лы Карл империясы қ азіргі Франция, Германия, Италия терригорияларына сә йкес ү ш бө лікке бө лінеді.

Бұ л бө ліну орнық қ ан феодалдық қ атынастардың ү стемдігі мен жең ісінің жә не ө ркендеуінің белгісі еді. Біз 9-ғ асырдың орта шенін ертефеодалдық мемлекеттердің тоқ ырауы мен Францияның, Италияның жә не Германияның едә уір дамығ ан аймақ тарында феодалдық қ атынастардың ө ркендеуінің басталу кезең і деп атауымызғ а болады.

Ашық факт болып табылатын феодалдар мен шаруалар арасындағ ы тең сіздік жағ дай " қ ұ дайдың қ алауымен" болғ ан ресми тең сіздік болып танылды. Дворяндар мен дінбасылардың ерекше жағ дайы олардың қ ұ қ ық тық артық шылығ ы, ал шаруалар жағ дайы олардың міндеті деп саналды.

Шаруалар ү стінен билік жү ргізу мақ сатында дворяндар сословиелік иерархия, яғ ни сюзеренитет- вассалитет бастауына негізделген одақ қ ұ рады.

Француз феодалдар табының жоғ арғ ы сатысы болып герцоггар мен графтар табылды. Олар король вассалдары еді. Францияның уделдерге бө лінуіне байланысты олар ө з жерлерінің тә уелсіз иелеріне айналады.

Олардан тө менгі дө режедегі вассалдар " барондар" болды. Олар герцоггар мен графтардың жерлерін ұ стады. Олардан кейінгі ұ сақ дворяндар рыцарьлар еді.

Жер бө ліп беру вассалитеттің негізі болды. Вассалдар сеньор алдында жыл сайын 40 кү н ә скери қ ызмет атқ аруғ а, сеньордың кең есі мен сотына қ атысуғ а, ерекше жағ дайларда ақ шалай кө мек кө рсетуге міндетті болды.

Францияның феодалдық тә уелді шаруалары негізінен екіге сервтер мен вилландарғ а бө лінді.

Сервтердің жағ дайы ерекше ауыр болды. Олардың міндеткерліктері толық анық талмағ ан еді жә не помещиктің қ алауына қ арай ө згеріп отырды. Оларды жерімен бірге немесе жерсіз сатуғ а болатын еді. Серв ә рбір ә рекеті ү шін рұ қ сат сұ райтын еді. Ө лген ә кесінің орнын басу ү шін серв ерекше жарна тө леуге мінетті болды. Серв ү йлену ү шін де осындай жарна тө леді. Мырзаның сервті қ амауғ а тіпті жазалауғ а қ ұ қ ығ ы болды.

Вилландар жер рентасы-чиншты тө леді. Сонымен қ атар міндеткерліктің бір тү рі-егіннің бір бө лігін беру-шампар жә не талья болды.

Бұ л міндеткерліктің барлығ ы едә уір белгілі кө лемде еді. Виллан барщинасы жылына он кү ннен аспайтын еді. Олар кө птеген жеке міндеткерліктерден бос еді.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒