8- лекция: Англиядағы буржуазиялық мемлекет.

1. Англиядағ ы парламенттік монархияның қ алыптасуы.

2. Парламенттік монахияның қ алыптасуының қ ұ қ ық тық негіздері.

1. 18-ғ асыр ағ ылшын конститутциялық монархиясының одан ә рі қ алыптасу кезең і болды. Бұ л процеске қ оғ амда болғ ан кө птеген ө згерістер ә сер етті. Англияны ә лемнің алдынғ ы қ атарлы ө ндірістік мемлекеттер қ атарына қ осылуына себеп болғ ан ө ндірістік революция іске асады. Шұ ғ ыл қ арқ ынмен дамығ ан мануфактура ірі ө ндіріске, бу машиналарына жә не ү лкен фабрикаларғ а орын береді. Осы жағ дайларғ а байланысты қ оғ амда жана талаптары мен қ ажеттіліктері бар таптар пайда болды. Бұ лар ірі ө ндірістің пайда болуына байланысты пайда болғ ан ірі буржуазия, пролетариат жә не ағ ылшын шаруалары еді.

Ірі жер иелері жұ мысшығ а айналғ ан жә не Америкағ а қ оныс аудара бастағ ан шаруалар жерін сатып алу арқ ылы пайда болды. Ауыл шаруашылық кә сіп орындарының типтік нысана- ферма болады. Фермерлер мырза жерін арендағ а жалдаушы - кулак болса, оны ауылшаруашышық жұ мысшылары-батрактар ө ндеді.

19-f. аяғ ына таман Англияның барлық жерінің жартысы 150 ә улеттің, бестен тө рт бө лігі 7000 ә улеттің меншігінде, Шотландия жерінің тең жартысы 75 ә улеттің , Ирландия жерінің жартысы 35 ә улет меншігінде болды.

2. 1689 жылы қ абылданғ ан " қ ұ қ ық тар туралы Билль" прициптері ө те маң ызды болғ анмен, оны одан ә рі дамыту қ ажет еді. Ағ ылшын дә сү ріне сә йкес ол екі жолмен: заң дармен жә не прецеденттер арқ ылы дамытылды.

Билльді толық тырғ ан заң дар ішінен тө мендегілерді атап ө туге болады:

а) 1694-жылғ ы парламент ө кілеттігін 3 жыл деп орнық тырғ ан " Ү шжылдық акт".

ә ) 1701-жылғ ы екі маң ызды мә селе бойыша контрассигнатура жә не соттардың тұ рақ тылығ ын орнық тырғ ан " Қ ұ рылым туралы акт".

Парламент шақ ырылуының мерзімді болуы Билльге сә йкес бюджеттің жыл сайын бекітілуіне байланысты орнығ ады.

Контрассигнатура ұ ғ ымы карольдің кез-келген актісі кү шіне ену ү шін екінші органның бекітуін, яғ ни оның ү кіметтің бірінші министрі немесе актінің бағ ытына қ арай тиісті министрдің бекітуін талап ету тә ртібін тү сіндіреді.

1711-жылы конграссигнатура тә ртібі монархтың жауапты болмауы туралы принциппен толық тырылады, ол " корольдің жамандық істеуі мү мкін емес" деген формуламен тү сіндірілді.

Контрассигнатураның негізгі мақ саты король билігін шектеу болды, сонымен қ атар министерлердің жауапкершілігін кү шейту еді. Министрлердің парламент алдындағ ы жауапкершілігін кү шейту ү шін, парламент 1701-ж. Актісімен корольдің кешірім ( помилование) жасау қ ұ қ ығ ын тоқ татады. Корольдің вето қ ұ қ ығ ы 1707-жылы Анна тұ сында соң ғ ы peт пайданылады.

Аннадан кейін король болғ ан 1 Георг ағ ылшын тілін таза білмейтін еді, сондық тан ол ү кіметгің мә жілістеріне қ атыспауғ а тырысады. Осы жағ дай прецедентке айнальш, қ азірге дейін ағ ылшын карольдері министрлер мә жілісіне қ атыспайды.

Соттардың тұ рақ тылығ ы принципі корольдің еркін шектеу ү шін енгізілген еді. Сотты орнынан алу ү шін парламенттің екі палатасының бірлескен шешімі қ ажет болатын болады.

18 ғ. " жауапты ү кімет" принципі одан ә рі дамиды. Ағ ылшын министрлер кабинеті қ ұ рамын король анық тағ ан Қ ұ пия кең естен пайда болады. Король бұ л кең естің мү шелеріне ә р кезде ә р ведомствоның жұ мысын атқ аруды тапсырып отырады, бірақ олардың ө кілеттігі заң мен бекітілмеген еді.

⇐ Предыдущая 8 9 10 11 121314 15 16 17 Следующая ⇒