Г – гади җөмлә

⇐ ПредыдущаяСтр 42 из 47Следующая ⇒

Г – гади җ ө млә

К – кушма җ ө млә

1. Тукаең ны иртә югалтсаң да,

Тукайлыкны берү к югалтма. (И. Юзеев) .

2. Илче сө йлә п бетергә ч, ул ү зенең киң ә шчелә ренә кү тә релеп карады. (Н. Фә ттах) .

3. Язын шомырт чә чә клә ргә тү гел,

Безнең ап-ак моң га тө ренгә н. (Г. Рә хим) .

4. Нә гыйм ө йгә кайткан чакта, Миң сылу һ ичнә рсә дә н хә бә рсез йоклый иде. (Ш. Камал) .

5. Утызынчы еллар бурасыннан калган бу клуб ә ле һ аман да халыкка хезмә т итә иде. (Р. Низами) .

6. Йө рә ктә бө релә нгә н

Кө ннең чә чә ге атты. (Б. Рә химова) .

7. Тө нозын яуган яң гырдан

Агачлар баш иделә р. (Ә. Баян) .

8. Лә кин шунысына ышанам: ул язгы чә чә к дө ньяга бераз гына булса да яктылык, нур ө стә ячә к. (А. Хә сә нов) .

9. Иртә н ү к берә н-сә рә н тө шкә н кар бө ртеклә ре һ аман саен ешая барды. (Н. Ә хмә диев) .

10. Тө н утырып шагыйрь шигырь яза,

Ак кә газьгә тамды яшьлә ре. (М. Җ ә лил) .

11. Җ ил чыкты, болытлар таралдылар, кө н яктырып китте. (Н. Фә ттах).

12. Җ аббар шаярырга телә мә вен кү рсә тү ө чен, билендә ге кылычына тотынды. (Ш. Усманов) .

13. Шунда, бер дә кө тмә гә ндә, кү з алдына Хә йдә р килеп басты. (Г. Бә широв).

130. Ике тө ркемдә ге җ ө млә лә рне берлә штереп, кушма җ ө млә тө зеп языгыз.

Аның кышкы суыкларда мә ктә беннә н кайткач, сызланып, тезлә рен уып,	ул яң адан ә йлә неп кайтмады. (Г. Ә псә лә мовтан)
Безнекелә р урнашкан якка	һ ә м керфеклә ре йомыла башлый. (М. Маликовадан)
Хә сә н шатланып чыгып китте,	мич авызы каршында утырган чакларын онытасым юк. (А. Расихтан)
Аның сө йлә ү лә реннә н мин шуны белеп калдым:	китте бит болар. (М. Ә мирдә н)
Сабыйның сулышы салмаклана,	без быел сындырган шомырт агачы килә се язда да ап-ак булып яң адан чә чә к ата. (Ф. Яруллиннан)
Надя Егорова башта ук иң алга чыкты,	ә тием бик кечкенә дә н музыка тың ларга, җ ырларга яраткан, гармунда уйнарга бик иртә ө йрә нгә н. (А. Сә йдә шевтан)
Табигать ачу сакламый:	калганнары беркадә р вакыт ө лешен йө герделә р. (Г. Ә псә лә мовтан)

131. Текстта кулланылган гади җ ө млә лә рне аерып алыгыз. Барлыгы ничә гади җ ө млә урын алган?

1. Халыкның холык – табигате, тарихы, гореф-гадә те, омтылышы, уй-гаме сү злә ргә сыйган. Ана карыныннан ук без телнең моң -яң гырашын тә н-вө җ ү дебезгә сең дереп ү сә без. Туган телнең кө й-тибрә нешенә, нә къ менә шул телнең табигатенә хас тә ң гә л моң туа. Тел тә мен җ уйган – моң ын да җ уя. Кешенең тә нен, җ анын туган тел сугарып килә, ул аның холкын билгели, аң зиһ ененә чиксез ү сеш мө мкинлеге бирә, шул телнең эчке хасиятеннә н яралган җ ыр-моң исә кешенең халә т-рухиясенә дә ва, омтылыш дә рте ө сти.

2. Тел, Моң, Хә тер – рухның таяныч нигезе. Шушы ө ч бергә лекне таркату ө чен, басып кергә н илнең иң тә ү ге дини маягы булып кабынган манараларын аударалар.

Тел – миллә тнең җ анын сугарып торучы чишмә.

Моң – миллә тнең ү з-ү зенә юаныч бирү, ү ссендерү дә рте.

Хә тер – ү ткә н зурлыклар иң енә басып, килә чә ккә омтылу офыгы.

Ө ч тармак, ө ч тамыр, ө ч кодрә т бергә леге…

3. Ир егә ре – физик һ ә м акыл кө чендә. Ә егә рлекне бездә ат кө че белә н ү лчилә р. Татар тумышыннан җ игү ле ат инде ул. Ат җ игү челә р безгә утырып йө ри, йө к тө яп ташый, сү генә -сү генә камчылый, дилбегә не кая тели шунда тарта, тугарып болынга җ ибә рсә, куш аякны аркан белә н тышаулый. (М. Галиевтә н).

⇐ Предыдущая 37 38 39 40 414243 44 45 46 Следующая ⇒