2-тоқсан 28-сабақ 4 страница

Кабинет:

Мә ндес сө здер

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Ү лестірмелі парақ шалар,

1. Мағ ынасы қ арама – қ арсы сө здер туралы оқ ушылардың ө ткен сабақ та алғ ан білімдерін пысық тау.
2. Оларғ а қ азақ тіліндегі мағ ыналары бір - біріне жақ ын сө здер туралы алғ ашқ ы тү сінік беру.
3. Оқ ушылардың сө здік қ орын байытып, сө здерді мағ ыналарына қ арай орнымен қ олдануғ а ү йрету.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

1. Белі бү кір, алысқ а тү кір. (Мылтық )

2. Шұ қ шитқ ан кеп ә уелі,
Сені ә рбір ә ріпке.
Суреттері ә демі,
Бұ л қ ай кітап? (Ә ліппе)
3. Жарқ етсе сабау қ амшы, кө рсетіп жауар тамшы.
(Найзағ ай)
4. Ұ рамыз ол байғ ұ сты таяқ пен де,
Тебеміз сә ті тү ссе аяқ пен де.
Томпаң дап жү гіреді ұ рғ ан сайын,
Басынан сипамайды аяп пенде. (Доп)
5. Ти десем тимейді,
Тиме десем тиеді. (Ерін)
6. Сырт - сырт соғ ады,
Уақ ыт озады. (Сағ ат)
Жұ мбақ тардың шешуіндегі алғ ашқ ы ә ріптерді біріктіріп мә ндес деген сө зді шығ арады.

Ү й жұ мысы дә птерлерін тексеру

Мә ндес сө здер
♦ Сө йлемдер
1. Апам жолғ а тамақ ә зірледі.
2. Апам ас пісірді.
3. Апам тағ амдарды дорбағ а салды.
4. Апам қ онақ тарғ а дә м ауыз тигізді. тамақ
♦ Мағ ынасы ұ қ сас сө здер
ас
тағ ам
дә м

- Мына кестедегі сө здерге назар аударайық шы: тамақ,, ас, тағ ам дә м деген сө здер мына сө йлемдерде нені білдіріп тұ р?
- Адамның ішетін тамағ ы дегенді білдіреді.
- Бұ лар қ андай сө здер?
- Мағ ынасы жақ ын сө здер.
- Дұ рыс, балалар. Тілімізде мағ ыналары бір - біріне жақ ын, мә ндес сө здер де болады. Ал ө здерің қ андай мә ндес сө здерді білесің дер?
- Адам, кісі.

Оқ улық пен, дә птермен жұ мыс.

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар билейді

Ойынның шарты: тақ тағ а бір сө йлем жазылады.
Мысалы: Айгү л - ә демі қ ыз. Сө йлемдегі ә демі сө зіне оқ ушылар баламаларын ойлап табады. Ең кө п ұ пай жинағ ан бала жең імпаз болып есептеледі. (ә демі, сұ лу, ә сем, кө ркем).
Берілген «Қ анат» сө зінің ә р ә рпіне мә ндес сө здер ойлап тауып жазың дар.
Қ - қ айратты, қ ажарлы, т. б.
А - ақ кө ң іл, ақ жарқ ын, адал, т. б.
Н - намысшыл, намысқ ой
А - ақ ылды, анғ арымпаз
Т - тапқ ыр, талантты

5-ж, 106-бет

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

 Бастауыштан кейін қ ойылатын сызық ша

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Ү лестірмелі парақ шалар,

1. Мағ ынасы қ арама – қ арсы сө здер туралы оқ ушылардың ө ткен сабақ та алғ ан білімдерін пысық тау.
2. Оларғ а қ азақ тіліндегі мағ ыналары бір - біріне жақ ын сө здер туралы алғ ашқ ы тү сінік беру.
3. Оқ ушылардың сө здік қ орын байытып, сө здерді мағ ыналарына қ арай орнымен қ олдануғ а ү йрету.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

Ү й жұ мысы дә птерлерін тексеру. Мә ндес сө здердің ережесін айту.

1-жаттығ у

Сө йлемдерді оқ ы. Қ арамен жазылғ ан сө здерді мә ндес сө здермен ауыстырып жаз.

2-жаттығ у

Берілген сө здерге мә ндес сө здер тауып жаз.

3-жаттығ у

Жақ ша ішіндегі сө здердің тиістісін қ ойып, мә тінді кө шіріп жаз.

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар билейді

4-жаттығ у

Мә ндес сө здерді пайдаланып, сурет бойынша ә ң гіме қ ұ растырып жаз.

Сурет салу.

5-ж, 108-бет.

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

Қ арама-қ арсы мағ ыналы сө здер

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Ү лестірмелі парақ шалар, суреттер

1. Оқ ушылардың сө з жә не оның мағ ынасы туралы білімдерін терең дете тү су. Мағ ынасы қ арама - қ арсы сө здер туралы жалпы тү сінік беру;
2. Ойлау, есте сақ тау қ абілеттерін дамытып, алғ ан білімдерін қ олдана білуге, ө з оқ у ә рекетін саналы тү рде ұ йымдастыру дағ дыларын қ алыптастыру;
3. Шапшаң дық қ а, ұ йымшылдық қ а, зейінділікке тә рбиелеу.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

*5 - жаттығ у
*Жедел сұ рақ тар

- Қ азақ стан туралы ө лең тың дау
- Тә уелсіздік туралы айта кету. /мә ндес сө з табу/

Қ. МырзаӘ лінің “Қ ырсық ”ө лең імен сабақ ты ашу.
Сен оғ ан: - Аласа - десең,
Ол сағ ан: - биік, - дейді.
Сен оғ ан: - Кіші ғ ой! - десең,
Ол сағ ан: - Ү лкен! - дейді...
**Ө лең де қ андай сө здер кездеседі?
**Оқ ушылар ө здері ереже шығ арады.
. Жаң а ақ парат
Тілімізде мағ ыналары бір - біріне қ арама - қ арсы сө здер болады. Ол сө здер қ арама - қ арсы мағ ыналы сө здер деп аталады.
Мыс: алыс - жақ ын, Ащы - тұ щы т. б.
Оқ улық пен жә не дә птермен жұ мыс.
Жаттығ уларды орынадату. /Орындағ ан оқ ушыларды жетондармен бағ алау/

Қ уанамын мен де,
Қ уанасың сен де,
Қ уанайық достарым
Арайлап атқ ан кү нге.

Ойын: “Мұ ғ алімдер мен оқ ушылар”
Шарты:
Екі топ кезектесіп мұ ғ алім мен оқ ушы болып қ арама - қ арсы сө здер айтады.
2. Суретпен жұ мыс:
Геомтриялық фигураларды орналастырып, қ арама - қ арсы сө здерді табу.
3. Анаграмма шешу.
Рісте, зутү, сыжақ.
4. Сонымен балалар антоним сө здер деп қ андай сө здерді айтамыз?
5. Венн диаграммасы:
мә ндес сө з
қ арама - қ арсы сө з
6. Тө рт жолды ө лең қ ұ рау.

5-ж, 109-бетте

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

Мазмұ ндама

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Мазмұ ндамалар жинағ ы

Мақ саты: оқ ушылардың қ азақ тілінен білім, білік дағ дыларының мең геруінің бағ ыттық нә тижесін зерттеу.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

Ү й жұ мысы дә птерлерін тексеру

Ақ бө кендер туралы не білесің дер? Сыни ойлау

Ақ бө кендер.

Қ ысқ ы жайылымнан мың шақ ырым Сарыарқ ағ а ақ бө кендердің бір шағ ын тобы келіпті.

Ақ бө кендер шағ ын-шағ ын ү йірмен таң ертең жә не кешке жайылады. Ал кү н қ ызғ ан кезде кө бінесе жатады. Ақ бө кендер бір орында қ имылсыз ұ зақ жатпайды. Олар орындарынан кө теріліп, он-он бес минут тұ рады да, қ айтадан жату ү шін жаң а орынғ а ауысады. Осылайша олар ө здерін ыстық тан қ орғ айды.

«Балапандар» биі

Оқ ушылар билейді

Қ айталау

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

Қ арама-қ арсы мағ ыналы сө здер

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Кесте, нұ сқ а тү рлі суреттер.

Білімділік. Қ арама - қ арсы мә ндес сө здерді ажырата білуге ық пал жасау. Сө з жә не оның мағ ынасы жайлы тү сініктерін кең ейту.
Дамытушылық: Ө з ойларын тұ жырымдап еркін айтуғ а, сө здік қ орларын дамытып, байланыстырып сө йлеуге машық тау, шығ армашылық дең гейге жетелеу.
Тә рбиелік: Ұ қ ыптылық қ а, адалдық қ а баулу. Эстетикалық талғ амдарын арттыру.

1 - топ: Достық тобы
2 - топ: Батырлар тобы
3 - топ: Жақ сылар тобы

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

Ү й жұ мысы дә птерлерін тексеру

( Оқ ушыларғ а шең бер қ ұ рғ ызып, бір - біріне жақ сы тілектер айтқ ызу)

Ой ашар:
Мақ ал - мә телдер
1. Дос басқ а қ арайды
Дұ шпан аяқ қ а қ арайды.

2. Батыр бір рет ө леді.
Қ орқ ақ мың рет ө леді.

3. Балаң жақ сы болса, жердің ү сті жақ сы.
Балаң жаман болса, жердің асты жақ сы.

(Осы мақ алды оқ ып бү гінгі сабақ тың тақ ырыбын ашу керек)
Қ арсы мә ндес сө здер
4. Кестемен жұ мыс:
Сө з (мағ ынасына қ арай)
- Мә ндес сө здер
- Қ арсы мә ндес сө здер
- Кө п мағ ыналы сө здер
Біз ө ткен сабақ та қ андай тү рімен таныстық? (Ережесін айту, талдау, талқ ылау)

Оқ улық тағ ы жаттығ уларды орындау

Қ олымызды созамыз,
Алғ а - артқ а бә ріміз.
Оң аяқ пен сол аяқ
Секіреді жылдам - ақ
(қ арама - қ арсы сө здермен жаттығ у қ имылдарын кө рсету, алғ а - артқ а, оң - сол)

1 - топ: Бала Мұ хтар далағ а шығ уғ а жү рексінді.
Осы шіркінді қ айтемін бас десе, қ ұ лақ дейді.
2 - топ: Бү гінгі кү ні Жамал кә рі ата - ә жесінің қ олын жылы суғ а салып отыр.
Кенен Ә зірбаев қ олы қ ысқ а болғ андық тан " Бозторғ ай" ә нін шығ арғ ан болатын.
3 - топ: Заттарым жоғ алып, қ олым кесіліп отырғ аны.
Ол бір тә улік нә р татпай, ә бден ашық қ ан соң, жү рек жалғ аудың жолын іздеді.
10. Шығ армашылық жұ мыс: (сө з тіркестерінен сө йлем қ ұ растыру)

Ойын: " Жақ сы - жаман"
(Оқ ушылар тү рлі - тү сті суреттерді жә не таныс заттарды таң дап алады. Оның жақ сы - жаман қ асиеттерін сипаттап, айтып шығ у. жауаптар бірін - бірі қ айталамау керек)

5, 6-ж11-бетте

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

Кө п мағ ыналы сө здер

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Ү лестірмелі парақ шалар,

1. Кө п мағ ыналы сө здерді, олардың мағ ыналарын, омонимдерден айырмашылығ ын тү сіндіру

2. Оқ ушылардың ауызекі сө йлеу тілін дамыту, пә н бойынша алғ ан білімдерін жү йелі тү рде қ олдана білуге дағ дыландыру

3. Оқ ушылардың пә нге деген қ ызығ ушылық тарын ояту, ә деби тілде кө ркем сө йлеуге тә рбиелеу.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

Қ айталау –оқ у анасы

5 - жаттығ у
● Ү йге берілген жаттығ удың орындалуын тексере отырып, оқ ушылардың мә ндес сө здерді қ аншалық ты мең гергенін анық тау.
● Мә ндес сө здердің қ ай сө з табына жататынын анық тау, ү тірдің қ ойылу себебін сұ рау.

Кө п мағ ыналы сө здердің қ атарын жалғ астыр

1 Адамның аяғ ы,....

2 Домбыраның қ ұ лағ ы,....

3 Жараның ауызы,....

4 Пышақ тың жү зі,....

Сө з жә не оның мағ ынасы
1. Кө ркем жазу
Жақ сы, жылы, тү зу, бү лдіру, кү лкілі.
• Осы сө здер қ атарында қ ай сө з артық? Неліктен? «Бү лдіру» сө зі артық, себебі ол қ имылды білдіреді, яғ ни етістік. Ал қ алғ андары сын есімдер.
• Осы сө здерге қ арама - қ арсы мағ ыналы сө здерді тауып айт. Мысалы, жақ сы - жаман, жылы - суық, тү зу - қ исық, бү лдіру - тү зету, кү лкілі - қ айғ ылы.
2. Бұ л қ андай сө здер?
• Мағ ынасы бір - біріне қ арама - қ арсы сө здер (антонимдер)
• Мағ ынасы жуық сө здер ( синонимдер)
• Айтылуы да, жазылуы да бірдей, бірақ мағ ынасы ә ртү рлі сө здер (омонимдер)
3. Оқ улық пен жұ мыс

Шығ армашылық жұ мыс

Кө п нү ктенің орнына қ арама - қ арсы мағ ыналы сө здерді жаз.
қ атты -...... жү ру -..........
таяз -.......... кию -............
жылы -........ кіру -...........
кең -.......... сө йлеу -.........
● ә р бағ андағ ы сө здердің ортақ қ асиетін табу, қ ай сө з табына жататынын анық тау;
● тасымалданбайтын сө зді табу.

Жаттығ уларды орындау

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар билейді

Дұ рыс па, бұ рыс па?
а) Дұ рыс емес тұ жырымды тү зетіп айту, дұ рыс жауапты дә лелдеу
○ Мә ндес сө здерді басқ аша синоним деп атайды.
○ Қ арама - қ арсы мағ ыналы сө здер антоним деп аталады.
• Жақ сы, жаман - синоним сө здер
○ Сө здің мағ ыналық бө лігі тү бір деп аталады.
○ Қ ыстырма сө здер сө йлем мү шесі бола алмайды.
• Бастауыш – сө йлемнің тұ рлаусыз мү шесі
○ Жалаң сө йлем тұ рлаулы мү шелерден тұ рады.
○ Дауысты дыбыстар 2 - ге бө лінеді
• Бірың ғ ай мү шелердің арасына нү кте қ ойылады.

Тест тапсырмаларын қ ұ растыру

Кү нделіктеріне жазады

Кабинет:

Диктант №3

Қ азақ тілі оқ улығ ының ә дістемесі

Ү лестірмелі парақ шалар,

Дұ рыс, сауатты жазу қ абілеттерін дамыту. Есте сақ тауын қ алыптастыру.

Сыныпты жыл мезгілдеріне қ арай тө рт топқ а бө лу. Кү з айында туылғ андар 1 - топ, қ ыс айында дү ниеге келгендер 2 - топ, кө ктем айындағ ылар 3 - топ, жаз айындағ ылар 4 - топ болып бө лінеді.

Мұ ғ алімнің іс-ә рекеті

Оқ ушының іс-ә рекеті

Ә рбір адам – досым, сыныптасым,
Ә рбір ісің – тірлік, тірек, адамдық.
Ә рбір сө зің – шындық, бірлік, адалдық,
Ә рбір сабақ – ү йрену, оқ у, іздену.

Ұ ран бойынша оқ ушылардың психологиялық кө ң іл-кү йін бақ ылағ аннан кейін сабақ ты бастауғ а мү мкіндік жасаймын.

Ү й жұ мысы дә птерлерін тексеру

Қ арғ аны сипаттаң дар

Қ арғ а

       Қ орада қ ұ мыра тұ р. Оның ішінде суы бар. Бір кезде қ ара қ арғ а келіп қ онды. Оның су ішкісі келді. Қ ұ мыра биік. Қ арғ аның тұ мсығ ы қ ұ мырадағ ы суғ а жетпеді. Ол жерде жатқ ан тасты кө рді. Қ арғ а тасты қ ұ мырағ а салды. Су кө терілді. Қ арғ а су ішті. (38 сө з)

Жазылуы қ иын сө здер: тұ мсығ ы, қ ұ мыра.

1. Соң ғ ы сө йлемдегі сө здер дыбыстық талдау жаса.

       2. Жұ п дауысты дыбыстарды жазың дар.

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар билейді

Жақ ыннан ә кеп хабарды.
Ренжітер барлық адамды.
Алыстан ә кеп хабарды,
Қ уантар барлық адамды. ( жеделхат)

Жең ілдікпен аршылар,
Кө зің нен жас тамшылар.
Қ иындық пен аршылар,
Кө зің нен жас тамшылар. ( пияз)

Дең гейлік тапсырмалар

Кү нделіктеріне жазады

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.