№5-дәріс. Жалға алу шарты.

Дә ріс жоспары:

1. Жалғ а алу шартының ұ ғ ымы.

2. Жалғ а алу шартының тү рлері.

Негізгі ұ ғ ымдар: мү лік, мү лікті жалдау, лизинг шарты, кә сіпорынды жалдау, прокат шарты.

1. Мү лікті жалдау (аренда) шарты бойынша жалғ а алушығ а ақ ы тө леп уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а беруге міндеттейді. Жалғ а алушы жалғ а алғ ан мү лікке Азаматтық кодексте белгіленген жағ дайлар мен тә ртіп бойынша иелік етуге қ ұ қ ылы. Мү лік жалдаушының лизиг, кә сіпорынды жалдау, ғ имарат пен ү йлер жалдау, кө лік қ ұ рамын экипажымен жалдау, прокат, тұ рғ ын ү йді жалдау сияқ ты тү р- тү рлерін, сондай- ақ мү лікті ақ ы тө леп уақ ытша иемдену мен иелену, пайдалануғ а беруге байланысты шарттардың ө зге де тү рлері мү лік жалдау шартына жатады. Мү лік жалдау кә сіпорындар мен басқ а да мү ліктік кешендер, жер учаскілері, ү йлер, ғ имараттар, жабдық тар, кө лік қ ұ ралдары жә не оларды пайдалану процесінде ө здерінің табиғ и қ асиеттерін жоймайтын басқ а да заттар берілуі мү мкін. Егер заң актілерінде ө згеше кө зделмесе, жер пайдалану қ ұ қ ығ ы, жер қ ойнауын пайдалану қ ұ қ ығ ы жә не басқ а да заттың мү лік жалдау объектісі болуы мү мкін.

Мү лікті жалғ а беру қ ұ қ ығ ы оның меншік иесіне тиесілі. Заң актілерінде уә кілді берілген немесе меншік иесі мү лкін жалғ а беруге тапсырылғ ан тұ лғ алар да жалғ а берушілер бола алады. Бір жылдан астам мерзімге жасалғ ан, ал егер таоаптардың біреуі заң ды тұ лғ а болса, мерзіміне қ арамай-ақ мү лік жалдау шарты жазбаша тү рде жасалуы тиіс.

Қ озғ алмайтын мү лікті жалдау шарты, егер заң да ө згеше белгіленбесе, мемлекеттік тіркеуге жатады. Азаматтар арасында бір жылғ а дейін мерзімге мү лік жалдау шарты ауызша тү рде жасалуы мү мкін. Мү лікке меншік қ ұ қ ығ ының кейіннен жалғ а алушығ а ауысуын кө здейтін мү лік жалдау шарты сондай мү лікті сатып алу- сату шарты ү шін кө зделген нысанда жасалады. Мү лік жалдау шарты шартта белгіленген мерзімге жасалады. Егер мү лік жалдау шарты мерзімі кө рсетілмей жасалса, ол белгісіз жасалғ ан деп есептеледі. Қ озғ алмайтын мү лікті жалдағ ан жағ дайда, егер заң актілерінде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, ә рбір тарап екінші тарапқ а ү ш ай бұ рын ескертіп, мұ ндай шарттан кез-келген уақ ытта жә не мү лікті жалдағ ан жағ дайда, бір ай ішінде бас тартуғ а қ ұ қ ылы.

Заң актілерінде мү лік жалдаудың жекеленген тү рлері ү шін, сондай-ақ мү ліктің жекеленген тү рлерін жалдау ү шін шарттың барынша ұ зақ шекті мерзімге белгіленуі мү мкін. Мұ ндай жағ дайларда, егер шартта жалдау шекті мерзім біткенге дейін тараптардың ешқ айсысы шарттан бас тартпаса, шарт шекті мерзімнің бітуіне қ арай тоқ татылады.

Жалғ а беруші жалғ а берілген мү ліктің оны пайдалануғ а толық немесе ішінара кедергі жасайтын кемшіліктері ү шін, тіпті ол шарт жасалғ ан кезде осы кемшіліктер туралы білмесе де жауап береді. Осындай кемшіліктер болғ ан жағ дайда жалғ а алушы жалғ а берушіден ө з қ алауы бойынша:

1. Жалдау ақ ысын соғ ан мө лшерлес азайтуды;

2. Мү ліктің кеміліктерін тегін жоюды;

3. Жалғ а берушіге бұ л туралы алдын ала хабарлай отырып, сол кемшіліктерді жою жолында ө зі жасағ ан шығ ындар сомасын мү лікті пайдаланғ аны ү шін тө ленетін тө лемнен ұ стап қ алуды;

4. Шартты мерзімінен бұ зуды талап етуге қ ұ қ ылы.

Жалғ а алушы талаптары туралы немесе оның мү ліктің кемшіліктерін жалғ а берушінің есебінен жою ниеті туралы хабарлағ ан жалғ а алушының келісімімен жалғ а берілен мү лікті тез арада тиісті жағ дайда тұ рғ ан басқ а осығ ан ұ қ сас мү лікпен ауыстыра алады не мү ліктің кемшіліктерін тегін жоя алады.

2. Мү лік жалдау (аренда) шартының тү рлері: лизинг, кә сіпорынды жалдау, ү йлер мен ғ имараттарды жалдау, кө лік қ ұ ралдарын жалдау, прокат.

Лизинг шарты бойынша лизинг беруші лизинг алушы кө рсеткен мү лікті сатушыдан меншігіне сатып алуғ а жә не лизинг алушығ а осы мү лікті ақ ы тө леп уақ ытша иеленуге жә не кә сіпкерлік мақ сатта пайдалануғ а беруге міндеттенеді.

Ү йді немесе ғ имаратты жалдау шарты бойынша жалғ а беруші ү йді немесе ғ имаратты жалғ а алушының уақ ытша иеленуіне жә не пайдалануына беруге міндеттенеді.

Кө лік қ ұ ралын (уақ ытша кеме жалдау) басқ ару жә не техникалық пайдалану бойынша қ ызмет кө рсетумен жалдау шарты (кө лік қ ұ ралын экипажымен жалдау шарты) бойынша жалғ а беруші жалғ а алушығ а ақ ы тө летіп кө лік қ ұ ралын уақ ытша иелену мен пайдалануғ а беруге жә не ө з кү шімен оны басқ ару мен техникалық пайдалану бойынша қ ызмет кө рсетуге міндетті.

Прокат шарты бойынша тұ рақ ты кә сіпкерлік қ ызмет ретінде қ озғ алатын мү лікті жалғ а беруді жү зеге асыратын жалғ а беруші жалғ а алушығ а мү лікті ақ ы тө летіп уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а беруге міндеттенеді.

⇐ Предыдущая 8 9 10 11 121314 15 16 17 Следующая ⇒