30 — Рум (Рум) сүрәһе

30 — Рум (Рум) сү рә һ е

(Рум сү рә һ е 60 аяттан тора. Мә ккә лә ингә н. Иран ғ ә скә рҙ ә ре менә н һ уғ ышта ең елгә н Рум ғ ә скә рҙ ә ре тураһ ында һ ө йлә нгә нгә кү рә, ошо исемде алғ ан. )

Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим.

1. Ә лиф. Лә м. Мим.

2. Румдар ең елде; (3) яҡ ын ү ҙ ә ндә. Гә рсә улар ошо ең елү ҙ ә н һ уң ең еү се буласаҡ; (4) бер нисә йылдан һ уң. Алдағ ыһ ы ла, һ уң ғ ыһ ы ла Аллаһ хө кө мө ндә булыр. Ул кө ндө мө ьминдә р ҙ ә ҡ ыуанасаҡ; (5) Аллаһ тың ҡ ө ҙ рә те менә н. Ул телә гә ненә ярҙ ам итер. Ул мотлаҡ ҡ ө ҙ рә тлеҙ ер. Ярлыҡ аусыҙ ыр.

(«Китаплы кешелә р румлылар (бизанстар) мә жү си Иран ғ ә скә ре тарафынан ең елгә с, Мә ккә мө шриктә ре бик һ ө йө ндө. Улар мосолмандарғ а ә йтте: ә гә р ҙ ә Аллаһ ығ ыҙ, һ еҙ ә йткә нсә берҙ ә н-бер ең еү се булһ а, китаплы халыҡ тан булғ ан бизанстарҙ ы ең еү се иткә н булыр ине, тинелә р. Шунан һ уң Ҡ ө ръә н, бер мө ғ жизә булараҡ, килә сә ктә буласаҡ ваҡ иғ а тураһ ында хә бә р бирҙ е: ө с йә ки туғ ыҙ йыл эсендә бизанстар иранлыларҙ ы тар-мар итә сә к һ ә м мө ьминдә р ҙ ә һ ө йө нә сә к. Ысындан да, 624 йылда бизанстар Иранғ а баҫ ып керҙ елә р һ ә м ең делә р. Шул уҡ йылда мосолмандар Бә дер һ уғ ышында ҙ ур ең еү гә иреште». Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

6. Был—Аллаһ тың вә ғ ә ҙ ә һ еҙ ер. Аллаһ вә ғ ә ҙ ә һ енә н ҡ айтмаҫ. Лә кин кешелә рҙ ең кү беһ е был турала белмә й. (7) Улар донъя тормошоноң ө ҫ кө ҡ атын ғ ына кү реп белә лә р. Ә хирә т мә сьә лә лә рендә улар — наҙ андарҙ ың да наҙ аны.

8. Аллаһ тың кү ктә рҙ е, Ерҙ е һ ә м улар араһ ындағ ы барлыҡ тарҙ ы Хә ҡ иҡ ә т булараҡ яралтып, Ү ҙ енә генә мә ғ лү м ваҡ ыт биреп, уларҙ ың тә ҡ дирҙ ә рен алдан билгелә гә нлеге тураһ ында улар ү ҙ баштары менә н уйлап ҡ араманылармы ни? Кешелә рҙ ең кү беһ е (ү лгә ндә н һ уң терелеп, Ҡ иә мә т кө нө ндә ) Аллаһ хозурына килә сә ктә ренә ышанмайҙ ар.

9. Донъя буйлап йө рө п, ү ҙ ҙ ә ренә н элек йә шә п киткә ндә рҙ ең яҙ мышы нисек бө ткә не менә н ҡ ыҙ ыҡ һ ынманылармы? Улар (Ғ ә д, Сә муд ҡ ә билә лә ре) тегелә ренә н ғ ә йә т ҡ еү ә тле ине. Иген иктелә р, ерҙ ең аҫ тын ө ҫ кә ә йлә ндерҙ елә р (һ ыу эҙ лә п ҡ ойо ҡ аҙ ынылар, каналдар тө ҙ ө нө лә р). Былар (Мә ккә кә ферҙ ә ре) ҡ орғ ан биналарҙ ан да яҡ шыраҡ биналар ҡ орҙ олар. Пә йғ ә мбә рҙ ә ре уларғ а байтаҡ ҡ ына дә лилдә р, киҫ ә теү ҙ ә р менә н килде. Аллаһ уларғ а золом итмә не, (ғ ә ҙ елһ еҙ лектә ре, ҡ ылғ ан гө наһ тары менә н) улар ү ҙ ҙ ә ренә ү ҙ ҙ ә ре золом итте.

10. Аллаһ тың аяттарын ялғ анғ а сығ арғ ан һ ә м уларҙ ы мә схә рә итеп кө лгә н һ ә м ғ ә ҙ елһ еҙ лек ҡ ылғ андарҙ ың ахыры бик тә яман булды. (11) Аллаһ башта йә нлелә рҙ е юҡ тан бар итер. Унан һ уң ү лтерер һ ә м яң ынан тергеҙ ер. Иң һ уң ында барыһ ы ла Уның хозурына килтерелер (ҡ айһ ыһ ына — йә ннә т, ҡ айһ ыһ ына йә һ ә ннә м бирер). (12) Ҡ иә мә т ҡ упҡ ан кө ндө гө наһ лылар телһ еҙ -тауышһ ыҙ ҡ аласаҡ. (13) (Аллаһ ҡ а тиң кү релгә н) яһ алма Илаһ тары уларғ а һ ис бер ярҙ ам кү рһ ә тмә йә сә к. Һ уң ынан улар яһ алма Илаһ тарынан да баш тартасаҡ. (14) Ҡ иә мә т ҡ упҡ ан кө н — (мө ьминдә р менә н инҡ арсыларҙ ың ) бер-берҙ ә ренә н айырыла торғ ан кө н.

15. Иман килтереп, изгелек ҡ ылғ андар йә ннә ттә ниғ мә ттә р һ ә м ҡ ыуаныс эсендә йә шә рҙ ә р. (16) Инҡ арсылар, аяттарыбыҙ ҙ ы һ ә м Ә хирә т кө нө н ялғ анғ а сығ арыусылар иһ ә рә химһ еҙ ғ азап эсендә ҡ алдырыласаҡ. (17) Шулай булғ ас, кис еткә с тә, иртә н дә Аллаһ ҡ а тә сбих тартығ ыҙ (намаҙ уҡ ығ ыҙ ).

18. Кү ктә рҙ ә (фә рештә лә р) һ ә м Ерҙ ә (мә хлү ҡ ә т) бары тик Уғ а маҡ тау йырлай. Кө ндө ҙ ө н (икенде намаҙ ында ла), тө ш тураһ ында (ө йлә намаҙ ында) ла (Аллаһ ты зикер итегеҙ. Уғ а мә дхийә ә йтегеҙ ). (19) Ул йә нһ еҙ ҙ ә н йә нлене (шә һ ү ә ттә н кешене, йомортҡ анан ҡ ошто) сығ арыусы. Ү лгә ндә н һ уң терелтеү сеҙ ер. Бына шулай итеп, һ еҙ ҙ ә (ү лемегеҙ ҙ ә н һ уң ҡ ә берҙ ә регеҙ ҙ ә н) сығ арыласаҡ һ ығ ыҙ.

20. Һ еҙ ҙ ең тупраҡ тан яралтылыуығ ыҙ Уның ҡ ө ҙ рә тенә дә лилдер. Һ уң ынан һ еҙ ү рсеп, Ер йө ҙ ө нә таралдығ ыҙ.

(Һ уң ғ ы йө млә М. Алидә: һ уң ынан һ еҙ ә жә лле булдығ ыҙ, сереп таралдығ ыҙ, тип бирелгә н. )

21. Ү ҙ егеҙ ҙ ә н ҡ атындарҙ ы яралтыу ҙ а, ул ҡ атындар менә н (лә ззә тлә неп) бергә йә шә ү егеҙ ҙ ә, ир менә н ҡ атын араһ ындағ ы мө хә ббә т һ ә м наҙ, бер-берең дең хаталарын кисерә белеү, һ ис шикһ еҙ, Аллаһ тың ҡ ө ҙ рә тенә асыҡ дә лилдә рҙ ер. Хаҡ тыр, был эштә рҙ ә фекерлә й белеү се ҡ ә ү емдә р ө сө н ғ ибрә ттә р бар.

22. Уның кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е юҡ тан бар итеү е лә, Уғ а телдә регеҙ ҙ е, тә н тө ҫ тә регеҙ ҙ е тө рлө -тө рлө итеп яралтыуы ла - Аллаһ тың бә хә сһ еҙ дә лилдә реҙ ер. Хаҡ тыр, быларҙ а хә бә рҙ арҙ ар ө сө н ғ ибрә ттә р бар.

23. Тө ндә рен йоҡ о лә ззә тен татыуығ ыҙ ҙ а, кө ндө ҙ ҙ ә рен ятып хә л алыу һ ә м (ө лө шө гө ҙ гә тейгә н) ризыҡ ты табыуығ ыҙ ҙ а — Уның мө ғ жизә лә ренә асыҡ дә лилдер. Хаҡ тыр, был хә лдә рҙ ә лә (кү ң ел ҡ олағ ы) һ аң ғ ырау булмағ андар ө сө н ғ ибрә ттә р бар.

24. Уның дә лилдә ренә н берһ е шулдыр. Ул йә шен йә шнә теп, һ еҙ гә (йә шен һ уғ ыр тип) ҡ урҡ ыу һ ә м (ямғ ыр яуып, иген мул булыр тигә н) ө мө т бирә. Ул ямғ ыр яуҙ ырып, ҡ ороп ү лгә н тупраҡ ҡ а йә н ө рә. Хаҡ тыр, фекерлә й белгә ндә р ө сө н ғ ибрә ттә р бар.

25. Кү к менә ә н Ерҙ ең Аллаһ ихтыярына буйһ оноуы ла— Раббының мө ғ жизә һ е. Ахырҙ а ул һ еҙ ҙ е саҡ ырыр, һ ә м һ еҙ шунда уҡ ҡ ә берҙ ә регеҙ ҙ ә н тороп, Уның янына йыйылырһ ығ ыҙ. (26) Кү ктә рҙ ә ге һ ә м Ерҙ ә ге барлыҡ тарҙ ың һ ә ммә се лә — Уныҡ ыҙ ыр. Барыһ ы ла Уғ а ғ ына буйһ онғ ан. (27) Ул иң башта юҡ тан бар итеп, уны (ү лтергә ндә н һ уң яң ынан) тергеҙ еү сеҙ ер. Уның ө сө н был эштә р бик тә анһ аттыр. Кү ктә рҙ ә ге һ ә м Ерҙ ә ге иң юғ ары сифат (ә хлә ҡ, миһ ырбан, ғ ә фү итә белеү, һ ү ҙ гә тоғ ро ҡ алыу) Аллаһ тың Ү ҙ ендә ҙ ер. Аллаһ — һ ә р ваҡ ыт ең еү се, ҡ ө ҙ рә т эйә һ е һ ә м хикмә ттә р хужаһ ы.

28. Ул һ еҙ гә (мө шриктә ргә ) ү ҙ егеҙ ҙ ең тормошоғ оҙ ҙ ан миҫ ал килтерә:

— Һ еҙ ҙ ең ә мерегеҙ ҙ ә булғ ан ҡ олдар араһ ында һ еҙ гә Беҙ биргә н ризыҡ тарҙ ы тигеҙ итеп бү лешергә телә гә ндә ре бармы? Һ ә м һ еҙ улар менә н тигеҙ булып (малығ ыҙ ҙ ы тигеҙ бү леп), ү ҙ егеҙ ҙ е хө рмә т иткә н кеү ек, уларҙ ы хө рмә т итерһ егеҙ ме (тиң дә регеҙ ҙ ә н ҡ урҡ ҡ ан кеү ек, ҡ урҡ аһ ығ ыҙ мы)? Аҡ ыл менә н эш итеү селә р ө сө н Беҙ аяттарыбыҙ ҙ ы бына шулай аң латабыҙ.

29. Юҡ шул, (улай итмә нелә р, малдарын ҡ олдарына бирмә нелә р) улар, нимә ҡ ыланғ андарын да белмә йенсә, ү ҙ нә фселә ренә буйһ ондолар. Аллаһ Ү ҙ е юлдан яҙ ҙ ырғ андарҙ ы кем тура юлғ а кертә алыр икә н? Уларғ а һ ис кем ярҙ ам итә алмаҫ.

30. Һ ин (ий, Мө хә ммә д) Аллаһ ҡ а тоғ ро булараҡ йө ҙ ө ң дө тура дингә тура тот. Ул кешелә рҙ е ошо дин ө сө н яралтты. Аллаһ тың бар иткә ндә рендә ү ҙ гә рештә р булмаҫ. Был дин — ныҡ һ ә м иң дө рө ҫ диндер. Лә кин кешелә рҙ ең кү беһ е был турала белмә й. (Шуғ а кү рә улар иман килтермә й. ) (31) Барығ ыҙ ҙ а Уғ а йү нә легеҙ, Аллаһ тан ҡ урҡ ығ ыҙ, намаҙ ҙ ы дө рө ҫ уҡ ығ ыҙ, мө шрик булмағ ыҙ.

32. Диндә рен фирҡ ә -фирҡ ә ғ ә бү лгә лә п, айырып, тарҡ атып бө тө рө ү селә р кеү ек булмағ ыҙ. Уларҙ ың һ ә р береһ е ү ҙ фирҡ ә һ е менә н (беҙ ҙ ең дин — иң яҡ шы дин, тип) маҡ тана.

33. Кешелә рҙ ең башына берә й бә лә килһ ә, Раббығ а, бары тик Уғ а баш эйеп, доғ а уҡ ыйҙ ар. Аллаһ уларғ а рә хмә т (ниғ мә т, муллыҡ ) бирһ ә, кү реп тороғ оҙ, уларҙ ың бер ҡ ә ү еме тағ ын Аллаһ тан башҡ ағ а табынырғ а тотона; (34) биргә н ниғ мә ттә ребеҙ гә шө кө р итмә ҫ тә н. Ә йҙ ә, кә йефлә негеҙ, лә кин һ еҙ оҙ аҡ ламай нимә булаһ ын белә сә кһ егеҙ. (35) Юҡ һ а, Беҙ уларғ а Аллаһ тың тиң дә ше барлығ ы тураһ ында дә лилдә р килтермә нек. (Беҙ уларҙ ы мө шрик булырғ а ө ндә мә нек. )

36. Кешелә ргә рә хмә т (байлыҡ, лә ззә т, шө һ рә т) индерһ ә к, улар ҡ ыуана. Ҡ улдары менә н ҡ ылғ ан гө наһ тарына кү рә, баштарына ә фә т тө шһ ә, шунда уҡ ө мө тһ ө ҙ лө ккә бирелә лә р. (37) Ә ллә һ уң улар кү рмә йҙ ә рме, Аллаһ ризыҡ ты телә гә ненә мул итеп бирә, ҡ айһ ыларына кә метә. Шик юҡ тыр, иманлылар ө сө н бында ғ ибрә ттә р бар.

38. Туғ андарың а, ярлығ а, сә йә хә ттә гелә ргә тейешлеһ ен бир. Аллаһ тың ризалығ ын ҡ аҙ анырғ а телә гә ндә р ө сө н бынан да изгелеклерә к эш юҡ. Бына шулар инде (язанан) ҡ отолоп, (Сә ғ ә дә ткә ) ирешә сә к.

39. Байлығ ығ ыҙ ҙ ы кү бә йтер ө сө н, арттырып ҡ айтарыу шарты менә н алғ ан керемдә регеҙ Аллаһ ҡ атында артмаҫ (һ езҙ ҙ ең файҙ ағ а булмаҫ ). Аллаһ ризалығ ы ө сө н зә кә т бирһ ә геҙ, (сауаптарығ ыҙ, малдарығ ыҙ ) ҡ ат-ҡ ат арттырыр.

40. Аллаһ һ еҙ ҙ е бар итеү се, һ уң ынан ризыҡ ландырыусы; ахырҙ а йә нһ еҙ итеп, тағ ын терелтер. Һ еҙ табынғ андарҙ ың берә йһ е ошо эштә рҙ ең, исмаһ ам, берә йһ ен башҡ ара аламы? Аллаһ уларҙ ың уйҙ ырма Илаһ тарынан паҡ һ ә м бө йө к.

41. Кешелә рҙ ең ҡ ылмыштары (фә хешлектә р) арҡ аһ ында ҡ оро ер ө ҫ тө ндә лә, диң геҙ ҙ ә лә тә ртип боҙ олдо. Ҡ ылғ ан гө наһ тарына кү рә (Ә хирә ттә ) бирелә торғ ан язаларҙ ың бер ө лө шө н (был донъяла) татытыр. Бә лки, улар тә ү бә итерҙ ә р!

42. (Эй, Рә сү лем Мө хө ммә д) ә йт һ ин:

— Донъя буйлап йө рө гө ҙ һ ә м һ еҙ ә ү ә л йә шә п киткә ндә рҙ ең ахырғ ы яҙ мышы нисек булғ анын кү рерһ егеҙ. Уларҙ ың кү беһ е мө шрик ине, — тип.

43. Был донъяғ а кире ҡ айтарылмай торғ ан Кө н (Ҡ иә мә т) килгә нсе һ ин йө ҙ ө ң дө хаҡ дингә бор. Ул Кө ндө кешелә р айырым-айырым тө ркө мдә ргә бү ленер.

(Мосолмандар — йә ннә ткә, кә ферҙ ә р, мө шриктә р, монафиҡ тар — йә һ ә ннә мгә. )

44. Кем инҡ ар иткә н, инҡ ары ү ҙ башына булыр. Изгелек ҡ ылғ андар ү ҙ ҙ ә ре ө сө н йә ннә т ә ҙ ерлә не. (45) Иман килтереп, изгелек ҡ ылғ андарғ а Аллаһ ү ҙ тарафыннан ә жер бирер. Шик юҡ, Аллаһ иманһ ыҙ ҙ арҙ ы яратмай.

46. Ниғ мә ттә ремде татыһ ындар, Уның ә мере менә н йө рө й торғ ан кә мә лә ргә ултырып, насип ризыҡ тарын ҡ аҙ анһ ындар тип, шуларғ а шө кө р итһ ендә р тип, һ ө йө нө слө хә бә рҙ ә р килтерһ ен тип, елдә рҙ е иҫ тереү ғ ә лә мә те лә Аллаһ тың барлығ ына, сикһ еҙ ҡ ө ҙ рә тенә шикһ еҙ дә лилдә р булып тора.

47. Хаҡ тыр, Беҙ һ инә н элек тә халыҡ тарғ а ү ҙ ҙ ә ре араһ ынан сыҡ ҡ ан пә йғ ә мбә рҙ ә р кү ндерҙ ек һ ә м уларғ а ла асыҡ дә лилдә р бирҙ ек. (Ул пә йғ ә мбә рҙ ә ргә ышанмайынса) гө наһ ҡ а батҡ андарҙ ы тейешле язағ а тарттыҡ. Мө ьминдә ргә ярҙ ам итеү — Беҙ ҙ ең эш.

48. Елдә рҙ е иҫ тереп, болоттарҙ ы ҡ ыуҙ ырыусы — Аллаһ. Болоттарҙ ы, Ү ҙ е телә гә нсә, Кү к йө ҙ ө нә таратыусы ла, киҫ ә клә п-киҫ ә клә п ямғ ыр яуҙ ыртыусы ла—Аллаһ. Аллаһ, ямғ ыр яуҙ ырып, телә гә н ҡ олдарына ҡ ыуаныс индерә. (49) Юҡ һ а, оҙ аҡ ямғ ыр яумай торһ а, улар хафағ а тө шә.

50. Ҡ ара һ ин Аллаһ Тә ғ ә лә нең ниғ мә ттә ренә! Ҡ ороп, ү лгә н тупраҡ нисек яң ынан терелә? Шик юҡ тыр, Ул мә йеттә рҙ е лә шулай тергеҙ ә сә к, Аллаһ тың бар нә мә гә лә ҡ ө ҙ рә те етә. (51) Хаҡ тыр, ә гә р ҙ ә Беҙ ҡ оро елдә р иҫ тереп, бө тө н ерҙ е һ арғ айтһ аҡ, шунан һ уң да улар Аллаһ ҡ а иман килтермә ҫ, шө крә нә ҡ ылмаҫ.

52. (Рә сү лем) ә лбиттә, һ ин (тере) мә йеттә ргә (хаҡ һ ү ҙ ҙ е) ирештерә алмаҫ һ ың, (Аллаһ тан килгә н хаҡ һ ү ҙ ҙ ә рең ә ышанмасҫ тай) арҡ а биреп китеп барғ ан (кү ң еле) һ аң ғ ырауҙ арғ а (Аллаһ тың саҡ ыруҙ арын) ишеттерә алмаҫ һ ың. (53) Һ ин тура юлдан яҙ ғ ан (кү ң ел кү ҙ е) һ уҡ ырҙ арҙ ы ла һ идә йә ткә илтә алмаҫ һ ың. Һ ин бары тик аяттарыбыҙ ғ а иман килтереп, мосолман булғ андарғ а ғ ына (хаҡ һ ү ҙ ҙ е) ишеттерә алырһ ың.

54. Аллаһ һ еҙ ҙ е хә лһ еҙ (бала) итеп яралтҡ ан. Унан һ уң хә лһ еҙ лектә н хә ллә ндереп, ҡ еү ә т биргә н; ҡ еү ә т артынан тағ ын һ еҙ ҙ е хә лһ еҙ лә ндергә н (ҡ артайтҡ ан). Ул ү ҙ е телә гә нде башҡ ара. Ул — һ ис шик юҡ тыр, барыһ ын да мө кә ммә л белеп тороусы ҡ ө ҙ рә т эйә һ е.

55. Ҡ иә мә т ҡ упҡ ан Сә ғ ә ттә гө наһ лылар (фани донъяла, ҡ ә берҙ ә ) бер сә ғ ә ттә н дә артыҡ торманыҡ, тип ант итә сә ктә р. Бына шулай, улар (фани донъяла алданып) боҙ олғ андар.

56. Ғ илемле һ ә м иман килтергә ндә р шулай ә йтер:

- Хаҡ тыр, Аллаһ тың китабында яҙ ылғ анса, һ еҙ яң ынан терелеү кө нө нә (Ҡ иә мә ткә ) ҡ ә ҙ ә р йә шә негеҙ. Бына бө гө н (Ҡ иә мә т сә ғ ә те һ уҡ ты, һ еҙ ) яң ынан терелдегеҙ. Лә кин һ еҙ бың а ышанманығ ыҙ. (57) Лә кин ул кө ндө аҡ ланырғ а тырышыуҙ ары уларғ а файҙ а килтермә ҫ, һ ә м уларҙ ан Аллаһ ризалығ ын ҡ аҙ анырғ а маташыуҙ ары ла талап ителмә ҫ.

58. Хаҡ тыр, кешелә р (ғ ибрә т, һ абаҡ алһ ын) ө сө н Беҙ Ҡ ө ръә ндә тө рлө миҫ алдар килтерә беҙ. Лә кин (ий, Мө хә ммә д) һ ин уларғ а бер аят килтерһ ә ң, кә ферҙ ә р мотлаҡ ә йтә сә к:

- Һ еҙ ялғ ан һ ө йлә ү ҙ ә н башҡ аны белмә йһ егеҙ, - тип ә йтерҙ ә р. (59) Бына, белмә гә ндә рҙ ең (итә ғ ә т итергә телә мә гә ндә рҙ ең ) кү ң елдә ренә Аллаһ шулай итеп мө һ ө р һ уғ а.

60. (Эй, Мө хә ммә д) һ ин хә ҙ ергә сабыр ит. Шик-шө бһ ә юҡ, Аллаһ тың вә ғ ә ҙ ә һ е хаҡ тыр. Һ аҡ бул! Бың а инанмағ андар һ инең иманың ды ҡ аҡ шатмаһ ын!

⇐ Предыдущая 39 40 41 42 434445 46 47 48 Следующая ⇒