«Ой жалғау». «Ой күмбезі». «Ой қозғау» (brainstorming, «Ми шабуылы» деп те аталып жүр)

«Ой жалғ ау»

Мұ ғ алім мә тінді жартылай оқ иды, ары қ арай 1-топқ а - қ айғ ылы, 2-топқ а – кө ң ілді, 3-топқ а – юмормен жалғ астыруғ а, аяқ тауғ а тапсырма беріледі. Жұ мыс аяқ талғ ан кезде топ мү шелері белгі береді. Спикер шығ ып оқ иды.

«Ой кү мбезі»

Бұ л ә діс тақ ырыптық тапсырмаларды сатылай, дең гейлеп орындауғ а негізделген. Ол мынадай бағ ыттарда жү зеге асырылады:

«Ой қ азығ ы» - айтылғ ан ойдың негізгі сө зін тауып, қ арапайым тү сініктер мен ұ ғ ымдардың табиғ атын айқ ындайды;

«Ой желісі» - негізгі сө зден ө рбитін ой-пікірді талдап, алғ ан білімді қ олдану жә не жан-жақ ты зерделеуге мү мкіндік береді;

«Ой ө рімі» - оқ ушылардың пікірлері мен ой тү йіндерді жинақ тап, салыстыру, дә йектеу, дә лелдеу, ө зге ұ қ сайтын (ұ қ самайтын) қ ұ былыстармен салыстыру, ой кө ркемдігі мен қ ұ рылымдық сипатын ашуғ а, ізденіске бағ дар беруді кө здейді;

«Ой кү мбезі» - шығ армашылық жә не ізденіс нә тижесінде ойдың маң ызы мен мә нін ашуғ а, олардың қ ажеттілігі мен орнын айқ ындап, бағ а беруге жетелейді.

«Ой қ озғ ау» (brainstorming, «Ми шабуылы» деп те аталып жү р)

Шығ армашылық ойлауды сын немесе сыннан сескену тежейтіні белгілі. Ә рине, кез келген жаң а идеяның дұ рыс болуы шарт емес. Егер автор сыннан қ орқ атын болса, онда ол ө зінің кейбір дә лелденбеген идеяларын келтірмеуі де мү мкін. Алайда ә зірше дә лелденбеген ойлардың қ аншасы кейінірек жақ сы идеяларғ а айналады емес пе? Ал сын айту мен сыннан қ орқ у жақ сы идеяларды жоғ алтып жібереді.

Тә сіл негізінде сынғ а еш кө ң іл бө лмей, назар аудармай, еркін ассоциациялар арқ ылы жаң а идеяларды кө птен келтіру мен оларды жинақ тау жұ мысы жатыр. Мұ ндағ ы басты мә селе идеялар мен ойлардың сапасында емес, керісінше, олардың санында болып тұ р. Ал сыни пікірлерді келтіріп, идеялар мен ұ сыныстарды іріктеу жұ мысы шығ армашылық ә рекеттер аяқ талғ аннан кейін басталады.

«Ой қ озғ ау» тә сілін қ олданғ анда мынадай ережелерді ұ стану қ ажет:

1. Проблеманы негізгі терминдер арқ ылы қ ұ растырып, бір ғ ана ең басты мә селені айқ ындау.

2. Бір де бір идеяны жалғ ан деп танымай, оны зерттеуді тоқ татпау.

3. Кез келген идеяны (тіпті оның қ ажеттілігі қ азір кү мә нді кө рінсе де) жалғ астыруғ а ұ мтылу.

4. Қ атысушылар ө зін ың ғ айлы сезініп, «ашылуы» ү шін оларды қ олпаштап, ынталандырып отыру.

5. Идеяларды бағ алау мен іріктеуді тек шығ армашылық идеялар келтіру жұ мысы аяқ талғ аннан кейін ғ ана бастау. Мұ ндай жұ мысты алғ ашқ ы ә рекетке (идея келтіруге) қ атынаспағ ан сарапшыларды жұ мылдыру. Сарапшылар ой қ озғ ауда келтірілген барлық ұ сыныстар мен идеяларды мұ қ ият зерттеп, оларды жү зеге асыру мә селесіне баса назар аударады. Сарапшылар ұ сынылғ ан идеялардың ішінен нақ ты жағ дайларда қ олдануғ а тұ рарлық тарын таң дап алады.

«Ой қ озғ ауды» сабақ та былайша қ олдануғ а болады:

· Оқ ушылар қ андай да болмасын ақ парат (мә лімет, проблема, сұ рақ ) туралы бар білгендерін берілген уақ ыт ішінде жазбаша келтіреді.

· Мұ нда ең бастысы идеялардың кө птігі, олардың еркін жағ дайда айтылуы болғ андық тан, оқ ушылар ө з ойындағ ыларын еш кү мә нданбай (мә селен, олардың дұ рыс-бұ рыс, қ ажет-қ ажет еместігіне қ арамай) келтіре беруі керек;

· Идеялар ешқ андай сынғ а ұ шырамауы керек, ө йтпеген жағ дайда оқ ушылар тосылып қ алып, идеяларды келтіре алмауы мү мкін;

· Барлық идеялар сарқ ылмайынша, олар қ ағ азғ а тү сіріле беріледі;

· Идеяларды келтіру жұ мысы аяқ талғ аннан кейін ғ ана оларды талқ ылау жұ мысы басталады.

Бұ л тапсырманы орындауғ а берілген уақ ыт (2-6минут) аяқ талғ ан соң, оқ ушылар бірлесе (жұ птасып, шағ ын топ ішінде, бү кіл сынып болып) жазғ андарымен бө ліседі, сұ рақ тарғ а жауап береді, тізімдерін толық тырады (4-20 минут)

«Ой қ озғ ауда» балама келтіру (аналогия), қ иял-фантазия, инверсия, эмпатия тә сілдері кең інен қ олданылады.

⇐ Предыдущая 41 42 43 44 454647 48 49 50 Следующая ⇒