12-тақырып. Оқушылардың ата-аналарымен педагогикалық әрекет- тестік технологиясы

Бала тә рбиесінің негізі - бұ л оның отбасы. Осы шағ ын ә леуметтік топ - бала ү шін ө мір мектебі. Отбасындағ ы ата-ана - баланың ө мірлік ұ стазы жә не тә рбиешісі. Баланың болашағ ы, білімі, мә дениеті отбасындағ ы ата-ананың сің ірген ең бегіне, тә лім-тә рбиесіне байланысты. Сондық тан, ә рбір ата-ана ө зінің баласын білімді, мә дениетті, жан-жақ ты етіп тә рбиелеуге міндетті. Қ азіргі кезде отбасы тә рбиесі мә селесі ә лемдік дең гейде қ арастырылуда. Оғ ан «Балалар қ ұ қ ығ ы туралы Конвенция» (1995), Қ азақ стан Республикасының «Білім туралы заң ы» (1999), Қ азақ стан Республикасының «Балалардың қ ұ қ ығ ы туралы заң ы» (2002), «Қ азақ стан Республикасының 2015 жылғ а дейінгі білім беруді дамыту тұ жырымдамасы» (2004) сияқ ты қ ұ жаттар дә лел бола алады. 2004 жылы ақ пан айында Ү кіметтен қ олдау тапқ ан «Білім тұ жырымдамасы» ү здіксіз білім беру жү йесінің алғ ашқ ы сатысы балабақ шадан бастап, мектеп аяқ тағ анғ а дейінгі балаларды оқ ыту, тә рбиелеу мә селесін жоспарлы тү рде шешіп, отбасына педагогикалық кө мек беруді мақ сат етеді. Ал ата-ананың педагогикалық білімінің неғ ұ рлым жоғ ары болуы олардың қ оғ ам алдында ө з балаларының тә лім-тә рбиесі ү шін жауапкершілігін арттырады. Сондық тан да баланы жағ ымды ортада тә рбиелеу мен оқ ыту қ азіргі таң дағ ы ең ө зекті мә селелердің бірі болып табылады.

Қ азақ стан Республикасының Конституциясында (27-бап) «Неке мен отбасы, ана мен ә ке жә не бала мемлекеттің қ орғ ауына болады. Балаларына қ амқ орлық жасау жә не оларды тә рбиелеу – ата-ананың етене қ ұ қ ығ ы ә рі міндеті», -делінген. Бұ л жолдар ә р баланың білім алуына мемлекеттің басты назар аударатынын жә не ол отбасының парызы екенін айғ ақ тай тү седі. Сондай-ақ, Білім заң ының 49- шы бабында ата-аналар мен ө зге де заң ды ө кілдер «баланың тілегін, жеке бейімділігі мен ерекшеліктерін ескере отырып білім беру ұ йымын таң дауғ а, ата-аналар комитеттері арқ ылы білім беру ұ йымдарын басқ ару органдарының жұ мысына қ атысуғ а, білім беру ұ йымдарынан ө з балаларының ү лгеріміне, мінез-қ ұ лқ ына жә не оқ у жағ дайларына қ атысты ақ парат алуғ а, ө з балаларын оқ ыту мен тә рбиелеу мә селелері жө нінде психологиялық -педагогикалық консультациялық кө мек алуғ а қ ұ қ ығ ы бар» жә не олар «балаларғ а ө мірі мен оқ уы ү шін салауатты жә не қ ауіпсіз жағ дайлар жасауғ а, олардың ой-ө рісі мен дене кү шін дамытуды, имандылық тұ рғ ысынан қ алыптасуын қ амтамасыз етуге, балаларды оқ ыту мен тә рбиелеуде білім беру ұ йымдарына жә рдем кө рсетуге, балалардың оқ у орнындағ ы сабақ қ а баруын қ амтамасыз етуге міндетті», - деп жазылып, жас ұ рпақ қ а тә рбие, білім беру ү дерісінде қ атысушы субъект ретінде ата-аналарғ а ү лкен жауапкершілік жү ктеген. Бұ л нұ сқ ау оқ ушылардың білім, тә рбие сапасын арттырудағ ы мектеп пен отбасы ынтымақ тастығ ының қ ажеттігінен ашып кө рсетеді.

Қ азіргі кездегі жасө спірімдердің арасындағ ы қ ылмыстың кө беюі, жастардың нашақ орлығ ы, адамзаттың басынан тө ніп тұ рғ ан ә р тү рлі дерттің қ анат жаюы, бү кіл ә лемді алаң датып отыр. Баланың негізгі тә рбиешісі-ө зінің туып ө скен ортасы, ата-анасы. Баланың дұ рыс азамат болып ө суі немесе қ ате жолғ а тү суі кө бінесе ү лкендерге байланысты. «Баланы-жастан…» деген сө здің мазмұ ны ө те терең. Себебі, есейіп кеткен соң баласының теріс мінезін, қ алыптасқ ан қ ате кө зқ арасын ө згерту ө те қ иын. Жасө спірімдердің білім алуында, тә рбиесінің дұ рыс қ алыптасуында мектеп пен отбасының тығ ыз қ арым-қ атынаста болуы қ ажетті жағ дай болып отыр.

Ерте замандағ ы грек ғ алымдары Сократ, Платон, Аристотель, Демокрит ө з ең бектерінде тә рбиенің мақ сатын қ ұ л иеленуші мемлекеттің саяси міндетімен ұ штастыруғ а тырысты, адамның рухани ө мірінің заң дарын ашты, тә рбие қ ызметінде басшылық қ а алуғ а болатын бірқ атар ережелерді қ алыптастырды. «Баланы кішкентай кезінен бастап тә рбиелеу керек, жеке адамның қ алыптасуы оның табиғ атына жә не тә рбиесіне, алғ ан біліміне байланысты», - дейді Демокрит. Оның: «Ә кенің жағ ымды ой тастауы – балағ а деген дұ рыс тә лімгерлік», - деген сө зінен ә кенің балағ а ө з сө зімен, ісімен, сенімімен ү лгі бола білуіне ү лкен кө ң іл бө лгенін кө реміз. Сол кездегі грек философы Пифагор «Заң ды сыйла» ережесінде балағ а білім, тә рбие беруді ата-анағ а міндеттеген; білім ордаларында отбасы мен мектеп бірлесе баланың білім, тә рбие алуына ортақ мү дделес екенін айтқ ан; жас ұ рпақ тың ә кені, ү лкенді сыйлауына кө ң іл бө лген; адамдар, туыстар арасында сыйласымдылық қ алыптасуын кө здеген.

XI ғ асырда жазылғ ан Қ айқ ауыстың «Кабуснама» ең бегі де отбасы тә рбиесіндегі ата – ана рө лін аша тү седі. Кабуснамадағ ы «Ей, перзентім, сен осы ү гіттерімді ұ ғ ып іске асырсаң, мен аталық парызымды ө тегенім. Жақ сы кө рген адамым да, ү мітім де ө зің сің. Сондық тан бар асылымды ө зің е тапсырдым, сен оны дұ рыс пайдаланып, қ исық жолғ а қ адам баспағ айсың » - деген насихат сө здері бү гінгі кү нге дейін тә рбиелік қ ұ ндылығ ын жойғ ан жоқ.

«Тадбири манзел» ең бегінде Ибн Сина негізгі бө лімін «мектепте балаларды оқ ыту мен тә рбиелеу», - деп атағ ан. Ө з ең бегінде ғ алым отбасындағ ы білім берудің негізін қ алауғ а тырысты. «Егер отбасы балағ а білім беру ә дістерін дұ рыс пайдалана алса, ө з ө мірінде бала бақ ытқ а кенеледі», - деген сө зі келер ұ рпақ тарғ а ө зінің тә лім-тә рбиелік мә н-мағ ынасымен қ ұ нды болып қ ала бермек.

Мектеп пен отбасы ынтымақ тастық та бала тә рбиелеуі соң ғ ы жылдарда жазылғ ан ғ ылыми зерттеу ең бектерінде білім беру сапасы отбасы мен мектептің ә рекеттестігімен тығ ыз байласнысты екені зерттеу нысанасына айналғ ан. Мә селен, Г. К. Байделдинованың «Болашақ ұ стаздарды отбасы мен мектептің ынтымақ тастығ ын ұ йымдастыруғ а дайындаудың ғ ылыми-теориялық негізі», Қ. Т. Ә темованың «Оқ ушыларғ а гумандық қ аситтерді қ алыптастыруда мектеп пен отбасының бірлескен жұ мысы», А. А. Шарафадиннің «Отбасында ата-ананың балағ а тә рбиелік ық палын арттырудың педагогикалық шарттары », С. С. Қ оң ырбаеваның «Жоғ ары сынып оқ ушыларын отбасылық ө мірге этномә дени қ ұ ндылық тар негізінде даярлаудың педагогикалық шарттары», Ш. М. Шү йіншинаның «Оқ ушылардың білім сапасын арттырудағ ы отбасы мен мектептің бірлігінің педагогикалық шарттары», Д. Ә. Нұ рғ алиеваның «Тә рбие процесінде 5-9 сынып оқ ушыларының адамгершілік қ ұ ндылық тарын қ алыптастыру», Ұ. Ә. Есімнің «Қ азақ отбасында халық тың педагогикалық қ ұ ралдары арқ ылы мектеп жасындағ ы қ ыз баланы тә рбиелеудің педагогикалық шарттары», Г. Колесованың «Оқ у-тә рбие жұ мысының мең герушісінің отбасы мен педагогикалық ұ жымының ө зара ә серін ұ йымдастыру»атты ғ ылыми-зерттеу ең бектерінде бұ л мә селе тү рлі аспектілерде қ арастырылғ ан.

⇐ Предыдущая 34 35 36 37 383940 41 42 43 Следующая ⇒