3-лекция. 4-лекция.

3-лекция

Тақ ырыбы: Сынып жетекшісінің тә рбиелік іс-ә рекетінің жү йесі

Оқ ушылардың сыныптағ ы іс-ә рекетін ұ йымдастыру.
Сынып жетекшісі мына бір тұ жырым ережелерді ұ ғ ынып, тү сінген жағ дайда ғ ана тә рбие міндеттерінің шешімі нә тижелі болмақ:
1. Тә рбиенің жеке тұ лғ ағ а бағ ытталуы.
2. Тә рбие жү йелік сипатта болу.
3. Тә рбие іс-ә рекетінің мақ саттарының бірлігі, оқ ушьшармен жұ мыс істейтін мұ ғ алімдердің ө зара ә рекеттестігі тә рбие жү йесінің кепілі.
4. Тә рбие процесі жеке тұ лғ а теориясы мен іс-ә рекет теориясына, қ ұ ндылық тар теориясы мен басқ ару теориясына сү йенуі қ ажет.
Жеке тұ лғ а теориясы арқ ылы мұ ғ алім оқ ушының тек тә рбие объектісі ғ ана емес, сонымен қ атар ол іс-ә рекеттің субъектісі екенін тү сінеді. Ол сынып жетекшісіне оқ у-тә рбие жұ мысын, оқ ушы жеке тұ лғ асының қ алыптасу, оқ ушылардың іс-ә рекеті бірнеше кезең дерден тұ рады: мотивтің қ алыптасуы – оларды адамгершілік тү сініктерді ұ ғ ынуғ а жағ дай жасау; мінез-қ ұ лық пен іс-ә рекет нормаларынын қ алыптасуы – ө з іс-ә рекетіне қ анағ аттану. Демек, оқ ушы жеке тұ лғ асының қ алыптасу технологиясы мотив, танымдық, мінез-қ ұ лық, эмоционалдық сезім компоненттерінен тұ рады. Сынып жетекшісінің іс-ә рекетінде басқ ару теориясының да маң ызы бар. Педагогтің негізгі жұ мысы – окушылардың іс-ә рекетін ұ йымдастыру, ал ұ ымдастыру басқ ару теориясының қ ұ рамды бө лігі болып табылады. Оның заң дылық тарын білу педагогтар мен оқ ушылар арасындағ ы қ атынасты, сыныптағ ы тә рбие жү йесін басқ аруғ а мү мкіндік береді.
2. Сынып жетекшісінің атқ аратын міндеттері

Сынып жетекшісінің міндеттері
1. Мектеп мұ ғ алімінің негізгі міндеттері мен қ ызметінің ерекшеліктері.
2. Оның тә рбиелік қ ызметі мен тә рбие жұ мысын ұ йымдастыруы.
3. Тә рбие жұ мысын жоспарлау.
1. Қ азақ стан Республикасында сынып жетекшісі – сабақ тан тыс тә рбие жұ мысын ұ йымдастырып, ү йлестіріп, келістіріп, ө ткізетін педагог. Бастауыш сыныптарда жетекшілік қ ызметті сынып мұ ғ алімі атқ арады. Бү гінгі кү ні сынып жетекшісі – кә сіпкер-педагог, ол ө сіп келе жатқ ан бала ү шін:
• жалпы адамзаттық мә дениетті мең геретін оқ ушы мен қ оғ амның арасындағ ы рухани жалғ астырушы;
• сынып ұ жымының алуан тү рлі бірлескен іс-шаралары барысында ө зара ынтымақ тастық қ арым-қ атынасының қ алыптасуын ұ йымдастырушы;
• оқ ушы тұ лғ асының қ алыптасуына қ олайлы жағ дай жасау мақ сатымен, олардың дамуын бақ ылаушы; тә рбие жү йесіне қ ажетті ө згерістер енгізуші, мектеп психологымен бірігіп оқ ушының қ оғ амдық ө міріне кейбір тү зетулер жасаушы;
• оқ ушының кү нделікті ө мірі мен ә рекетін ұ йымдастыруда, кә сіби бағ дар беруде, қ оғ ам ө мірінің ә леуметтік-экономикалық, саяси ерекшеліктерін тү сінуде кө мекші, кең есші;
• сыныпта қ олайлы моральдық -психологиялық ахуал қ алыптастыру ү шін сынып ерекшеліктерін ескере отырып, қ ажетті тә рбиелік ық палдар жасаушы;
• оқ ушының дамуы мен жетілуіне ық пал жасайтын тә рбиелік кү штердің (мектеп, отбасы, қ оғ ам) басын қ осушы, ү йлестіруші.
Сынып жетекшісінің негізгі міндеттері:
Тә рбиеші-педагог назарынан тыс қ алдырмайтын бірінші объект, бастапқ ы міндет тә рбиелік жә не дамытушылық маң ызы бар ә рекет ұ йымдастыру. Ұ йымдастыру қ ызметі болмағ анда тә рбие болмайды, тұ лғ аның даму барысында кездейсоқ жағ дайлар орын алады.
Сынып жетекшісінің назарындағ ы екінші объектісі мен міндеті – ұ жымды ұ йымдастыру жә не дамыту.
Сынып жетекшісінің ү шінші міндеті – оқ ушы тұ лғ асының калыптасуына кө мектесу, оның қ абілеттерінің, қ ызығ ушылығ ының, бейімділігінің жә не ішкі табиғ и кү штерінің ашылып, арта тү суіне жағ дай жасау.

3. Сынып жетекші жә не педагогикалық ұ жым. Сынып жетекшісінің бірінші міндеті жұ мыс мазмұ нына байланысты. Бір мақ сатқ а ұ мтылғ ан, ынтымақ ты оқ ушылар коллективін топтастыру сынып жетекшісі қ ызметіндегі басты жә не негізгі коллективін топтастыру сынып жетекшісі қ ызметіндегі басты жә не негізгі бө лім болып табылады. Коллективті топтастыру жұ мысы актив арқ ылы, тү рлі комиссияларды, штабтарды қ ұ ру арқ ылы жә не коллективті тү рде, жұ мылып атқ аратын жұ мыстарды ұ йымдастыру арқ ылы іске асырылады. Оқ ушыларды топтастыра отырып, сынып жетекшісі оқ у-тә рбие міндеттерін шешуге жақ сы жағ дай жасайды. Сынып жетекшісі тек ө зінің беделімен ғ ана емес сонымен қ атар қ оғ амдық пікірді қ алыптастыру жолдарымен де оқ ушыларғ а ық пал жасайды.
Балалар коллективін қ ұ ру мен топтастыру – мұ ғ алімдердің жә не, ең алдымен, сынып жетекшілерінің маң ызды міндеті. Егер коллектив қ ұ рылса кез келген тә рбие міндеттерін шешу ә лде қ айда жең іл болады. Оқ ушылар коллективін тә рбиелей отырып, сынып жетекшілері ә р оқ ушының жеке басын қ алыптастырады. Сынып жетекшісі оқ ушылардың ө з ә рекеттілігі мен инициативасына сү йенеді. Тә рбиеші беделі қ аншама жоғ ары болса да, ол ә рбір дұ рыс ұ йыммдастырылғ ан коллективтің ық палын ауыстыра алмайды. Табысты тә рбие жұ мысынсыз коллективті топтастыру мү мкін емес. Тек коллектив арқ ылы сынып жетекшісі мектеп оқ ушыларының оқ у міндеттеріне, қ оғ амдық пайдалы ең бекке, кө зқ арастарына ық пал етеді. Жақ сы ұ йымдасқ ан жә не топтасқ ан коллективтің ә серімен оқ ушылар саяси, адамгершілік жә не мә дени жағ ынан ө седі.
Мектеп оқ у-тә рбие жұ мысының мазмұ нын жақ сартуғ а қ амқ орлық жасайды, ата-аналардың барлық жұ ртшылық ты қ атыстырады.

4. Тә рбие жумысының дә стү рлі жә не дә стү рлі емес формалары

Дә стү рлі емес сабақ тар
Интеграциялық сабақ пә н аралық байланысты жетілдіру мақ сатына байланысты пайда болғ ан. Мұ ндай сабақ тарда бір тақ ырыпты тү рлі пә ндерден беретін мұ ғ алімдер оқ ытады. Кіріктірілген сабақ тың негізгі мақ саты - оқ у материалдарын байланыстырып, сабақ та оқ ушыларғ а терең білім беру, ойлау қ абілетін дамыту. Оқ у материалдарын бағ дарламаларғ а сай пә ндер бойынша біріктіріп беру оқ ушылардың жан-жақ ты тұ тас, терең жә не берік білім алуына мү мкіндік жасайды. Сондық тан жыл сайын ә рбір мұ ғ алім пә ндердегі ұ қ сас оқ у материалдарын біріктіріп, яғ ни пә н аралық байланыс принципін қ олданып, интегралдық жоспар жасайды. Ондағ ы материалдарды дер кезінде сабақ қ а пайдаланып, тиімді етіп іске асырады.

Дә стү рлі сабақ - мұ ғ алімге бағ ынатын оқ ушылардың тә ртібімен, тіл алғ ыштығ ымен, нә тижелігімен сипатталатын сабақ; қ алыптасқ ан дә стү р мен таптауырын бойынша оқ у материалдарының дә лме-дә л кескіні

Педагогикалық рефлексия

Рефлексиялық қ ызметтің сабақ барысында ұ йымдастыру
Қ азір дамыта оқ ыту идеясының оқ ыту ү рдісіне енуіне, жаң ашылдық тың артуына байланысты рефлексияның педагогикадағ ы алатын орнының мә ні арта тү сіп, адамды, білімді дамытудың шарттарының бірі болып отыр. Соң дық тан бұ л қ азіргі кездегі білім саласындағ ы кө кейтесті мә селелер қ атарына жатады. Рефлексияның мә ні – адамның ө зінің білімін, білімінің негізін, оларды мең герудің жолдарын анық тау.
Рефлексия сө зі латын тілінен кірген reflexio - кейінге айналым мағ ынасын білдіреді. Бұ л терминді Джон Локи 17 ғ асырда берген. «Рефлексия – адамның ө з істерінің мә нін тү сіну, олар туралы ойлану барысында ө зіне ө зінің нені, қ алай жасағ аны туралы толық жә не анық есеп беруі немесе ө зі ә рекет барысында басшылық қ а алғ ан ережелер мен кестелерді мойындауы не жоқ қ а шығ аруы». ө зін - ө зі дамытумен қ атар индивидтің жан мен тә н ү йлесіміне сә йкес ө з ойын жинақ тау қ абілетін бейнелейтін рефлексия ұ ғ ымы пайда болды. Жаң а дә уір философиялық идеялары " ө зіндік" жә не " мен" ұ ғ ымдарына бағ ытталады. Жаң а қ ұ ндылық - адамның ө зіндік " мен" қ ұ ндылығ ы пайда болды. Бұ дан басқ а да рефлексия жайында айтылғ ан философиялық ойлар негізінен «адамның ө зіне бағ ытталғ ан зерттеу жұ мысы», «ө зің нің ақ ылын мен рухың ды ө зің нің бақ ылауың » дегенге келіп саяды. Н. В. Кузьмина адам ө зін - ө зі іске қ осу барысында дамуғ а мү мкіндік алады дей келе, ол ү шін ә р тү рлі дереккө здерден алынғ ан білімді жинақ тау, оларды тә жірибеде қ олдану ү шін жү йеге келтіру, «кері байланысты» жү зеге асыру сияқ ты ә рекеттер жасайтынына тоқ талады. Н. Б. Ковалева жә не И. Н. Семенов кә сіби шығ армашылық тағ ы рефлексияның рө ліне байланысты оны ә р тү рлі кә сіби позицияларғ а ө тудегі икемділік деп есептейді

4-лекция.

⇐ Предыдущая 23 24 25 26 272829 30 31 32 Следующая ⇒