2.3 Халық оркестрін ұйымдастыруда тәжіребиелік жұмыстың нәтижелерін талдау

Музыкалық аспаптағ ы жеке сабақ тарғ а музыкалық есту жә не есте сақ тауды дамыту, жазу жә не оқ у дағ дылары, музыканың негізгі элементтерімен танысу жә не, ә рине, аспапты зерттеуге арналғ ан жаттығ улар кіреді. Олар баланың музыкалық ө суін қ олдайды, сонымен қ атар музыкағ а жақ сы дә м береді, жү йелі жұ мыс жасауғ а дағ дыландырады, ө зін-ө зі тә ртіпті, шыдамдылық пен бө лшектерге кө ң іл бө леді.

Ансамбльде немесе оркестрде топтық сабақ тар музыкалық оқ ытудың тағ ы бір тү рі. Бұ л мық ты тә рбие қ ұ ралы. Олар балалардың ә леуметтік дағ дыларын дамытады, қ арым-қ атынас жасауғ а, бір командада ойыншы болуғ а, басқ алардың мінез-қ ұ лқ ымен нә тижелі ө зара іс-қ имыл жасауғ а ү йретеді. Музыкалық дең гейде олар айналасындағ ыларды есту, жалпы музыкалық қ ұ рылымда ө з орнын табу, ө з ә ріптестерімен жә не аудиториямен қ арым-қ атынас жасау қ абілетін дамытады.

Музыка-бұ л жан-жақ ты тіл, оны ү йрену балаларғ а ең жақ сы ә леуметтік дағ дыларды жә не одан да кө п мү мкіндіктерді береді. Балағ а болашақ мамандығ ы ретінде музыканы таң дайсыз ба немесе басқ а жолды таң дайсыз ба. Екі жағ дайда да музыкалық жә не жалпы мә дениеті дамитын болады. Музыкалық білім басқ а пә ндерді оқ уғ а қ алай ә сер етеді?

Музыкалық аспапта оқ ыту ө зін-ө зі тә ртіпті, бө лшектерге назар аударуды, нақ ты мақ сатқ а жету ү шін мақ сатты тү рде кү ш-жігер жұ мсауды, қ ол жеткізген нә тижеден қ анағ аттануды дамытады. Бұ л қ асиеттер ә р пә нді оқ ытудың кілті болып табылады. Осы мағ ынада музыкалық қ ызмет баланы дамыту мен оқ ытудың жалпы ү дерісіне елеулі ү лес қ осады. Біз сондай-ақ музыканы адамдар арасындағ ы қ арым-қ атынас тілі ретінде кө ре аламыз. Музыка шын мә нінде ө з грамматикасы, лексикасы, айтылу жә не т. б. бар эмоционалдық тіл болып табылады.

Мү мкін, осы себепті кө птеген зерттеулер музыка мен шет тілін оқ ыту арасындағ ы байланыста шоғ ырланғ ан. Бұ л бағ ыттағ ы нә тижелер ө те айқ ын. Мысалы, 12 жастан асқ ан 160 баладан тұ ратын зерттеу музыка тың даушыларының шет тілін ү йренудегі ү здік нә тижелері болғ анын кө рсетті. Ерте музыкалық білім 5-6 жасқ а дейінгі балалармен жұ мыс мұ ғ алім ү шін ү лкен проблема болып табылады. Мен музыкалық білім беруді баланың жалпы дамуынан жә не оның жеке тұ лғ а ретінде қ алыптасуынан ажыратуғ а болмайтынына сенімді басшылық қ а аламын.

Менің тә жірибемнің басында ең кішкентай оқ ушыларғ а дұ рыс жол табу қ иын болды. Неге оларғ а музыкалық аспапты ү йренуге ұ найды? Ә лбетте, мен бұ л сұ рақ қ а 5-6 жастағ ы баладан жауап кү те алмадым. Шешім іздеуде мен психологиялық зерттеулерге жү гіндім, ә сіресе мотивация саласында. Музыкалық білім беру баланы жайлы сезінуге, шешім қ абылдауғ а, оқ ыту арқ ылы ө зін білдіруге мә жбү р етеді. Ерте жаста ол ә лі білмейді. Бірақ процесс жү ріп жатыр. Осылайша, бала оқ у процесін қ анағ аттандыру кө зі жә не оны жү зеге асыру тә сілі ретінде қ абылдайды.

Аспаптарда ойын шағ ын жә не ірі бұ лшық дамытатын бірнеше кү рделі қ озғ алыс комбинациясына негізделген. Кейбір аспаптарда қ олдар синхронды, ал басқ аларында қ арама-қ арсы бағ ытта қ озғ алады. Ойынғ а дененің басқ а бө ліктері қ атыса алады. Ағ заның мұ ндай кө пжақ ты қ ызметі физикалық ү йлестіруді ғ ана емес, сонымен қ атар тү рлі ми процестерінің қ ызметін де ө те қ уатты жаттық тырады.

Баланы музыкағ а оқ ытудың қ ажетттілігінің 10 себептері:

1. Балалар музыка мектебінде оқ ыту баланың дене, психикалық жә не адамгершілік дамуына жақ сы ә сер етеді.

2. Музыкамен айналысу назар аударуды жә не кө птеген ақ парат арналарын басында ұ стай білуді ү йретеді, бұ л кө птеген заманауи мамандық тарды мең геруде қ ажет. Ә рбір адам бірден оң жә не сол қ олмен ә р тү рлі қ имылдарды бір уақ ытта жасай алмайды, сонымен қ атар динамикалық рең ктерді, ырғ ақ ты суретті, аппликатураны, музыкалық тү рде, ә н немесе нотаның сө зін дауыстап, байқ ай алмайды.

3. Музыкамен айналыса отырып, бала математикалық қ абілеттерді жаттық тырады жә не кең істіктік ойлауды дамытады. Нота ұ зақ тығ ы, қ иын ырғ ақ тық сурет, кө ркем бейне жә не жү зеге асыру, осының барлығ ы миды жаттық тырады.

4. Музыка ми жұ мысын ынталандырады, аналитикалық қ абілеттерін қ алыптастыруғ а кө мектеседі. Жұ мысты орындау ү шін ү лкен тынымсыз жә не саналы жұ мыс жү ргізу керек, талдау жә не жү йелеу жә не қ орытынды жасай білу керек.

5. Музыка балалардың зияткерлік ө суіне жақ сы ә сер етеді, ойлауғ а ү йретеді. Біз композиторлардың шығ армашылығ ымен, ә р дә уірдің музыкасымен танысып, ой-ө рісін кең ейтеміз.

6. Музыка, сө йлеу жә не саусақ тардың моторикасы-ө зара байланысты. Музыкалық сабақ тар тілді ү йренуде, оқ у дағ дыларын мең геруде, сондай-ақ сө йлеу ауруларын емдеуде кө мек кө рсетеді. Бұ л ө з кезегінде сө йлеуге жауап беретін саусақ тардың, моториканың, мидың тиісті аймақ тарының дамуы. Сондық тан мамандар жиі саусақ тардың жү гіртуі сө йлеудің дамуына жә не ақ ыл-ойдың дамуына ә сер ететінін айтады.

7. Музыкалық балалар-рухпен жә не ерік-жігермен кү шті, кө п нә рсені кө реді жә не жақ сы сезінеді, оларды ашуландыру қ иын жә не олар ү рейге ұ шырамайды. Сахналық толқ уды оң ай ең сере алады, сұ хбат бере алады, аудитория алдында сө йлей алады.

8. Музыкалық оқ ушының ү лгерімі аз-бұ л шындық ты психологтар мен педагогтардың бақ ылаулары растайды.

9. Музыкалық сабақ тар ө зін-ө зі тә ртіпке салуғ а ық пал етеді жә не ө з бос уақ ытын дұ рыс ұ йымдастыруғ а ү йретеді. Балалар коммуникативтік, топта жұ мыс істей алады.

10. Ойнау-бұ л дә стү рді ұ стану. Музыка адамды рухани бай етеді. Аспапта ойнай білу сә нді жә не беделді!

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 9 10 111213 14 Следующая ⇒