Александр Иванович Куприн 6 страница

«Компаунд» машинасын карап бетергә ч, акционерлар ялыктыргыч бу эштә н инде котылдык дип уйлаганнар иде, лә кин шул вакыт Шелковников аларга яң а бер тә къдим белә н мө рә җ ә гать итте:

— Ә фә нделә р, хә зер мин сезгә заводның йө рә ген — мондагы бар нә рсә гә җ ан кертү че тө п ү зә кне кү рсә тергә телим, — диде ул.

һ ә м акционерларны, ә йдә п тү гел, бә лки ө стерә п дигә ндә й, пар казаннары бү легенә алып китте. Ә мма

‘Фут — озынлык ү лчә ве, 30, 5 сантиметрга тигез. Моң арчы кү рСә н-карайаннардан Соң «заводның йө рә ге» — һ ә рбере биш сажень озынлыгындагы һ ә м сажень ярым биеклегендә ге унике цилиндрик казан — арыган, алҗ ыган акционерларга ә ллә ни зур тә эсир ясамады. Кү ң еллә ре белә н алар инде кү птә н аш ө стә ле янында утыралар иде, шуң а кү рә хә зер алар ә ү вә лгечә сораштырмадылар, таркау һ ә м' искитмә ү чә н бер кыяфә ттә Шелковников сө йлә гә н һ ә рбер сү зне баш иеп җ ө плә п тордылар. Директор сө йлә ү дә н туктагач исә, җ иң ел сулыш алып, ачыктан-ачык канә гатьлә нү белә н, рә хмә тлә р ә йтә -ә йтә, аның кулын кысарга керештелә р.

Пар казаннары янында Андрей Ильич бер ялгызы калды. Топкалар урнашкан таш стеналы, ярым караң гы чокыр кырыена баскан килеш, ул, тү бә нгә кү злә рен тө бә п, бйл тиң ентен чишенеп ташлаган алты эшченең авыр хезмә тен бик озак кү зә теп торды. Бу эшчелә р кө нен дә, тө нен дә мичлә ргә берө злексез ташкү мер ө стә п торырга тиешлә р иде. Чуеннан коелган тү гә рә к капкачлар ә ледә н-ә ле чың лап ачыла да, мич эчендә ү кереп, ү рсә лә неп уйнаган аксыл-зә ң гә р ялкын кө лтә се кү ренеп китә. Ут-ялкыннан кипшергә н һ ә м ташкү мер тузаны сең еп кара-кучкыл тө скә кергә н шә рә тә ннә р ә ледә н- ә ле тү бә н иелә лә р; андый чакта эшчелә рнең аркалары бө тен умыртка сө яклә ренә, бө тен мускулларына кадә р аермачык булып кү ренә. Кө рә к сабын чытырдатып кысып тоткан ябык куллар ә ледә н-ә ле кө рә клә ренә кү мер тутырып алалар, аннары җ итез, ө лгер хә рә кә тлә р белә н аны ялкын дө рлә гә н мич авызына китереп тыгалар. Эшчелә рнең тагын икә весе югарыда баскан; алары да, бернинди туктау, ял белмичә, пар казаннары бү леге янына зур таудай ө елгә н ташкү мерне берө злексез тү бә нгә ташлыйлар. Чиге-чамасы булмаган бу хезмә т ниндидер хафалы, кеше тү земе җ итмә слек бер җ ә за булып тоелды Бобровка. Ә йтерсең лә, ниндидер илаһ и кө ч эшчелә рне шушы ыржайган авызлы аждаһ а янына гомерлеккә кадаклап куйган да, газаплы ү лем белә н куркытып, шул тирә н корсакны ашатып, туйдырып торырга мә җ бү р иткә н...

Шул чакны Бобров ү з артында:

— Нә рсә, коллега, ү з Молохыгызны ничек симертү лә рен кү зә тә сезме? — дигә н мө лаем, шат тавыш ишетте.

Андрей Ильич, калтыранып китеп, чак-чак кына чокырга егылып тө шмә де. Докторның шаяртулы сү злә ре белә н ү з фикерлә ренең шулай тә ң гә л килү е аң ы гаҗ ә плә ндерде генә тү гел, бә лки тетрә ндереп җ ибә рде. Хә тта тетрә нү хисе сү релгә ч тә, бу сә ер тә ң гә ллек бик озак аның кү ң елен билә п торды. Уйлаган уеның яисә ә ле генә китаптан укыганының кемдер тарафыннан шундук кычкырып кабатлануы Бобровта һ ә рвакыт кызыксыну уята һ ә м гадә ттә н тыш серле булып тоела иде.

. — Мин сезне куркыттым, ахры, Андрей Ильич? — диде доктор, Бобровның йө зенә җ ентекле кү з карашын юнә лтеп. — Гафу итегез.

— Ә йе, бераз булды шул... бигрә к тавыш-тынсыз килдегез... мин бө тенлә й кө тмә гә н идем.

— Ох, кадерлем Андрей Ильич, нервларыгызны дә валарга кирә к, нервларыгызны. Бернигә яраксыз сезнең нервлар... Тың лагыз ә ле минем киң ә шне: ял алыгызда берә р кая чит илгә китегез... Иә, нигә кирә к монда ү зегезне ү зегез ярсытып ятырга? Ичмасам ярты ел гына булса да ү з рә хә тегез ө чен яшә п карагыз ә ле: ә йбә т аракылар эчегез, озаклап-озаклап ат ө стендә йө регез, гыйшык-мыйшыклар табыгыз...

Доктор кочегарка базы кырыена килеп басты да, тү бә нгә карап:

— Менә кайда икә н ул җ ә һ ә ннә м! — дип кычкырып җ ибә рде. — Ничә пот булыр икә н бу самоварларның һ ә рберсе? Сигез йө з чамасы булыр бит, ә?..

— Юк, кү брә к. Мең ярым чамасы...

— Ай-яй-яй... Ә гә р шул нә рсә, ә йтик, нитсә... шартласа? Кызык булыр иде микә н? Ә?

— Бик кызык булыр иде, доктор. Мондагы барлык йортларның кө ле кү ккә очар иде...

Гольдберг, башын чайкап, мә гънә ле генә сызгырып куйды.

— Ә шартлауның сә бә бе нидә н булырга мө мкин?

— Тө рле сә бә птә н... лә кин кү брә к болай килеп чыга: казанда су бик аз кала да, казан стенасы бик каты кыза... Ә гә р шул чакны казанга су ө стә сә ң, кыска гына вакыт эчендә анда гаять кү п су парлары' хасил була, казан, пар басымына тү зә алмыйча, шартлый, ярыла...

— Димә к, моны юри эшлә ргә дә була?

— Ә лбә ттә, була... Сынап карарга телә мисезме? Суү лчә гечтә ге су бө тенлә й тү бә н тө шкә ч, вентильне генә борырга кирә к... кү рә сезме ә нә теге кечкенә тү гә рә к рычагны. Шуннан бө тенесе вә ссә лам!

Бобров шаяртып сө йлә сә дә, аның тавышы ничектер бик җ итди ишетелә, ә кү з карашы моң су һ ә м кырыс иде. «Шайтан белсен, сө йкемле генә кеше ү зе, шулай да... психопат... » — дип уйлады Гольдберг.

Кочегарка яныннан кузгалып киткә ч, ул Бобровтан:

— Ә ни ө чен мә җ лескә бармый калдыгыз ә ле, Андрей Ильич? — дип сорап куйды. — Лабораториядә н нинди кышкы бакча ясаганнарын кү рер идегез, ичмасам. Ә табыннары —исең -акылың китмә ле!..

— Кирә клә ре юк! Инженерлар мә җ лесен җ енем сө йми, — диде Бобров, йө зен җ ыерып. — Бар белгә ннә ре — мактанышу да кычкырыну, бер-беренә ялагайлану. Кырыкмаса кырык мә ртә бә ишеткә н тостлар ә йтә лә р. Җ итмә сә, сө йлә гә ндә ү злә рен дә, кү ршелә рен дә аракыга коендырып бетерә лә р... Чирканыч!.. '

— Ә йе, ә йе, анысын дө рес ә йтә сез, — диде доктор, кө леп. — Мә җ лес башына мин дә элә ккә н идем. Кваш- нинның кыланышын аң латып бетергесез. «Мө хтә рә м ә фә нделә р, ди, инженерның бурычы бик җ аваплы, бик бө ек бурыч. Чуен юлы белә н бергә, домна миче, шахталар белә н бергә инженер халкы илнең иң ерак почмакларына кадә р мә гърифә т орлыклары, цивилизация чә чкә лә ре тарата... » — ди. Тагын ә ллә нинди орлыклар, җ имешлә рне санап китте, рә тлә п хә тердә дә калмаган... Менә нинди ата жулик бит ул! «Ә фә нделә р, ә йдә гез бердә м булыйк, ү зебезнең игелекле сә нгатебезнең изге байрагын югары тотыйк!.. » — ди. Шуннан инде ү зен шашы- на-шашына алкышларга тотындылар...

Алар бераз җ ир сө йлә шми генә бардылар. Кинә т докторның йө зе караң гыланып китте, һ ә м ул зә һ ә р тавыш белә н ә йтеп куйды:

— Ә йе! Игелекле сә нгать! Ә менә эшче бараклары йомычкадан салынган. Авыруларның исә бе-хисабы юк... балалар чебен урынына кырыла. Мә гърифә т орлыгы дигә ннә ре менә шул инде! Иванковода корсак тифы котырына башлагач, ничек сайрарлар икә н, кү рербез ә ле!

— Ни сө йлисез, доктор? Авыручылар бармы ә ллә? Мондый кысан шартларда яшә ү челә р ө чен коточкыч хә л булачак бит бу.

Доктор, туктап, авыр сулыш алдң.

— йичек инде булмасын? — диде ул, ачышлп. —- Кичә генә икә весен китерделә р. Берсе бү ген иртә н ү лде, икенчесе ә ле ү лмә гә н булса, кичен, һ ичшиксез, ү лә чә к... Ә безнең дарулар да... бинабыз да, тә җ рибә ле фельдшерларыбыз да юк... Бераз сабыр итегез, кү рмә гә ннә - рен кү рерлә р ә ле алар!.. — дип ө стә де Гольдберг ачулы тө стә һ ә м, кулын кү тә реп, кемгә дер йодрык янады.

VIII

Усал теллә р бик тиз гайбә т тарата башлады. Квашнин хакында ул ү зекилгә нче ү к ә ле заводта кү п мә зә к сү злә р йө ри иде, ә хә зер ул кө тмә гә ндә генә Зиненко- лар гаилә се белә н якынаеп киткә ч, моның сә бә бен һ ә рберсе Квашнинның гыйшык маҗ араларына бә йлә п юрады. Ханымнар бу хакта киная белә н серле елмаешып такылдадылар, ирлә р исә ү зара сө йлә шкә ндә һ ә ммә сен ачыктан-ачык, тупас сү злә р катнаштырып телгә алдылар. Ә мма дө ресен беркем дә анык белмә де. Барысы да яшерен бер куану белә н кызыксынып гауга чыкканын кө тте.

Гайбә т сү злә рендә дө реслек тә юк тү гел иде. Зинен- колар гаилә сенә беренче визитын ясаганнан соң, Квашнин һ ә р кичне аларда уздыра торган булып китте. Иртә лә рен, сә гать унберлә рдә, Шепетовка экономиясенә Квашнинның һ ә йбә т тройкасы килеп туктый; кучер, кө ндә ге гадә тенчә:

— Барин барыня белә н туташларны ү зенә иртә нге ашка чакыра, — дип хә бә р бирә. Бу иртә нге ашка чит кешелә рдә н бү тә н беркем дә чакырылмый иде. Аш-суны да Василий Терентьевичның ү з лешекчесе — бер француз ә зерли; 'аны ул телә сә кая, хә тта чит илгә чыкканда да ү зе белә И алып йө ри иде.

Квашнинның яң а танышларына карата игътибары гаять ү зенчә лекле тө стә чагыла иде. Кызларның бише- се алдында да ул ү зен шат кү ң елле буйдак абзыйлары сыман бик тә кә ллефсез тотты. Ике-ө ч кө н узуга ук инде ул аларны, иркә лә ү исемнә ренә ә тилә ренең исемен кушып, берсен Шура Григорьевна, икенчесен Ниночка Григорьевна дип атый башлады. Ә иң кече кызны, Ка- сяны, ул еш кына чокырлы йомшак иягеннә н тотып, «сабый» яки «чебеш» дип ү р™, кызый 'исә, кү з яше чыкканчы кызарынса да, аң а каршылык кү рсә тми иде.

Анна Афанасьевна, кызларымны кирә геннә н артык иркә лисез дип, Квашнинны ара-тирә шаяру катыш тир- гә п-тиргә п -тә алгалаган була иде. Чыннан да, кызлардан берә рсе юк кына телә к белдерсә дә, бу телә к шундук эшкә ашырылды. Бервакыт Мака, сү з иярә сү з чыгып кына, велосипедта йө рергә ө йрә нсә ң иде, дип ычкындыруы булды, икенче кө нне ү к почта хезмә ткә ре аң а Харьковтан кимендә ө ч йө з сум торырлык һ ә йбә т велосипед алып кайтып тоттырды... Ниндидер юк кына нә рсә турындагы бә хә стә оттырып, Квашнин Бетага бер пот конфет, ә Касяга, аның исемендә ге хә рефлә рне кү здә тотып: коралл, аметист, сапфир һ ә м яшма ташларыннан тезеп ясалган брошка бү лә к итте. Бервакыт ул Нинаның ат менеп йө рергә һ ә м, гомумә н, ат яратуын белеп алды. Ике кө н ү ткә ч, Нинага хатын-кыз ияренә җ айлап ө йрә телгә н нә селле инглиз биясен китерделә р. Туташлар тә мам ис-акылларыннан яздылар. Ә йтерсең лә, аларның ө енә һ ә рбер вак-тө як омтылышка, телә ккә кадә р сизеп алып, аны шундук эшкә ашыра ала торган тылсымлы рух кереп урнашкан иде. Анна Афанасьевна чиктә н ашкан бу юмартлыкта тә рбияле гаилә ө чен ки- лешмә стә й ниндидер нә рсә барлыгын сизенсә дә, бу турыда Квашнинга кинаялә п ә йтергә кыюлыгы да, осталыгы да җ итмә де. Ялагайлы, шаяртулы тиргә ү лә ргә исә Квашнин кул гына селтә де һ ә м гадә ттә гечә тупас, калын тавышы белә н:

— Ә й кадерлем, ә ллә нинди юк нә рсә лә р уйлап баш ватмагыз ә ле, — диде.

Шулай да Квашнин ү зе кызларның кайсысын кү брә к ошатканлыгын ачыктан-ачык сиздермә де; ул һ ә ммә сенә дә бертигез карарга тырыша һ ә м барысыннан да тә кә ллефсез кө лә ргә, шаяртырга ярата иде. Моң арчы Зиненколарга килеп-китеп йө ргә н яшь егетлә рдә н, ә йтерсең лә, җ иллә р исте. Аның каравы элек нибары нкеме-ө чме генә кү ренеп киткә н Свежевский хә зер кө н саен диярлек аларда була башлады. Аны беркем дә махсус чакырып китермә де, ул, кемнең дер тылсымлы кө ченә буйсынгандай, бу ө йгә ү зе килеп керде һ ә м килеп керү енә ү к гаилә нең иң кирә кле бер кешесенә ә верелде.

Хә ер, Зиненколарга килеп йө ри башлаганчы ук инде Свежевский хакында" бер мә зә к таралып ө лгергә н иде. Моннан дү ртме-бишме айлар элек, хезмә ттә шлә ре белә н сө йлә шеп утырганда, Свежевский ү зенең хыялы миллионер булу икә нлеген һ ә м кырык яшенә җ иткә ндә хыялының тормышка ашачагын мактанып сө йлә п ташлый.

— Сез моң а нинди юл белә н ирешмә кче буласыз соң, Станислав Ксаверьевич? — дип сорыйлар аң ардан.

Свежевский кеткелдә п кө лә дә, дымлы учларын серле итеп бер-берсенә ышкый-ышкый:

— Бардык юллар Римга илтә, — дип җ авап бирә.

Шепетовка экономиясендә ге хә зерге хә ллә рнең ү з карьерасы ө чен шактый уң айлы юнә леш алганлыгын ул эчке бер сиземлә ү белә н бик тиз чамалады, һ ә рхә лдә, кодрә тле хуҗ ага ү зенең кирә ге чыгуы ихтималын ул һ ә рвакыт истә тотты. Шуң а кү рә, бө тен язмышын карта уенына салып, Свежевский тә вә ккә л тө стә һ ө җ ү мгә кү чте, кө леп, ялагайланып, Квашнин кү зенә мө мкин кадә р кү брә к чалынырга тырышты. Ул аның янында нә селле усал эт тирә сендә бө терелгә н кө чек баласыдай бө терелде һ ә м кыяфә те белә н дә, тавышы белә н дә телә сә нинди ә шә ке эшне эшлә ргә ә зер икә нлеген сиздерде. Тик хуҗ а кеше — Василий Терентьевич — аң а ым гына каксын...

Хуҗ а кеше исә аң а комачауламады. Завод директорларын, управляющийларны, сә бә бен дә аң латмыйча, хезмә ттә н куарга гадә тлә нгә н Квашнин — шушы кодрә тле Квашнин ү з янында бө терелеп йө ргә н ниндидер Свежевскийга тү зеп торды... Монда ниндидер мө һ им эш яшеренгә н булырга тиеш иде, һ ә м булачак миллионер сабырсызланып ү з вакыты җ иткә нен кө тте.

Боларның һ ә ммә се дә, телдә н-телгә кү чеп йө ри торгач, Бобровка да ишетелде. Ул гаҗ ә плә нмә де: Зинен- колар гаилә се турында аның инде ныклы, тө гә л ү з фикере бар иде. Аны тик бер генә нә рсә борчыды: гайбә т ү зенең пычрак койрыгы белә н, ә лбә ттә, Нинага да сугылып ү тә чә к... Вокзалдагы сө йлә шү дә н соң бу кыз Бобров ө чен тагын да сө йкемлерә к, кадерлерә к булып киткә н иде. Ул бит ү зенең гү зә л кү ң елен — барлык шик- шө бһ ә лә ре, җ итешсезлеклә ре белә н гү зә л булган кү ң елен — бары аң а гына ачып салды. Бобров уенча, бү тә н кешелә р Нинаның тышкы кыяфә тен, киемен-салымын гына кү реп белә лә р иде. Кешенең мин-минлек хислә рен ярсытып, аны ә ллә нинди оятсыз шик-шө бһ ә лә р, вакчыл бә йлә нү лә р һ ә м тупаслыклар ө ермә сенә дучар итү че кө нлә шү исә Бобровның ышанучан, йомшак табигатенә бө тенлә й ят нә рсә иде.

Тугрылыклы, саф хатын-кыз мә хә ббә те Андрей Ильичка таныш тү гел иде. Артык кыюсыз булуы һ ә м ү з- ү зенә ышанып җ итмә ве сә бә пле, ул тормыштан ү зенә тиешлесен алырга да җ ө рьә т итмә де. Шуң а кү рә аның хә зер бө тен кү ң еле белә н шатланып, яң а, кө чле хислә р дө ньясына баштанаяк чумуы бер дә гаҗ ә п тү гел иде.

Соң гы кө ннә рдә ул вокзалдагы сө йлә шү тә эсирендә яшә де. Кырыкмаса-кырык мә ртә бә аны бө тен ваклыкларына кадә р кү з алдына китерде, һ ә м кү з алдына китергә н саен Нинаның ә йткә н сү злә рендә ге мә гънә аның ө чен тирә нә йгә ннә н-тирә нә я барды. Иртә лә рен йокыдан уянганда аның хыял кү гендә кү п тө рле рә хә тлеклә р вә гъдә иткә н ниндидер зур, якты бернә рсә балкып торгандай тоела иде.

Ул берө злексез Зиненколарга барырга кысталып торды; анда барып, тагын бер мә ртә бә ү з бә хетенең чын икә нлегенә ышанырга һ ә м Нинаның ә ле кыюсыз, ә ле беркатлы батыраю белә н ә йткә н томанлы йө рә к серлә рен кабат ишетергә телә де. Лә кин Квашнинщяң анда булуы аны тыелырга мә җ бү р итә иде. Бары тик, хуҗ а кеше Иванковода ике атнадан артык тормас, китеп барыр, дигә н ө мет кенә аң а беркадә р юаныч бирде.

Шулай да Квашнин китеп барганчы ук аң арга Нина белә н очрашырга туры килде. Яң а домна мичен ачу тантанасыннан соң ө ч тә ү лек ү ткә ч, якшә мбе кө нне булды бу хә л. Бобров заводтан станциягә илтү че киң, такыр юл буйлап Фарватерына атланып бара иде. Салкынча аяз кө н, вакыт кө ндезге икелә р чамасы. Фарватер, тузгак башын чайкап һ ә м йомры колакларын селкеткә лә п, кызу адымнар белә н бара. Склад янындагы чатны борылгач, Бобров эре бә дә нле туры ат ө стендә каршы як ү рдә н тө шеп килү че бер амазонка киемендә ге кызны һ ә м аң ардан шактый арттарак икенче бер җ айдакны кү реп алды. Бераздан инде ул беренче җ айдакның Нина икә нлеген таныды. Кызның ө стендә озын, җ илфердә век итә кле куе яшел юбка, белә ккә җ иткә н кү н перчатка, башында ялтырап торган тә бә нә к эшлә пә — цилиндр иде. Сө лектә й зифа сынлы инглиз биясе, муенын дугайландырып һ ә м нә зек, чандыр сыйракларын биектә н алдыртып, сыгылмалы эре адымнар белә н юыртып килә. Ак тө стә ге карсак кыргыз атына атланган икенче җ айдак, Свежевский, ә ллә кайда калган; ул, бө гелә -сыгыла һ ә м терсә клә ре белә н һ аваны айкый- чайкый, ө зә ң гедә н ычкынган аякларын кире кигезмә кче булып маташа иде.

Бобровны кү ргә ч, Нина атын кызулата тө ште. Эшлә пә сен җ ил очыртып китмә сен ө чен, уң кулы белә н читеннә н тотып һ ә м башын иебрә к барырга мә җ бү р булды. Андрей Ильич турысына килеп җ иткә ч, капылт кына тезгенне тартты да, ат, туктап, киң борын тишеклә рен куыкландырып, кү бек тамып торган тимер авызлыкны тешлә ре белә н шыкырдатып • чә йни-чә йни, бер урында сабырсызланып биеп тора башлады. Нинаның ү зенең дә атта йө рү дә н бите кызарган, эшлә пә се астыннан чигә чә члә ре чыгып, вак бө дрә ле нечкә тасмадай, иң башына салынып тө шкә н иде.

Бобров ярсып тыпырдый башлаган Фарватерын ничек кирә к алай тыя тө ште дә, ияр ө стеннә н ярым бө гелеп, кызның бармак очларын кысты.

— Каян таптыгыз сез мондый гү зә л малкайны?

— Чыннан да, бик гү зә л бит, ә? Квашнин бү лә ге ул.

Кызның ваемсыз гына ә йткә н бу җ авабы инженерны кинә т чыгырыннан чыгарды.

— Мин андый бү лә ктә н баш тарткан булыр идем, — диде ул, дорфа гына.

Нина кызарып китТе.

— Ни ө чен?

— Чө нки... чө нки... сезнең кемегез соң ул Квашнин?.. Абзагызмы?.. Булачак кияү егетеме?..

— Аһ аллам, бү тә ннә ргә карата нинди вакчыл кеше сез! —диде Нина, зә һ ә рле елмаеп.

Лә кин, Бобровның йө зендә газап билгелә ре кү реп, зә һ ә рен йомшарта тө ште.

— Аның ө чен бу берни тормый ич... Шундый бай кешегә... -

Свежевский килеп җ итә ргә инде бер ун адым чамасы гына калган иде. Нина кинә т Бобровка таба иелде дә, камчы очын аның кулына йомшак кына тидереп, ү з гаебен ү зе таныган бә лә кә й кызчык тавышы белә н, ярым пышылдап:

— Ярар, булды... булды, ачуланмагыз... Атын кире ү зенә кайтарып бирермен, алай кү ң елегезгә бик тигә ч!..

Кү рә сезме, сезнең фикер белә н мин ничек исә плә шә м! — диде.

Андрей Ильичның кү злә рендә шундук шатлык нуры балкып китте, куллары ихтыярсыз Нинага таба тартылды. Лә кин ул ү зе бер сү з дә ә йтмә де, бары бө тен кү крә ге белә н тирә н итеп бер сулыш кына алды. Ул арада аның янына, ерактан ук бө гелә -сыгыла исә нлә шеп, Свежевский якынлашып килә иде.

— Бездә пикник буласын, шә т, белә сездер инде? — дип кычкырды ул, ат ө стендә ү зен бик иркен тотарга тырышып.

— Беренче ишетү ем, — диде Андрей Ильич.

— Василий Терентьевич оештырып йө ргә н пикник ны белмисезме? Котырган елгада буласы пикникны?..

— Юк, белмим.

— Ә йе, ә йе. Зинһ ар, килегез, Андрей Ильич, —диде Нина, сү згә катышып. — Чә ршә мбе кө нне кичке сә гать биштә... җ ыелу урыны станциядә...

— Пикник исемлек буенча җ ыеламы?

— Шулай бугай. Тә гаен белмим.

Нина аптыраган кыяфә ттә сораулы кү з карашын Свежевскийга юнә лтте.

— Ә йе, исемлек буенча, — диде Свежевский, раслап. — Василий Терентьевич миң а ү зенең кайбер боерыкларын ү тә п чыгарга кушты. Сезгә ә йтсә м ә йтим, пикник искиткеч шә п булачак. Шаккатарлык булачак... Тик ә легә болар барысы да сер. Кү ргә ч ү зегезнең дә исегез-акылыгыз китә р ә ле...

Нина; сабыры җ итмичә, чытлыкланып ө стә п куйды:

— Белә сезме, болар бө тенесе дә минем аркада килеп чыкты бит. Ө ченче кө н шулай сө йлә шеп утырганда мин урмангамы, берә р җ иргә ме компания белә н чыгып керсә ң шә п булыр иде, дигә н идем, Василий Терентьевич шундук...

— Мин пикникка бармыйм, — дип кырт кисте Бобров.

— Юк, барасыз! —диде Нина, кү злә рен елтыратып. — Ә фә нделә р, марш, марш! —дип кычкырды ул аннары һ ә м, атын камчылап, урыннан ук сикертеп чабып китте. — Андрей Ильич! Карагыз ә ле, минем сезгә сү зем бар.

Свежевский артта калды. Нина белә н Бобров янә шә киттелә р. Җ ыз елмая һ ә м Бобровның кү злә ренә карарга тьфыща, ә Ёобров _ карасына кабынган һ ә м ачулы иде.

— Пикникны бит мин бары сезнең ө чен генә уйлап чыгардым, аң лыйсызмы шуны, мә рхә мә тсез дустым минем! — диде Нина, гаҗ ә еп бер иркә тавыш белә н. — Теге чакны вокзалда ә йтеп бетермә гә н сү зегезне дә бик белә сем килә... Пикникта безгә беркем комачауламас.

һ ә м кинә т Бобровның кү ң елендә яң адан бө тенесе ү згә рде. Кү злә ренә мө лдерә п яшь тулуын тоеп, ул эчке бер хис белә н:

— О, Нина! Мин сезне бик яратам! — дип кычкырып җ ибә рде.

Лә кин кыз аның йө рә к тү реннә н ургып' чыккан бу сү злә рен гү я ишетмә де дә. Тезгенне тартып, атын тыя тө ште дә:

— Барасыз алайса? Ә йеме? — дип сорады.

— һ ичшиксез, һ ичшиксез, барачакмын!

— Карагыз аны... Ә хә зер минем кавалерымны кө тик тә хушлашыйк. Мин ө йгә ашыгам...

Аерылышканда ул бик озак итеп, каты итеп Бобровның кулын кысты; Андрей Ильич хә тта перчатка аша да аның кайнар кул җ ылысын тойды. Нина аң а кара кү злә ре белә н яратып, сө еп карый иде.

Чә ршә мбе кө нне сә гать дү рт тулар-тулмас ук станция пикникка баручылар белә н шыгрым тулды, һ ә рберсе ү зен иркен һ ә м шат сизде. Василий Терентьевичның заводка килү е бу юлы һ ичкем уйламаганча, кө тмә гә нчә яхшы тә мамланып килә иде. Бернинди дә кү к кү крә ү лә р булмады, яшеннә р дә яшьнә мә де, беркемне дә эшеннә н дә алып ташламадылар; хә тта, киресенчә, якын килә чә ктә хезмә ткә рлә рнең кү бесенә эш хакын кү тә рә лә р икә н дигә н хә бә рлә р дә йө ри ә ле. Аның соң ында, менә бу пикник дигә не дә бик кызык булыр тө сле тоела. Пикник буласы Котырган елгага кадә р, ә гә р атка утырып барсаң, ун чакрымнан артык тү гел икә н. Юлы да бик матур, ди... Ү ткә н атнада урнашып калган аяз, җ ылы кө ннә р ә ле булса дә вам итә, шулай булгач пикникны кү ң елле уздырырга һ ичнә рсә комачаулый алмас кебек иде.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 10 Следующая ⇒