ИУÆНДÆСÆМ СÆР, кæцыйы рабæрæг вæййы, кавалер Помидор цъындаты хуыссын кæй уарзы, уый

Кæ й зæ гъын æ й хъæ уы, синьор Помидор, Чиполлино кæ й алыгъд, уый никæ мæ н схъæ р кодта. Ныккæ нды йемæ чи уыд, уыцы Лимоныхъотæ н бафæ дзæ хста, цæ мæ й сæ дзыхтыл хæ цыдаиккой. Исчи сæ куы бафарстаид, фыдгæ нæ г цы фæ ци, уымæ й, уæ д хъуамæ загътаиккой, иумæ йаг камерæ мæ йæ раивтой, зæ гъгæ. Цæ мæ й йын йæ фындзы цæ фтæ мачи федтаид, уый тыххæ й кавалер Помидор хуыссæ нæ й не стад, стæ й йæ химæ дæ р никæ й уагъта. Æ рыскъæ ф æ м иудадзыг йæ цæ ст дардта, фæ лæ, ныккæ нды дæ гъæ лтæ кæ м сты, уый базонын йæ къухы не ’фтыд.

Æ ппынфæ стаг йæ хъуыдытæ Гыццыл Балæ н радзырдта. Уый, куыд зонут, афтæ мæ й нæ ма сдзæ бæ х, стæ й йæ кæ уынæ й дæ р нæ ма банцад. Хабæ рттæ куы фехъуыста, уæ д йæ цæ ссыгтæ асæ рфта æ мæ, йæ къæ хтыл алæ угæ йæ, фæ хъæ р кодта:

— Чиполлино ахæ стоны ис? Хъуамæ уый иунæ г уысм дæ р ахæ стоны ма уа!.. Ныртæ ккæ -ма мын мæ кæ сæ нцæ стытæ æ ри!

— Цы дæ зæ рды ис?

— Æ з æ й суæ гъд кæ ндзынæ н, — ныфсджынæ й загъта Гыццыл Бал. — Стæ й канд Чиполлинойы нæ, фæ лæ иннæ ты дæ р!

— Æ мæ Помидорæ й дæ гъæ лтæ та куыд райсдзынæ?

— Адавдзынæ н сæ. Æ рмæ ст мын шикаладæ й тъорт сцæ ттæ кæ н. Мæ мады хотæ цы хуыссæ джы хос фæ нуазынц, уымæ й йыл ныккæ ндзынæ, æ мæ дзы куы бахæ ра, — хæ ргæ та дзы æ нæ мæ нг бакæ ндзæ н, уымæ н æ мæ шикалад бирæ уарзы, — уæ д-иу мæ м фæ дзур. Ныр æ з тæ хын, цæ мæ й базонон, хъуыддæ гтæ куыд цæ уынц, уый.

Æ рыскъæ ф йæ хинымæ р дисы бацыд, уыцы тæ ссонд Гыццыл Балмæ уыйбæ рц ныфс æ мæ æ хсар кæ цæ й фæ зынд, зæ гъгæ.

— Йæ хи хуызæ н куыннæ уал у! Тынг аивта! — йæ хинымæ р дзурæ гау загъта Æ рыскъæ ф.

Уыцы бон афтæ дзырдтой, Гыццыл Балы чидæ риддæ р федта, уыдон иууылдæ р. Дыууæ æ хсины, синьор Басгæ рдæ г æ мæ герцог Мандарин цымыдисæ й кастысты лæ ппумæ.

— Фæ лæ бынтон кæ й адзæ бæ х, уый бæ лвырд у! — Гыццыл Балы цæ стытæ куыд æ рттивынц æ мæ йæ рустæ куыд судзынц, уый ауынгæ йæ, фæ хъæ р кодта Хистæ р æ хсин.

— Нæ уын дзырдтон, рынчын нæ у, зæ гъгæ! — йæ ныхас баппæ рста герцог. — Æ фсон ын фæ ци æ мæ дзы спайда кодта.

Хистæ р æ хсин йе ’мхæ рæ фыртимæ сразы, уымæ н æ мæ тарсти, куы та фæ тæ ргай уа, скъаппы сæ рмæ куы сгæ пп кæ на æ мæ, йæ хи марынæ й æ ртхъирæ н кæ нгæ йæ, исты лæ вæ рттæ куы ’рцагура.

Уæ дмæ Гыццыл Бал Лимоныхъотæ й иуы ракъахта æ мæ базыдта, Чиполлино ахæ стонæ й кæ й алыгъд, уый. Уыцы хабарæ й йæ зæ рдæ барухс, фæ лæ, цалынмæ ахстыты суæ гъд кодтаид, уæ дмæ йæ хицæ н бынат нæ ардта.

— Чиполлинойы хæ лæ рттæ мæ хæ лæ рттæ дæ р сты! — загъта уый æ мæ архайын райдыдта.

Ахæ стон хъахъхъæ нджытимæ ныхас кæ нгæ йæ, бамбæ рста, синьор Помидор ныккæ нды дæ гъæ лтæ йæ цъындайы хъусы гыццыл дзыпгонды æ мбæ хстæ й кæ й дары.

«Уый хорз нæ у, — ахъуыды кодта Гыццыл Бал. — Алчидæ р зоны, Помидор æ дзухдæ р æ д цъындатæ кæ й фæ хуыссы, уый. Æ нæ мæ нг æ й афтæ тарф фынæ й бакæ нын хъæ удзæ н, цæ мæ й дæ гъæ лтæ исгæ йæ ма фехъал уа».

Куы бахсæ в, уæ д ын лæ ггадгæ нæ г æ рбахаста диссаджы тъорт. Синьор Помидоры зæ рдæ мæ афтæ тынг фæ цыд, æ мæ йæ цæ сты фæ ныкъуылдмæ фæ дæ ле кодта.

— Дæ хицауæ й дæ хъаст кæ нын нæ бахъæ удзæ н, — зæ рдæ йын бавæ рдта синьор. — Куы фæ дзæ бæ х уон, уæ д дын æ нæ мæ нг балæ вар кæ ндзынæ н, фарон кæ й бахордтон, уыцы рæ сугъд къафетты цъар. Тынг хæ рздæ ф æ мæ адджын у уыцы гæ ххæ тт!

Æ рыскъæ ф ын ныллæ г акуывдæ й арфæ ракодта. Йæ астæ у куы сраст, уæ д Помидорæ н, контрабастæ æ мæ флейтæ тæ кæ м вæ ййы, ахæ м оркестрау йæ хуыр-хуыр райхъуыст.

Æ рыскъæ ф Гыццыл Балмæ дугъ радта. Кæ рæ дзийы къухтыл хæ цгæ йæ, сæ къахфындзтыл гæ нахы тыргъты азгъордтой кавалеры хуыссæ н уатмæ. Сæ фæ ндаг уыди герцог Мандарины уаты рæ зты. Уый-иу æ мбисæ хсæ втæ м йæ гæ ппытæ кæ нынæ й не ’нцади. Цæ мæ й Кæ стæ р æ хсинæ й исты расайдтаид, уый тыххæ й йæ æ нахуыр къуыбылеццытæ равдисын хъуыд, æ мæ фæ лварæ нтæ кодта.

Æ рыскъæ ф æ мæ Гыццыл Бал гуыдыры хуынкъæ й радыгай уатмæ бакастысты æ мæ федтой, герцог цы кусы, уый. Герцог, цыма хъæ ддаг гæ ды истæ мæ й фæ тарст, уый хуызæ н скъаппæ й гæ пп кодта люстрæ мæ, сынтæ джы къухæ й — кæ сæ нмæ. Цыбыр рæ стæ гмæ дзы акробат рауад.

Синьор Помидоры уаты уыди рухс. Æ рыскъæ ф ставнæ тæ барæ й нæ сæ хгæ дта, æ мæ уатмæ мæ йы рухс калд.

Кавалеры хуыр-хуыр нæ фæ къаддæ р. Йæ фыны уыдта, цыма йын Æ рыскъæ ф ноджыдæ р æ рбахаста иу тъорт, æ рмæ ст уый уыди велосипеды цалхы йас. Куыддæ р æ м хæ рынмæ бавналынмæ хъавыд, афтæ уатмæ æ рбабырста барон Апельсин æ мæ дзы æ рдомдта, цæ мæ й йе ’рдæ г уымæ н раттаид. Кавалер æ м хъама фелвæ ста, æ мæ бароны фæ ндæ й ницыуал рауад. Синьор Помидор ногæ й хæ рынмæ бавналынмæ хъавыд, фæ лæ йæ м ныр та герцог Мандарин фæ зынд. Уый сгæ пп ласта бæ рзонд гæ дыбæ ласы сæ рмæ æ мæ йæ хъæ лæ сыдзаг ныхъхъæ р кодта: «Тъорты æ мбис мын раттут, кæ ннод мæ хи ардыгæ й сæ рбынмæ йæ раппардзынæ н! »

Иу ныхасæ й, Помидор бахауд, фыддæ р нæ й, ахæ м фыны ахæ сты: йæ зонгæ тæ æ мæ, æ ппындæ р кæ й нæ зыдта, уыдон ын цыфæ ндыйæ дæ р хъавыдысты уыцы æ нæ хайыры тъорт байсынмæ. Ноджы ма йæ уыцы тъорт фæ стæ дæ р фыдæ нхъæ л дæ р куы нæ фæ кодтаид. Фыдæ нхъæ л та йæ фæ кодта, æ цæ г тъорт нæ, фæ лæ гæ ххæ ттæ й конд кæ й разынд, уымæ й. Уый синьор Помидор цæ мæ й зыдта, æ мæ дзы куы ныххæ мц кодта, уæ д йæ дзых айдзаг клейæ дзаг хъæ бæ р æ мæ æ над цæ мæ йдæ р.

Синьор Помидор уыцы фыны ахæ сты куы уыд, уæ д ын Æ рыскъæ ф та арæ хстгай йæ цъында ласта, Гыццыл Бал та цъындайæ дæ гъæ лтæ иста.

— Хъуыддаг конд у! — бадзырдта Æ рыскъæ фы хъусы.

Чызг, йæ фынæ й хицаумæ бакæ сгæ йæ, загъта:

— Синьор Помидор куы райхъал уа æ мæ йыл цы ’рцыди, уый куы базона, уæ д, куыд смæ сты уыдзæ н, уый мæ цæ стыл уайы.

— Лидзæ м, цалынмæ нæ райхъал, уæ дмæ!

— Тагъд райхъалæ й йын ма тæ рс. Æ з ын цы фынæ йы хос ныккодтон, уый дæ с адæ ймагæ й къаддæ ры фаг нæ уыд.

Æ нæ уынæ рæ й уатæ й рахызтысты, сæ фæ стæ дуар рассыдтой æ мæ асинтыл бынмæ лидзæ г фесты.

Æ рдæ гвæ ндагыл Гыццыл Бал æ васт фæ лæ ууыд æ мæ тарстхуызæ й ныллæ г хъæ лæ сæ й бафарста:

— Æ мæ хъахъхъæ нджытæ та?

Æ цæ гæ йдæ р, ууыл дзы иу дæ р нæ ахъуыды кодта.

Æ рыскъæ ф йе ’нгуылдз йæ дзыхы атъыста. Зын сахат ын уый тынг æ ххуыс кодта. Де ’нгуылдз куы ацъирай, уæ д сæ ры исты хорз хъуыдыйæ н æ нæ фæ зынгæ нæ вæ ййы.

— Æ рхъуыды кодтон! — загъта æ ппынфæ стаг Æ рыскъæ ф. — Æ з хæ дзары чъылдыммæ бацæ удзынæ н æ мæ ныффæ дис кæ ндзынæ н, фыдгæ нджытæ мæ ’рцахстой æ мæ мæ фервæ зын кæ нут, зæ гъгæ. Ды ахæ стон хъахъхъæ нджытæ м æ ххуысмæ фæ дзурдзынæ. Уыдон мæ нмæ куы фæ уой, уæ д иунæ гæ й аззайдзынæ æ мæ — дæ хъару æ мæ дæ хæ дæ г. Мæ нæ ацы дæ гъæ л дыууæ хатты фæ зилдзынæ æ мæ камерæ йы дуар фегом уыдзæ н.

Æ цæ гæ йдæ р афтæ бакодтой. Куыддæ риддæ р фæ нд кодтой, хъуыддаг афтæ рауад. Æ рыскъæ ф афтæ ныффæ дис кодта, æ мæ тæ ссаг уыд, бæ лæ стæ сæ уидæ гтæ зæ ххæ й куы срæ мудзой æ мæ йын æ ххуысмæ куы фæ цагайой, уымæ й. Ахæ стон хъахъхъæ нджытæ, кæ рæ дзийы сæ рты хаугæ йæ, фæ цагайдтой, хъæ р кæ цæ й цыд, уырдæ м.

— Тагъддæ р, тагъддæ р, фыдгæ нджытæ уæ ртæ уым сты! — сæ фæ стæ цъæ хахст кодта Гыццыл Бал.

Иунæ гæ й куы аззад, уæ д дæ гъæ л гуыдыры хуынчъы атъыста, дынджыр дуар фегом, æ мæ уæ рммæ фæ цагайдта. Ахстытимæ йæ хæ лар Чиполлинойы ауынгæ йæ, йæ дисæ н кæ рон нал уыд.

— Ды дæ р ам дæ, Чиполлино? Уæ дæ уæ д нæ алыгъдтæ, нæ?

— Хабæ рттæ дын уый фæ стæ радзурдзынæ н, Гыццыл Бал. Ныртæ ккæ нын уыдæ ттæ н рæ стæ г нæ й.

Æ мæ æ цæ гæ йдæ р, тагъд кæ нын хъуыди.

— Мæ нæ ауылты! — хъæ дмæ чи хуыдта, уыцы къахвæ ндагмæ амонгæ йæ, тыхулæ фтгæ нгæ йæ дзырдта Гыццыл Бал. — Хъахъхъæ нджытæ й ма тæ рсут, уыдон æ ндæ рæ рдæ м фæ цагайдтой.

Ус-Куысыфтæ г æ гæ р стæ вдтæ уыд, тагъд тæ хын нæ фæ рæ зта, æ мæ, цыма æ цæ гæ йдæ р куысыфтæ г уыд, афтæ йæ къахвæ ндагыл атылдтой.

Чиполлино йе ’мбæ лтты фæ стæ аззад æ мæ, йæ цæ ссыгтæ фырцинæ й кæ мæ н калдысты, уыцы Гыццыл Балæ н арфæ тæ кæ нынмæ фæ ци.

— Стыр лæ гдзинад равдыстай! — раппæ лыд дзы Чиполлино. — Рынчын дæ, уый мæ нæ уырныдта. Сæ рибар ма куы уыдтæ н, уæ д дæ цалдæ р хатты бабæ рæ г кæ нынмæ хъавыдтæ н, фæ лæ мын никуы бантыст.

— Лидзгæ тагъддæ р, кæ ннод дæ æ рцахсдзысты!

— Хорзæ й уал баззай, тагъд æ нæ мæ нг фембæ лдзыстæ м. Зæ рдæ дын æ вæ рын, Помидорæ н ма бирæ хъыцъыдæ ттæ кæ й баназын кæ ндзыстæ м, уымæ й!

Цалдæ р гæ ппæ н йе ’мбæ лтты баййæ фта æ мæ сын Ус-Куысыфтæ джы тулынмæ æ ххуыс кæ нынмæ фæ ци. Æ рыскъæ ф та галуанмæ атындзыдта, цæ мæ й дæ гъæ лтæ фæ стæ мæ сæ бынаты синьор Помидоры рахиз цъындайы хъусы сæ вæ ра.

Цы баисты, Æ рыскъæ фы фыдгæ нджытæ й фервæ зын кæ нынмæ чи атындзыдта, уыцы хъахъхъæ нджытæ та?

Ахæ стон хъахъхъæ нджытæ Æ рыскъæ фы баййæ фтой йæ цæ ссыгтæ згъалгæ йæ. Се ’рбацыдмæ йæ раздарæ н ныскъуыдтæ кодта, цæ мæ й йыл тынгдæ р баууæ ндой, уый тыххæ й йæ цæ сгом ныттыдта.

— Цы фесты фыдгæ нджытæ? Кæ цырдæ м алыгъдысты? — тыхулæ фтгæ нгæ йæ йæ бафарстой Лимоныхъотæ.

— Уæ ртæ уыцырдæ м! — хъæ умæ цы фæ ндаг цыди, уымæ ацамонгæ йæ, дзуапп радта Æ рыскъæ ф.

Хъахъхъæ нджытæ уыцы фæ ндагыл фæ цагайдтой. Дыууæ æ ви æ ртæ хатты хъæ уыл æ рзылдысты, фæ лæ, уынджы куы никæ й ссардтой, уæ д æ ппынфæ стаг æ рцахстой иу Гæ дыйы.

— Уæ митæ н æ з æ ппындæ р ницы ’мбарын, — кæ уæ гау кодта Гæ ды. — Кæ д ма исты зонын, уæ д мах сæ рибар бæ стæ йы цæ рæ м, æ мæ сымахæ н мæ н ахсыны бар нæ й. Ноджы мæ æ рурæ дтат мæ тæ ккæ æ нæ вдæ лонæ й. Дыууæ сахатæ й фылдæ р цы мыстмæ фенхъæ лмæ кастæ н, уый йæ хуынкъæ й рацæ уинаг куы уыд, раст уыцы рæ стæ г фæ зындыстут.

— Ахæ стоны мыстытæ, цас дæ хъæ уы, уыйбæ рц дæ р ссардзынæ, — дзуапп ын радта хъахъхъæ нджыты хицау.

Сахаты ’рдæ джы фæ стæ Лимоныхъотæ галуанмæ ’рбаздæ хтысты. Ахæ стоны куы никæ йуал æ рбаййæ фтой, уæ д, куыд акодтаиккой, уый уæ цæ стытыл ауайын кæ нут.

Тагъдгомау Гæ дыйыл камерæ йы дуар сæ хгæ дтой, се ’хсаргæ рдтæ æ мæ хæ цæ нгæ рзтæ фехстой æ мæ, кавалер Помидорæ й тæ рсгæ йæ, фæ йнæ рдæ м лидзынмæ фесты.

Кавалер райхъал дыккаг райсом æ мæ æ ппæ ты фыццаг йæ химæ айдæ нмæ кæ сынмæ фæ ци.

«Мæ фындзæ н ницыуал у, — йæ хицæ н дзурæ гау бакодта Помидор. — Пластырь сисдзынæ н, ныккæ ндмæ ныххиздзынæ н æ мæ уацайрæ гты фæ рсын райдайдзынæ н».

Фæ ндагыл йемæ райста синьор Хохаг Хъæ дуры, уымæ н æ мæ уый къаролады уголовон хъуыддæ гтæ хорз зыдта, стæ й синьор Басгæ рдæ джы, цæ мæ й йын ахст адæ мы фæ рсгæ йæ сæ ныхæ стæ фыстаид.

Закъоны минæ вæ рттæ н куыд æ мбæ лы, афтæ æ ртæ йæ дæ р сæ рыстырхуызæ й араст сты ныккæ ндмæ. Синьор Помидор йæ рахиз цъындайы хъусæ й дæ гъæ лтæ систа, уæ ззау дуар байгом кодта, фæ лæ фæ стæ мæ афтæ æ васт фæ зылд, æ мæ Басгæ рдæ джы йæ быны ассæ ста, уымæ н æ мæ уый йæ хæ дфæ стæ лæ ууыд. Камерæ йæ хъуысти зæ рдæ уынгæ ггæ нæ г «Миау! Миау! » Уый уыди хъæ уккаг гæ дыйы æ ххуысмæ сидæ г уасын.

— Ам та цы кусыс? — бафарста йæ синьор Помидор.

— Мæ гуыбынæ й фæ мæ лын! — хъæ рзгæ -ризгæ йæ дзуапп радта Гæ ды. — Дæ хорзæ хæ й, ам-була-торимæ мæ ахæ ссут, кæ нæ та мæ м дохтыры ардæ м æ рбарвитут.

Фæ стæ дæ р куыд рабæ рæ г, афтæ мæ й Гæ ды æ хсæ в-бонмæ мыстытæ фæ ахста æ мæ йæ дзыхæ й зынди æ ппынкъаддæ р дыууæ фондзыссæ дз мысты къæ дзилы.

Кавалер Гæ дыйы рауагъта æ мæ йын бар радта, цæ мæ й мыстытæ ахсынмæ цæ уа, кæ ддæ риддæ р æ й бафæ нда, уæ д. Фæ стагмæ ма Гæ дыйæ н загъта:

— Цы мыстытæ бахæ рай, уыдоны къæ дзилтæ нæ м куы хæ ссай, уæ д дын галуаны разамынд снысан кæ ндзæ н иугыццыл пенси.

Уый фæ стæ синьор Помидор æ вæ стиатæ й тел ныццавта къаролады разамонæ г принц Лимонмæ. Уым уыдис ахæ м ныхæ стæ:

«Æ хсинтæ Балты галуаны хъуыддæ гтæ хорз не сты. Лимоныхъоты батальон мæ м куы ’рбарвитис, уæ д нæ фæ рæ диис. Дæ иууылбæ рзонддзинад, дæ хæ дæ г дæ р йемæ куы уаис, уый мæ иттæ г зæ рдиагæ й бафæ ндид. Помидор».

⇐ Предыдущая 6 7 8 9 101112 13 14 15 Следующая ⇒