|
|||
ФÆНДЗÆМ СÆР. Саунæмыг къæрныхтæн æрцауыгъта хъуытазЧиполлино хъæ умæ куы ’рбаздæ хт, уæ д Куысыфтæ джы хæ дзары дуармæ ’рбаййæ фта бирæ адæ м. Уыдон тарстхуызæ й ныллæ г хъæ лæ сæ й цæ уылдæ р быцæ у кодтой. Цæ мæ йдæ р тынг кæ й фæ тарстысты, уый бæ рæ г уыд. — Цымæ та цы йæ зæ рды ’рæ фтыд Помидорæ н? — бафарста профессор Кæ рдо æ мæ æ нкъард хъуыдыты аныгъуылд. — Ацы хъуыддаг йæ фæ дыл мацы фыдбылыз расайа, уый мæ нæ уырны. Цыфæ ндыйæ дæ р уыдон ам хицæ уттæ сты, — загъта сылгоймаг Куысыфтæ г, — æ мæ сæ цы фæ нды, уый кæ нынц. Хъæ дындз Порейы ус йемæ сразы æ мæ, йæ лæ джы рихитыл бæ хы рохтыл хæ цæ гау дыууæ къухæ й ныззæ гæ л уæ вгæ йæ, фæ хъæ р кодта: — Андадз ныртæ ккæ нæ химæ, цалынмæ фыддæ р бæ ллæ хы нæ бахаудтæ, уæ дмæ. Суанг ма Сæ нæ фсир дæ р йæ сæ р разыйау батылдта. — Кавалер Помидор дыууæ хатты хорз уавæ ры нæ бахауд, — загъта уый, — æ мæ нæ йæ маст куы райса, уымæ й тынг тæ ссаг у. Иннæ тæ й сабырдæ р йæ хи дардта Куысыфтæ г. Йæ дзыппы та къафеттæ разынд æ мæ сæ адæ мыл уаргæ рацыд, нæ уæ лахиз, дам, адджинагæ й сбæ рæ г кæ нæ м. Чиполлино йæ къафет иуцасдæ р ацъирыны фæ стæ загъта: — Мæ нмæ гæ сгæ дæ р Помидор йæ хи састы бынаты баззайыныл не сразы уыдзæ н. — Уæ д... — тарстхуызæ й арф ныуулæ фыд Куысыфтæ г. Йæ амондджын мидбылхудт, цыма хур мигъты аууон амбæ хст, уыйау фæ цыдæ р. — Мæ нмæ гæ сгæ нæ уæ д хæ дзар искуы бамбæ хсын хъæ уы. — Ома, куыд бамбæ хсын? — Уым æ ппындæ р зынæ й ницы и. Галуан куы уаид, уæ д æ й, кæ й зæ гъын æ й хъæ уы, нæ бамбæ хсиккам, фæ лæ ахæ м хæ дзар лæ гуæ рдоны аласæ н дæ р ис. Гыццыл Хъæ дур сæ химæ азгъордта æ мæ уайтагъд йæ фыды лæ гуæ рдон æ рбахæ ццæ кодта. — Хæ дзар лæ гуæ рдоны сæ вæ рынмæ хъавут? — тыхстхуызæ й бафарста Куысыфтæ г. Йæ диссаджы хæ дзар уæ рдоны æ вæ ргæ йæ, куы ныппырх уа, уымæ й тарст. — Ма тыхс, дæ хæ дзарæ н ницы уыдзæ н! — ныххудти Чиполлино. — Æ мæ йæ кæ дæ м аласдзыстæ м? — ногæ й та бафарста Куысыфтæ г. — Фыццаг рæ стæ джы уал æ й мæ уæ рмы сæ вæ рдзыстæ м, — загъта Сæ нæ фсир, — уый фæ стæ та фендзыстæ м. — Синьор Помидор уым ис, уый куы базона, уæ д та? Адæ м иууылдæ р æ вдакат Хохаг Хъæ дурмæ бакастысты. Уыцы рæ стæ г уый сæ рæ зты æ рцæ йцыд. Йæ хи афтæ дардта, цыма уым æ нæ нхъæ лæ джы фæ зынд. Æ вдакат, кæ й зæ гъын æ й хъæ уы, уыцы ныхæ стæ фехъуыста æ мæ сомытæ кæ нынмæ фæ ци: — Мæ нæ й синьор Помидор иу ныхас дæ р никуы фехъусдзæ н. Æ з дзырдхæ ссæ г нæ дæ н, æ з æ вдакат дæ н. — Ныккæ нды уымæ лы хæ дзар куы нырраууат уа, уымæ й тæ ссаг у, — бакатай кодта Куысыфтæ г. — Фæ лтау æ й хъæ ды куы бамбæ хсиккам, уæ д хуыздæ р нæ уаид? — Æ мæ йæ м уым чи кæ сдзæ н? — бафарста Чиполлино. — Хъæ ды мæ зонгæ Саунæ мыг цæ ры æ мæ йæ м уый йæ цæ ст дарид, — загъта профессор Кæ рдо. — Уый фæ стæ та хъуыддæ гтæ сæ хи амондзысты. Профессоры хъуыдыимæ сразы сты. Цыбыр рæ стæ гмæ хæ дзар лæ гуæ рдоны балæ ууыд. Куысыфтæ г, арф ныуулæ фгæ йæ, йæ хæ дзарæ н хæ рзбон загъта æ мæ йæ хæ рæ фыртмæ ацыд. Уыйбæ рц тыхстыты фæ стæ йæ зæ рды уыд баулæ фын. Чиполлино, гыццыл Хохаг Хъæ дур æ мæ Кæ рдо хæ дзар хъæ дмæ аластой. Зын ласæ н нæ уыд, уымæ н æ мæ маргъы къалатийæ фылдæ р нæ ласта. Саунæ мыг царди фароны сабæ луты сындзджын бæ зджын хъузджы. Кæ д фатер къуындæ г уыди, уæ ддæ р дзы йæ дзаумæ ттæ иууылдæ р бацыдысты. Уыдон та уыдысты: хæ сгарды æ рдæ г, згæ сæ рдасæ н, судзин æ мæ æ ндах æ мæ цыхты къæ ртт. Суанæ мыгæ н хабар куы радзырдтой, уæ д бакатай кодта, ацы дынджыр хæ дзары куыд цæ рдзынæ н, зæ гъгæ. — Ахæ м хæ дзары цæ рын мæ бон нæ бауыдзæ н, — загъта уый. — Уымæ н уæ вæ н нæ й, æ мæ йыл дзургæ дæ р ма кæ нæ м. Ахæ м галуаны иунæ гæ й цы кусдзынæ н? Мæ нæ н мæ сабæ луты хъузджы тынг хорз у. Адæ ймагæ н йæ хи хæ дзары къултæ дæ р æ ххуыс кæ нынц. Фæ лæ Куысыфтæ гæ н æ ххуыс кæ нын кæ й хъæ уы, уый куы базыдта, уæ д æ васт йæ хъуыды аивта: — Æ з зæ рондæ н кæ ддæ риддæ р тæ ригъæ д кодтон. Иу хатт йе ’фцæ гготыл цы къуыдыргалм фæ цæ йхылд, уый йын æ з куы нæ загътаин, уæ д афонмæ йæ кой дæ р нал уыдаид. Хæ дзар æ рæ вæ рдтой дынджыр тулдз бæ ласы бын. Чиполлино, гыццыл Хохаг Хъæ дур æ мæ Кæ рдо Саунæ мыгмæ фæ кастысты ног фатермæ йæ дзаумæ ттæ хæ ссынмæ. Хæ рзбон зæ гъыны фæ стæ йын зæ рдæ бавæ рдтой, рæ хджы йæ м хорз хабæ рттимæ кæ й фæ зындзысты. Саунæ мыг иунæ гæ й куы баззад, уæ д дзы тас бацыд: тарсти, къæ рныхтæ йæ м куы фæ зыной, уымæ й. «Ахæ м стыр хæ дзар мын ис, уый куы базоной, — хъуыды кодта йæ хинымæ р Саунæ мыг, — уæ д мæ æ нæ мæ нг фæ къахдзысты. Фынæ йæ мæ куы амарой, уымæ й дæ р æ дас нæ дæ н. Уыдон мæ м бирæ хæ знатæ æ мбæ хст æ нхъæ л уыдзысты». Бирæ рахъуыды-бахъуыдыйы фæ стæ сфæ нд кодта йæ дуары сæ рмæ хъуытаз æ рцауындзын, йæ быны йын ахæ м фыст баныхасгæ йæ: «Къæ рныхтæ, Хуыцауæ й курæ гау уæ курын, цæ мæ й хъуытазæ й фæ дзæ нгæ рæ г кæ нат. Уайтæ ккæ дæ р уæ мидæ мæ бауадздзынæ н, цæ мæ й уæ хи цæ стытæ й фенат, ацы хæ дзары давинагæ й кæ й ницы ис». Йæ хъусынгæ нинаг фыст куы фæ ци, уæ д йæ уд йе ’муд æ рцыд æ мæ хурныгуылды фæ стæ æ дасæ й йæ сынтæ джы схуыссыд. Æ мбисæ хсæ в æ й дзæ нгæ рæ г райхъал кодта. — Чи дæ? — бафарста Саунæ мыг, рудзынгæ й ракæ сгæ йæ. — Къæ рныхтæ! — дзуапп радта нæ лгоймаджы бæ зджын хъæ лæ с. — Фæ цæ уын, фæ цæ уын! Иучысыл багæ дзæ кæ нут, мæ пæ лæ з мæ уæ лæ баппарон, — рахъæ р кодта Саунæ мыг, йæ хуыссæ нæ й стгæ йæ. Халат йæ уæ лæ æ рбакодта, дуары дæ гъæ л фæ зылдта æ мæ къæ рныхты æ рбауагъта. Уыдон уыдысты амæ й-ай уæ йыгдæ р дыууæ лæ ппуйы, сау-сауид боцъотæ сын. Радыгай хæ дзары джигул кæ нынмæ фесты æ мæ сæ цыбыр рæ стæ гмæ æ цæ гæ йдæ р бауырныдта, давинагæ й дзы кæ й ницы ис. — Федтат, синьортæ? Бауырныдта уæ? — йæ къухтæ æ хсызгон æ ууæ рст кæ нгæ йæ сæ хъæ лдзæ гæ й бафарста Саунæ мыг. — Хм, о... — багуым-гуым кодтой фыдæ нхъæ л фæ уæ вæ г къæ рныхтæ. — Бауырнæ д уæ, мæ нæ н тынг хъыг у сымах фæ стæ мæ афтидкъухæ й здахын, — дзырдта дарддæ р Саунæ мыг. — Кæ д уын мæ бон истæ мæ й баххуыс кæ нын у, уæ д мын æ й зæ гъут, æ мæ мæ хиуыл ницæ мæ й бацауæ рддзынæ н. Йæ хи дасын уæ искæ й фæ нды? Мæ нмæ сæ рдасæ н ис. Зæ рондгомау у, мæ фыды фыды фыдæ й мæ м баззад, фæ лæ ма уæ ддæ р ранæ й-рæ тты хилыл фæ хæ цдзæ н. Къæ рныхтæ сæ хи дасыныл сразы сты. Тыххæ й-фыдæ й сæ хи адастой къуымых сæ рдасæ нæ й, цалдæ р хатты хæ дзары хицауæ н арфæ ракодтой æ мæ ацыдысты. Цыбыр дзырдæ й, Хуыцауы сконд адæ м разындысты. Давыныл куыд фæ цахуыр сты, уымæ н чи цы зоны. Саунæ мыг та йæ хуыссæ н бацагуырдта æ мæ уайтагъд афынæ й. Æ хсæ вы дыууæ сахатыл та йæ дзæ нгæ рæ г райхъал кодта. Æ рбацыдысты та дыууæ къæ рныхы. Ацы хатт — æ ндæ ртæ. — Рацæ ут, — загъта сын Саунæ мыг. — Æ рмæ ст радыгай, кæ ннод мæ хæ дзар ныккæ лдзæ н. Давджытæ уыдысты булкъдаст, фæ лæ дзы иуы хæ доныл цæ ппæ ртæ нæ уыд. Иунæ г цæ ппæ р дæ р! Саунæ мыг ын, судзин æ мæ æ ндах лæ вар кæ нгæ йæ, загъта: — Тезгъо куы кæ най, уæ д-иу дæ къæ хты бынмæ дзæ бæ хдæ р кæ с. Фæ ндагыл цæ ппæ ртæ бирæ вæ ййы. Уыцы къæ рныхтæ дæ р та ацыдысты. Цыбыр дзырдæ й, Саунæ мыджы къæ рныхтæ цух нæ уагътой. Алы æ хсæ в дæ р ын-иу йæ хъуытаз ныццагътой, æ рбацыдысты-иу, аргæ -иу кæ д ницы скодтой, уæ ддæ р-иу хæ дзары хицауæ й разыйæ баззадысты, дзæ бæ х цæ стæ й-иу сæ м кæ й ракаст, уый тыххæ й. Куыд бамбæ рстат, афтæ мæ й Куысыфтæ джы хæ дзар зæ рдæ даргæ къухтæ м бахауд. Цæ й æ мæ уал ацы хæ дзар фæ уадзæ м æ мæ, иннæ рæ тты цытæ цæ уы, уымæ бакæ сæ м.
|
|||
|