ДЫККАГ СÆР. Чиполлино фыццаг хатт Помидоры куыд скæуын кодта

— Нæ фыды хай, ацы асыкмæ бахизын дæ зæ рды куыд æ рæ фтыд? — бафарста Чиполлино. — Стæ й ма дзы фæ стæ мæ та куыд рахиздзынæ?

— Уымæ й æ нцондæ р та цы ис?! — фарстæ н фарстæ й дзуапп радта зæ ронд. — Зын ардæ м æ рбахизын уыд. Нæ дыууæ йы фаг бынат дзы нæ й, æ ндæ р дæ æ рбахонин æ мæ дын иу уазал бæ гæ ныйы агуывзæ дæ къухы фæ садзин. Æ ргом куы дзурæ м, уæ д мæ м бæ гæ ны уæ вгæ дæ р нæ й.

— Дæ хи ма тыхсын кæ н, — загъта Чиполлино, — мæ нмæ нуазын нæ цæ уы... Уæ дæ, зæ гъыс, уый дæ хæ дзар у, нæ?

— О, — дзуапп радта, йæ ном Куысыфтæ г кæ мæ н хуынди, уыцы зæ ронд лæ г. — Мæ хæ дзар кæ д къуындæ ггомау у, уæ ддæ р æ взæ р нæ у, уæ лдайдæ р, дымгæ куы нæ фæ кæ ны, уæ д.

Зæ гъын хъæ уы уый, æ мæ Куысыфтæ г йæ хæ дзар уымæ й иу бон раздæ р арæ зт кæ й фæ ци. Бынтон саби ма куы уыди, уæ дæ й фæ стæ мæ бæ ллыди, йæ хи хæ дзар ын куы уыдаид, уымæ, æ мæ алы аз дæ р йæ фидæ ны арæ зтадæ н æ лхæ дта иу агуыридур.

Фæ лæ, хъыгагæ н, Куысыфтæ г нымайын нæ зыдта æ мæ -иу рæ стæ гæ й-рæ стæ гмæ цырыхъгæ нæ г Сæ нæ фсирмæ æ ххуысмæ фæ дзырдта, æ мæ та-иу ын сæ уый банымадта.

— Æ ркæ сæ м та сæ м уæ дæ, — загъта-иу Сæ нæ фсир, йæ къæ бут туасæ й аныхгæ йæ. — Æ хсæ з хатты авд — цыппор дыууæ... Уыдонæ й фараст куы аппарæ м, уæ д ма нæ м баззайдзæ н... æ вддæ с агуыридуры.

— Цымæ уыдон хæ дзар саразыны фаг уыдзысты?

— Æ з куыд хъуыды кæ нын, афтæ мæ й — нæ.

— Уæ дæ цы чындæ уа?

— Ууыл та ды ахъуыды кæ. Хæ дзары фаг кæ м не сты, уым дзы æ з даргъ бандон саразин.

— Æ мæ даргъ бандонæ й мæ сæ р хойын? Даргъ бандæ ттæ парчы — бирæ. Бынат дзы куы нæ уа, уæ д æ з лæ ууынмæ дæ р нæ базивæ г кæ ндзынæ н.

Ахæ м заман-иу Сæ нæ фсир йæ туасæ й раздæ р йæ рахиз фæ схъус аныхта, уый фæ стæ та — йæ галиу æ мæ -иу йе ’рмадзмæ ацыди.

Куысыфтæ г-иу хъуыдыты аныгъуылд æ мæ -иу æ ппынфæ стаг æ рцыд ахæ м уынаффæ мæ: «Ардыгæ й фæ стæ мæ кусгæ фылдæ р кæ ндзынæ н, хæ ргæ та — къаддæ р, кæ д æ ппынфæ стаг хæ дзары фаг бакусын мæ къухы бафтид». Æ мæ кæ нын дæ р афтæ райдыдта.

Ныр алы аз дæ р йæ бон æ лхæ нын уыд æ ртæ -цыппар агуыридуры.

Царм æ мæ дзы стджытæ йеддæ мæ ницыуал баззад, фæ лæ уыйхыгъд æ фтыд йæ агуыридурты нымæ цыд.

Адæ м æ мдзыхæ й дзырдтой: «Кæ сут-ма Куысыфтæ гмæ! Цыма агуыридуртæ йæ хуылфæ й исы, уый хуызæ н дзы тъанг дæ р нал баззади. Йæ агуыридурты нымæ цыл иу куы бафты, уæ д килæ рогдæ р фæ вæ ййы».

Афтæ афæ дз афæ дзы фæ стæ згъордта. Æ ппынфæ стаг ахæ м рæ стæ г ралæ ууыд, Куысыфтæ джы бон кусын куынæ уал уыд: базæ ронд, æ мæ йæ къух ницæ мæ уал тасыд. Ногæ й та цырыхъгæ нæ гмæ бацыд æ мæ йын загъта:

— Дæ хорзæ хæ й, мæ агуыридуртæ -ма мын иу хатт банымай.

Сæ нæ фсир йæ туас фелвæ ста, йæ æ рмадзæ й рацыд æ мæ, агуыридуртыл йæ цæ ст ахæ сгæ йæ, загъта:

— Æ хсæ з хатты авд — цыппор дыууæ. Уыдонæ й фараст куы аппарæ м... Иу ныхасæ й, дæ умæ ныртæ ккæ æ дæ ппæ т ис сæ дæ æ стдæ с агуыридуры.

— Хæ дзары фаг сты?

— Мæ нмæ гæ сгæ, не сты.

— Уæ дæ цы чындæ уа?

— Уæ ллæ й, нæ зонын, цы дын зæ гъон. Æ з дзы кæ ркдон саразин.

— Иу карк дæ р мæ м куы нæ ис, уæ д кæ ркдонæ й цы кæ нын?

Гæ дыйы дзы бакæ ндзынæ. Гæ ды пайдахæ ссæ г цæ рæ гой у: мыстытæ ахсы.

— Уымæ й раст зæ гъыс, фæ лæ мæ нмæ гæ ды дæ р нæ й, стæ й, æ ргом куы дзурæ м, уæ д мæ м мыстытæ дæ р нæ ма фæ зынд. Куы ницы мæ м ис, уæ д мæ м цæ мæ цæ уой, стæ й кæ м хъуамæ æ рцæ рой?

— Уæ дæ мæ нæ й цы домыс? — бахъуыр-хъуыр кодта Сæ нæ фсир æ мæ та йæ къæ бут йæ туасæ й аныхта. — Дæ агуыридуртæ дæ лæ мæ дæ р æ мæ уæ лæ мæ дæ р сты сæ дæ æ стдæ с. Фылдæ р дæ р не сты æ мæ къаддæ р дæ р. Раст нæ зæ гъын?

— Уый ды зоныс. Арифметикæ ды ахуыр кодтай.

Куысыфтæ г цалдæ р хатты арф ныуулæ фыд, фæ лæ, улæ фтытæ й йæ агуыридурты нымæ цыл нæ бафтдзæ н, уый куы бамбæ рста, уæ д хæ дзар аразынмæ бавнæ лдта.

«Мæ агуыридуртæ й бынтон гыццыл хæ дзар сараздзынæ н, — хъуыдытæ кодта йæ хинымæ р, — мæ хæ дæ г дæ р сæ дынджыртæ й куы нæ дæ н, мыййаг. Дуртæ мын куы нæ сфаг уа, уæ д гæ ххæ тмæ бавналдзынæ н».

Куысыфтæ г куыста сындæ г æ мæ арæ хстгай: йæ дуртæ тагъд куы фæ уой, уымæ й тарст. Цыма авгæ й конд уыдысты, уый хуызæ н сæ кæ рæ дзийы сæ рыл æ вæ рдта тæ рсгæ -ризгæ йæ. Куыд зынæ й йæ къухы бафтыдысты, уый дзы рох нæ уыд, æ мæ сын сæ ттынæ й тарст.

— Мæ нæ ай, — цыма йæ уæ лхъус исчи уыд, уый хуызæ н-иу загъта Куысыфтæ г æ мæ -иу дур, цыма гæ дыйы лæ ппын уыд, уый хуызæ н йæ армытъæ пæ нæ й æ рсæ рфта, дæ с азы размæ самал кодтон, бæ рæ гбонмæ цы ’хцатæ фембырд кодтон, уыдонæ й йæ балхæ дтон. Карчы фыдæ й, мæ хæ дзар арæ зт куы фæ уа, уæ д мæ хи бафсаддзынæ н. Ныртæ ккæ сæ йрагдæ р арæ зтад у.

Алы агуыридур сисгæ йæ дæ р-иу æ нæ мæ нг арф ныуулæ фыди. Йæ хæ дзар æ цæ гæ йдæ р рауад тынг гыццыл. Кæ ркдонмæ дæ р ма бакæ с æ мæ уымæ дæ р. «Карк куы уаин, — хъуыды кодта мæ гуыр Куысыфтæ г, — уæ д мын къуындæ г бæ ргæ нæ уаид».

Æ ппынфæ стаг хæ дзар сцæ ттæ.

Куысыфтæ г мидæ мæ бацæ уынмæ хъавыд, фæ лæ йæ уæ раджысæ р царыл сæ мбæ лд æ мæ, чысыл ма бахъæ уа, хæ дзар ма ныккæ ла.

«Ныззæ ронд дæ н æ мæ гуымиры змæ лдтытæ кæ нын. Арæ хстгайдæ р архайын хъæ уы! »

Къæ сæ ргæ рон йæ зонгуытыл æ рлæ ууыд æ мæ тыхтæ -амæ лттæ й йæ цыппæ ртыл мидæ мæ бабырыд. Фæ лæ йæ размæ февзæ рд ног цæ лхдуртæ. Йæ къæ хтыл слæ ууынмæ хъавыд, фæ лæ афтæ бакæ нгæ йæ, йæ сæ рæ й цар стонын хъуыд. Æ рхуыссыдаид æ мæ йæ къæ хтæ адаргъ кодтаид, фæ лæ уый дæ р йæ бон нæ уыд, уымæ н æ мæ фæ зуат нæ амыдта. Уæ дæ дзы йæ фарсыл æ рхуыссæ н дæ р нæ уыд. Уæ лдай стырдæ р сагъæ сы йæ бафтыдтой къæ хтæ. Цы сæ хъуамæ фæ кодтаид? Иугæ р хæ дзары фæ мидæ г дæ, уæ д хъуамæ къæ хтæ дæ р мидæ гæ й уой, кæ ннод, мыййаг, къæ вда куы рауара, уæ д ныххуылыдз уыдзысты.

«Куыд уынын, афтæ мæ й мæ, — ахъуыды кодта Куысыфтæ г, — ацы хæ дзары бадгæ йæ цæ рын бахъæ удзæ н».

Æ мæ дзы æ цæ гæ йдæ р бадгæ йæ цæ рын райдыдта. Зæ ххыл сбадти, арф ныуулæ фыд æ мæ сагъæ схуызæ й рудзынгæ й касти.

— Дæ хи куыд æ нкъарыс, мæ сыхаг? — йе ’рмадзы рудзынгæ й ракæ сгæ йæ йæ бафарста цырыхъгæ нæ г.

— Бузныг. Хуыцауæ н табу, ницæ мæ й хъаст кæ нын, — арф ныуулæ фгæ йæ, дзуапп радта Куысыфтæ г.

— Къуындæ г дын нæ у?

— Нæ у. Мæ хæ дзар мæ асмæ гæ сгæ арæ зтон.

Цырыхъгæ нæ г, æ дзухдæ р-иу куыд кодта, афтæ туасæ й йæ бæ рзæ й аныхта æ мæ йæ фындзы бын цыдæ ртæ бахъуыр-хъуыр кодта. Ныр адæ м хæ дзар уынынмæ цыдысты æ мæ цыдысты. Кæ цæ йдæ р фæ зындысты гыццыл лæ ппутæ æ мæ бæ стæ сæ сæ рыл систой. Сæ тæ ккæ къаддæ р хæ дзары сæ рмæ сгæ пп кодта æ мæ кафгæ йæ базарыд:

Куысыфтæ джы галиу къух

Цæ лгæ нæ ны ис æ дзух.

Сынтæ гыл та — иннæ къух,

Къæ хтæ — уынджы, хъармæ й — цух.

Хæ дзары сæ р ис йæ фындз...

Сыхæ гтæ йыл дис кæ нынц.

— Æ гæ р нæ, лæ ппутæ! — сдзырдта лæ гъстæ хуызæ й Куысыфтæ г. — Кæ ннод мæ хæ дзар ныккæ лдзæ н. Нырма хæ рзæ рыгон у æ мæ йын тæ рсгæ кæ нын. Дыууæ боны йеддæ мæ кæ уыл нæ ма фæ цæ уы, уый лæ мæ гъ вæ ййы æ мæ йæ хъахъхъæ нын хъæ уы.

Цæ мæ й сывæ ллæ тты зæ рдæ фæ фæ лмæ н уа, уый тыххæ й Куысыфтæ г, раджы кæ ддæ р кæ й балхæ дта, уыцы сырх æ мæ кæ рдæ гхуызцъæ х лыстæ г къафеттæ йæ дзыппæ й фелвæ ста æ мæ сæ лæ ппутыл айуæ рста. Уыдон, сæ кæ рæ дзийы къухтæ й къахгæ йæ, хъæ бысæ й хæ цыныл фесты.

Уыцы бонæ й фæ стæ мæ -иу Куысыфтæ гмæ куыддæ р уæ лдай капекк фæ зынд, афтæ -иу дзы къафеттæ балхæ дта æ мæ -иу сæ, сырддонцъиутæ н дзулы муртæ æ вæ рæ гау, дæ лрудзынгыл ныууагъта, æ мæ -иу сæ лæ ппутæ ауыгътой.

Афтæ райдыдта сæ хæ лардзинад.

Хаттæ й-хатт-иу сæ йæ хæ дзармæ дæ р бауагъта. Æ рмæ ст — радыгай: иуæ й фылдæ рæ н дзы бынат нæ уыд. Цæ мæ й мацы фыдуаг ми ракæ ной, уый тыххæ й-иу сæ м Куысыфтæ г йæ хъус дардта.

***

Æ ппæ т уыцы хабæ рттæ Куысыфтæ г Чиполлинойæ н дзырдта, хъæ угæ рон рыджы къуыбылой куы фæ зынд, уыцы рæ стæ г. Адæ м, цыма сын исчи бардзырд радта, æ мæ уый æ ххæ ст кодтой, уыйау иууылдæ р сæ дуæ рттæ æ мæ рудзгуытæ æ хгæ нынмæ фесты. Сæ нæ фсиры бинойнаг дæ р сæ кулдуар æ хгæ нынмæ фæ ци.

Цыма тымыгъæ й фæ тарстысты, уый хуызæ н иууылдæ р сæ хæ дзæ ртты амбæ хстысты. Суанг ма кæ рчытæ, гæ дытæ æ мæ куыйтæ дæ р сæ хицæ н æ дас бынæ ттæ бацагуырдтой.

Чиполлинойы, ам цытæ цæ уы, зæ гъгæ, бафæ рсыны бон дæ р нал фæ ци. Рыджы къуыбылой, æ нахуыр уынæ ргæ нгæ, хъæ уыл йæ хи рауагъта æ мæ Куысыфтæ джы тæ ккæ дуармæ æ рлæ ууыд.

Рыджы къуыбылойы астæ у разынд, цыппар бæ хы ифтыгъд кæ м уыд, ахæ м къарет. Уæ вгæ уыдон бынтон бæ хтæ нæ уыдысты: зæ рдыл лæ ууын кодтой джитъритæ, уымæ н æ мæ, мах цы бæ стæ йы кой кæ нæ м, уым адæ м æ мæ цæ рæ гойтæ уыдысты алыхуызон халсартæ æ мæ дыргъты хуызæ н.

Къаретæ й тыхулæ фтгæ нгæ рахызт тыппыртæ лæ г. Йæ дзаумæ ттæ иууылдæ р уыдысты кæ рдæ гхуызцъæ х. Йæ сырх-сырхид рустæ уыдысты тынг тыппыр. Адæ ймагмæ афтæ каст, цыма ныртæ ккæ рæ гъæ д помидоры хуызæ н нытътъæ пп ласдзысты.

Уый уыдис йæ иууылбæ рзонддзинад Помидор — хъæ здыг сылгоймæ гтæ Балты зæ ххыты разамонæ г æ мæ эконом. Чиполлино уайтагъддæ р бамбæ рста, ацы лæ гмæ хорзмæ æ нхъæ лмæ гæ сгæ кæ й нæ у, уый: адæ м дзы æ мбæ хсынмæ хуымæ тæ джы нæ фесты. Æ мæ дзы уымæ н дæ р йæ хи хъахъхъæ нын кæ й хъæ уы.

Раздæ р Помидор æ взæ рæ й никæ мæ н ницы кодта. Æ рмæ стдæ р Куысыфтæ гмæ æ дзынæ г каст. Бирæ йæ м фæ касти æ мæ йæ сæ р æ нæ дзургæ йæ дыууæ рдæ м мæ сты тылд кодта.

Мæ гуыр Куысыфтæ г уыцы уысм йæ хæ дзаримæ зæ ххы скъуыды куы ныххаудаид, уый дæ р æ й фæ ндыд. Адæ ргæ й йæ хид йæ ныхæ й калд, æ мæ -иу хиды æ ртæ хтæ йæ дзыхмæ дæ р бакалдысты, фæ лæ Куысыфтæ г йæ къухæ й йæ хид асæ рфын дæ р нæ уæ ндыд æ мæ цæ хджын æ ртæ хтæ æ нæ бары ныхъуырдта.

Æ ппынфæ стаг йæ цæ стытæ сæ хгæ дта æ мæ йæ хинымæ р афтæ хъуыды кæ нын райдыдта: «Помидорæ н ам йæ кой, йæ хъæ р дæ р нал и. Æ з мæ хæ дзары бадын æ мæ денджызоны хуызæ н мæ бæ лæ гъы ленк кæ нын Сабыр океаны. Мæ алыварс — цъæ х-цъæ хид дон, бæ стæ у сабыр, иу уылæ ныл дæ р цæ ст нæ хæ цы... Хаттæ й-хатт уадымс æ рбакæ ны æ мæ мæ бæ лæ гъ узæ гау базмæ лы... »

Кæ й зæ гъын æ й хъæ уы, йæ алыварс денджызæ н йæ кой дæ р нæ уыд, фæ лæ Куысыфтæ джы хæ дзар æ цæ гæ йдæ р змæ лыди. Помидор хæ дзары сæ ры иу кæ роныл йæ дыууæ къухæ й ныххæ цыд æ мæ йæ йæ тых, йæ бонæ й уыгъта. Хæ дзары сæ р сдыууæ рдæ м. Йе ’мбæ рзæ н дуртæ зæ хмæ калдысты æ мæ тæ гæ лтæ хаудысты.

Помидор ахæ м богъ ныккодта, æ мæ сыхаг хæ дзæ ртты хицæ уттæ сæ дуæ рттæ фидардæ р æ хгæ нынмæ фесты. Гуыдыры дæ гъæ л иу хатт йеддæ мæ чи нæ фæ зылдта, уыдон сæ дыгай-æ ртыгай хæ ттыты зилынмæ фесты. Куысыфтæ гæ н дæ р ма йæ цæ стытæ æ нæ байгомгæ нгæ кæ м уыди.

— Фыдгæ нæ г! — ныхъхъæ р кодта Помидор. — Абырæ г! Къæ рных! Змæ нтæ г! Ацы галуан сарæ зтай æ хсинтæ — Балты зæ ххыл æ мæ дæ фæ стаг азтæ æ нцад бадгæ йæ арвитынмæ хъавыс?! Чи дын радта зæ ронд æ хсинты, мадæ й, фыдæ й сидзæ р чи у, уыцы идæ дзты зæ ххæ н дæ хи хицау скæ ныны бар? Фæ лæ уу, æ з дын, цы хъæ уа, уый бакæ ндзынæ н!

— Дæ иууылбæ рзонддзинад, — лæ гъстæ кæ нынмæ фæ ци Куысыфтæ г, — ард дын хæ рын, æ з ам хæ дзар саразыны тыххæ й бар кæ й райстон, уый тыххæ й. Уыцы бар мын кæ ддæ р граф йæ хæ дæ г радта.

— Граф Бал — рухсаг уæ д! — дæ с æ мæ ссæ дз азы размæ амард. Ныр уыцы зæ ххытæ сты, ныртæ ккæ цардæ гас чи у, уыцы дыууæ æ хсины. Уымæ гæ сгæ бацархай, цæ мæ й ам дæ дымгæ дæ р мауал уа, ууыл. Иннæ хабæ рттæ дын æ вдакат бамбарын кæ ндзæ н. Хохаг Хъæ дур, кæ м дæ? Тагъд ардæ м!

Хохаг Хъæ дур, хъæ ууон æ вдакат, æ вæ ццæ гæ н, уыцы ныхæ стæ фехъусынмæ йæ хи цæ ттæ йæ дардта æ мæ, хъæ дуры гага йæ кæ рддзæ мæ й куыд фесхъиуа, уыйау кæ цæ йдæ р ратахт æ мæ Помидоры цур алæ ууыд. Помидор-иу хъæ уы куы фæ зынд, уæ д-иу алы хатт дæ р фæ дзырдта ацы цæ рдæ г лæ ппумæ æ мæ, цы уынаффæ тæ рахаста, уыдон-иу бафидар кодта хъæ угæ статьятæ й.

— Æ з дæ цуры дæ н, дæ иууылбæ рзонддзинад, ме ’ххуыс дæ кæ м хъæ уы, уым мыл дæ зæ рдæ дар, — æ мæ йын йæ сæ рæ й ныллæ г акуывта.

Фæ лæ уый афтæ гыццыл уыди æ мæ йын йæ сæ рæ й акуывд ничи бафиппайдта. Йæ уæ здандзинад тынгдæ р равдисыны тыххæ й Хохаг Хъæ дур хæ рдмæ сгæ пп кодта æ мæ йæ къæ хтæ уæ лдæ фы батылдта.

— Дæ ном цы хуыйны, уый мæ ферох и, фæ лæ -ма ацы магусайæ н бамбарын кæ н, къаролы закъонтæ м гæ сгæ йæ ардыгæ й — цас тагъддæ р, уыйас хуыздæ р — йæ гуырыконд айсын кæ й хъæ уы. Стæ й амы æ ппæ т цæ рджытæ н дæ р фехъусын кæ н, æ хсинтæ Балтæ ацы куыдздоны æ ппæ ты хъыхъхъагдæ р куыдзы кæ й дардзысты, цæ мæ й къулбадæ г лæ ппутæ æ хсинты зæ ххытæ м хæ стæ г мауал цæ уой.

— О, о, æ цæ гæ йдæ р сæ рохтæ æ гæ р суагътой, — тæ рсгæ -ризгæ йæ сдзырдта Хохаг Хъæ дур, фыртæ ссæ й, цы цъæ х уыд, уымæ й ноджы фæ цъæ хдæ р уæ вгæ йæ.

— Æ вдакат дæ æ ви цы ныттæ стытæ дæ! Цы зæ гъынмæ хъавыс, уый-ма бæ лвырддæ р бамбарын кæ н.

— О, о, æ вдакат дæ н. Университет каст фæ дæ н Саламанкæ йы. Диплом дæ р мæ м ис...

— Кæ д дæ м диплом дæ р ис, уæ д, æ з цы дзурын, уый хъуамæ æ нæ мæ нг растыл банымайай. Стæ й уый фæ стæ дæ бон у, æ мæ ардыгæ й ахъуытты уай.

— О, о, синьор кавалер, ды куыддæ риддæ р зæ гъай, афтæ бакæ ндзынæ н!.. — Æ вдакатмæ дыккаг хатт дзурын нал бахъуыд, мысты къæ дзилау æ нæ уынæ рæ й æ васт фæ цыдæ р.

— Фехъуыстай, æ вдакат цы загъта, уый? — бафарста Помидор Куысыфтæ джы.

— Æ вдакат, зæ гъæ н ис, æ мæ æ ппындæ р ницы загъта! — райхъуысти кæ йдæ р хъæ лæ с.

— Цы, дам? Мæ ныхмæ æ рлæ ууынмæ хъавыс, æ намонд цъиу?

— Мæ дзыхæ й иу ныхас дæ р не схауд... — тарстхуызæ й загъта Куысыфтæ г.

— Дæ уы йеддæ мæ чи хъуамæ уыдаид? — æ мæ кавалер Помидор йæ алыварс акæ стытæ кодта.

— Цæ стфæ лдахæ г! Фæ литой! — ногæ й та райхъуыст æ рдæ боны хъæ лæ с.

— Чи дзуры? Æ вæ ццæ гæ н та уыцы зæ ронд змæ нтæ г Сæ нæ фсир у! — загъта кавалер Помидор æ мæ цырыхъгæ нæ джы æ рмадзмæ бацыд. Лæ дзæ гæ й дуар ныххойгæ йæ, фæ тъæ лланг ласта:

— Дæ уæ н дæ хæ дзары мæ н æ мæ дыууæ Балы ныхмæ цы ныхæ стæ фæ кæ нынц, уый мын зындгонд у. Уыцы дыууæ æ хсины æ ппындæ р ницæ уыл нымайут. Идæ дзтæ кæ й сты, стæ й бынтон сидзæ ртæ, уый дæ р уæ м нæ хъары. Фæ лæ уу, дæ рæ стæ г ралæ удзæ н. Чи кæ уыл худдзæ н, уый фæ стæ дæ р рабæ рæ г уыдзæ н.

— Дæ рæ стæ г ноджы раздæ р ралæ удзæ н, синьор Помидор! Тагъд рæ стæ джы фæ йнæ рдæ м кæ й нытътъæ пп кæ ндзынæ, уый дæ рох ма уæ д!

Уыцы ныхæ стæ кæ д æ мæ загъта Чиполлино. Уый, йæ къухтæ йæ дзыппыты тъыст, афтæ мæ й ныфсджынæ й бацыд тызмæ г Помидоры цурмæ. Помидорæ н йæ фæ сонæ рхæ джы дæ р нæ уыд, рæ стдзинад зæ гъын ын комкоммæ ахæ м дзæ гъæ лхæ тæ г гыццыл лæ ппу бауæ нддзæ н, уый.

— Ды та ардæ м кæ цæ й æ рбафтыдтæ? Стæ й кусгæ та цæ уылнæ кæ ныс?

— Æ з кусын нæ ма райдыдтон, — дзуапп радта Чиполлино. — Нырма ахуыр кæ нын.

— Цы ахуыр кæ ныс? Чингуытæ дæ р дæ м куы нæ ис.

— Æ з ахуыр кæ нын цæ стфæ лдахджыты фæ дфæ ливæ н митæ, дæ иууылбæ рзонддзинад. Ныртæ ккæ дзы иу мæ цуры лæ ууы æ мæ уыцы уавæ рæ й фæ пайда кæ нынмæ хъавын. Хъуамæ йын йе ’ппæ т миниуджытæ дæ р раиртасон.

— Бамбæ рстон дæ. Цæ стфæ лдахджыты ахуыр кæ ныс, нæ? Уый тынг цымыдисаг хъуыддаг у. Уæ вгæ ацы хъæ уы цæ рджытæ иууылдæ р цæ стфæ лдахджытæ сты. Кæ д дзы ды ног ссардтай, уæ д-ма йæ мæ нæ н дæ р фенын кæ н.

— Табуафси, дæ иууылбæ рзонддзинад, — загъта Чиполлино æ мæ йæ цæ ст хин ныкъуылд æ ркодта.

Йæ галиу дзыппы йæ къух арфдæ р ауагъта æ мæ дзы, хуры тынтæ й-иу кæ й фæ рцы хъазыд, уыцы гыццыл кæ сæ н систа. Помидормæ хæ стæ г бацыд æ мæ йын, йæ фындзы тæ ккæ бынмæ кæ сæ н бадаргæ йæ, загъта:

— Мæ нæ дын уыцы цæ стфæ лдахæ г. Кæ д дæ йæ фенын фæ нды, уæ д æ м, табуафси, бакæ с. Базыдтай йæ?

— Кавалер Помидорыл йæ цымыдисдзинад фæ уæ лахиз, æ мæ кæ сæ нмæ бакаст. Хуыцау йæ зонæ г, цы дзы фенынмæ хъавыд, фæ лæ йæ м дзы разынд æ рмæ стдæ р йæ сырх-сырхид цæ сгом йæ гыццыл цæ стытæ æ мæ йæ лакъамийы йас дынджыр дзыхимæ.

Помидор нырма ныр бамбæ рста, Чиполлино дзы хынджылæ г кæ й кæ ны, уый æ мæ фырмæ стæ й цæ хæ ртæ акалдта. Йæ цæ сгом сырххъулон афæ лдæ хт. Чиполлинойы сæ ры хъуынтыл дыууæ къухæ й ныззæ гæ л.

— Уауу-уауу-уауу! — йæ мидбылты худгæ йæ, ныхъхъæ р кодта Чиполлино. — Мæ нæ цы тыхджын у, кæ сæ ны цы цæ стфæ лдахæ г федта, уый! Ард уын хæ рын, цæ стфæ лдахджыты æ нæ хъæ н æ фсадыл дæ р фæ уæ лахиз уыдзæ н.

— Æ з дын фенын кæ ндзынæ н, хæ йрæ джыты фæ тдзæ гъдæ н! — фæ хъæ р кодта Помидор. Йæ сæ рыхъуынтыл ын афтæ тынг схæ цыд, æ мæ дзы æ нæ хъæ н бындзыг йæ иу къухы аззад.

Ацы ран æ рцыд, æ нæ рцæ угæ кæ мæ н нæ уыд, ахæ м хъуыддаг.

Хъæ дындзæ й конд дзыккуты бындзыгæ й ахæ м тæ ф скалд, æ мæ Помидоры фындзыхуынчъытæ æ мæ цæ стыты фæ мидæ г. Фæ д-фæ дыл цалдæ р хатты æ рыхснырста, стæ й йæ цæ стытæ цыхцырæ г фестадысты. Иу цыхцырæ г нæ, фæ лæ дыууæ цыхцырæ джы. Йæ цæ стытæ й уыйбæ рц дон калд, æ мæ уынджы азмæ лæ н нал уыд.

«Ахæ м уавæ ры никуыма бахаудтæ н! » — тарстхуызæ й йæ хинымæ р сдзырдта Помидор.

Помидор ахæ м хъæ бæ рзæ рдæ æ мæ тызмæ г адæ ймаг — кæ д помидоры адæ ймаг рахонæ н ис, уæ д — уыдис, æ мæ дзы йæ дунейыл цæ ссыг никуы ’рхауд, стæ й афтæ хъæ здыг уыд, æ мæ йæ хи хъæ дындз сыгъдæ г кæ ныны сæ р никуы бахъуыд. Цы ’рцыд, уымæ й афтæ тынг фæ тарст, æ мæ лидзынмæ фæ ци. Йæ къаретмæ багæ пп кодта, бæ хтыл ехсæ й ралæ ууыд æ мæ цæ сты фæ ныкъуылдмæ фæ тар. Æ рмæ ст ма йæ къухы зæ гъын бафтыд:

— Мæ ныхæ стæ дæ ма ферох уæ нт, Куысыфтæ г!.. Дæ уæ н та, æ наккаг дзæ гъæ лхæ тæ г лæ ппу, ацы цæ стысыгтæ нæ батайдзысты!

Чиполлино фырхудæ гæ й артæ ндихтæ кодта, Куысыфтæ г та йæ ныхы хид сæ рфта æ мæ сæ рфта. Адæ м сæ дуæ рттæ æ мæ рудзгуытæ радыгай гом кæ нын райдыдтой, æ рмæ ст ма Хохаг Хъæ дуры хæ дзары дуæ рттæ æ мæ рудзгуытæ æ хгæ дæ й лæ ууыдысты.

Цырыхъгæ нæ г Сæ нæ фсир йæ кулдуар уæ рæ х байтыгъта æ мæ, йæ туасæ й йæ бæ рзæ й ныхгæ, уынгмæ рауайгæ йæ, сдзырдта:

— Дунейы цыдæ риддæ р бæ хсныгæ й ис, уыдоны номæ й уын ард хæ рын, агургæ æ мæ æ нæ аргæ лæ ппу нæ м кæ й фæ зынди. Ныронг Помидоры никуыма ничи скæ уын кодта. Кæ цæ й нæ м фæ зындтæ, лæ ппу?

Æ мæ Чиполлино цырыхъгæ нæ г æ мæ йæ сыхæ гтæ н радзырдта йæ царды хабæ рттæ. Сымах сæ иууылдæ р зонут.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒