Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





8. Эпистемологияның негізін әу баста кімдер қалады және исламдағы таным теориясының негізін кімдер қалады?



8. Эпистемологияның негізін ә у баста кімдер қ алады жә не исламдағ ы таным теориясының негізін кімдер қ алады?

Ә сілі, таным теориясының немесе эпистемологияның негізі ежелгі Грек философтары жә не діни мә тіндерді талдап, тү сінуде бә рінен бұ рын ақ ылды басшылық қ а алатын муғ тазилиттер тарапынан қ аланғ аны белгілі. Осығ ан орай, мұ сылмандар арасынан ең алғ аш таным теориясын жә не танымның қ айнаркө здерін талдап қ арағ ан жә не ақ ыл мен нақ ылдың арақ атынасын пайымдауғ а тырысқ ан мұ ғ тазилиттер деуге толық негіз бар.

9. Жалпы жә не діни танымның теориясы тілге тиек етіліп, жан-жақ ты талданғ ан исламдағ ы ең кө не ең бекті атаң ыз?

Бізге жеткен классикалық діни ең бектер арасында кіріспесінде таным теориясы тілге тиек етілген ең кө не кітап ‒ Матуридидің «Китә б ат-таухид» атты ең бегі деуге толық негіз бар. Осығ ан байланысты, J. Schacht ө зінің ең бегінде былай деп жазғ ан: «Матуриди Китә б ат-таухид атты ең бегін таным теориясымен бастайды. Оның бұ л ең бегі аталмыш мә селені баяндаумен басталатын кә лә м ілімі бойынша жазылғ ан ең кө не ең бек болып табылады

10. Сезім мү шелері/хауасс, ақ ыл жә не «хабар» сынды жалпығ а ортақ таным қ айнаркө здерінің ө зіндік ерекшеліктері мен арақ атынасын баяндаң ыз.

Таным субъектілерінен ә сіресе, «хабар» мен сезім мү шелерінің арасында тығ ыз байланыс бар екені анық. Яғ ни, адам баласы «хабар» жолымен мә лімет алу ү шін сезім мү шелеріне жү гінеді. Ендеше Матуридидің «хабарды» сезім мү шелерінен бө лек қ арастырып, таным қ айнаркө здерінің бірі ретінде қ абылдауының басты себебі, «илә һ и хабарды», яғ ни уахи мен пайғ амбар «хабарын» ө з алдына бө лек таным қ айнаркө зі ретінде қ абылдауды мақ сат етуі деп тү сіну керек.

11. Таным теориясының пайда болуына кімдер тү рткі болғ ан?

Негізі, б. э. дейінгі V ғ асырдан бастап софистерден бастау алғ ан жалпы кү мә ншілдік таным теориясының пайда болуына жә не жалпы таным мә селесінде сезімдер мен ақ ылдың маң ызды рө л атқ аратындығ ын дә лелдеу шараларының бастау алуына тү рткі болды. Эпистемологияның негізін қ алағ ан Платон да ө з тұ жырымдарын сезімдер мен ақ ыл адамғ а дұ рыс мә лімет бере ала ма, жоқ, бере алмай ма деген сауалмен бастайды.

 



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.