IУкьил. КУДАЙ ЯТАРИН БУЛАХАР

IУкьил

КУДАЙ ЯТАРИН БУЛАХАР

Кьве юкъуз Ефимова вичиз чар кхьей кесиб руш амбулаториядиз атун гуьзлемишна. Амма я руш, я адан хабар гвай касни атанач.

— Азарлу руш гьикI хьана, Берали? Белки, а бейи ниван руш азарди кIеве ттуна жеди?.. Вуч авун лазим я? — Ефимова вичин рикIик, дагъви руша къалабулух кутунвайди малумна. —Заз къе а рушан гьал чир хьун лазим я.

Берали са геренда фикирлу хьана, ахпа ада лагьана:

—За исятда Жават аквада. Агьмедов хуьруьз физ рекье гьатна.

Чи дуст Гьажимурадазни зи кьилив эвера. А кас заз. гзаф хуш хьанва...

Башуьсте!

Ефимов са геренда, кас квачир амбулаториядин пенжердив ацукьна. Ам, ракъини безетмишнавай, амма дерин, даяз кIамари атIана эйбежер авунвай, къванерни чархар дуьздал авуна рагъул ранг алаз хейлин перишан тир гуьне дагълариз килигна. Инлайанлай и дагъларин хурарилай винел къекъвезкъекъвез кIвачин жигъирар фенва. Ингье, и дагъларин кьилерал къацу хьана аквазвай векьерин кIане хуьр ава..., «Рагть гьатдай гуьнеда яшамиш жезвай инсанрин, кам" аллув" ал, хци рикIер жумарт жеда, абур кичI авачиз чIехи жеда, — фикирна докторди, — ана инсанри гьамиша, набататди хьиз"; гетьёIШвТППIХЪ, экуьнихъ ялда. Им уьмуьр хъсанарунин жен г я. Ракъини булвал, сагъвал гуда... Амма юнсуз хьайила, илимдикай хабар авачирла, ччилин иесияр тир инсанар чпиз лайих тир гьуьндуьр дережадив агакьдач... Гьикьван гуьзел инсанар дагълара яшамиш хьана! МичIивили, авамвили... са кIус фуахъди авур ялюртди, чабаламишунри вири лишна... »

Доктордиз «базардин» гьяркьуь кьерал еке са гьайндин леш кицIери, пехъери, керекулри тарашзавайди акуна. Цава гьалкъаяр дуьзарна, са шумуд къузГьунни лешинал эвичIна. КицIерин ванер къвезва, гадлр жез алтIушзавай вагьшийри вучзаватIа, докторди КьатIана: «Ингье,. гьа икI, и дуьньяда уьмуьрар физВа, — фикирна локторди. — Ажузди незва, викIегьди руфунал кIвенкТ авуна, гьеле яшамиш жезва... »

Мад кьерелай винел, агъадал солдатар фена... «Ибурни руфунин, къулайвилерин, алцурарунин, таришчивилин далдаяр я», —лагьана доктор къарагъна. Халкьдиз Ефимован юзунрай, рахунрай бегьем экв куна, ада вич физвай рекьер, яшамиш жезвай хуьр Iхьи хьунал шадвал ийизва. Амма якГн, недай затIап алишверишчияр, карвансарайрин иесиярцскторди > арсатмишна. Абур5П «Им" мас" а жуйгав " хьанва... р алай: ядай жунгав я... Духтур ятIа азарлуяр акуй, ада куьчейра, базарра, хуьре, гьаятра вучзавайди!. Аквар гьаларай, и духтурди чи кIвалерни, гьеле, пIаярни ахтармишда... » — лугьуз чпин наразивилер Iлумарна.

КIвалин вилик пад, «уьче чиркин яз акурла, и йиIра Ефимова мягьледин са фекьини «юзурна». Ад аз I хкаж тавуна, сабурлувилелди: «Ви кIвалин вилик 1, гьар юкъуз, анжах вуна шткана кIанда... » — лаI, уьмуьрда ккул гъиле кьун тавур, такабур фердан кьилиз акъатай ажугъди дертлу, дели. 1 авуна. Ам элбаэл чпин руьгьдин агъа, кьисметях, чанахдин къерех тир, «ъази Гьаусан кьилив из фена. Адани ругьани къарсурайГдухтурдиругдин начальникдиз хабар гана. I. човаз вичин вилик акъваздай четинвилерикай ава. Гьавиляй адаз виридалай вилик халкьдиз Н, ада и дертнибала чидай итимрихъ галаз мукьуТШIИIII хьун кIанзава. Абурукай сад Гьажимурад докторди кьатIана.

Буюр, жанаби духтур! —Гьажимурада ван акъуд тавуна рак ахъайна, са пIатIносда авай недай, хъвадай затIар Ефимован столдал эцигна.

Вуна жанаби доктор, фу недалди, зун. дднмез диндирмез хкведа! — Гьажимурадаз къецел экъечIиз кIапзавайла, ам докторди акъвазарна.

Гьажимурад, акъваз! Къапар къахчу... — Ефимо ва ашпаздин пIатIносдиз са манат пул вегьена.

— Хурда гвач, жанаби духтур...

— Айиб авач... Дуст кас Гьажимурад, заз ви хуь рекар бегенмиш я... Амма ви хесетар, дирибашва. л, къаравиливал мадни бегенмиш я... Ша вуна, дуст кас, заз ашпазвал ая. Зун тек я, чун, кьве стха хьиз яша миш жеда. Ингье, за ваз гьа икI ихтибар ийизва. Вуна вуч лугьуда?

— Жедач, жанаби духтур... За вун, динмез диндирмез, инжиклу ийида.

— Зун вакай инжиклу жедач...

— Зун кIвале са сятдилай артух акъваз жедай кас туш... Жумла жагьан шагьид я! Зи затдал кьин хьуй, за табзавач. Зун къара жемят квачир женнетдани са затIни туш. Завай ваз гаф вугуз жедач. Динмез диндир мез! — Вич урусдал рахайла Гьажимурадаз «Динмез диндирмез, жумла жагьан» азербайжан чIалал лугьун адет хьанва.

Ефимов гъавурда акьуна. «Эхь, халкьдин арада чIехи хьана, адан ччанда гьатнавай ксар, — < |шкирна ДОК; торди, —халкьдикай хкудун а ксар патал екё~х2жа~лат, дарвал я... »

— Бес вучда, Гьажимурад?

За ваз къе хъсан ашпаз, масан инсан туькIуьр да. —«Динмез, диндирмез...

За ваз ихтибар ийизва.

Зи гаф — гаф я!

Гьажимурад хъиткьердай авахьай яд хьиз, ван тавуна цIуьдгъуыгаа хъфена.

Берали хтана. Адан гуьгъуьналлаз, ччанда регъуьвал ваъ, а патал акъвазнавай доктордиз ийизвай еке гьуьрмет аваз, кьилкуьрсна, куьлуькуьлуь камар къачуз Жават атана. Ефимов са геренда Жаватаз килигна. Ада вири лезги жегьилар гьа икI гуьзел, ччанда пеленгдин къуват, асландин бажарагълувал, зирингвал, герек чкадал ччандилай гъил къачун алакьдайбур

яз кьунва. Вилик квай касни докторди гьабурукай сад яз гьисабна.

— Пакам хийир, мергьяметлу игит! —Антона Жава тав гъил вугана. — Зун, къучагъ, валай разини я, нара зини!.. Вуна, кIеве авай рушаз хъсан рехъ къалурна, амма гьайиф хьи, а руш ви рекьяй фенани феначни ваз чидач...

— Гьуьрметлу доктор! — Жавата ачух, амма къалабудух квай ванцелди эхтилат башламишна: — Заз вири чида... Анжах зи рекьел дагълар кьван агъур, юзур тежедай мавгьуматдин, адетрин, мичIивилин четинвилер акъвазнава... Завай абурай Алван акъудиз хьанач... Зи акьулдин, зи мумкинвилерин, такьатдин кар туш... Вири, ччанни кваз эцигдай, вучда?!.

Итимрин кьилив дерт лугьуз, дарман кIанз фи ниф виже къвезвач, яни?. —Бералиди хабар кьуна.

Алваназ дидедихъай кичIе я, халкь тшс рахадал ди, буьндуьгуьр руша вич кьин кьезил кар яз гьисабза ва... Гьикьван алахъда?! Исятда за ам галчIурна гъида лагьана къаст авунвай, Берали стха, вун атана... Руш «жерягьди», аквазакваз рекьизва... Им бес эхиз жеда ни?! За а жадуяр вири са декьикьада бамишдай, вучда, Алван иниз къвезвач... А юкъуз за вуч авуна?! Са гуж баладал зи вахахъ акална ракъурнай...

Инал Ефимова, Бералиди, Жавата хейлин вахтун

да фикирар, меслятар, веревердер авуна.

Амбулаториядиз Гьажимурад атана. Ада Ефимоваз ашпаз жгъанвайди хабар гана.

. — Къе нянриз, ашпаз Абдулжелил куь кьилив кIвализ къведа, жанаби духтур... Им сад! Вични тIвар-ван авай лщпаз, хьунилай гъейри, бегьем инсанни я... — лагьана Гьажимурада, иналлайбур фикирлу хьунин ва кисунин себеб чирна.

— Захъ амал ава! Жумла жагьан рази жеда! — Гажимурада гьарайна, — Набидин руша гьар юкъуз нек маса гузва. А нек, за пакамлай, доктор, куь кIвализ тухуз тада! Ахвайш! Сад кьве югъ алатда, руIн рикI кIеви жеда, ахпа ада вичи-вичелай дерт лугьуда... Куь кIвале чинеба дарманар ийида ман! Вуна вуч лугьуда!

— Баркалла, Гьажимурад дадаш! —Жаватай гьарай акъатна. — Жедай кар я!. Амал я... Хъсан амал я!

гьал умудлу хьана, гьар сад са патахъ хъфена.

Ефимовни Берали фоэтонди чими ятарин булахрихъ тухвана.

Рагъ кьилин кукIвал хкаж хьанва. И вахт лап куьруь хъенринди я. ВацIун дереда аламатдин секинвал акъвазнава. Дагълари, я гьуьлуь инриз я гар, я шагьвар ракъурнавач. Къизмиш ччилелай, набататрилай чими гьуьм хкаж жезва. НуькIвер вири киснава: йикъап чими вахтунда, дидебуба къерехрал, шарагар мукара ксуда. Гьавиляй рекьевайбуруз ничхиррин ванер къвезвач. Араара къузадин шимерай рахазвай къветерин ванни, фаэтондик квай балкIанрин ярашугъ тир куркуррин: «тирингтирингди» басмишзава.

Хуьруьн кьилихъай башламишна, вацIун къерех кьуна, винел фенвай гьамамдин рехъ серии я. Адан къерехар сихди. з эвичIнавай верхьин, къавахдин, цIвелин, машмашдин, «ширван пIинидин», чуьхверрин, ичин... ттарари кьунва. Гьавиляй ина серинни я. Рехъ, кьуразвай векьерин, чранвай машмашрин атиррай ацIанва. Рекьел ттарарини ракъини къариба нехишар чIугунва. А бур атана фоэтондин къенез хкаж хьана, далудихъ элячIзава ва мад рекьел акъваз хъижезва.

Араара. фаэтонда авайбурал кIула сар, ппекер аваз, гьамамрал физвай, анхъай элкъвезвай дишегьлияр, чкадин ва яхул шал ар яна тIушунна, абур лашунал кIватIна, къуьнел кьуна хквезвай итимар дуьшуьш жезва. Эркекри фаэтондиз вил язава, амма дишегьлияр абуруз килигзавач...

Ингье, Ефимовни Агьмедов авай фаэтон Магъулатдин «вацIухъ» атана. И юкъуз Шалбуздагъда марфар къвана бегьем сел атанвай. КIам лап вацI кьван авай. Къалиндиз кьарни лил квай яд къванер хурук кваз, кьвалар чкIуриз зарбдиз агъадал физва. Магъулатди вичин кьил Шалбуздагъдин дерин дерейрилай башламишнава. И яд элциф хьайила, тIямлуди я. Ахцегьри: «Магъулатдин яд кватIа хъсан шурпа жеда, » — нагьахъ лугьузвайди туш.

Докторни адан вафалу фельдшер «Женийрал» атана. Им кудай, чими ятарин гужлу булахар алай чIур я. Са пата зурба цIвелин, верхин, къавахин ттарари элкъвена кьунвай къурухар—ядай векьер ава. Муькуь пата, «Женийрин» кьилин булахдал кьван атанвай къалин нацIари кьунвай еке уьлен акъвазнава. Инани са шумуд чкадилай чими ятар экъечIна, гьа и нацIара квахьзава. Халкьди ишлемишзавай кудай яд авай кьилин булахдилай са яхцIурпудкъад камуна, атIана дуьзарнавай хьтин вили, серт чархарин дар тир зурба чIутхвардай Ахцегьрин вацI катзава. ВацIун ван гуьне патан дагъларин «биневредин кьунвай цал» хьтин дагьарра акьуна, «Женийрал» къвезва. Гьар патахъ мертин, жикIидин, вакIан кIирийрин, циц цIвелин кулар гала.

«Женидин». кьилин булах, атIанвай къванерин цла ттунва. Амма адал къав алач.

«Женийрин» булахар алай тIулан гуьзелвили Ефимов гьейран авуна. Ам дишегьлийри пекер чуьхуьзвай кьилин булахдал атайла, инай ччинар къизмиш хьанвай га шумуд дишегьли къарагъна катна. Са геренда мертин куларихъ чуьнуьх хьана. Абурал парталар алай, ятIани дишегьлийриз чпин кьецIил кГвачерни итимриз къалуриз кIан хьанач. Гьа и арада къази Гьарусаз шикаят авур фекьи нацIарай малум хьана, ам вилер. Iкъатдайвал Антоназ килигна агъадал хъфена.

Докторди цик гъил кутуна, ахпа кьведпуд хупI |< вана.

— Им яд туш, дуст кас, жавагьир я! Куь хуьруьнуруи бахт я! —Лагьана Ефимова инал вичин кьилни. Iвачер чуьхвена.

Фекьи экъечIай нацIара чепIкьен къванер къерехлл эцигна, къванце ттуна кьуд пипIен, еке кIвалин Iалуб кьван авай «итимрин гьамам» ава. Иниз яд випн ччиляй экъечIзава. Амма ам тIимил кьван чимиди. Гьа и гьамамда итимри шалар тIушунда, чуьуьигар ийида.

Доктор Ефимов атайла, нацIарикай къацу цал га

; и". винел пад ачух «гьамамдик» пуд кьуьзуь касди

об чуьхуьзва. А патал тIушуна чуьхвенвай чухва

шалар, лашарал кIватIна кьилихъди акъвазар

аламрилай гуьгъуьниз, Ефимова арада фельдшер 1и аваз кьуьзуьбуруз са шумуд суал вугана.

Куьне атIа гзаф чими булахдик вучиз чуьхуьзвач, яр?

Ам папарин гьамам я, — жаваб гана къумрал, ж бедендин иеси тир кьуьзуь касди, вичин кьеженлацу жив хьтин ччурудилай гъил чIугуна. — АдаI ъенри, чаз ччанар артух къизмишун кIандач.

ВацIун къорех кьуна хуьруьз хъфин гала. Ана авайди вацIуп серии гар я. Чими " беден къайи гару гуцумарда, истелжем хьуп мумкин я.

Ефимоваз кьуьзуь касдин жаваб бегенмиш хьана, амма хъуьрена хьиз лагьана:

Вун гьахъ я, буба... Ччанда къизмишвал азаз рекье гьатдач ман...

Инал: къав алачир, цал галачир гьамамда акъпазайтIа, мадни пис мекьи жеда. Рекье авайла, а мекь са акьван къайгъуда кьадач.

— Гьахъ я. — Ефимов кьуьзуь касдин и жавабдални рази хьана.

Эхтилатдик кваз кьуьзуьбуру парталар алукIна, чпин чантайра авай фуарни къафунар суфрадал эцигна.

— Ччанар чуьхвейла, рухваяр, — лагьана суьгьбет дик квай кьуьзуь касди, — иштягьди тIуьнал ялда... И арада вири: акьул, гъилер, кIвачер, сив, мез гьадан ихтиярда ава... Буюр, буюр! Вилик ша!

Ефимов инал алай кьуьзуьбурун хатурдай. суфрадихъ атана.

Женияр!.. Женияр!.. И гуьзел тIвар гьинай атай ди ятIа? — Ефимова хабар кьуна.

Руваятриз килигна, рухваяр, гьа и тIулал, кеч миш заманайра, юкьва атIа гзаф яд авай чими булах аваз Женияр тIвар алай гуьзел хуьр алай, — лагьана инал мугьманриз жавабар гайи кьуьзуь касди суьгьбет башламишна. —АтIа чархарин кIаняй физвай дели ва цIу вичин пехъивал къалурна, са заваллу йифиз ам хуьрел тепилмиш хьана. Хуьруьнбур, аялар авай кье нIер кIулуз яна, атIа тепедал катна. ВацIу кIвалер, булахар вири тухвана. Виликан хуьруькай ихьтин. уьлен авуна. А хуьруьн жемятар исятда, Женийрин кьилихъ галай тепедал кIвалюгъ кутуна яшамиш жезва. Абуру чиин къазмайрал «Кьуру ккал» лагьана тIвар эцигна, вучиз лагьайтIа, инал вацI акакьдач, чкапн кьуру я. Женияр чи чими булахрин тIвар яз ама.

Бералидивай Ефимов доктор тирди чир хьайила, кьуьзуьбурукай сада лагьана:

~АкI ятIа, хва, и жегьил чиди — халкьдпп нтим я. Ада гьавиляй чахъ галаз фу атIана, ам чаз хуш кар хьана. Къенлай кьулухъ и кас чакайхалкьдикай хкат тавун лазим я. За ачухдиз лугьуда: агъаяр, девлетлуяр,

фекьияр... ччандал азаб алачиз яшамиш жезва, гьавилЯII азарлу тахьана кьуьзуь жеда, кьуьзуьвилиз са чарапи таххьана, и дуьньядихъ вил галамаз фида. — Чун, косиб халкь, духтурар, гьамиша ччандал азаб алай ]р я, гьавиляй фад азарлуни жеда... Гила, чир хьухь, ън чи итимар я!

Кьуьзуьбуруз сагърай лагьана, абурун тIалабуи: мкьдин къайгъударар хьунухь хиве кьуна Ефимов. руьз элкъвена.

Исятда округднн кьиле акъвазнавайбуру чпиз дача 1)КIуьрнавай—Вини гьамамрал финиф доктордимаса къуз кьиле тухудайди хиве кьуна.

Укьил ФЕКЬИДИН ФИТНЕ

Нянрихъ хуьр хейлин секин хьана. И арада вацIун. и бегьем винел акьалтна. Ифенвай мукал хьиз, ачух нпирангунин цIийиварз кIеле дагъдин кьилел атаиа. \ан къваларив экуь кьве гъетре рапIрапIар гузва.

Хуьруьн баябан куьчеяр йифиз кацери кьуна. Ва)й вам мадни хкаж хьана. Хуьр сирлувилерив ацIанй секннвили кьуна. Гуьне патай инлайанлай, тектуьк |! алерай зайиф эквер аквазмачиртIа, хуьруьн а лад цIал куьрс хьана, ахварал фенвай чIулав чарх хьиз назвай.

Къуьлуьйрин мягьледа яшамиш жезвай фельдшер ьмедов Бералидин кIвале, мугьманвилиз атанвай > имов эхтилатдик ква. Абур «са вил ахвар авуна» арагъай Небегьадиз акуна. Къалин рцIамар хкажна, \и спелрилай гъил чIугуна, хуш ччина къайгьударвип лишанар аваз, ада лагьана:

— Агъа мягьледин фекьи Фалз куь гафарин гъавур акьунач, гьавиляй ажугълувили дели авуна. «Заз

иче шуткук лагьана! Намуссузар!.. »—Лугьуз къе а с зал тепилмищ. хьайи гьал квез акуна кIандай... — Вичи щуткун тавурай, — лагьана Бералиди, — па, руша ни" 1ГГандатIани шуткурай. Адаз вавай вуч анзавай?

— «Ви хвани, атIа урус духтурдихъ галай, » — лу зва. Вичи чIехи духтур шаддиз атанатIа, пашмандиз инрай ахкъудиз тада лугьузва. «Духтур туш ам жандарма я» — лугьуз пехъи хьанва. Куьне а япар яргъицаз: фекьи, куь куьче шутказ гице лугьун лазим тир.

— Сагъвал, михьивал хуьнин рекьяй, дадаш, Антон Никифорович, чи округда чIехи кас я. Адавай и михьи вилер ая лугьузни, чиркин ламариз жермештраф ягъизни жеда. Ам, хаталу азарар чкIирзавайбур сибир диз акъуддай ихтиярарни гвай кас я.

Ефимов Небегъадив гвай хабарди къарсурна.

За... Къал авур са касни хьанач эхир... За вири даз хьиз, а теспягьчидизни «Iвалин вилик пад шуткун теклифна... Пакамахъ, аллагьди гурай, адан куьче чаз акурвал зирзибилди кьунваз амукьайтIа, чун ахпа ки лигда...

А паталлайди кицI яни, лам яни, инсан яни чир авуна, ахпа сив ахъа ая, рухваяр. Им куь кьилин сагъ вал я. — Небегъади хъфизвай Ефимован гъил кьуна юзурна. — Пис ксарихъ галаз рахамир, абур авай куь чедайни фимир. А кфирри куь рикI тIарда гьа...

Кьуланферилай алатнавай. Ефимовни Берали куьчедиз экъечIна. Абур эхтилатдик кваз, дар куьчедай винел Ефимован кIвалихъ рекье гьатна. КIвализ атай мугьман ва вичин дуст чкадал кьван рекье хутун Бералидиз хъсан акуна. Алава яз фельдшердихъ доктордиз хълагьдай гафарни амай.

— Доктор, рикIел аламани? Чун фейила Женидиа булахдилай пуд дишегьли... дишегьлияр къарагъна, а натал кулерив чуьнуьх хьанай гьа...

— Эхь, рикIел алама.

Фекьи Фалзаз чун Женидин булахдал атайди, дишегьлияр катайди акунай.

Ам гьим я?

— Вуна куьче михьи ая лагьай фекьи тир. — А шайтIан гьинай акъатнай?

Итимрин гьамамдиз чуьхуьз атанвай. Дишегьли яр къарагъна катайла, Фалз нацIарай экъечIна хъфиз вай.

Гила гьикI хьанва? — Ефимова тIимил кьван хъел кваз хабар кьуна.

Фалз еке фитнечи, бугьтенчи, калаш итим я. Ада хтана Къази Гьарусаз, дуьшуьшдикай еке къундарма авуна ахъайнава.

— Ада вуч лугьуда кьван?

. —. Еке къундарма туькIуьрнава: мусурман, кьецIил дишегьлияр авай гьамамдиз вунни зун къачагъвилелди, гьаясузвилелди сухулмиш хьана лагьанва.

—Ам чалай нарази я, ада чалай кIамай кьван буьгьтанар дуьзарда... Вуж инанмиш жеда? Къази ахмакь яни?!

— Ахмакь туш, амма ам, чун — медицинадин, вири илимдин векилар аквадай вилер авай кас туш. ИхьтIШ иблисди са тIуб кьван авай цикай вацI авуна, чун адан хура твада...

— Мукъаят хьана кIанда, Берали дуст. Къайгъу авач, гьахъ винел акьалтда...

Ефимов рекIинилай элкъвена и гатфариз вичи акIурай са жерге къавахриз «илигна. Абур кIвалин виликайтIуз гвай багьдин цлавай явашяваш эчIягъ жезва. Къавах тIваларин кIаняй хуш ванцелди яд авахьзава. Ада. и зериф къелемриз тIуьн тазва, абурал ччан гъизва.

Къецеллай рак ахъайна гьаятдиз фейила, вичин кIвале экв кузвайди акур Ефимов са жуьре хьана: сифте ам фикирлу яз са геренда акъвазна. «Вуч хабар я?! КIвале экв кузва... » Ахпа ам тадиз кIвализ хъфена. Рак ахъа тир. Ам садрани докторди куьлег яна агалдачир. Цлавай гвай тахтунал са кас ксанвай. Хабар кьадай вахт хьанач. Ксанваиди гадар хьана къарагъна.

— Ви мугьман я, жанаби доктор... Ашпаз Абдулже.; Iил я... Рази хьайитIа, ваз къуллугъ ийиз атанва...

Гьажимурадан хиве кьун, ахпа адан дугъри гафар рикIел хтана, Ефимова ччинин ачухвилелди Абдулжелил кьабулна.

— Багъишламиша, зун геж хтана. — Ефимова Аб Iулжелилан гъил кьуна, ам тахтунал ацукьар хъуву па. — Абдул, ашпаз хьунлай гъейри вун зи кIвалинди \ьун зи мурад я... Ваз урус чIал хъсан чида!

Урусрин арада кIвалахна* жанаби доктор... Ше ьерда зун са инженердин ашпаз хьана, и мукьварал Iи округдин начальник Брусилован къуллугъчи тир...

Адаз вун бегенмиш хьанач, яни?

Ахьтин хиялни ийимир. Гьёгьей!.. Зун экъечIна. уьнья я ман. Завай тапарар жедач... Гьар са жуьредин къилихдинди хьунухь за эхи ийидай, гье гьей..

Ша гзаф такабур женнетдин тIям галай хуьрек вилик гьайитIани, адаз тегьне, тикъет ядайбур хьайила, эхиз хьанач. Зуп абуру гьамиша ламра вичин винелай гадарна, эзмиш хьанвай бейнивандин чкадал эцигиз хьана.

Гъавурда акьуна. Ма пул. Пакамалай вун зи кIвалипди я. За вун рази ийида. Къе са гьал ксус, па камахъ чна вири чаз кIанивал къайдадик кутада.

Хъсан жеда, жанаби доктор.

Минетда, «жанаби» квачиз рахух.

Башуьсте!

Докторди Абдулжелилавай хуьр, кIвал, хзан, яшайиш, сагъвал хабар кьуна.

— Ваз гишин я жеди? — Докторди столовой хьун фикирда кьунвай кIвалин рак ахъайна.

Гье-гьей! Ахьтин хиялни ийимир, доктор! Лезги са йикъан рекьиз физ хьайитIани пуд йикъан тIуьн чантада тваз, гьеле фадлай вердиш я. Чна: «недайдини алукIдайди рекье ппар туш» — лугьудай мисалдиз амал ийизва, доктор.

Кмаллу мисалар я. Де ксус, ксус!

Ефимов са гёрёнда къецел зкъечIна. Ам ччанда хейлин шадвал аваз айвандал акъвазна. Зарафат туш, мад са лезги итимдин гъил кьунва. Ада къенлай башламишна вич хьтин расу чIарарин, лацу якIарин, цавун кIусар хьтин вили, амма ири вилерин иеси тир, юкьван буй алай, юзунриз зиринг, аквар гьаларай, михьи касдиз ихтибар авуна.

йиф къалабулух квачир, тек са гъетери «кьуьлерзавай» дем къизмишди я. Секин я. Араара1" " яргьай хьиз, галатнавай чIулав цIицIре «пиррр... пиррр... пир... » ийизвай ванци фикир желбзава. Бирдан ахъа са пенжердай чагъа аял шехьай ван атана. Гуьгъуьналлаз са пай ахваралламай дидеди явашяваш кьеб зчIягьиз, вичин сес малумарна.

— Лайлагь! Лайлагь... Бала лайлагь!..

Аял киснач, КьепIинин, ахпа дидедин ванер къати хьана. Мукьвалай далбадал кьве кIекре гьарайна. Дидеди хкетрик квай хьтин хуш ванцелди кьепIинин мани лагьана:

КIекерикай хъел къвемир, ччан, Абур вав туш, масан бала. Вун а ахвар ая, Аслан, КIани шараг, хъсан бала...

Ахваралла гъетер, ччан. Ахваралла цуьквер, ччан. Ахвар ая вунани: ; Ахваралла кIелер, ччан...

Доктордин руьгь экуь хьана, милиз хъуьрена ам кIвализ хтана.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒